Germaniae exegeseos volumina duodecim a Francisco Irenico Ettelingiacensi exarata eiusdem oratio protreptica, in amorem Germaniae, cum praesentis operis excusatione, ... Vrbis Norinbergae descriptio, Conrado Celte enarratore

4쪽

GERMANIAE

EXEGES EOS VOLUMINA DUODECIMA. FRANCISCO IRE NICOETTE LINGIACENSI, EXARATA

Eiusdem oratio protreptica n amore Gem antie, cum praesentis operis excusiationeAd illustri principis Palatim Heditaristancellarium Horenuum deme ingen,vmusicensu Dodiorem.

Vrbis Norinbergae desa uo Conrado Celaeenarratore. P

5쪽

LEO PAPA RUNlVERSIS&sin iis praesentes literas ins sui in Salutem N

Apostolicam benedi monem.Quonia diles his filius Ioannes Κoberger/d communem doctorum & studetium utilitatem maxima cura 5 solicitudine assiduam operam libris imprimendis impendit agno in care labores& sumptus facit Veror ne insurgente inuidia, aulatione excitata lia sumptis operis sui exemplis, psertim de nouo opere, uniuersalis Germaniae Descriptionis antehaci quautios tradito,continente prope die ab eode Ioanne imprimendo,in eius de in mum damnum imprimat,de q alte. rius inuento nouum lucra sibi quaeranti Id circo nobis fecit humiliter suppli/cari, ut eius bolas uollantati opportune prouidere digneremur Nos quoniam ea quae ad literatorum commoditatem spectant libenter annuimus,liuiul Mdi supplicationibus inclinati,ut ingenia ad plura meliora I in dies inuenienda,

opus cp planam sublata omni aemulatione diligentius prodeat impressum S emendatum Confidentes de diligcntia dicti Ioannis N in libris imprimendis studio fide dignora testimonio laeti stimus certiores ossis & singulis imps soribus, & arte ipsam exercentibus ubi libet constitutis sub excoication. Illis autequi in Alma urbe nostra H terris nobis mediate uel immediate subiectis morant iub eode& consistationis libroruimpressoru poenis,quas contrasaciem abs* alia declaratioe eo ipso incurrere uoluimus,dis istius inhibemus Plestspaciu quin annorua me persectionis dicti operis librum ipsum per dictu Ioanne seruata forma bullae in concilio Lateranen. nupeditae impstum, ad instantia quamcun*psonarum, iustu dignitatis,statusgradus,ordinis, nobilitatis,peminentiae,ueliaditionis, sub similibus uel aliis charadictu sormis pro eoru uoluntate quis quaesito colore uel modo inprimere,aut imprimi facere psumanti Olen ait oes& singuli libroru uenditores,penes Odictu opus ab aliis u a plato loanne impressum inuentum seretiimiles poenas incurrant mandanaalhilominus dilectis filiis nunc&pro iste locoru ordinariis in dictis locis existe5. Quatenus per se uel aliumJeu alios faciant auctoritate nostra inhibitionem nostram hiuiusmodi inuiolabiliter obseruarin contradi si respcensuras ecclesiasticasn alia opportuna iuris remedia appellatiosi. postposita composcendo. Inuocato ad hoc, si opus saerit auxilio brachii secularis. Non obstan.consti tution.& ordinatiosiapostolicis csteris contrariis quibus εμDaLRomae apud Sanebam Petriam,sub annulo piscatoris, die xiiii. Ianuarii.

M DAUIR Ponti nostri anno quinto. Euangelista.

6쪽

NA . AC FOEDERI . RHENI PALATINIS,

Bauaria: ducibus amplisis. Franciscus Irenicus Euelingiacens Coli divaelcatherinae videlberg. modera

ERQUIRENTI MIHI AC PENIT Vs IN

spicienti, Principes Clarissima,sertunarum uestrarum pela gus,tum animi in utro φ magnitudinem,tot ac tanta nobis ultro obuiauere,ut multum ac diu ipse mecum contulerim,ic prorsuS non conuenerim,a quo exordio amplitudinis ue me agimen copiosissimum sim auspicaturus. Huc enim me uocat in uobis pulcherrima corporis habitu fata forma.debita membrorufirmitas,consentaneus uigor,inilius p uestri compositiouuio me sibi postulat in ambobus animi aequitas ac praesentia,ueluti summa castitas,par clementia, nec minor grauitas,aequalis seueritas. Quas licet ambo,quantum ratio 8c satietas permittit,ut proprias habueritis, uideris tamen mihi LUDOVICE Princeps Seuerissime, careeris Germaniae principibus multo seuerior, & hae uti grauitate,qua principatus moles humeris tuis imposit 'abs te exigi oportet enim pastorem populorum cui principem Homerus distinita qui®ionum quarundam gubernacula disponit,& rerum prouincialium administi auoi accommodatur, hilaritatem aliquando austeritate condire,ut Agamemnonis oratio ad Iphigeniam filiam apud Euripide senuit. NeeqQ grauius in Alexandrum imperatorem Lampridius dicere potuit nisi-nomia ciuilitate erga subditos abuteretur,ac sese frequenter a rerum ciuilium occupationibus eximerat.Tua praecipua laus est toties ad tutandam patriam in consilium rogatus tot curis destinatus,aliquasso saltem auulvis tui tristicia abesse potueris.Dum tamen ocia tua licci nulla nis occupatissima)dum ociosissima sunt aliorum excedant negocia.At a hilaritati tuae nil adimit seueritas iacilitati nil detrahit grauitas ciuilitate non caret austeritas Externa nunc rtunae tuae commoda paulo aluus repetamus, ac nobilitatis tuae rationem habeamus quae ut in aliis perscina,ita in re perfectissima,antiquissima sepo/nim Nam si cum priscorum aeuo certare uolumus,nuit' est, qui tecum de ducatus tui antiquitate libere contendere potuerit, quo minus Palatinos nobilissimos nobilis limo'ν esse Palatinos euinceres.Adeo splendoris tui flamma, mulorum heroum congerie pariter inualuerat,hucus I maxima opinione alebatur Et si non tam mulus Φ potetibus Germaniae principibus nobilitatis nomen abstuleris: Ala tamen sed splendidissima Bauaria, germanicae nobili/tatis receptaculum unicum,amplitudini tuae ianua patefecisset Nec opus esset seli tutdicinir lumen inferre. Videor a mobilitatis nucleu dixisse, dum Bau riam tantum nominauerim,caetera quisl tenet. Inde est, ψ Brutauigensium

7쪽

duces, qui opinione maiorum,qua nitebantur altius luerunt omnibus. No indubitauerunt amplitudinis eorum aculeum sibi ipis e Bauaria accersire quo uetus Ottonum prosapia desecerat,nobilitatis cognomen honestissimum ex Herico Rauaro Palatino serre. Qui postu Foederico imperatori obaudiueratnauariae Φ Saxoniae ducatibus,quibus praeditus erat,exutus est. Verum ad ad attinet: nobilitate magnos partus tuos ex sola claritat insiccdi erogarer cui in tantulucis, tanta imago splendoris inest,ut haec nuncp e suis finibus exorbitauerit. Si aduersarii tui poeneiatione tenerentur,co generis tui subli/mitas perducta est,ut hi quod recusarent diuere,negare non possent. Caeteruut recedamus ab hac nobilitate,quae opinioe parentu aut sanguine solo propagatur. Uirtutem in exemplum tuae nobilitatis assumamum potissima illato receptior cuiuscun* fastigii ratio est illa enim plus in fama maiorum ritur Haec uero propria dexteritate nixa nostro decori sortius insistit. Nimiae autem sedulitatis esset,electorii muneris sublimitatem e sola uirtute profecta, ad exigendas nobilitatis tuae causas detorquere, quae ex se ipsa ita per se ualet

ac meretur,ut nullius introducta sententia facile amoliatur,nec relutatur,ueluti nobilitatis radix es caput, quo sublato, tota germanicae nobilitatis audioritas summoueretur. Id inteniut sublimitatis tuae calculum,in quo genuinam Bauariae sis,lαν longo laetu post te reliquisti, urimos Germaniae principes insta te uideris. t n6 in senatum sacratissimi imperii ueluti alii heroes acesses,uerum instar illius,cui Primae parteS,Primus honor later germanos ho/norifice est delatusNec gloriae uiae interhabeatur,tot imperatores e tua sola prosapia caput eorum protulisse.Tot praeterea reges,ut quous cun conditionis quis suerit,eo nobilior cesseri uoluerit,quo tibi proximior. Nobilitatis tuae occasionem assectanter multi suo generi induxerunt, quam nullo gradaattioerunt Est igitur,ut tam plus stirpis tuae amplitudo admiretur, quo magis

in ligatur,quamuis nec nunc satis . Germani enim ueteres propriae laudis ambitione soluti nulla sutipsorum arrogantia tenebantu Et huic uni uacaue. runt,ut uirtuti,non famae Guientes,uirtutem exigerent, pro hac,non pro gloria certantessoriim utulos plus in uirtutem Φ in opinionem hominum sepo/nerent amposuer uni itam sese ad uirtutem germanorum antiqui non ut indicarentur,quia uirtutem sequebantur,uerum potius ut eam,qua sequerenξ,

praedicarent,dum ips praediunt meruissent.Haec Princeps facile Clarissime,

postquam nos admondere,in noui luctus memoriam affectus nostros redoxeruii Non enim detinueram me,ubi de uirtute orationem habui,quo misparentem tuum indulgentissimum, dum oculis non licet,animo saltcm in hisce literis requirerem,ac animum meum non dubito quin & tuum recensi uulnere ex illius obitu suscepto impatienter exulcer obuersatur ille pater tuus nimis Nisequenter oculis nostris, quotiescun* uirtutem inmeotata summa mea in cum uoluntas coaluit ut penes me ille uiuat,& dumoimus est, ita mortuus sit, . certiorem uiuentis imaginem in peetoribus nostris dum

8쪽

bintrat r msuerit, si saliena eum uixisse dicimus,cuius ulla praesens, obuii γtutem se ei & cuius mors potius uitae si mortis appellatione sumit. Et quavis suerit hie PHILIPPUS parens tuus in omni uirtutu genere consumatus. Id in praeconii sempiterni laudibus eius perpetuitas addidit ii q& uera uirtutis opera illius deprehedimus quod inaedibili humanitate eruditis deseruierat. os& terrarum undim ad confirmandos, erudiendos filiorum suorum animos acciuerat ut filii sui ad claritatem eius niterentur,ac digni Palatino patre legitimis lueris instituti euaderent. Vidit parens tuus id in bonam consu tudinem a priscis fuisse receptum,ut liberi liberissimorum uirorum liberiori/ a studio perquisiuit Monec ei Herodes Aristadis discipulus praece cgeratNihilo secius Ptolemaeus rex, Philonaater dicitiis illis viis Aristarchum Aristophanis Pergainensis grammatici auditorem praesecit tandem sedulitatem liberos Antonini casaris miris laudibus Suidas exclamat,qui plus in opinionibus eruditorum cy imperatorum stare maluit.Potuit haec res in soro literario nonnihil praxipuum enim ac peculiare argumentum id erat,iietem imperatorum eruditionis. enim assensu in sublimia disciplinaru domicilia prisci imperatores proficiscebantur,ut paucos habuerint inter priuatos a nobiles, qui tam scilliciter,iam uaria studiorum genera adierinLQuid rogo Adriario in septem uoluminibus antiquius uidit uetustas: Quid Iuliani imperatoris operibus tersius longa aetas tulit Nil Antonini uolumis de se ipso ucripto laesicius, nil huius aut Antonini si Cecilio Gedimus carmini/husgraecis elegantius ab humano ingenio defluxit. Et quod ualde illis honostilliinum est,adeo&tam absolute graece scripserunt,ut pria is inuiderim, Romanorum imperatores candidissimos am excelso emiso ac rotundo stylo ab eorum literis ad graecas descendisse Nil potuit cumulatius de Ptolemaeo

Philadelpho asteri testimonio Athenaei graeci cordatissimi, a quo

Athenagoras philosophus legatione pro claristi ais c lianctus est) Comodo

ac Antonino Pio imperatoribus destinatam exordiebatur cum praefatione

nominis imperatorii fulgoris nde fassio eoru eruditionis sermone,quod plus est inquit,philosophis in imperatoribusTaceo Alexandrum audium,Galienum alioqui inter bonos imperatores haud num os,qui tamen magna curarum partem in literis exegerunt. Nec nobis sine memoria nunc Zeia

bia regina Longini philosophi audinis abeat,quae Ephinnasse tulit appella/tionena, ob in uiam ac candidam literarum peritiam, luti Nicomachus graecus collegit,qui Zenobiae opera sacrosanehi graeca reddidit.Taediosum esset ει onus sisibendi maximum mperatorum nomina saltem excuri ere,qui operam impensam literis accommodauere nullum uenerationis literatis tribueruntdie autem illorum memoria nobis non haerentibus, sed breuiter per

haec euntibus,obstet, a Romanis ad Barbarorum principes transeamus. In hac

9쪽

aethiopum retes suere sententia, ut nullum inducem nisi e sacerdotima nu/mero profectum cosecrarenLNec dissimili exemplo parens tuus Armiori sententia instrui his,ut sui filii ocia eorum in literis sceliciter transmitterent, Ioannem Capilionem uirum sui similem, blico honore nominandum, proprium ac praecipuum illis praeceptorem,donec maturarent,delepit. Vt hi illius studio ac diligentia adiuti blidam ac uirilem ingenii uim cons ueretur.Nee

paterna uota de te ac fratribus tuis cocoepta, inmissa ceciderin. Aliquos enim

maximis sacerdotiis prGitos in eorum praesules Spira datispona,Frisin mingenti plausu partim elegerunt partim expediauerui.Nec te FOEDIRI CEPrinceps magnificentissime iberalitate ac benignitate quisu superauit. Et si tibi bellics uirtutis splendorem, literarum peritiam quam cum militari sacramento possides coniustissimam adiecerimus No est,quod amplius a bono

principe expectemus. Nisi quod in te LUDOVICE hactenus requirebat totus gymnasii tui populus qui primus posta per tot secula bonarum literarii

usus aruerat,ac cultiora studia residebant, politioris disciplinae osticinas ausincatissimo initio exarare utilissimumcd munus publica lectura prosea uoluisti Quo beneficio nihil honestius ciuibus,nihil utilius nobis proiitisse potuisses. Finxisti tibi quod tuum erit sempiternum,cuius instituti memoriam nulla clasoperibi diatendit itam laudes tuas res antea tam inuisau falsa a tuis maiorib', dum illa benedicendi professio,ductu tuo,tuo assensu it introdi acta, quam a priuato etiam institui pulchrum fuisset a principe pulchrius,a te pulcherrimunescio an magis necet Iarium: Vidisti quid enim non uideo id construendomuseorum genus priscis imperatoribus filisse ratum,ut illis manum porrexe/rint, qui multo studio ac labore in legitimis disciplinis artatem consumpserui. Formasti tibi argumentum a regibus aegyptiacis,qui literarum sacraria diuersis dicendi generibus accommodata constituerunt1eferente Strabone libro decimo septimo in quibus & ipsi reges Ptolemaei honestissima literarum cointentione cum philosophis grauiter, magnifice decertabat.Adrianus ille ii perator literauismus,eiusdem serinae mulea audiendorum poetarum gratia quotidie libere subibat,quemadmodum in uita Palemonis collegit Philostratus.Plura de Museo attulerunt Cecilius in epistola ad minutium Fundanii, NPhliasius graecus in libro 'ret γῆ rrim ορο ν ασ.i.de salibus inscripto,qui in territeras facedias ludit ueterem philosopsiorum gregem,quos in istiusmodi in eis ueluti aves in renculis inaestatos tradidit illos&Athenaeus grauissim dc in suo scribendi genere diligentissimus auctor,in primo

tinis esset. eterum de priscis philosophis,non recensioribus, loquor, quosticλια obes ἀκριτα δε at: time Chamaeleon &Timon Isci.idibrarios Nin infinitum litigantes dixerunt qui plaemn contempto benedicendi labore cut imius orator ait ad formandos animos statuendas uitae leges repressi, ut vita eorum caeteros latuerunt,omnia sibi ueluti propria asseruerunt Erigebatur praeterea musta ad sustentados Sophistas maxime Homero Hcso cusimiles

10쪽

smilis quos sephisartim appellati5e pleno ore ae erit sociatinus si minilocho,t socrates, ilostratus u Laertius appellauere. Ad huius musci aemu lationem Romae olim Athelisam a Claudio principe sorinatum est.& in duo tabernacula discretum,in quorum uno Cyrenicon,in altero Carchedoniaco statis dissitis recitabantur,ut placet Tranquillo. Iulius Capitolinus in Gordi no multa de Atheneo disseruit,quod Lampridii litera ethenium perpere nuncupat. Constat & Athenaeum uocatam urbem quandam,plus ad excoleda ingenia a ad fortitudinem perpetuitatem a Demetrio Attigoni filio costru Gm,ueluti Pausanias adduciLCaeterum nescio quorsum nos Museorum memoria tra exerit,tibi in praecipuu decus uertitur,o in struendis Athenaeis Heides mensibus meis, mo tuis, udium Romanum,Ptolemaeos s gyptiacos effinxeris post* eoru ingenia tam salsa intellexeras ut qd alii discere cuperent,hi polliceri pollent.Nec alienis institutis egeras,ad initianda eaAus multa prudentia nobis disposuisti.Nec opus erat ut alioru consiliis aut exter norum siue priscorum exempla te iuuarent.Dum tibi prs sentes dii tam sanctutam redium,tam compositum senatum,ueluti ad patriae nostrae usum natu cocesserint qui tibi sponte prono ac currenti adaperienda probae& castae eroditioni limina,calcaria adegissetIn primis intimus&florentissimus consiliarius tuus FLORENTIUS de meningen, qui in altum adeo in utrius* iuris censura transi uit ut ueri phoenicis appellatione meruerit. Cui' industria ossis titulis,omnibus honoribus par est lectantum in foro aut in aetionibus diserta,uerum ad omnes eloquentiae numeros absoluta& parata meretur. Si tibi LUDOVICE Princeps Foeticis&--μφtαλε neddecem cosultatores, huic Nestori similes exuperarent: plena secticitate pretinare tibi posses,quod

apud Homerum Agamemno ταέεει-ιε πιλιιLi.ut breui Troiam intercepturiis sis.Altius Darii regis sentetia tendit,qui magis Zopyri salutem, Φ decem Troias decem Rabylonias maluerat. Aestimauit duas ingeiates s licitatis eius partes Sylla, quibus maxime gloriabatur. ν Amicitia uidelicet Pii Metelli,&Q Athenas non dirruisseti Possunt id bonae literae de

Topyro tuo Horentio lateri,ac primo Jantum amicum in earum foeticitate uertere,non solum carum non dirutorem,aut si etiam pateris conseruatorem, uerum auctorem inceptorem florentiissimum.Par gloriae portio animae no

strae parti BERNARDO VURMSTERO de Schafflatsheimasseritur

quem ita finxit nanira,ut dum nihil ad huius uiri abselutionem plus prolatum uiderat,non minus rarium illum reliquit, sit ipsa naturaelia eo enim debita nobilitas omnibus numeris sit et,pe est praeterea animus,robur corporis

omni lineae, omnibus horis accommodatum. πυfγε -λαιο συο μαλε ea

iis ..λε-RProlocutus sum longiori u decuit epistola Merum adduistiore psssorem saltem nomen tuum nobis rerutabat. Saepe etiam honestain quaestui occasionem Serenissime Princeps,qua uolutatem nostram aduersus celsitudinem tuam literis aliquanto logius progressis exhiberem.Nec id quidem nisi prolixiori epistolio nobis licuit un*.Du etiam iuucius adhuc in pueritiae gra