Collectorum medicinalium libri XVII. Qui ex magno septuaginta librorum volumine ad nostram aetatem soli pervenerunt / Joanne Baptista Rasario ... interprete

발행: 1554년

분량: 769페이지

출처: archive.org

분류: 약학

121쪽

s. ros des, cum iam erit discocta no sebricitantibus,et quibus aluus pio fluit, uini odoratissimi cyat lautio aceto infundes. sed&uentri prosunt pira, mala cydonia dissecta in partes . in lentibus absque uino laceto incocta atque hemina quidem lentium in septem aqua heminis coquetur. In ijs praeterea, quorum aluum humectare oporteat, uti poterit quispiam nouellaru betarum folijs puris, simul coquendo aut maluam aut cucumerena, aut cucurbitam in minutas dissectam partes Amylina uero sorbationis usius sebrim habentibus aptus erit ijs, quoru in febribus aluus profluit Malui causa, lentes admisceri poterunt. sed&in lacte quoque uti ea licebit,&aqua itidem admixta, S ipse etiam per se data ac magis quoque dysentericis, fluxionibus, quae

tussi excitantur, conueniet ita uero coques, ut decem ius drachmae in quatuor heminis aquae coquantur. at milium non conueniet febricitantibus ueruntamen ijs, quos turbata aluus exercet est maxime accommoda

tum eiusq; acetabulum in decem aquae acetabulis bis coques atque etiam id ipsum in mortario contundes,&praedictam aqua mensaram infundes , liquabisq; , ac percolabis, in illa ipsa aqua ita coques, lanei hi, a

iisq; paru nijcies. Praeterea uero quod ex milio porco latum est, lentibus, istisanae admiscebitur ac in omni sorbitione, praeteream, quae ex lentibus conficitur, pro Oleo crudum cucumeris semen miscebis quod ubi eliciuaueris, ptisanae, i teris decoctionibus indes: uel pineam nucem, aut ponticas, aut thalias nuces ac praesertim in iis, quibus admiscere aliquid lactis loco uolueris: ut in iis, quos tussis uexat, maxime conueniet, si amygdalas subtritas sorbitioinbus imponas at ijs, quos pei turbata aluus infestat, pro oleo siubteres papauer album leuiter ostum cuni utriculosum atque ex eo succum in decoctione in exprimes id

qilodetiam ad somnum conciliandum facit. Iam ad aluum quoque elaboicae nuces, quas Sardianas uocant, cuna internis membranis, quae cum nucibus ipsis sunt, tere , aquam papaueris exprimes. Similam uero coques,

122쪽

etos Dra Rques ut quartu pla eius portio in decem aquae heminis imponatur , parum i olei, Manethi addatur prius uero lauanda simila est . alicae quoque, si facere sorbitionem ex ea uelis,eadem est habenda ratio Coques etiam lac addendo, ut cum iam cocta decoctiones fuerint calidum lac indas, nec diu simul coquere permittas. Alica uero debet aqua prius macerari, tum quarta par chlnicis capi, ut septem heminis aquae, duae hemina lactis accedant. Coquenda super carbonibus leuiter, Magitanda, uas manu tenendum, ne aduratur Sed lacomni sorbitioni poteris ad eundem modum adiungere. Placentula uero, quam trium quidem nominant . minus molestiae asteret, si confringas , contunda , tenuemq; facies, cum amygdalis, uel cucumeris semine coquas si secus , ut mos est, ex oleo . anetho. utetur hac re quispiam ad aluum uel sola , vel lentibus admixta at sebricitantibus nullum alimentum dari posset inutilius. Coquunt id rite illi quoque qui in alii naceo iure, aut agnino coquunt quandoquidem id faciunt in iure, copiosiore, atque in ollis, nec quicquam tangunt, neque commouent, ut uel hac ratione maxime tabescant. percoquantur Panis aridus leuissimum decoctum facit: ac sebricitantibus quidem est ad ignem tepidus reddendus, ubi maceratus fuerit, in laetiorem terendo redigendus,&eius decem drachmarin duabus aquae heminis coquendae, donec ad sorbitionis crassitudinem perueniant sed cum hoc subterendae quoque sunt aut amygdalae, aut cucumeris semen. at que ijs, qui febrem non habent, confringes ad similae, aut alicae magnitudinem,&breui tempore macerabis, ac decem eius drachmis tres aquae semiheminas astun des, Maliquid eorum, quae dicta sunt contundes vi ad spissitudinem alicae rediges,&ex melle, uel ut aegro tanti placebit, propinabis. Valebit etiam ad uentriculos, qui non concoquunt, quique flatibus torquentur,d qui nimium humecti sunt, idq; uel per se, uel cum letibus . Prsterea ad aluum consistentem in maiore gallinacei iuris portione macerabis, aut decoques.

123쪽

CAP. VIII.

E OMNI BV leguminibus, quemadmodum ex amylo subsidentia cosciuntur sunt autem hoc modo. Similam quam purgatissimam capimus , leuiter maceratam lavamus, linteo ex copiosissima aqua excolamus: collam, ut maxime seri potest, auterimus: in vase fictili subsidere permittimus, quam deinde percolamus, aliamq; eodem modo assundinatis tum ita faciendo usque eo permutamus, dum id quod excolatur, purum sit postremo uero subsidentia extrahimus, at

que in vase fictili ad solem, donec persecte sicca sint, ex-

Dccamus.

M se quae ex emo t. Vos modo in eruo faciendum est. pr cipue autem album fresum, cum seruendo acus abi cit, madefaciendum est,& conterendum ut laeuum reddatur quod cu copiosiore aqua eliquatum suerit,abij-cienda per diem aqua est persipe, donec ea, quae estunditur, pura sit . atque ita siccabis,&repones hoc uteris ad suppuratos: item l ad mulierum purgationem, carnem augendam, lonum colorem comparandum: idq; ex uino mulso, uel polenta propinabis ex quo satis erit acetabulum uiro, foeminae bene ualentibus a D: si qua ut ex lentibus. I etiam ex lentibus subsidentia, cum seruendo acus abiecerunt,madueruntq; , ac contusae, ut deeruo dictum est,suerunt: aqua usque abiecta, dum ea, quae exit, pura sit liaec subsidentia siccata miscebis decoctionibus in iis, quos turbata aluus uexat, ,

sertim post milium, post panem siccum, post ptisa

nam, post alias complures sorbitiones, quibus ali qui cuius esset. Iam decoctiones quae ex leguminibus fiunt, incommodioles febricitantibus sunt, quam pr*ductae quippe quas minus alant, flatus magis cieat. Vteretur etiam quispiam eisdem ex crudis leguminibus tomenta conficiens. MDe limenta

124쪽

plaechoenicis portioni omenti, quod iam studeris conseceris, duas heminas aquae. olei admisceas eius

usus esse potest in grauedinibus & destillationibus addita faui portiuncula eo quoque utetur quis ad dysenterias,& inesmos, si pinguius reddat, nec prius excoquat, nec aquam ab ij ciat ad quem usum medulla quoque claddetur, itemq; cera,&caseus, praecipue rixus Moleum copiosius in js, quos cij cor stercus uolumus. Cumitissana quoque, lentibus omentum componetur ad dysenterias,& tmesimos. Iam uero lomentum non excoctum elixabitur,ut in quartu pia clic enicis portione sex hemin quae imponantur. Pisorum uero omentum minus flatum ciet, quam fabarum,&facilius conficitur atque ideo imbecillis erit accommodatius . idq; dari potest ijs, qui defluxionibus, tussi uexantur huius quoque quartu pla pars choenicis in senis aquae heminis incoquetur. Atto mentum quod ex

phaselis sit , omnibus dulce luae praestat sed & difficulter coquitur,4 caetera habet praedictis similia atque id quoque in pari humore elixatur quod denique ex do-hchis,&aracis fit, omnium pessimum est:&ad nullam rem aegrotantibus utilis eorum est decoctio.

Decoritionibus. C A P. IX.

LEGUMINA Omnia , hordeum, ariticum coquenda sunt osculo ollae crusta obturato diutissime autem coquenda sunt,s igni quo maois lento feri potest tunc enim licet quantum visco Quantur, nunquam comburuntur debemus ergo leguminibus an ualde decoctis ita uas manu continere, ut agitando non comburantur Mad decoctiones, Mad obsonia oleo quod minime odorem habeat, i ullam omnino ficultatemtari praeses erat, uti. huiusnodi est omphachnum. Pisces uero qui flatum excitant, ii patinis elixandi, cis, sandi

125쪽

in S. Io D fandi sunt sit uero clixes, distribuenda condit uia esl,4 satis olei indendulia . prius muria elixanda, deinde in eam seruentem piscis coniiciendus si sic condias, piscis succi plenior et , S proprium succum in se continebit idem quo Que in patinis satus, melior,&maxime tener, O plurimi alimenti reddetur . sed conditur cum oleo illi bueda est: Tu abunde inspargendus, itemq; tenuis farinae quod fatis sit.

Ex Philotim de milio condiendo. CAP. X.

M crudum tritum, laeuigatum, Ma fiu-sa aqua iterum contritum, S percolatum , coctuin, molito simile factum, in colla modum redditur, laabet i; adstrictionem,&uentrem sistit, difficulter in

uentriculo conficitur sed si tot una coquatur, ut factu

est multo ad consciendum dis scilius L quandoque aluum molliorem facit, non admodum in excrementis alteratur;&glutinosum est: succum uero qui dulcem adlbictionem habet, corpora distribuit. Anullo de alimentis , qua continenter aegrotantilus dantur ratione eorum apparandorum . Sunt aec in tertio de auxili sibro, de iis quae in cibi adbibe itur, capite pecu/ido.

A P. XI.

I morbis continuis eligenduna alimentum est

quod facillime concoquatiar, elerta ne disti ibuatur,&non adnaodum nutriat, facile perlinietur nam quae continentur in corpore, sebres patiunt atque has quidem uirtutes panis aqua lotus in se omnes continet. Sedelto panis ipse ex tritico trimestit, io admodum puro, ii quidem ualde purum, ualde etiam nutiit conteratur uero diligenter, atqueas etiar Ex simila uero coniectus, neque ex huiussero di tritico, neque ex aliis propter sui uehementiam capiatur. Sit m potius hesternus S cum seruiento: sci calida aqua maceretur, alia atque abacontinente resti si nec totus panis, sed pars interlor iri exterior eius pars quae cutis uicem gerit, ad distributioncm ad concoctionem inepta est .mace' randi uero terminus sit, ut non solum panis in tumo

iem fieratur, sed ut fermentu uanescat, allius odo

126쪽

rem non reserat alica quoque lota est generis eiusdem, cum succus expressus,&ipsa satis lota sit, elixa de tur ex aqua, uel mulsa. Similis quoque generis est piis sanae succus ita coctus, ut in una ius parte quindecim aquae partes indantur cum enim coquendo quinta pars Te maneat, percoletur, succus modica mulsa addita potui datur. Ipsam quoque mulsam in horum alimentorum genere posset quispiam constituere Coquitur. utitissanam coqui diximus, cum mel in multas aquae partes coniicitur, cin quintam partem coquendo redigitur Ex alica etiam sorbitio conficitur ad hunc modum . alica lora, aqua saepe abiecta, iterum aqua pura unius horae spatio maceratur: deinde manibus in aqua confricatur, donec aqua colorem, spissitudinen lactis acquirat deinde alica ita percolata, ipsa quidem extra remanet; quod uero lacteum ab ipsa est e lectum, parum salis capit: istis quorum stomachus intestina morsit infestantur, parum anethi adiungitur in iis uero, quibus stomachus peruertitur, nausea uexatur, puleg ij,&thyini: in ijs, qui flatus pleni sunt, cumini coquitur ad consistentiam . datur antequam refrigerata sit hoc alimenti genus si rite conficiatur, dandi promptitudine, concoctionis facilitate, celeritate rcficiendi, cum alicam, & panem praeserimus vatque alimenta quidem quae in morbis acutis conueniunt, haec sunt, quae exposuimus. Sed persaepe ordo uariatur, uel quia haec non suppetant , uel quia non ri te assecti ad ea sint aegrotantes, alijs alimentis uti necesse sitas nos cogit in quorum numero sunt tria, olera,&polenta, tua. trium igitur est ex tritico, cum sit ipium quoque panis recte a flatus. debet autem tenue esse P agnopere, siquidem crastina inaequaliter aflatur: de betq; praecipue quam tenuissime conteri, ut sit polentae per simile atque in aqua elixari, ira sertim pluuia si ea non suppetat, alia purissima: idq; plurimum ut O- quendo in unum conducatur modicum quoque salis insit oleiq; sit expers uel parum omnino olei imponatur, prius quam trium eo perspergatur, oleum cum

127쪽

in 'ri et aqua sit incoctii m. alica uero cum ijsdem condimentis coquitur. Omnium uero olei una accommodatissima malua est, quae ex garo, soleo cocta comeditur uel sorbitio, quae ex ea si ioc modo . soli maluae nouella, absque labris elixantur, deinde in mortario contunduntur, iterum ex aqua, sale, Moleo lixantur. Secundum locum tenet cucurbita. Sed admodum nouellas cucurbitas debemus elio ere, atque totas non abras a coquere: ne elixat aqua impleantur. ubi uero elixatae fuerint, tum abradantur deturq; praecipue in aqua&muria nam hoc pacto ori non erunt mera is sin secus, ex garo dentur,4 oleo. Oua in aqua'sunt coquenda, atque contriatio agitanda siquidem ita commota, neque simul coherent, neque densantur sed praestat etiam a m posca coquere, quoniam mavis etiam liqui

da permanent.

128쪽

ret 2

ORIBASI MEDICI

NALIUM COLLE

Ex Galeni libris, de aquis.

A P. I.

Q optima omnis qualitatis non modo gustatui, sed etiam olsami expers esse debet.atque eiusmodi quidem erit biliciat iucundissima plane pura. Si uero ctiam hypocho tria celeriter permeet, nulla est quaerenda proeliantior at qua purae, limpidae, potuiq; non insuaue sunt, sed tamen diutius in praecor- iij morantur, eaeq; aut uentrem seriunt, aut flatu implent, aut praegrauant semiprauae sunt existimandae: cuius sane generis multae sunt, de quibus mihi praecipue uidetu Hippocrates, ut eas ab opimiis aquis discerneremus scripsisse, cu ait, aqua quae cito calefit, citos rigetit, leuissona est etenim neque m coenosis, neque in grauec lentibus neque in ijs, quae ustatui medicamenti facultatem aliquam asterunt utilis est huiusmodi dignotio, cuin ea uel omnibus perspicuo sint notae: sed in quibus nihil quidem tale est, uerum alia qu.hda prauitas ob corrupti aeris admistionem aut aliud quoddam uitium ipsi quod innatum ab ignota causa prouemniens, a quis est: siquidem in muli nodi praedicta dignotio optimum iudicandi instrumentum est nam qu tales sint, neque cito friges iunt, neque cito calesunt.

Alia quoque huic similis ignotio ex oleribus, aut leguminibus, aut carnibus, aut fructibus, aut denique a dicibus

129쪽

dicibus, quae quis incoquuntur, sumi potest celerrime namque in opimus, tardissime uero in prauis res elixantur ac nonnulli ex ueteribus aquas ita prauas,indomitas, S crudas, aeque ac legumina, quae difficulter elixantur, appellauerunt ergo tutissimum fuerit, ut experientia de huiusmodi aqua iudicium fiat ac sii quis est qui ex notis potius uim eius praenosse aueat, is sciat 'cluarum sontes e petra scaturientes, ad Septentrionem uunt, solemq; auersum habent, eas omnes dissiculter coqui posse, tardiq; transitus esse iudicandum est: idq; eis statuarinesse, ut tarde calesant, ac fri resan quarum uero fontes ad orientem solem erumpunt, permeatum aliquem, aut terram puram colantur, accelerrime calefiunt, frigesunt, eas se optima sperandum el: Pluviales uero ex Hippocratis sententia leuissima iunt sol enim quod leuissimum in aqua, tenuis simu inq; est, attollit, fursum rapit id quod non ex alijs aquis solum, sed etiam ex mari, ipsis itidem humanis corporibus facit. idcirco sit, ut celerrime omnium computrescant maxime enim corpora, quae unicam in se qualitatem habent, cum nulla aliunde causa Lubsit, quam ob rem difficulter, aut facile putrescant, ea difficilius, quam quae multas qualitates habent, computrescunt sed animaduertendum est, ne quis putet

aquam, tuae celerrime putrescit, es e pessimam. potest enim eadem esie praestantissima, cum aliae omnes optimarum aquarum notae, quas ante diximus, ei adsint. nam facilitas immutationis in qualitate,potius bonitati aquae, quam uitio attribuenda est Aquam uero plumam bonitate praestare, argumento est, quod etiam a1olis calore coquitur nam taetera qua elixantur, dulcior sie ipsis fiunt omnia .cumq; coepit putres cere, in

nino est inepta potui siquidem qui aquam adhuc putrescentem bibunt, hos raucitates, tus es, ac vocis grauitates corripiunt. Ex pluuiis autem aquis aestiua, quam

horaram Hippocrates uocat, usq; ex tonitruo si prq'ilantior est, quam quae nimbis est demissa quae uero

ς glacie. niue soluta sui, pessimae sunt in iis enim, H quae

130쪽

surda qualitates insunt, coctione alteratae osterantur. Quin etiam in alium usum aquam prius calefacimus, postea res geramus tametsi neque gustatui, neque odoratu ullum uitium asserat ac plane pura sit cum camin uentriculo morari diutius dioxam aliquam inser-re , experti fuerimus nam caliditas totam aquam, qu elixatur, tandens aptam ad secretione facit: dum aqua refrigeratur, partes terreqinnata grauitate descendentes in fundo uasis residebunt aqua uero super eis fluitabit qua sensim in aliud uas transfusa, citra noxam uti poterimus. Post decoctionem uero cum frigidissimam xeddere aqua uoluerimus, si nix nobis suppetat,a luam prius calefacimus deinde niuem extrinsecus ei circun- fundimus si nix non adsit, e puteis uel aqua ductibus refrigerationem ei comparamus eam itidem prius calefacientes, ut facilius alteretur nam quicquid prius ex calf ad una est, id citius in se totum alterationcm a rebus uicinis proficiscentem capit. Cum autem uas in puteum demittimus, aut aquaeductibus subij cimus, tu uasculum operculo claudimus necessario . ipsum ex omni parte diligenter obturamus, nec uasculum implemus, sed aliqua ex parte uacuum permittimus, ut aer ,

qui inter operculum aquam interiacet, prius refrigeratus,eo attactu uicinam aquam refrigeret ubi uero nihil horum nobis suppeditatur,ut in Aegypto usu uenit, ibi vasculum suspendimus, quo aerem suscipiat, sine

porculo sinimus. Quoniam uero aqua neque incidendi , neque calfaciendi uim habet, ideo iurest, ut aqua omnis tardi transitus sit, aegre concoquatur, S aegre subducatur, licet alioqui sit optima. nam mulium temporis manet in uentriculo, fluctuationes plerunque parit: siq; biliosius uentriculus sit ipsa quoque simul corrumpitur . cuinq; a uentriculo ad ei unum intestinum aegre perueniat, non facile distribuitur . quamobrem neque ad ciendam urinam, neque ad sputum

educendum apta est quin ne sitim quidcm sedat, etiam

SEARCH

MENU NAVIGATION