Pyretologia: seu exercitationes de morbis universalibus acutis ...

281쪽

ι ais,. - --- - .

p. VIII. atque Exhibitione. 187

e M. Amygd. ae reo. Si V ex Er simo Linctas. aa 'u. Puis. Peruv. subtilig. atque Ele t. Ji. Sacchar Ch al au.-Μ. exactissime F. Tanain, quem ager a Paroxysmo liber capiat h Cochleari, repetatque quarta quaque hora stuperbibendo giv. ApoZem. sequenti calid.

ris . U. An onac. optimὰ depurat. 3i. Hor. Eexetois. ML Syrup. Eafam. q. s. M. F. Pi mediocres deaurandae, quarum sex Cap. quarta quaque hora in Intervallis Paroxysinorum superbib. Eiv. foet. sequentis calid. R Corsic. Peruv. EhR. crasse trit. hii. Cochinec croci in nodulo ligat. aa V. BaLsam. Tolutan. 3 ii. Ingred. Decoct. Pectorat. q. f. Coq in sussici quant. Mu. Font. adimisi. Colaturae adde Aqu. Epidem. hiU.

M. F. sporem. iustide propinandum. CAP.

282쪽

i8 8 Proteiformi Exercitat. IC A P. IX. De Proteiformi Intermittentis Fe

Xempla Febrium Intermittentium .

, Cortice Peruviano curatarum aluim

gere, irritum plane atqud inutile e t, postquam Cl. Badus, Sturmius, caeterique Remedii hujus Polychresti Fautores hanc Provinciam jamdudum susceperint. Et

nemo hodie quo lo) de viribus humjus Remedii Febriiugis dubius haerear. Quandoquidem autem, ob vehementiam Symplomatum, ubi Natura sere integra, acrius stimulatur ad luctam cum veneno hostili instituendam, hae Febres haud raro plerosque alios Μorbos, eosque acutissimos simulare soleant corticu tamen Vb ribus cedant, & si Cortex non exhibeatur sepius funestae evadant: Operae pretium duxi Exenipla aliquot hujusmodi Febrium, quas nuperrime observavi,seligere, scriptis mandare, atque publici juris facere. AN que equidem hoc pensum eo lubentius aggredior, quia Nemo adbuc quantum Scio hoc subjectum tractaVit, cujus cultura ad Praxin Medicinalem promoven- dem maximi momenti mihi esse videtur. Siquidem inter innumera illa sympto

mata

283쪽

inata hasce Febres comitari selita, nullum est quod non aliquando adeo vehementeris viat, ut vita agri inde in praesens dis. crimen adducatur, & Tnus Febris in variis suis. stadiis Algoris, Caloris & Sudoris abscondatur penitus, & opprimatur, ita ut neque ex Urina, Temperie, Pulsu, vel alio quocunque selito modo distingui possit; verum sub larva Algoris sunesti.

Vomitioηis indesinentis, Diarrhaeae torminosis, Choserae morbi, Colicae ventriculi, Hemisrania periodicae, Apoplexiae, Θncopes, Rheumatiymi, Da i universalis, Pleuritidis, Peripneumoniae, Doloris lat aris punctorii vel alterius Morbi secure delitescens, Medicum a scopo sito non raro abducat. Symploma quidem interea Remediis propriis, sed incassum, tentatur; Nam, posthabito Fermento Febrili, proxima effervescentiae periodo, priora, aut . deteriora symptounta inexpectato recru-

descunt, Medicus Sisyphi saxum volvit,l atque ager vitae dulcissimae dispendio, j aut saltem magno sumptu, ignorantiae vel incuriae Medici poenas sero luit. l dic ubi, prae gradu Veneni summe Dei teterio, Spiritus adeo perculsi sunt, ut a primo ictu sese iterum nullatenus eX pandere valeant, Algor qui primum limrum paroxysmorum insultum, ex institu-t. Naturae, cqmitari solat, eousque protrahitur, Intermit enio.

284쪽

De Protei formi Exercitat. i.

trahitur, donec ager Deliquiis frequenter recurrentibus consectus, tandem FNtis cedat. Interea Remedia intus vel e tra ad flammam vitalem resciscitandam incassium applicantur, Febris autem nullo

indicio ex Urina, Temperie, vel Pulsu, accuratissimo Observatori sese prodit. Parili modo, ubi in primo Stadio PDroxysmi, Fomes Venenatus Spiritus tantum opprimat ut non ultra selitam Sphae. ram sesse possint expandere absque indiciis Febris praesentis, de Nainea. Evi, tu iue, o Vomitione imi e conqueritur, donec Veneno a Cortice Permiano, Vel alia Antidoto subacto, Diritus in notivum statum restituantur. Nonnunquam Venetium Febrile sub limitium Paro sini glandulas Intestinorum petit, Fluxum Aisi torminosum, vel Dysenteriam excitat, At, cum Spiritus ldiu uno tenore opprimuntur, haec sy- Ptomata utut continua statis Periodis ex acerbantur & periodica evadunt, sine Febris indiciis manifestis, & vires Optat rum & ss ingentium longe superant, donec a Cortice Peruvian, cum Laudano commixto, Causia, sc. Termentum Febrile, Massam colliquans, aeque ac Symplomata

inde orta auferantur.

Ubi Venenum Emetismi simul steibarticam natur2m participat, 2Ezer iste

285쪽

Gap. IX. Febris Intermitgenio. 9 Iquenti vomitione & dejectione detinetur:&, nisi Spiritus in primo Paroxysmi Stadio expansione legitima Virulentiam en cutiant, firmatur inde Cholera morbus, Febre neque per Pulsum, Urinam vel Temperiem se manifestante. Ventriculol interea, aut Intestinis, aut utrisque simul ab acrimonia Humorum intensissime venenata Sphacelatis, brevi Fatis cedere cogitur, aut saltem post Inducias insidas datas, a veneno, proximo ParoxyLmo recrudescente, mplomata eadem crudelia & funesta revirescunt, nisi hAηtidoti Febrifugae Exhibitione

antevertantur.

A parili gradu Veneni non raro obis servavi Agros, praesertim antiqua & coim firmata hujusmodi Febre lacessitos, denuo typo Febris legitimae amisis) perpetua Nausea, ritu ine, Vomitione, Sudore coctiquativo , Suffcationitus insericis, caeter que idgenus Symplomatis in Genere Nervoso pene Consectos, atque An, i mam quasi derepente ematuroS, qum do. bita Dosi Corticis nulla alia arte sanabi tes illico restitui. Unicuique etiam in Medicina ver to notum est horrendos Dolores & iis qui

286쪽

De Proteiformi Exercitat. L

irium Intermittentium legitimarum, praesertim Quartanarum comitari solere, du- λrante Algore & Rigore, donec Spiritus lmulto nisu expansi, ac agitati pares sint Veneno activo eliminando. Flamma a tem inde accensa, Domi dolorifici sensim cessant: Verum, ubi Spiritus vi veneni non tantum deprimantur, sed etiam in statum Explosivum universim adigan tur, nonnunquam deprehendi totum Corporis Systema inde perpetub algens, idque diu, ac sine ulla Febris nota ; totam autem Machinam interea Spasinis univem salibus, iisque horrendis, & versatilibus hinc inde vellicatam & lancinatam. Nec mirum est, si ager perpetua Agritudine, Vomitioile, atque deliquiis inde confe- ictus ut fieri solet) brevi Mortem op- petat, nisi Ars tempestive Naturae languenti ψccurrat. Haud raro etiam Spiritus a nativa sua ldebilitate, vel obstructione, atque prae- sertim a Frigore percepto, vel alia quavia 'causa evidenti ansam praebente, in sta- tum Explosivum adiguntur, unde partes aliquae singulares, prisertim Thoracicae, Pulmones, scit. Pleura, Diaphragma, aut Hentriculuου ac Intestina vellicantur, dc Spasinis lancinantur. Ager, prae atroci dolore, perpetub alget, atque Deliquiis

287쪽

Cap. IX. Febris Intermis. genio. Ius saligatur: sne aliqua nota Febris evidenti; Urinam claram reddit, & sine Pulsu Μoribundus jacet, quou que Spiritus veneno icti Arte vel Natura expansi, sammam in Mas 1 denuo excitarint: Morbus autem a Cholera morbo, Pisuritide, seu Peripneumonia, duntaxat ex Tus & Pulsώs defectu, Vomitionis & Do- loris excessu, Deliquiis, & extremorum Frigiditate dignolcendus es'. Saepe etiam Agros de dolore lateris unius aut alterius punctorio conquerentest novi, in quibus tamen Febrisi deprehendere non potui per plures dies,l nisi quod Pullus paulo jullo celerior erat, Postquam autem Venaesectione , & usul Laudant cum Alexipharmacis commixti, i isti Dasmi mitigabantur, atque inde Visi Spirituum Elastica nativa aucta fuit, signat flammae in Massa accensae, quam citissimel sese prodiderunt; ori9a tincta est & turbata. Pulsui fortitudo ac celeritas pari pastu accessit, Temperies universam inca luit, sitis clamosa evasit, Aphthae linguam atque os cooperuerunt. Ar, ad Flammae, , t & doloris Exacerbationem statis periodisi recurrentem semper, quasi ad Cynosiu- - ram, auspicato cursum meum dirigens; Copia Corsicis Peruviani cum Laudano commixti, & intervallis Paroxysmorum

exhibiti, Venenum subegi, & Agrotano tes

288쪽

De Proteisoris Exercitat. I

tes a Febri ac dolore penitu, liberavi

Praeter caetera omnia Mihi pluries mi, rari contigit, post subactionem Veneni Febrilis ab Expansione Spirituum MDdantenus effectam, cum ex Pulse sorti aeceleri, Urma intense rubra, ac turbata, Temperie calida, caeterisque Indiciis, F bris sesse palam ostendat; Artus hisce Doloribus spasmodicis, statis periodis recum rentibus, & more Rheumatismi Versat, libus esse assec os,cum Tumore & Ardore partium laborantium, a nisu Spirituum in his partibus sese expandere satagenti,um. At hosce Dolores adhibita Homsectione debita, usu corticis Peruviani cmpisso extra Paroxysmum ministrato seli,

citer semper profligavi Denique Cerebrum, primo insultu

bris legitimae assici, non tantum nrti,gine, a Spiritibus veneno Activo oppressis ac turbatis, verum etiam Dolore λcuto vel Gravativo, a nisu Spirituum in membranis sese expandere satagentium, cuivis Medico notum est. Nonnunquam autem Spiritus hoc tempore Febris adcoopprimuntur ia turbantur, ut Agrotans, more Appplecticorum, durante toto PDrox3 sino, sine Febris indiciis, Mortuo similis jaceat & eadem Symplomata simul cum Paroxysmo subsequenti siaepe recrudescant: Quibuo Symplomatis utut sectione,

289쪽

Cap. IX. Febris Intermis. genio. 9s

sectiosi minatorum caeterisque Husimodi opimiae verae Remediisdure merito su currendum sit, Revirescentia tamen eorum sine cortice praecaveri nequit. Hemicraniam Periodicam etiam observavi, a nisii spirituum in membranis C rebri sese expandere conantium, quam spatio bidui, Venaesectiois & usu Conisii penitus Pstuli; licet in hujus Symplomatis Curatione, Veninsectio, meficatoria, 'metica, cathanica, Errhina, masticatoria ad hebdomadas aliquot spem meam e

Quo genius Versatilis morbi hujus Pro reisormis ad vivum depictus dignoscatur,& ut inde sciatur, quo pacto Naturae hisce Ssymptomatis laboranti, tempestiud succurri possit, Historiis huc spectantes hie subneistam, quibus unam Historiam admodum raram subjicere non pigebit Febris a dolore Nephitico ortae, Symptomatis horrendis sipasimodicis stipatae, &Cortice curatae; uti & emaciae nostri Febrisui prius memorati, ubi Vires Corinticis, ob diutinam assuefactionem, vel peculiarem agri dispositionem, desece-

' i Historia

290쪽

1 96 Proteiformi Exercitat. l. Historia I.

Dominus Ambiar habitans in I se. End, M in mi Vir quinquagenarius, macilentus & qua-

dantenu3 valetudinarius, Febri Intermit- η si Fthri tenti contumaci, ac cum vehementibus Symplomatis sociatae, ex levisLma qua- ρρρη lli,cunque occasione saepe antehac obnoxius, o ρ i' - 166 o. a Frigore vehemer: ti in Aere

ν δ' πι super Thimssin diutius protracto, do-ρ reversus Rigore & Horrore imm nideret ente corripiebatur; quibus successit Algor universalis, quo durante, Puasus vibratio vix percipi potuit: Vomitione,Dejectioribus, & horrenda ventriculi Op/ pressione, & AEgritudine sicut in Cholera inorbo) astatim lacessebatur. nam copola advocatus stragulis multis impossetis, ac Bolis Cardiacis, atque yulapiis Cordialibus exhibitis, Flammam pene extimctam resiuscitare, atque reliqua dira Symptumata corrigere rota Nocte incasium tentavit. Mane enim sequenti Ego ac-cqrsitus, inveni faciem plane Hippocraticam, totum Corpus instar Glebae frigidum & madore perfusum, Cutim, prae Sanguinis Congelatione, nigredine tinctam, vires perpetua aegritudine, ac evacuatione Bilis diversicoloris per os, &Cremoris