Henrici Paulini Rerum belgicarum historia, Philippo 2. Hispaniarum rege ac Belgarum principe accessit specialis inter Frisios Orientales & Occidentales contentio ubi et de authoris legatione, captivitate & relaxatione

511쪽

procellis ac tempestate in rapidi si fluvio, graves onerariaeque naves , facit iprosterni, frumentaque & mercimonia, vel omnino perire , vel adeo resultante salo , corrumpi soleant, ut deinceps mortalium usui esse non possent. Quamobrem primores ci- ves, in Curiam ad Concilium vocati a Senatu, censuere vim istam atque injuriam tanquam hostilem obsidionem non serendam , sed r omnibus' modis esse propulsandam , sen*tus opem consiliumque implorantes, ac petentes ut re eum Metardo Comite commu-hicata, in tempore remedium adhiberetur. Veruntamen ut ratione prius ac consilio quam armata manu contra vicinos Frisios , hactenus amicos, res ageretur, videri con-

ullum,ut quam primum legatio ad Frisiorum

ordines, questum, &detentas naves resque repetitum, mitteretur: siquidem ita C miti Senatuique placeret. Eorum enim a bitrio , se omnem rem committere, factu

rosque quod vellent quodque juberent. Ed-Zardus autem Comes ratus id quod erat, si logatione mittenda tempus tereretur, Frisicam, Classem Enabdanas onerarias naves ablyturam , octo Embdae naves armari pararique

imperat, quarum praefectus navalis erat, AG miralium vocant, WilhelmusBors anus, homo

512쪽

homo rei navalis peritissimus, & in Hispa

niensi navigatione multum diuque versatus erat illi secundus quidam Quirinus Michaelis, praecipiti temeritate, vir saevus & turbulei ius. Hi cum sociis Hassiariisque militibus ac nautis, procurante Senatu, quatuordecim dierum spatio, ita Em anam Classem instructam habuere, ut jam in Frisios educen- da esset. Tum rumor affertur, illos Emb- densium aliasque omnes detentas naves, secum ab Amasi devexisse. Itaque Comes extempore consilium capiens, Paulinum o sus Frisiam occiduam, cum mandatis ad Comitem Gulielmum Nassovium Praesidem a que ordines Provinciae mittendum statuit, eique ut se illicb accingat itineri, per Sena , tum annunciari jubet. Ille inopinato Comitis mandato motus, cum antea nihil de instituta legatione cognovisset ac plane' imparatus esset, ad Comitem properat, orans ut in hoc tempore, ubi ad pugnam ad versiariae a maior Classes parataeque starent, se excus tum haberet. Comite vero negotium urgente & bonae fidei literas mandataque tradente,

Paulinus paucis horis post, cum duobus eo- mitibus iter suscipit ι erat is dies vigesimus s. eundus Octobris. In itinere reperit Classem frisicam , cum Embdanis coeterisque retentis Kk et navibus

513쪽

APPENU I X.

ut u

vsecundum v*ntum in Frisiam, ad anchoras

appellavit 6c per ηlium appen ri curavit duos Hollandos nav/rchos, rog Im ecquid bellicae societatis ipsis Hollandisque cum Fri. sis occiduis esset, adorsius Embdanos. Illi vero constanter negare, sanct que affirmare , se nullum ad vim hostilem Ei d nis imserendam m*ndatum haberς ; Frisi umque Classiarios pb incoepto & male fano consilio absterruisso, serioque monuisse, ut sbi ab Em msi instructimira ct me e veroni; Agerent Frisii suo Marte, siuo Wbit tu, br

vi siensiuros, quantum Em anM Ves militesque, occiduis Frisiit tum robore tum rei navalis peritii & virtute praevaleren . Itaq iiquido apparebat, quod dudum es rumo percrebuerat, & ex rescripto a Michaele Ha, pio prolato, divulgatum erat, sqIos occiduos Frisios hanc tragoediam contra Embono movere. Paulinu cum suis progressus, i Frisi m ppulit, dc ad vigesimum octavum diem ordines Fri star, in antiqvo mediterraneo Frisiorum Oppido Franicae, congregatos perit, Comitem autem Gulielmum NU

Vium non reperit. Erat Rutem praeter caetera

nisi

514쪽

nisi Iacessitus pugnaret, tantumque catageret in conservandis retinendisque ad Amasit Embdanis onerariis navibus , & mercinam. niis, durante praesertim legatione, ex qua

meliora a Frisiis sperabantur, ne ullam belli: occasionem Embd ni Frisiis praebuisse videremur ; quemadmodum quoque, ut postea est compertum, Frisii suis edixerant, in Emb-dan in Clas tem priores vim ne facerent. Paulinus itaque in Concilium ordinum in troductus, literis bonae fidei traditis, in hune serine modum est locutus; Scire illos, EsΣardum Oripntis Comitem, superioribus anni Rum per lςPtos tum por literas,ipsorum Hollandorum militum classiariorumque raespinas, vim atquς injuriam, quam petr Ama sitii, steri Romani Impprii atque Metardi mitis fluvium , adversius ejusdem Imperiique subditos & cives Embdanos, crude Iitti ς xcuissent prolixet exposuisse, atquς

etiam graviter ea dς re conquestum esse, benigneque monuisse, ut Veterem conjunctionem vicinitatis & amicitiae recordantes, aliquando tandςm medicinam facerent, quo

Imperii Comitisque subditi libere, ultro cu traque navigare & tuto negotiari jure gen- dum possem; Comitem enim, ut umerem cum di vicinum, nihil vel hostile vel - Kk adve

515쪽

adversiim contra Frisios & Hollandos eorumque foederatos habere, neque etiam camiam in se odii indignationis-ve ullam dedisse , sed semper sese medium ac neutram in partem inclinantem, ut fidelem sacri Imperii clientem & Comitem deceat, hoc tot

per annos misero fatalique vicino bello, Mysiise ; quemadmodum illud suum honestum consilium, Caesari totique Imperio aliisque Ordinibus universis , constanter sit proba- Neque vero, inquitimo, quid stuperiori anno, ex mandato G saris, primores aliquot Germaniae Principes, qui Saxonici circuli ordines convocandi potestatem habent,per legatum exhibito edicto Cassiareo, . Vobis annunciari mandariquejusserunt: Quanquam autem tum certo promisistis sipatio quatuordecim vel ad sum mutn undeviginti dierum id vos scripto responsiuros quod universis Christiani nominis Principi bus ac ordinibus essetis probaturi, Comesque sperarat, vos re ipia aliquando tandem verbis fidem fa uros, ut rebus pessimis medicinam facientes, tot innocentium hominum, orphanorum, ac viduarum,qui praeter jus fasque ii sinitis modis a vestris affigunti iri quorum ge-

ixua ac singultus ad Praepotentem Deum in

516쪽

coelos penetrant, rationem fuissetis habitum tamen hactenus a vobis nihil est praestitum. imb omnia indies in deterius abierunt ; eoque nunc vestrorum militum Galliariorumque maleficia atque injuriae excreVerunt, ut jam nulla navis cum mercibus, qualiscunque illa sit,undecunque etiam venerit, Embdam Embi laque navigare, ire, redire-ve permittatur; nemo civium extra portam urbis tuid commeare vel exspatiari possit; ea enim urbis Embdae Orientalisque Frisia infestatio, quam Michael Hagius, vestrae classis Praefellus , sociique ex castro Oterdum impune exemcent, hostilis plane obsidionis, non amica vicinitatis speciem prae se serunt. Quibus delit causis motus Maardus Comes , superioriabus hoc ipso mense diebus, me aliosque spe

ctatos viros, ad Hagium semel atque iterum cum mandatis misit , petitum ut magnum numerum onerariarum navium, omninbad sexaginta, quas frumento, panno, cerevisa, bysso, variique generis mercibus plenas, Embdamque contendentes, ipso in curtu retinuerat , incunctanter dimitteret; ille vero nullis rationibus permoveri potuit, ut vel unum dimitteretoelpitarium navigium, quo materia soco cocoque ad parandum victum eivibus nostris esset; respondens, ostensis ve,

517쪽

Bris literis id sibi non licere, quibus pro fide Sacramenti sibi parendum existimet, idem

que ab incepto non posse desistere: orare autem ue missa legatione , res apud vos ipsos agatur: Qiuod quidem ejus responsum, Illustri Comiti populoque Embdano, praeter opu lnionem accidit. Noque enim rationi consem raneum , nsque Vestrae aequit*ti proprium Putabant, vos i

f ' h DNrM0 paci stranquillitatis amantas, usque adeo human, talis oblitos, ut repense, absque ulla vel de nunciatione belli, vel significatione volun talis, ex benevolis inimici, ex micis & vicinis adversarii ac hostes esse velitis, bellum quam pacem contra immerentes mali tis. Hare, inquam, Comes sibi de vobis pe suadere non potest. Itaque cum animad serat, suos tamen contra jus fasque praeter S cras imperii leges ac decreta, praeter Aurantii Principis ac villandorum quondam ed, in iussa ac mandata, quibus mandatis Romani Imperii clientes ac subditi, in queli Mani sunt, diserte hostium numero eximuntur, tutique ut sint edicuntur, erud liter concuti, ac divexari. Venio ad vos E ardi Comitis, Orientis Frisiae Domini mei Clempntis , Legatus, vobiscum de re tota communicaturus , & acturus O vestrorum Harim

518쪽

έ atque injuria, vehementer petens, ut quo niam Gulielmus Nassovius Comes , Provinciae Praeses, ad quem etiam mea dirigebatur legatio, domi non est, vos Proceres Frisiae, pro singulari vestra prudentia atque aequutate , cum Veteris Vicinitatis ac amicitiae, tum mutuorum contractuum & voluntatum conjunctionis, quae post hominum memoriam , inter orientes atque occiduos Frisios semper fuit, ration*m habeatis, & rebus gerendis moderationem adhibeatis ; vim igitur istam injustam , rapinas & maleficia vestrorum , quae terra marique per Frisiam Orientalem , ad versus innoxios homines, cives E danos aliosque Imperii subditos , indesinenter exercent , compescite, naves mercesque nostras ,

injuste a vestris detentas, dimittite, pacem& amicitiam pristinam conservate, tranquillitatem & concordiam spectate, in memoriam remeare,quot per annos vobis Vestrisque ii minibus religionis ergo domo profugis, Em dae commorantibus, liberale & Christianum hospitium,ab Edetardi Comitis m joribus,magno vestrorum emolumento atque e mmo

do ut praestitum atque etiam nunc praestetur vetera praestita beneficia recordamini. Neque dubitate, Comitem Embdamque urbem,

in ad . vobiscum amicitis concordiaquo

519쪽

mansuros, nulla vestris hostibus

. . a.

ruros vel commodaturos, sed quemadmo-

moμ iratum, ita ce inceps neutram in partem, ut fideles Imperii subditos decet, inclunaturos esse. Neque vero , hac vestra in Amasina emissa Classe, tam Groningam ho-sem vestram, quam Embdam amicam, Ut videri vultis, civitatem obsidetis. Illa eniiii civitas, majori annonae copia quam ista praestat in hoc tempore, omniaquo quar ad victus rationem pertinent, illic fere parabialiora minorisque sunt pretii; patent enim itunera terrestria omnin5 duo, quibus itineribus maxime commodis, solo arenoso& stabili, Oldenburgo per Cloppenburgum Hebum &Burianguam , terram Monasteriensis ditionis , & Brema versius Dol me horitium, Lit giam & Coverdiam, arces mentire& vicinarum terrarum , siligo, triticum, hordeum, sal, vinum, aliaque mercimonia facilEGω- niligam importantur butyrumque & caseus similisque illic natalis annona, magna copia, vel praesenti divendita pecunia, velaliis me cimoniis permutata, indies rursum per in tam aestatem ae autumnum, carris Veli eulisque exportantur; atque haec itinera ita ita aiunt, ut etiam quae merces Hamburgi sunt,

520쪽

sunt, facili trajectu Oldeburgum vicinaque in loca perserri possint. Illud vero permirum accidit, tanta vi atque atrocitate E danos a vestris hominibus urgeri atque vexari , si forte nostrorum aliquis tenuis nauta, his difficilibus temporibus, ubi omnis propemodum navigatio nostris penittis erepta est, ad alendam miseram familiani , honeste victum quaerendo, aliquot tonnas siliginissa lisve in vicinum agrum Groningensem, vitae suae, fortunarumque perieulo , vel conniventibus vel stertentibus vestris Classiariis, ejam navicula subvehat; quod, quemadmodum alii Imperii subditi etiam, suo periculo faciunt, ita Ozardus Comes pro sua qua Imperio obligatus est side , suis sibi neque mandandum neque prohibendum existimat. Quin iidem vestri homines, Hollandi, Zelandi, aliique foederatarum Provinciarum celebres mercatore, , palam, & prosessis vestris hostibus, in Hispaniarum Regna, mag

num numerum frumentariarum navium cum omnis generis commeatu singulis annis trans

mittunt , & i ntestinis ac vicinis obsessis hosti

bus , ut vocant malecontentis, Variae annonae

copia rebusque ad bellum necessariis, absque pudore & impune commodant, cum ii libere contrahunt , eos undique juvant ac pr

movent.