장음표시 사용
151쪽
Potest hoc expresse sibi reservare, ut si quid dubii sit in sententia, explicet Q inimo& tacite hoc jus es trisbutum esse videtur , cum ejus sit interpretari , qui se tentiam dixit. l. i. sna de egibus. Tito qua ita caupones, M.tauid est in edicto, Nauta caupones, Habtilarii
Ejus duae sunt partes. Prima cautum est, ut, quaena tae , caupolaes stabularii receperint salva fore, restituant. l. I. pr. Isb. Altera tractatur de futtis re damnis, quae illata sunt rebus receptis ab iis, quorum operana tae, caupones, stabulari utuntur. diuisunt hic nauta pIn hac re sunt ii, qui navem exercent quamvis nautae appellentur alias Omnes , qui navigandae navis causa in nave sunt. Nec enim debent pet remigem aut mesonautam, sed per se , vel per navis magistrum, vel eum, cui e nautis rem eam magille commilit, obligari d. l. i. g. 2. Adeo quidem etiam obligabuntur per culto. des, quos praefecerunt ipsi, vel magister. d. l. I. g. 3.
aeui sunt caustones sabularii pQui cauponem vel tabulum exercent, eorum Institiues quietum, qui Opera mediastini , id est, vilissim servi fungitur , non continetur, nisi ei cura sit demandata. d. l. I. g. .
uid est recipere res fama pNon tantum si in navem sint missa , licet quoque
non sint allignata nominati m. d. l. I. g n. modo scientibus exercitoribus sint immissae verum etiam earum. quae in littote perierint, dum receptae sunt, periculum au nautas pertine l. 3.pr. D. M tauid Apradixerint nauta, ut unusaui ua ressum servaret ph ullum est peliculum nautarum. . . in . pr. D. b.
fert, utrum nostrae sint, an alieni, dum tamen nostra intersit salvas esse,in nobis magis quam quorum Iunt, debent restitui. d. t. I. T.
culpa debetpraestari L culpa levisiima. Quia est liiijus rei tanquam causa
152쪽
PARS PRIMA. 43 publica. I. I. D. a. non vero casus fortuitus da. 3. f. I.
diuorumfactum praestari debet in prima parte edicii 3 Non solum in navi nautarum , sed & vectorum , ut viatorum. l. I. in .s 2.3. g. b. Une hae actio perpetua Est,ic, quia eli rei persecutoria heredi, with
Mui , extra negotium , quodgeruntmarita, cauponeLastabularii, quidsit receptum Non dabitur actio ex hoc edicto. d. l. 3. f. sedeTqualitate contractus, qui fuit celebratus. actio datur ex secunda parte Non in simplum , ut ex ptima essed in duplum i ctantum ex maleficio eorum, quorum opera exercitores sunt usi. l. 7. pr. . I. Os3a. A. h. Est itaquepoenalis: quapropter iacua datur adversus h.eredem , nisi qua pervenit a. l.7. g. . nec in ea pr.ellatur factum vectorum vel viatorum. l. mic Orti adversus nauta . l. 6. g. s.f. h. αuid, si nauta Abi invisem damnum dederint Id non pertinet ad exercitotes, nisi quis inter illos fuerit mercator du. T. f. 2. Possuntne concurrere aftio furtio actio ex prima parte
Videtur quidem prima tronte id admittendum sed magis eii, ut vel Cincio Iudicis, vel exceptione doli alterutra actor contentus esse debeat. I. . . .
153쪽
'uid est Iudicium ccipitur aliquando pro ipsa actione, vae in judicium deducitur hoc sensu
icuntur judicia finium regundorum, familiae erciscundae, c. aliquando et legitima disceptatio coram Iudice de re controverse inter litigantes quo sensu potest proces ius appellari. α uomodo distinguitur Est I. vel civile, quo actor agit ad commodum suum privatum tantum , hoc est, ex contractibus , nec non ex privatis delictis, quoties actor ad suam utilitatem tantum conteniat vel criminale, quo agitur ad poenam corporalem , vel mulctam fisco applicandam , sive ex delicto ordinari , sive extraordinario , privato sive publico. . Vel possessorium , ouo de possessione tantum est controversia, uti in interdictis vel petitorium, quo ad ipsam rem agitur huc taciti. 37. 1 hic. 3. Vel ordinarium sive plenum , in quo ordinarius procedendi modus observatur vel extraordinarium, in quo solemnia processus quiescunt. Ex quibus causis judicium summarium dicitur Non , quod ex quae ex natura rei requiruntur, Omltti possint qualia sunt, petitio , citatio , probatio dententia sed quod ordo non adeo anxie attendatur in
proponendo negotio atque probando imo quod ac probationes leuisitave non desiderentur praecise.
154쪽
SECUNDA. Tredi quibiu causis habetur summa rium judicium I. Cum personam qualitas id exigit isti, si sit
causa miserabilium personarum , incarceratorum,
Wsimilium quibus hoc indulgendum elle aequitas
suadet. . Cum ita convenit inter partes. . Cum id postulat qualitas rei controverse tui, si sit res parviptaejudicii vel, si agitur de dilationibus, de cautione praestanda, de dote de alimentis, de honorariis S mercedibus, de commissione ad examen tellium in perpetuam rei memoriam , de re notoria , de exoneratione amandato, de negotio pignorationis, aliove, quo periculum et in mora, quo metus est, ut partes ad arma procedant, ut tumultus oriatur de utili xate publica, de crimine laeta majestatis, de liquidatione, de executione, de restitutione ob lapsum fatalium. 4. Cum actionis qualitas id desiderat uti in actione ad edendum , ad exhibendum , in causa dissiamationis ex L. di famari in causa possessionum , interdictorum , missione in possessionem , ventris nomines, ex edicto Carboniano i similibus P Cum Princeps mandat. diua suntpartes Iudicii, cum ordinarii, tum summarii . Quoad Iudicem l . Praeparatio adiudicium est
tiO. 2. Cognitio causis. 3. Sententia. Executio j dicati. Quoad litigantes I. Petitio citationis. 2.Litiscontestatio . . Causae disceptatio Α, Probatio. s. Conclusio. I ua persona constituunt Iudieiam Principallas: Iudex, actor , reus. Minus principales: advocati, procuratores, executores,in similes.
De sportulis iumptibus in diversisjudiciis-
faciendis, He executoribus litium. Tit. 2. Lib. 3. Cod.
α uisunt executorem Qui mandata Iudicum exequuntur . eaque litigantibus denunciant, portulasque exigunt.
Salari , quae debentur executoribus ac Iudicibus. .
155쪽
xues P ANDEC Tanu MA quibiti selυuntur 1 ortula Non ab omnibus. Nam fiscus, Episcopus in causa ad Ecclesiam pertinente , tenuioris fortunae homines,, quibus jus pro Deo, ut dici adsolet dicitur , nihil sportularum nomine solvunt. Nov. IT. s. Nov. I 2 . c. 28. Personae vero Ecclesiasticae exiguas praeliant. d. NOV. I 23, c. 28.
Qui jus habet causas litigalitium cognoscendi, Helis judicandi. aeuomodo di tinguitur Est vel ordinarius, vel extraordinarius ordinarius, qui ex ordinaria potestate: Extraordinarius,qui ex alte Iius publicae, vel privata personae beneficio judicar. tau se judicat exprmata alterim persona beneficii iam quidem ipso habet jurisdictionem, ac potestatem iudicandi, sed non in causa, de qua agitur qualis dicitur prorogatus, cui palles se subjecerunt. tuis ex publica personae beneficio Qui est vel delegatus, vel pedaneus. αuu en delegat- Cui ad causam cognoscendam , decidendam,ac ex quendam , ab illo , qui potestatem habet, mandata est jurisdictio.
De pedancis Ju Uicibus Tit. 3. Lib. 3. Cod.
viast Iudex pedanem Cui notio causae cic judicandi facultas sine jurisdicti
ne est commissa. Nov. 82.c. I. 2I.f. c.ubi, apud quem.
sic dictus, quod in minoribus, Tub pedaneis subselliis sederet. Cum enim ipse magistratus de omnibus non posset judicare, cognitionem causarum pedaneis committere solebat. l. 2. S. C. h.t.
Qui pro sua jurisdictone judices dare, darive possunt. Tit. q. Lib. 3. Cod.
tui possunt dare Iudices Cui id lege,molibusque conceditur. l. 12. s. i. g. r.
156쪽
ΡAR SECUNDA I Iudic cuique ea de re , de qua agitur: atque Intereas Personas, ad quas res ea pertinet, est jurisdictio. I uix, si quo in negoti alienajurisdictionu judexseconstitutus Non peccat Iudex , si non obtemperet dationi. Et omnia coram ipso acta, nullius sunt momenti, adeo, ud non opus sit appellatione. Mulmssunt dari Iudices Qui non prohibentur. Prohibentutquidam natura: uti surdus, mutus, perpetuo furiosus, impubes. l. I 2. . 2. . dejudis. Quidam lege uti minor I annis . . I. F.
de recepi. arbit senatu motus. d. l. m. f. L. infamis, caecus. c. , - βε
caecus autem recte hoc munere fungi potest , si ei interim caecitas obvenerita l. 6os defudicjunct. t. i 3 s. VcV aetaquamvM.ff. de postulandi . legum imperitus. Noυ. 82. miles . nisi in militaribus. l. i . Q de judis. Quidam moribus: uti foeminae. d. l. I 2 3. 2. m.
De Jurisdictione omnium judicum. it. I 3. Lib. . COd.
αuomodo aliter distinguitur Iudex Est vel coni petens, coram quo causa proposita potest jure tractari vel incompetens ad cujus notionem causa non spectat. βuomodo competens distinguitur Est, vel socius, vel solitarius, vel concurrens, Mui est stillarius pQui solus in causa judex est, nec admittit jurisdictionem alterius sociam vel concurrentemia
aeuis est socius Qui potestatem judicandi habet in communi cum alio territorio. tui est conciurrens Qui in eadem quidem causa, sed in separato, callo territorio jurisdictionem , aut potestatem judicandi habet. - a s
In concurrentibus eli locus praeventioni uti qui praevenit, solus judicet Fit autem praeventio per litem contestata inc illibita. arg. l. Ods de pec
157쪽
I38 PANDEcTΑRublpercitationem in criminalibus. In sociis,qui sunt in eodem collegio major pars praevalet. l. 9. g. ad munie. ι. ις. re d. Insolitariis nunquam per praeventionem cuiquam praejudicati potest.
uid in genere circa competentem et incompetentem Iudicem observandum est pSive actio sit civilis, sive criminalis actor sequitur forum rei L 2.C.h. Itaque , qui ad incompetentem Iudicem est vocatus . opponet ante litem contestatam exceptionem declinatoriam, qua dicat se non teneri adacto, ris intentionem respondete, propter fori incompetet tiam . arg. l. Nos diui οὐ modu dicitui Iudex velforum competens pVel ex communi vel singulari jure , sive privilegio. Ex communi, vel vi ipsius Tertitorii, vel ex accidenti aliquo. xii tetritolii, vel ob domicilium personae, vel obsitum rei. βuomodo ob domiciliam 3 Ex habitatione , quae non aestimatur ex nuda corte- statione, aut destinatione, nec ex maxima rerum ac fortunarum parte; sed ex re dc facto. l. 2ogad municip. ubi quis latem constituit, unde rursus noni discessurus, si nihil avocet, desunde cum profectus est peregrinari videtur L . C. deincOL Paritet nec aestimatur ex solo tena-pore linis studiosus per io annos continuos in eadem civitate habitavetit. ια. c. de incolo. Potestne donmcisum pro libitu mutari Potest alio transferri verum lis ibi coepta est, turiri debet. Las. Ade Iuris L .cio. g. de Iudic.
Solius Rei. Debet ei, in actor , ut supra dictum est. sequi Brumaei Laa. h. tuid si eι inico domicilii non inveniatur AEque ipsi erit sorum competens, ubi domicilium habeti l . .prator ait. F. de damn infeci. c. causam. X. de dol. 9 contumac. βuomodo oositum rei sitfrum competens si ibi agatur, ubi est res sita licet is, qui conveniendus est, non habeat ibi domicilium qua de re agitur. t. r. . ubi in rem acrio diuo
158쪽
Vel ex presium vel tacitum. Expressum i si se submiseii juris citctioni, cui alias subditus non esset. l. 18. .
Is dejurisd. l. h. c. eod. Tacitum . I. Ubilitem contestatur arges. . Ch. a. Vbi contraxit. α ntraxist eautem intelligitur , non ubi instrumentum est scriptum
cum alibi solvi debeat. l. 64 ff. dejudic. sed ubi sol vendae it pecunia. l. 2I .ss de Oblig. Act. l. 3. β. de reb. auth jud. pyxid scilicet, vel loco adjecto , vel si
non sit adjectiis, loco contractus, modo reus ibi inveniatur. N. l. 9. g. I. g. de judic. c. I. contrahentes defor. com in s. D. Vbi deliquit. l. i. C. ubi de crimin. 4. Vbi reperitur, si incertis sedibus vagetur, si fugitivus sit, vel talis, ut de foro ejus non constet. arg. l. I. C. ubiquMue cur πιι cohort. l. 27. g. i. i. si ad municip. nisi Latis dederit, se iidicium pasi imm certo convenienti loco. l. si F. de reb auth. jud ptis. ta modopropter continentiam, et connexitatem causa I. Ex iure territolii i cum enim res una eademque assione petendae variis locis sunt sitae fit, ut coram eodem dc proxime superiore Iudice post sibres rerum rum accipiant. V. l. v. d. de quo. reb adeund jud. . eat . . Ex consorti litis tirier plures, qui communem litem habent uti di unus ex consortibus litis privilegium aliquod habeat, caeteri poterunt, accestbrio, eodem soroprivilegiato uti vel, si in diversis territoriis habitent debitores, poterunt iidem vocari ad proxime superiorern judice an au. d. l. I. g. de quib reb ad eund Dd. l. s. c. Arbit. Iul. 3. Ex jure interventionis tertii l. 49. ff. de Iudic. . Ex jure reconventionis l. I .ct Auth. I r. c. desent. intersicut. s. Ex jure ac consequentia actionis i uti petitorium ibi est instituendum , ubi possessorium. l. o. C. de Itidie. et byctim in iis, ubi civilis actio inlii tuitur. 6. Ex iure ipsius rei. Itala individuis receptum et inaccessbriis ac consequentiis negotiorum , ut ibi exigantur, ubi de parte, aqua reliqua divelli ne queunt vel ubi de principali re situ vel actum etia
159쪽
hia dicuntur habereserum ex singulari jure sive privilegi ρVel, qui ibi serum habent, ubi jure communi habere
non possunt vel forum non accipiunt, ubi alias jure ac- cipere debebant i vocaturque exemptio , vel scarum privilegiatum. Contingv autem id vel ex ratione litigantium, vel ex ratione cauta. Suomodo ratione personarum
Varie sic forum privilegiarum habent, nonnulli ob dignitatem sic pupilli, viduae, aliique miserabiles homines studiosi, milites di similes.
Ubi Senatores vel clarissimi conven. Tit. a. . Liba Cod.
β modo persina superiorespubliea Constitutum est Iure Civili, ut, qui in clarissima dignitatestini constituti,an civilibus sive pecuniariis causis, si in urbe vel locis suburbanis habitent, coram pri secto praetorio , vel urbi in inprovinciis degant , ubilarem fovent, aut ubi majorem bonorum partem possident, assidue versantur, recte conveniantur. ι 2. c. h. In criminalibus , nullam habeant sori praerogativam. Omnem enim ejusmodi honorem reatus excludit. l. r. c. h. Illustres vero rei criminum, apud nullum. quam apud Principem , vel sacrum cognitorem a Principe datum , accusari possiant. l. 3. c. h. Ita tamen, ut is cognitor tantum cognoscat,ac ad Principem reserat, reservata ipsi Principi ultione. .l. .. . I. .
diuisunt claris imi qui Illustres
Clarissimorum nomen ,generaliter acceptum,ires senatorum ordines complectitur videlicet , Spectabiles,
Illustres . o Clarissimos in specie. Hic intelliguntur clarissimi in specie, Senatores, qui sunt infra illi stres Illustres sunt Praesecti Praetorio ira secti Urbi, Quaestores , Magistri militum magistri officiorum
Comites rerum privatarum, Comites domesticorum Principes agentium in rebus. d. ljpr. au. l. 2. C. de ρο- testat. l. 2.vers sin autem C. de tempor oppellaxu. 6. C.
160쪽
In quibus causis militantes fori praescriptione uti non possint. Tit. 23 Lib. 3. Cod.
Habentne milites privilegiumfri Milites non possunt conveniri coram alio.quam
gistro militum l. s. C. de juri . m laudis sive causa sit civilis, sive crimsnalis. Em pro Minonibus, debitisque
publicis in judicium vocentur. l. tintc. pr. c. hic nisi Privatas negotiationes exerceant sine commeatu, hoc est, literis, quibus licentia, ut ad tempus absint, conceditur Lun. c. h. nisi non militares, sed commune delictum commiserint. t. . D. de accuset. l. . . s. 6. D. re Sed hodie receptum , ut ad magistrum militum remittantur, etiam comaruniter delinquentes.
Quando Imperator inter pupillos, c.
Habentne privatispeciale in hac causa privilegium Datum est pupillis, viduis, diuturno morbo fatig uis,& debilibus, jus adsupremum Tribunal, adeoque ipsius Principis , alios vocandi. Non autem vocari polluntal un. c. bio nisi peciali ex causa subjiciantur supremo Iudici. n. idem privilegium referetur ad minores, vidua ,
divites , et coelibes foeminis Non est dubitandum minores enim recte intermiserabiles reseruntur l. I. D.de min. nec distinguitur inter viduas divites vel pauperes. d. Lun. hic. dc nomine viduae etiam venit virgo , quae virum non habuit. l. 242.9 via am. D. de Herb. SignifHabentne idem hocprivilegium omnes pauperes Habent, uti patet ex verbis. d. l. tinie aliiquefortuna injuria miserabiles. Quaecum sint generalia, non tantum ad morbo fatigatos ac debiles sed generaliter ad omnes, qui ex adversitate aliqua commiserationem merentur. Beneficia enim Principis, si ratio eorum admittat, generalitersunt accipienda. l. 3. D.de conni. Princip. uos accipere oportetiropauperibus