장음표시 사용
2쪽
ocialitatis uinculo inter se in uiccm constringi, et mutuo iurium atque ossiciorum'. nexu aeque contineri liberas gentes, ac
singuli hominum singulis obliganriar, ipsa
natara non edocemur minus, quam magistra rerum experientia confirmat. Nec . . enim libertas illa nativa, quam sibi distin-- . . elae diuersis ciuitatibus gentes retinuerent, praesidia effi aenis licentiae subministrat, nec ci patro inatur serociae, quae humanitatis praeceptionibus tempe rari plane detrectet, nec conditionem la situr, legibus aete nae Themidos solutam. Quae adeo uniuersali ratione uera esse statuimus, ut ne a bello quidem arceamus, statu quantuinuis isto, a socialitatis custodia longe alieno, quem inter proprias libertatis naturalis notas perinde, ac necessaria eiuscem mala, prinio loco reponendum esse, nemo dubita et laxioris petulantiae, quae non inuita ratiocinatione . a L i . Iura negetsibi nata, nihil non adroget armis i certissimum . mistorem forsitan nonnulli arbitrantur. At enim uero visi atroci cum iniuria belluinae saeuitiae exerci vis eraequari in/Vis gentium bella, non possunt, quin pra oI. . A a s -
3쪽
seriptam sibi iuris auctoritatem agnoscant, cum habeant , ad quos dirigantur fines, quem ad modum solide ratiocinariis,
qui belli et pacis iura iusto disciplinae ambitu primus desb.
niuit, IIvGo Gllo Trus a, omnis belli iuuitia securae et stabilis pacis obtinendae fine absoluitur, quam ita excintendam commendat natura, ut non hisi eius stabiliendae Caussa, et extra ordinem in extremae necessitatis subsidium. bellandi consilia permittat, ueluti tantum non omnes, qui superiori et nostra aetate de doctrina iuris naturae et gemtium concinnanda sunt promeriti, adsensu suo et connexis rationibus confirmant, e quibus, instar omnium, adlegasse sufficiat alterum instauratae diuinae iuris prudentiae duum-
tur, quod bella pacis reducendae firmandaeque causa fieri debeant, deuoluitur in ciuitates bellantes obinatio, sedulo cauendi, ne in eam iniuriarum licentiam ruant praecipites, quarum atrocia stirpem et genus inne faturum Griwere oriis numquam intermorituris uelle uideantur, ei caeco impetu
omnia pacandarum rerum adminicula petulanter euertere.
Inculcat potius lex aeterna gentibus nulla non officia, dilia genti cum cura inter armorum quoque strepitus obseruanda, quibus mutuam sibi aequitatis existimationem, et probabilem caussae suae fauorem concilient, et studiis ita utrimque collatis, ad pacem ineundam et sanctius colendam pelliciantur. Nihil iam immorabimur officiis eius modi plonius enarrandis, quod Blent, congruo magis instituto, naturalis iuris prudentiae doctores. At liceat ex illis unicum, idsue haud dubie praecipuis accehsendum, tam quam non alienum ab argumento, de quo exponere instituimus, praeparationem, nominatim memorare, animi nimirum moderationem , quam usui et rigori uictoriae , si quam uirtus aut fortuna superior indulserit, adplicandam esse, natura socialis dictitat. Ita enim ex illius legibus statuito uictor po pulus, non abutendum esse fortuna, quae maxime in bello
4쪽
reuerenter est habenda , ut nesciam, an alicubi magis, nec blanditias illius in deuime t tis ludibrium uertendas, sed incumbendum potius in illud unice , ut quanto quisque armorum succedius fuerit potentior, tanto propius idem ad bellorum finem , iuris sui consequutionem, perducat. ita uidelicet certissimam demum aequitatis inter arina supe nitis testificationem, nouamque rerum uicissitudinem, res dendae paci apprime idoneam, perhibiturus.
. a in de Iur. Nat. et Genti Lib. Vlli. CamVI. I. a seqq.
Quam ita generali obligatione lex naturae cogens lib. rarum gentium unicuique inculcat moderationem animi, ML Iis et uictoriis adhibendam, eandem haud infrequenter ciuitati cuipiam enixius commendat prudentia, tam quam propriis Mibus mirifice obsecundantem. Accidisse idem, quod mireris, ferocissimo populo, Romano inquam, et ii ter ipsa rerum suarum initia, quantacunque fuerit ruditas, caute ad modum fuisse obseruatum, animaduenimus. Eo constarasse proprios illius ciuitatis fines, quo selent plerum te Dellicos cuiusuis populi consilia, ut imperii sui pomo ria latius proserantur, et fatis sibi destinatum, immo diuinis, uti uulgo credebatur, oraculis olim prom istum, terrarum d minae nomen , uirtute sua sibi' pariat, et iure merito tumri uideatur, non obscure significant, quotquot rerum, a Romanis gestarum, silpersunt monimenta. Ad illud autem mai statis atque Moriae fastigium non prudentia minor, quam fortitudo, uictorem illum populum perduxit, et quantum antimi moderatione in uictos proficiatur, optime iam perspexit Romae , urbis et gentis conditor, cuius inter praecipuas
laudes retiniunt posteri, quod plerosque populos eodem die hostes, dein, prudentissimo instituto cives habuerit, id οῦ Λ 3 quod
5쪽
quod tam quam egregiae sapientiae, et Romano populo maxime salutaris, specimen a Claudio Imperatore commend tum memorat TACIT us I . Bono postea omine per tempus satis longum Romani eadem augendae ciuitatis consilia, quae imitarentur, sibi proposuerunt, quibus omnia rei Romanae incrementa et magnitudinem T. LI v I vs 23 adscribit.
2.2 - Η . .e N e L A 3 Referenda est procul dubio ant: proprias gentis Romanae artes et singularia paene fata ista constituendi et amplificandi, hostibus in ciuitatem re-Ceptis, Imperii ratio, a Prima urbis origine subinde, usque ad ultimum fere rerum Romanarum excidium diligentius. eoque cum successsu obseritata, ut iam superiori aere di ueniant, quae sequioris aeui poeta 4 de Roma cecinit: Ilaec es, in gremium uinos quae fila recepit. Iris nom dominae ritu, civesque uocauit, ' os domui nexuque pio longinqua reularit. Juius paci cis Lebemus .mordua omneae. od ueluti patriis regioni usiritur 'Vuod cuπcti gens una sumus. At quotusquisqtie non intellisit, quantat prudentia, Quanta in ipsis bellis gerendis dexteritate, quanta denique Inimi moderatione opus fuerit, qua pellicerentur uictae ente: Cum IIS In unam Cluitatem coirent, quos paullo mi bo insidiantes ni fuerant. Vixturiam esse arbitramtu', qtu non Conatus istόs tanto minis arduos deprchendat, quam ius Romanae ciuitatis cia tot terrarum orbe ab Antonino Caracalla Imperatorix cons tatione communicatam, Culus memoriam mmmendat Do his
scilicet maioris prudentiae oDus est, constititere armis ordinatam rei publicae formai ' oti Ipa catam ciuitatem ualida legum auctoritate compo re' potuiste animaduertet unusauisque, quin Roman centis auctores, eam laerpetuis belliis suis cautionem plerumque
6쪽
arbitrio sibi praefixos, propius accessuri. Ego sane luculenta satis in antiquissimis istis Romani populi consiliis explorauisse mihi uideor vestigia, unde plenissimas regnandi artes colligas, et prudentiam rei publicae suae utilitatibus adeo adcommodatam, ut exaelam magis hac in reuix ostentet florentissimus imperii Romani status, quam ueteri simplicitati
et inorum innocentiae iure anteponas. Hac enim temperari fas erat asperam illam animi ferociam et ruditatem,quae primis Romae ciuibus tantum non erat propria, non niutar. diori aliquot saeculorum cultu paullatim mitigata. i) Hist lesb. Iv. Cap. LXXIV. - -- αὶ Hist VK VIII. Cap. XIII.
Noh uacat congestis iam factorum exemplis plenius illustrare meditationes adhuc exhibitas, quae nobis fiabnatae sunt, quando expendere non nihil placuit, consueta ista priscis populis uictoriarum monimenta, tropaea, quae sicci Ela commentatione hici suae, ouantum fieri potest, exponere in animum induximus. Obseruasse reperies, si paullo curatius in ea, quae hac de re statim adferemus, inquisiveris, is ueteres scriptores, qui res a populis, tropaeomm ama tissimis gestas, memoriae tradiderunt, eius modi monimemta impotentis animi, cui uictor felici rerum successu elatus imperare non possit, perhibere indicium, et in gentem uictam cladis iudidrium contumeliosa quadam peFetuitate tram scribere, ipsasque ignominiae notas odiis excitandis fouendisque potius, quam legitimis bellorum finibus conuenire. Nec fuerunt ab eadem opinione ipsi tropaeorum in- aut ii certe, qui ea inter primos usurpaverunt.' Quid triumprohibet, rerum a mentis curatius pen-
qum eordia iniuriae, in deuicias gentes inde redundantis
7쪽
dantis, conscientia permotos, uisse suspicemur, ne illius m di opus, cluale uictoribus statuendum Caeca Deorum religio aliis, aliis animi, rebus secundis luxuriantis, impetus suasit, diuturnitate sua grauiora reddat offendicula. Imitan- , dos eo nomine proponit uniuersae Graeciae conditores Nico LAus quidam, quando in ciuium Syracusanorum conci ne uerba facit, qui uictoriam, ab Atheniensibus reportatam,hinis tropaeis notauerant, uiolenta magis captiuis hostibus
exitia minitati. Meminimus eam N I COLA I orationem eo lushentius, quo ista uberiores de legitimis bellorum finibus, et
impetu animi compescendo, praeceptiones complectitur, rationibus nostris supra adlegatis ualde consentaneas, et auctore DIODORO SICvLor , qui seruauit integram, ea iam inde praesertim referimus, quae prudentissimis ibidem ueterum Imperatorum facinoribus adnumerantur, quod tropaea non e saxis, sed uulgaribus lignis statuenda curauerint, eum uidelicet in finem, ut inimicitiarum memoria citius exsolescerezTemperata hunc in modum instituti acerbitas breuioris durationis delinimentis adeo conuenit priscae morum sanctimoniae, ut, qui migrare morem istum iusserunt, parum laudis, P L v T A R C II O teste 2 , apud Graecos meruerint. Pr xime ad istius Graiae prouidentiae similitudinem, ne tropaea sint perpetua, ueterum Romanorum accessit iudicium, cuius obseruantia, ut ex omnibus, quae Diis erant consecrata, Q-la spolia tempore cornimpi et aboleri sinerentur, nullo umquam labore reParanda, permissum fuisse, idem PLvTARCHus 3 commemorat, ipse dubius, utrum ideo, quod facinoris gloriam cum ipsis spoliis. intercidere, noua igitur uirtute inLurandam, existimauerint, an potius, quod nimium discordiarum studium saperet, reficere bellicarum cum hostibus mi istentionum signa, iesus temporis motu euersa Z Indicio foret omnium luculentissimo, quam exiguum Romani pretium tropaeis statuerint, si extra omnem controueritam posita eusent, quae L. ANNAEUS FLORVS memorat, primos omnium Romanorum, Domitium Ahenobarbum, et Fabium Maximum, Allobrogico bello saxeas erexisse turres, et desuper
8쪽
-mata hostilibus armis tropaea fixisse. Et disertis uerbis istuc FLORus adnotat, morem hunc suis fuisse inusitatim nec umquam enim populum Romanum hostibus domitis uictoriam sitam exprodrauisse. Confectum est bellum illud
A. V.C. IDCXXXIlI, quo utrumque illum Proconsulem triumphos egisse, fasti Romanorum triumphales meminerunt, a STEPHANo vi NANDO PIGHio exhibiti s). Sero admodum itaque uictorias suas tropaeis celebrare coepit, et ouam earum illa finibus suis conuenire confiterit, ipsa tam citori illorum usurpatione declarauit populus Romanus, si FLORi quidem standum est sussi agio. At eidem ipsemet fidem detrahere u detur, quod antiquiorem tropaeorum usum alio loco memorat 6 . Exstant et alia rerum Romanarum monimenta, quae tropaea sistunt longe uetustiora. Ecquis inde non perspicit, altioris esse indaginis, cui temporis aerae primus eorum inter Romanos usus adsignari debeat. Quod si uero non4ucunditate solum commendatur, sed et uaria lucis usura, in amplissimum inde antiquitatum campum diffusa , commendantur illorum lucubrationes, qui paullo diligentius in ritus bellicos, uictori terrarum orbis populo usitatos, eorumque recipiendorum occasionem, primasue Origines inquirunt, neque nostros conatus, quamuis spein aequioris successiis animo praecIpere non audeamus, reliciendos omnino pronunciabunt rerum harum intelligentes, quando in eo nos uersari deprehendent, ut tropaeorum apud Romanos usum, in cuius indagandis primitiis, ex ipsis Romanae historiae scriptoribus quempiam alucinantem nonnulli suspicantur, aliquanto propius definiamus, et exploremus institutum, cuius uetusta ueuigia non incerta minus sunt et repertu dissiciliora quam posteriori aeuo illud maxime frequentatum occurrit. Quo in argumento pertra flando cum iam suturi sint sortassis, qui praepostero pleraque studio a nobis adhuc occupata suisse criminentur, commodius insta demum explicanda, cauendum est, ne omnes congrui ordinis legos sibterfugere arguamur, eique consilio plurimum conducit, quid sibi uelit tropaeorum itistitutum, et uniuersim B eorum
9쪽
x ANTIQUISSIMA TROPAEAeorum conditionem strictim prius exponere, quam dispi
ciamus, quo tempore primum inter Romanos inualuerint. 1ὶ Biblioth. Hist. Lib. XIIL pag. Isq. eX edit. LAvRENTII RH
Tropaeum dici inro τῆς τροπῆς, id est, a conuersione hostium et fuga, Novis S MARCELLVS I , et IS ID RUS HI S P A L E N s I s a) edocent. A quorum sententia si qui discedere reperiMuxu , quos rocentior aetas tulit, e Mologicidii ., ruat
10쪽
nim disquisitionum artifices, et uocem ἄπο τῶ in fugam conuerti, malinL r petere, illis nihilo masis refragamur, quam ista deritiandi ratio aduersatur scriptionis generi, quod strando uocabulo adhibuimus, quantumuis mirrophaeum seruare consueuerinta At siue τυ τροπι:ς, sue τῶ τστε νειν, estbrmatum esse tropaeorum nomen arbitreris, fortiora nostrae scriptioni, quae obiter ipsi uindica-
ueris. Tropaea descriptione quadam compendiaria exponit, quem modo adlegauimus, NONIVS ΜARCELLus 3 , ita, inquiens, adpellari spolia capta, fixa in stipitibus. Luculentius paullo, neque tamen contrario stilo, rem persequi
tropaei conditi rationem, omnibus paene numeris abitutam, elegantissimo exemplo illustratam, et uiuis, ueluti loqui amant, coloribus expressiam, quod proprium ipsius uenae honum contigit, sistit via Gii ius s). His igitur in uicem sibi comparatis, tropaeum definire paullo pthnius licebit, sequentem in modum, quod sit columna, ob hostes Rigatos erecta, in uictoriae memoriam, et suspensis eorum spoliis, Deorum alicui consecrata. En ea, quibus uix carcre posse monimentum uidetur, tropaei nomine memorandum. Dixinaus columnam, ob fugatos hostes crektam, quod praeter natiuum uocabuli significatum confirmat I s i D o R I 6 auctoritas, et luculentum satis, ad quod ante prouocauimus, testimonium, ab ARISTOPHANIS SCII OLIAS TE in rem
nostram suppeditatum. Addidimus porro proprias tropaei notas, spolia hostium suspensa, et faciam Deorum cuipiam seris consecrationem. illa, praecipua tropaeorum portio, dignoscendis ipsorum originibus apprime inseruiunt, haec religiosum iis cultum peperit. Vtraque pars ista uberius aliquanto eris explicanda, quando breuiter fuerimus monituri, nihil temere illorum esse praetermissum iri nostra tropaeorum definitione, quae iure suo ad istam recte sermantim pertinent. Bono enim consilio laetium esse amburamur, ut cune istis definitionem. iusserimus, quae in B i pleris-