장음표시 사용
2쪽
O modica de bonis, constante matrimomo acquisiits,tuter coniuges elinque heredes oriri diffidia, Lector benigne, non pauCas contentIouff, emi ferme indissolubiles,non rara corportim a
mmarumsperIcula,totus terrarum orbis clam maxima miseria raedio I deplorat. Nec ImmerI
Io λ Ouid .n. peius, s quod magis Deum homi
Uems ostendit es potent,qua si ipsi coniuges,
quos arctismo amoris vinculo lex comunxIt ibi inuicem Insultant,
squasserast dilacerant Z Uuid magis Reip. tranquill salem perIMγ-bat, quam Esa proximorum discordia, quorum ope alias Rutuberomouetur &stabilitur. si uiiudicimus, magis abominabilesnter homi nes contin repoten6 1,m adulterva rapinae,furta, quibi pax chari Iass penitus eradicantur: Sed hac omnia ratione bonorum, constante matrimonio acquisiitorum seri posse nemo ibit inficias, nisi herim Ier- minim, mod uestatueretur,quomodo, quando,N quae bona iuxta co- suetudinem, flatuta, pacta, aut scietatem tacite contractam, Inter
coniuges essent diuidenda. se circa licet hac materia tali it, ut merito Doctores in ea explanandasummam adhibuisse operam debuissent,quo ea plana lucidars redderetur, s minores inter coniuges dissoria orirentur: tamen quo hac res grauiorieo pauciores in ista enucleandasemper visibuere . os qui conamur totam materiam bona manti uxoriss decernentem explanare, muneris no i esse arbitrati sumus, ut hanc quos materiam tractandam si ciperemis, licet alias propter eluae difficultatem paululum tergiversat immem autem eo melius hac in materia omnis di cultas eradicetur,ni hil aliud in ea tractandum disicutiendumve ope pretiu fore duximus, quam quodin quaestionem aut controuersiam vocari posset, quo quid in decidendo iudicandouesicundum saniorem rationem psit sequendum demonstraretur. uuare eundem ordinemeandems methodum obseruauimus, quam
3쪽
in duobus Tractatibin Contra sarum de dote,e sucro, adhibi. muris quamlibet quastionem formaliter in utramspartem discussi mu', atque cuiuslibet asserta opinionis conclusion uos certo ιμαὶ mus Authores,quo nostolum quidin iudicandoseruandum, sed squiam distulando opponi possit deria remus, cum dis tando altercan- doue veritas non modice ostendatur, hominums ingenia acuantur. uuod vero huic Tris,uiprimum ponsalitia largitatis materiamin eruimus, ea mori ratione ferimus,qu)d materia ista sit iucundis, s quotidian ais lucrum ex huiusmodi largitate obuentum mediam
Caterum cum propter Dpo vhifestinationem non potuerimus in hac materia explanis dapius ρraestare, adiecimin Trassatum do Scinate Pὸtri de matris merusini lamissimi iuris Interpretis, a no
bis obiter instratum, ac nouis quastionum aediumentis summariis auctu, existimantes hunc Commentarium adὸxplanationem materia de sonis,consante matrimonio assumsitis non modice tibi profuturum. Speramin itaque, bone Lector. hunc laborem nostrum non parum
tibi profuturum, quo altercationes, dissidia, iurgia, alias infinita imcommoda coniugibus,ebrumque heredibuae auferrepoteris, sics vitamaternam p. idere. cuius largitori pro his aliisque laborasin nostris grates age, ab eo enim siquidbonititisprosecui in hoc Tractatupra-flisuimus,habuimuri Isti igitur μ υψ,gloria,s honor, in omnes aternitates. ει m.
4쪽
PALIUM . IN HOC TRACTA-ΤV CONTENTARUM, INDEX.
Λ N sponsalitiam largitatem lucretur sponsa, si inteream & sponsum in-
Lxterueniat osculum tantum, & hon matrimonium t fol.I.
An Sponsa lucretur sponsalitiam largitatem, sin rebus valde pretiosis, puta vestimentis, catenis, annulis, & similibus consistat33.
Num sponsa lucretur sponsalitiam largitatem, sibi a sponse ipse nuptiarum tempore datam
Quaeritur si post copulam carnalem constituatur sponsilitia largitas, an onsa eam lucreturῖ
An sponsa putatiua propter osculum vel copulam lucretur sponsalitiam
An sponsa ingrediens monasterium sponsalitiam lucretur largitatem
Sponsus per aliquod tempus absentauit se a sponsi,qua de causa parentes irati tradiderunt eam alteri in coniugem: quaeritur an sponsalitiam largitatem,sibi a priori sponso datam, per osculum lucretur II.
Nunquid de iure communi secietas bonorum, constante matrimonio aequisitorum,inter virum*Vxorem contrairatur Ιχ.
An omnia bona, constante matrimonio acquisita, sint indis indie inter
virum de uxorem communicandan 4.
lucra sint communicanda inter coniuges putatiuOS 3 19. XL aeritur quando unus conivrix propter matrimonium illicitum scienter contractum, non potest esse particeps lucrorum, quis eius loco succedat,fiscus vel alter coniunx 2I.
Num lucra inter illos coniuges sint communieanda, quorum Vnus pauper, vel sine donatione propter nuptias, aut dote, matrimonium contra
5쪽
Quaeritur an lucrum ex usiaris acquisitum, inter virum & uxorem sit communicandum,an vero maneat eius duntaxa cuius pecunia est comparatum, vel mutuatario sit restituendum tis.
Quando ob diaereticae prauitatis delictum mariti bona confiscantur, quaeriturnum etiam medietas lucrorum quae debetur uxori confisceturὶ31.
An melioramenta, quae fiunt in rebus maioratus, vel restitutioni subiectis,ueniant inter coniuges diuidenda I.
Maritus si post expulsionem uxoris iniuste factam aliquid lucratus sit,in
hoc teneatur communicare 43. XVII.
Coniunx unus in patria consistens potestate, quaeritur an patri acquirat, vel ratione secietatis sibi, de alteri coniugi 47.
Vir siue mulier, qui ante matrimonium alicuius praedij vsumfructum retenta proprietate,alicui ad dies vitae, et certum annorum numerum vendidit vel donauit,quaeritur si ista proprietas constante matrimonio con li- detur cum usufructu,an habeat mulier partem in isto consolidatoni.
Si unus ex coniugibus ante matrimons contractum rem alienam praescribere incepit, & constan te matrimonio praescriptionem impleuit,quaeritur an dicatur res durante coniugio acquisita, & consequenter inter con
Quaeri ur an lucra, quae constante matrimonio violenter a subditis sentextorta, vel per insidias aut alias machinationes iniuste acquisita, sint inter coniuges communicanda3 S
Quaerimus utrum mulier habeat possessionem,&dominium istius rei illico per maritum acquisitae, ita ut possit rem a marito post acquisitionem alienatam statim quoad partem suam vindicare 3 17.
Maritus nunquid habeat in totum, sine consensu uxoris, potestatem alienandi bona,constante matrimonio acquisitatue'.
Quaeritur num illud, quod unus coniunx de bonis constante coniugio 1cquisitis ludendo, vel in alios prauos usus conuertendo consumpsit, selito mamm.incius duntaxat partem sit imputandumis .
An unus coniunx, altero seperstite, habeat liberam donandi potestatem iquoad partem suam de bonis, constante matrimonio acquisitisZ66. An
6쪽
An mulier valeat tempore contractus mammonij renunciare lucris: eo constante acquirendis 7 l. . t
Cuinam incumbat onus probandi tempore distractus matrimonij, quantum Vnus coniugum tempore contractus in bonis habuerit,ita ut sciri possit, quantum eo durante lucratum sit, defunctine coniugis heredibus, an superstiti coniugiὶ73.
Coniuges habentes in aedibus magnam bonorum copiam, cuius praesumantur esse, maritine,an uxoris 78. XXVIIL
Si sponsus ante traductionem sponta accepit dotem, num illud,quod ex ea lucratus est,antequam traductio fiat,sit mariti,vel uxoris prccipuum, an
verointer eos communicandum 7'. XXII.
An mera donatio inter coniuges iuramento confirmetur 8I. XXV . Donatioiurata an propter insinuationem omissam possit infringi 'o.
Uxore absque mortis commemoratione omnia sua bona marito donante; & vicissim marito bona sua in casum mortis uxori suae largiente, num posterior mariti donatio inter vivos, an mortis causi facta esse iudice.
Coniunx si re sua propria aliquid emat, num ad istam emptionem probandam alterius coniugis susciat testimonium, an verbtestes ad hoc specialiter requirantur licio. XXXIILAn mulier teneatur proprietatem lucrorum Gluto matrimonio filiis prioris matrimonij seruare, ita ut non possit eamin maritum secundum, eiusque liberos, vel alium quemvis transserret iri
7쪽
Socinarumgenera quorsatfviro. PARTIS IL
contrahi. Item an mitata Mercatorum marint in acto loco quam Mercatorum. Item interpres-πα, eoru- statutis non sbiectas. Item an eorum Muta valeant, dissonentia quodpater tenearuσpro stilutcte. Iro.
In dubio quod societatis genus intel aliar
VAESTIO LSocietas omnium bonorum , quae ex quaestu de opera descendit, an soluatur inter fratres 1 ios, si unus ex eis incipiat se paratim pro se negocia ageret I 26.
Continuatio secietatis unius sechalte. ro relictis filiis mortuo, an suo tantum, vel etiam alioru nomine facta censeatur Ia 6. III. societas cum mulieribus num possit contrahit I 27. , IR societas tacite inter coniuges contracta,quid operetur I27.
Societate unius anni seluta, si postea ei non sit renunciatum,an unus socius de damno alteri obuento teneatur Z II. . An inter fratres siue patritum & nepotem praesumatur ex communi bonorum administratione contracta societast non lobstante,&c. III. PARTIS IV. Ακcv MENTUM.Acqui ua societasi occasione quoquo modo ister socios disidenda. Isa.
αUAESTIO 1 Nunquid talis conuentio valeat, Vt O. p ta ponatur sub ea conditione, ut ponetis cupiat pro sua opera aliquid certum habete,& rion teneri de damnot I3I.
Capitale si duntaxat finita secietate saluum reperiatur inter eos socios, quorum unus posuit operam, alter vero pecuniam,
an istius sit praecipuu,qui istud posuiui37.
Contractus usurari an sit.s Dominus locet colono partiario boues, ut sibi pr pter eos det decem minas grani singulis annis,ultra eoru boum restitutionem I t.
In Animalia sub certo pretio alicui elocata, si deteriorentur, ad quem spectet damnum 3 143.
piliis impuberibus fratris soch, num pro eorum labore debeatur merces t 14 4.
Socius qui partim operam suam ponit
in secietatem , dc partim cam alteri elocando lucratur, an istud lucrum cum aliis sociis sit communitandum 'I46. VII. Frater socius habens plures liberos. quam alij fratres, an in diuisione debeat fieri consideratio alimentorum ΙΑ q. VLII. unus sociorum habens uxorem,quq ex suo IaSore vel arte lucrum facit, quom Ο-do istud sit diuidendum I s.
Lucrum inter fiatres socios eorrumque nepotes acq ut situ m,num diuidatur in capita,vel in stirpes I4 .
Luerorum diuisio quomodo inter ει- tres socios faciendat I 6. XLAnimalia ex diuturna cohabitatione inter fratres & nepotes aucta quomodo diuidenda ξI46. XII. XIII. XIV. XV. Ex duabus domibus, una vendita,quae ritur ad quem ostium vel claustrum, in medio illarum domuum consistens,pertineat ΙΑ'. Si unus
8쪽
Si unus vel duo fratres laborando bona patrimonialia meliorauerunt, an ha beant istius melioramenti pretium pro parte ab altero fratre, qui nihil laborauit, repetendi potestatem l Iso. . PARTIS R. ARGvMENTUM.Lcra inter sociossint diuidenda, generaliter ostenditur. IV.
Nunquid emptum ex communi pecunia, vel communibus reditibus , inter socios sit communicandum, velum duntaxat emptori applicandum ZIII. Lucru a socio illicite acquisitum, num inter socios diuidendum'IS . III. Fratribus in communione post mortem patris remanentibus, si unus aliquid lucratur, unde in dubio lucratum praesumatur.' ι II. IV.
Lucrum a socio, suo ipsius periculo acquisitum,an coni municandum ibid.
Lucrum ex fructibus dotis ab uno so cio acqiailitum , num inter alios socios communicandum Dbid.
Nunquid frater, qui mortuo patre ex tuis lucris totam ali in cntauit familiam, possit quod impendit repcteret Is6. VII. Inuentum ab uno socio itineris,an aliis communicandum Z ibid. VIII. Lucrum ex eo acquisitu, quod societa-tc no tangit,an veniat comu Ilicandu Z IJ6. IX.
Nunquid socius absens, qui habet domum cum altero socio Communem, tG.ncatur partem pensionis soluereZ
Intrans domum alicuius consanguinei vel amici vacantem, an teneatur de pensione ZII8.
Lucrum ex ossicio uni fratri destinato; sed ob eius imperitia non abeo, sed ab altero fratre perfuncto,acquisitu, quaeriturtium istud illi sit communicandum Z i I9. X M. Lucrum dotis patri fili j causa traditae, num simul uxore & patre mortuo teneatur filius cum suis fratribus communicare ibid. XLII. Lucrum ab uno filio ex pecunia patris
acquisitum, num mortuo patrc cum aliis Communicandum ibid.
Num lucrum dotis uni secto omnium
bonorum ab altero comunicandum 'I62. XVII.
Socius quod pro societate tanquam
creditor exposuit, an hoC propter calum aduersum societati accidcntem debeat carere, vel propter casum fortunatum ex eo simul cum aliis lucrari ibid. XVIII. Promittens se tria millia societati committere, sub ea conditione, ut alter socius laborem & industriam tantum adhibens, de mille duntaxat lucretur, quaeritur mo
do si praedictus promissor non nisi mil
le ponat, an etiam lucri cx eis acquisiti sit particeps; an vero alter, qui sub praedica a conditionc industriam adhibuit, lotus illud habeat Z I62. XIV. Ponens in societate tria millia, si ab ea conditione , ut alter socius industriam tantum adhibens tertiam partcm lucro. tur, an habeat potestatem uelucro parti cipandi, si non nisi mille ponat Zio .
Si duo contraham societatem sit b caconditione, ut unus ponat mille, alicroperam ,& lucrum aequaliter diuidatur,
quaeritur si isti mille ab eodem socio, ad huc dantur quingenta, quomodo lucrum ex istis quingentis acquisitum sit diuiden. dum ZI6 .XILVsura an sit quod quis triplo plus ven didit sub annuali solutionis prorogatio
Mercator emens in herba frumentum pro quinque, quod tempore messis valebat octo,an committat usurasribid.
9쪽
Quaeritur num quis usurarium faciat contractum, concedendo alicui agrum sub medietate fructuum colendum ZI6s
Quomodo inter Dominum & pastorem tbcios lucrum, occasione animalium acquisitum,sit diuidendum' I69.
Colonus num possit vigore societatis uti animalib. in utrum veri ilmiliter a Domino non concessum i7λ XXVI. An sit licitus contractus quorundam animalium sub certa annuali pensione sine eorum deterioratione elocatiostibid.
Quaeritur quomodo in societate sim pliciter contracta,ut unus pecuniam,alter operam ponat, lucri vel damni diuisio sit facienda'I 8.
Contra s societatis de tabella siue
fructibus alicuius territorij inchoatae, an etiam quoad incrementum, vel alluvio. nem territorij procedati I 8 i.
An heres socij defuncti sit particeps lu
cri,in societate sub certo annorum nume. ro inchoata acquisiti,si socius,qiu operam debebat praestitiste, ante finitam societatem decesseritn8 2.
Quaeritur, unus ex fratrib. sociis decessit, relicto filio pupillo, quomodo lucra, post eius morte acquisira, inter patruum
& pupillum sint diuidenda:i8 4.
Contractus cambit, ut unus hoc in loco pecuniam numeret ,& in altero longinquo recipiat,an sit licitusti bid. ix XXII.
Compensatio unius soch an admittatur aduersus. praepositum communis bur- se, qui nomine societatis ab eo cuniant exigitZ18 . xxx III. Fratres quilibet pro se facientes contractum de lucro, ex communibus bonis cuilibet obuento, an quod ex eo contractu acquisiverunt, teneantur si bi inuicem communicares18s. Vtrum in toro conicientiae sit Iicitum
An quis ante reuisam societatis rationem possit de lucro extrahereZ ibid.
. Nunquid societas. sub certo annorum numero contracta , eo elapso, censeatur tacitE renouata,&ad quantum tempus n-telligatur renouata Item lucrum interim acquisitum quomodo diuidendum Z i8 PARTIS ULΑ R C v M E N T v M.
cta expensa in Aietate debeor seri dee-muniosossit. Dis. UAEST IO LExpenta in emendis mercibus a sociosactae,num societati imputandae I 88. .
Socio num pro labore a secietate ali quid debeaturi Ι 89.
Duo socij qui conduxerunt fundicu ad artem suam exerccndam,qua parto fundici in dubio quis conduxisse prςsumasi 89.
Paries a sociis in commune emptus, si indigeat refectione, a quo sociorum reficiendus, S quomodo reficienti expensa. rum ratione succurraturtibid. Impensae voti implendi causa ab uno omnium bonorum icto factae, num toti societati imputandaet193.
Bona ab uno socio in piam causam erogata,num alteri etiam imputandat I9 .
Impenta in honorem filij unius soch
num uni socio, an vero toti societati imputandaei D
Frater an teneatur fratri in Abbatem ligendo eventa contribuere lθε. Onus dotanes filiam, an pertineat tautum ad patrem socium, an verbetiam ad
Dos a fratre secto gliae alterius tiatris praestita,num possit reperit I99.
Expenis atrotanti .cio cuius sumptLaus sint faciendae'ibid. . XIL
Impenta nu colonus possit deducere, i quas fecit lassata mundandi causit ibid.
10쪽
-XIII. Col agrum pro medietate fructuum an possit deducere expensas'LO O. XIV. Onus portandi fructus ad aedes Domi. ni, num colono incumbat 'ibid.
Frater ponens de suo labore vel bonis pro communi familia sustentanda plus,
quam ath fratres an istud quod plus posu-
irpossit repetere e 2o . XVI. Impensae rei communis causa factaean repetendae'2Or. XVII. Clericus praebendatus habens domicilium habitationis cum altero fratre Commune , num suum peculium teneatur conferre ΣΟΙ. XVIII.
Filia unius sech an sit alimentanda ex
communi sociorum patrimoniol ao 2. XIX.
Fratri omnium bonorum secto, num libri si operam det literis ex communi sint emendir ibid.
Vestimenta pretiosa a patre filio nuptiarum causa data, nunquid ei in suam partem imputanda 'ibid. XXI. Vestimenta in dotem data,sed usu con. sumpta,num minuant dotem Z ibid. XXII. Expencae nuptiarum causa ab altero fratre post mortem patri uni factae, an in suam partem sint imputandae,si vivens pater alteri quoque nubenti expensas seceriti LOs. XXIII. Expenis num repetendae, quae ab uno omnium bonorum secto alterius magnae
familiae sustentandae causa sunt adhibi. taet ibid.
Expense ratione studu & Doctoratus
a patre filio factae,num mortuo patre tem
pore diuisionis in partem ipsi filio impu
Societas num tacite ex actu seciali contracta censeatur inter eos, inter quos praecesserint quaedam verba secietatem inoicautiae 2I3. . l
. Socio nunquid ratione consuetudinis debeatur salarium82I4 P A RTIS UIL
binem diligentiam socius in re commini debeata j redestribuurta I . 'α AESTIO LHeres soch, quam culpam teneatur
Num in administratione bonorum, ad Beietatem pertinentium, diligentia cum negligentia compensetur'ibid. PARTIS UI IL
Frater unus si promittat non contraue nire emptioni gabellae a se factae, quaeritur si alter frater contrauentat,uter eorum teneatur poena in tali emptione appositaZibid. III. Ansmalibus furtim vel violenter pastori ablatis,cuius sit pericul umex i8.
Socius cui non suscepit iter consuetum, causa fraudandi vectigal, num sit in culpatibid.
Quaeritur, num idem sit statuendum, si maris hostiumue impetu consuetum non seruatum sit iter 'bid.
Res ad secietatem pertinens, si culpa socia sit sequestrata, utrius sit periculumὶ ibid.
Nudi secietati imputandum quod v-nus socius pro redemptione suae personae expenditi 2I'. VIII. Quaeritur, si soch eo in casu nihil lucri fecerint, in quo Vnus operam, alter pecuniam posuit, num capitale pecuniae inter eos sit diuidendum Z ibid.