De morbis quibusdam lienis cognoscendis et curandis : dissertatio inauguralis medica ...

3쪽

INAUGURALIS 'IEDICA

QUAM

CONSENSU ET AUCTORITATE

ALMA LITERARUM UNIVERSITATEFRIDERICA GUILEL MA

UT SUMMI

IN MEDICINA ET CHIRURGIA HONORES

RITE SIBI CONCEDANTUR

DIE XIV. M. DECEMBRIS A. MDCCCXXXVII.

H. L. Q. S. PUBLICE DEFENDET AUCTOR

OPPONENTIBUS

F. FALCER, MED. ET CIIm. DR. II. ZUM ORDE, MED. ET CHIR. DR. V. NICOLAX, OURIS UTRIUSQUE CANO.

TYPIS NIL TACILIANIS.

5쪽

OPTIMO, DILECTISSIMO

AD CINERES USQUE COLENDO

6쪽

STUDIORUM PRIMITI Λ S

PIO GRATOQUE ANIMO

D. D. D.

7쪽

Quamqiuain sun cito lienis adeo est ignota, ut nihil. certi de ea inter physiologicos constet, tamen in palliologia ei therapia speciali Iionis morbi non insimum 1eneni locum; partim ob pertinaciam ei graviditatem, qua insigniuntur, partim ob diagnoseos dissicultatem; quam ob rem do hujus organi morbis quibusdam pauca dicere liceat.

AETIOLOGIA.

Raro lionis morbi existunt apud insanies, saepius inveniuntur in juventute ei media aetato, in mulieribus crebrius, quam in viris, imp rimis si complicationes eum aliis morbis desciunt. Magni in procreandis Itonis morbis momenti est elima ei locus, quo homines morantiar; invenimus enim QOS maximam Parioni apud homines in locis humidis, paludosis habitanios, qui aqua ad bibendum inopia, aut cibis auro humido jam corruptis, aut piscibus, in stagnis viventibus, vescuntur, quippe quibus in locis febres intermitientes en demicae grassentur. Nomines, qui inclinato corporis trunco mulium sedoni, majori excellunt dispositione, quam qui mulium sub dio corpus' eXercent.

8쪽

Praedispositionem hacreditariam ad hos quoque morbos existere, quac causis externis aut augeri aut supprimi possit, nemo dissilebitur. Persaepe etiam Iienis morbi sunt secundarii, qui morbos febriles per longum tempus protracios, ei praesertim febrim iniermitionioniquarianam ei tertianam duplicatam sequuntur. Magni momenii pleihoram abdominalem esse, inier omnes Constat scriptores. Iidem ex nimio aut praematuro corticis Peruviani usu originem ducere possunt. Praeterea multa exsiani, quae n provocandos lici nis morboκ plus minus momenti exserunt, de quibus loco idoneo Plura diSSeramus., Splenilis.

Nostris in regionibus hicco morbus raro occurrit, singulatim inflammatio acuta, quippe quam non nisi cum

vicinorum organorum morbis complicaiam, aut vulneratione oriam existere, complures contendani auctores; chronica inflammatio saepius observatur iam primaria quam Secundaria.

Invenitur inflammatio lienis nunquam sero aetate puerili, raro aetate senili, creberrime aetato juvenili ofvirili, quamquam ΙΙallo rus in puero quatuor annos nato eam Observavit, et Morgagni ei Boniaci plura asserunt exempla splenitidis aetate senili exoriae; rarius Au- pervenit viris, quam mulieribus, ei in his praecipue, si Inenses CDSSani, qua de re Non nori dicit: afficiuntur ei hypochondria ei lion frequentissime ex Hiero; ac prolude Iienosae ci hypochondriacae ex utero eae semi-

9쪽

nae imprimis evadunt aetate jam matura, quibus juvenibus menses non satis copiosi fluebant. Nonnulli scriptores, in quibus Schoente in , dispositionem hereditariam existere ira duni, quae vitae ratione augeatur; in hominibus enim, quorum parente Slaborarint haemorrhoidibus, et vitam magis sedeniariam egerint, vigere dispositionem hereditariam ad inflammationes lienis. Alii scriptores, in quibus Hilde librandue solis mechanicis causis exoriri inflammationem lienis acutam pu-iani, ictu aut eon iusione, aui vulneratione, aui satiando, aut currendo, aut clamando. Negari nequii, cauSas, quaS diximus, inflammationem procreare posse; ai saepissime sequitur ruptura lienis ei mors subitanea. Terrarum conditio multum facii ad splenitidem procreandam, in regionibus enim humidis, paludosis jam ab antiquissimis temporibus crebro observata eSti ex quinque incolis Carolinae australis duos lienosos esse, C ha l-merus coniundit. Qiiod si respicimus anni tempora, autumnus Saepe

numero provocat splenitidem, quamobrem jam Hippocrates hunc morbum inter auium natos numeravii. Hac do ro Groianelli dicii: Nullo modo praetermittenda est consideratio; splenitis non esi cujusquc anni pariis, scd autumnalis ci hiemalis praesertim, sive frigida sive humida tempestato, vicissitudinibusque aeris oritur facilius, quam celero temporum decursu. Heus inger lienis morbos tempore auium nati vigere hoc modo exponii: calore aestivo Sanguis diluitur, ei majorem seri partem continet, quam tempore hiemali. Eo dona tempore hepa-

10쪽

iis et lietiis acii , i uili uni aucta est, quam ob rem haec intestina exieritis injuriis facillime assiciuntur. Vivendi ratio haud parum valet ad procreandam lic- nitidem; quod ad cibos attinei, leguminosa, iubera SO-lani iuberosi, sarinosa, pisces in stagnis vivenies, nutrimonia corrupia lienitidi favent. Morgagni, Soem mering et Raades abusum spiritu osorum, imprimis spiritus frumenti, Saepe gignere Splenitidem, asserunt. Inter animi pathemata praesertim iracundia ei omnia deprimentia procreare possunt inflammatio noni lienis. Inter morbos, qui provocant licitii idem , primum corio locum ion et febris inter miliens, et inior has sobris quariana et tertiana duplicata, praesertim si inierintlictis endemica grassatur in regionibus Vulcanicis, quam ob rem ad ripas Arni fluvii usque ad promontorium Circaeum saepissimo invenitur.

Abusu corii cis peruriani oriri posse lienitidem ieis fiantur Groianelli ei Broussa is, quorum hic enarrat militom nimio corticis peruviani ab usu ianio pere assectum esse, ut post ire' menses, post varias morbi mutationes, lienitido cum ingenii lionis ium oro diem obierit supremum. Haud raro inflammationes partium vicinarum ad Ilenem propagantur, quod accidit in pleuritido Iaioris sinistri, in hepatitide, gasiritide , imprimis in portionitido.

Moiasiaticam splenitidem ex repressis morbillis observavit Iloria; ulceribus pedum diuturnis nimis audacior Sanalis, saepius eandem videmus induci.

Quod I Oil oi Porial commemorani, indurationeliopalis ei pancreatis exoriri posse lieni iidem , quoniam sanguis haec organa intrare ricqueat, tum ianium seri posse