Apologeticum ad Germanos, pro religionis catholicae pace, atque solida Ecclesiarum in vero Christi Iesu Euangelio concordia ... Tom. 2. praefat. ad omnes Germaniarum episcopos agitur de necessaria, facillimáque ecclesiasticorum in moribus reformation

2쪽

REVERENDISSIMIS

IN CHRISTO PP. ET ILLUSTRISSIMI s

scopis, amplis D.Otthoni Trucsessio Spiseopo Augustano, S. R. E. Card. aliisq. ad unum omnibus S. Ro. Imperi j Principibus. Abbatibus. Proceribus at Ecclesiasticis, Salutem in DO. N. IE su Christo,sedulum ii pacis in una Christi fide. pietatis Apostolicae in morum reformatione: ac inde se sum pro Germaniae cum Dei Euangelio per D. Thomam Apost. alios': iam pridem annunciato concordia studium,

risime istud mulo dicitur Reuerendis in Christo Patres figustrissimi DD. ei m

rationi V rem quamq; conseruari quibus o initio parta atque coalita crevit. ζο ' 'a uod ut in Repobi. citra omne dubium quotidianis mi- demus exemplis Uuueniris ita in rebus Christianae Religionispropriis non minus locum habet. Etenim quemadmodum inea liaet secundissima atque uberrima, nisi quotannis'nouo labore in orbem minitoribus acto rite colatur,sarriatur,averrutatur,pastinetur, utetur, Lucetur,non flum manetsterilis aut infrugifera edis imbrusiam etia opinione citius degenerat: ita in vinea domini Sabaotb,quae domus Drabeis iue populus Chri sanguine eo ad Dei misionem renatus atque redemptus, nisi legitime colatur,maximoque studio curetur, in simila, immo deteriora. degenerarionis cerasque interitus adeo mitia incidus neces

Porro qiana ratione haec olim Hrentis a Sei Sabaoth vinea in Germanias fuerit ex AEgypto diabolicae seruitutis,

3쪽

Caussae colla psis apud Germanos evitia Et . . Mari ,1

spiritualisque idololatrias ante annos plus minus goo.transelata j quibus laboribus plantata, quibus artibus culta , quibus sudoribus irrigata quibus deniquestudiis in hanc usque arboris ut pulcherrimae,ita multo procerissimae Jeciem pes

ducta notius est,quam mi hi rustra sit commemorandum. AEuae ubisuis culta floreret artibuN,quam iberes atque copiosei ongeque gratissimos per 'annorum centurias circiter septenas aut octonas Deo opt. Mam protulerioructus: ecquaenam eloquentia enarrare usque encomtis celebrare suffecerit,aut praedicare' verum Ῥbi ante annos fere so. agricolarum labor coepit elanguescere, meae issius nerlectus inualescere, palmites luxuriare initores dormitare,ouium Christi cura quibu ampraestulta opum periturarum admiratione, insano volu

statum studiosordesicere,quidnam obsecro euenitὐ ecquid obsecro putes aliud , quam quodis neglecta linea, licet nobialis a multoque generosissima, inflario eueniat non cola-

tur arriatur, repassueturἶ em non ad mluum nunc per Germaniam nostram obeuinfelici mam longeri miserrimaradiso videmus expletu,quod ol Iudaicae quidem Synagogae , sed in nostrae Ecclesiae t pum Dominus Sabaotb per diuina Prophetarum , immo sibyseui oracula fore es comminatuae ' e

fera sepe elin,inquit,et erit in direptione: dirua macerie eiu et erit in conculcatione. Ponam ea deserta eto putabiturino fodietur.Turrim exscinda,et vinea meam locabo aluis nitoribus, qui fructum reddant in tempor uo. Placuit olim Deo ut .vineaskam electam in magna nostra Germania singulariptorsi bominastudio plantata, diuino roragratiarus tu caelestium irrigatam Proseo martyrum non paucori όνα - , obsecu-

4쪽

obsecurorum sanguine pastinatam constituere . tua etiams pepioru Trincipum obmunis tutoq;praesidio cingere,immo quam olim macerie contra insessos hostes undiqi obducta obvadare..An no firma /rorsussuisset Ecclesiae Dei bis conseruari ma- πι- ceries,tam tanHnsae vesa D. Carolo ido magno, aliisque piis Principibus nossis maioribus Ecclesiastico ordini donataeZtot arces extructae, tu invicta tuendae pacis atque conseruandae

tranquisiitatis pulli praesidia mobis in manus tradita ,si suum ad usum sin que legitimum fuissent adbibita' Au GAD IUGOm , quacunque orbis patet habitabilis, reperiatur proumna,quae tam firmis tam sobris fuit intus foris instructa sua salutis ublicaeque tranquisiitatis

tuendae praemissi an et squam teres maris salutares λ an - cfidiun, b,-

quam cotagia religiosius institutat aut flualboru cholis, liguarumque cognitione instructiora ' an qua maior, aut fidelior subditorum seos in dominos obedientia, sides, deuotio3 Denique ne quid adsiuae vineae cultum, ornatumque supremu deesse videretur, Dominus Esse Sabaoth, cuius in manu siunt ommum iura regnorum ,'cui muli ea donat , suae isti Germaniae lectissimaeolim vineae etia Ross gloriasinguluri pietatis vere paternae munere largiri voluit: it Turrim Egusiues ecust,de qua est apud Frubeta,nemo posset meri m. s. to desiderare: haec asit omnia Dei opt. Max. ornamenta sine eximia raeclara profecto beneficia denis si utiria cum primispraerogatiua,dum vineae dominicae cultores suo erant in officio abant atque florebant, laeti imoque 'sium Deum

homines recreabant desideratissimorum fructu prouentu. Verum ibi una cis mundi istius non Osiua mole ruentis,aut senio delirantis, quam nostra costeterata malitia intereuntis

lapsu maior hominuEcclesiasticoru mentibus incessit regnari M 3 libido,

5쪽

quantaptam. 79.

PRAEFATIO.

libido,quam docendi; maiorprincipatuου ciuilis,quam Ecclesiastici ordinis cupido . maior denique variis munA delitiis fruendi,quam o sicium sacerdotale praesari amor totos quosdam occupauit,ruere mox omnia, in retro sub apsa referri.

AEustis qui suceris, nβ 'que suffusionis Isi comate, aut

lema laborantibus oculis intueriment, nub istud,meo quide iudicio ictara ei sedat clarius, aut echibeat viridius, quam hodierna nobis deploranda , mere iue Tragica nostrae etia i s Eui, G rm Via calamitas. e nostet enim it, acri Dauidis o P si raculum, Psalmi 9.threno depictum,tara e se in Germanico Imperio ad mluumprope expletum,ut v quam magiis, uno

excepto Judascae per i lectaculo omnium infesicissimo.

Vt quid destruxisti, ait , Domine, maceriem eius i indemiant eam omnes,qui praetergrediutur viami externi in auit

eam aper desilua, singularis ferus depastus est rami Et nim destructa macerie quae piis a maioribus fuit huic electissimae Domini Sabaotb vineae per leges politicas immo potius

Ecclesiastica ,quacuo ex parte circundata,corperui ea vindemiare omnes, quotquot Nia liga antiqua et auita a Christo, eiu Apostolis in Germaniam olim destinatis praescriptam praetergrediuntur, ac in altu eruertunt Euangeliu1'. Viad e tandem obsecro mos Diilete vestram cladem, ri Ec-

elisiastici. Patres Reuerendissω tres clariss ecquaevim Ecclesia totum perJmperium supersi alua excepto Belgico,

quadam Norici parte quae non miseere sit tanquam vinea dilaceruta, dilaniata, immo ti Propheta praedixit,vere vindemiatalan non pluresplerasique per prouincio, Ecclesia agri sunt sublati,quain reb&Hau non maior decimarum, aut vinearum nonni quam para sit btracta, qua vers νοbis salua' an non plures obbatia utpotentiss. ita opulentis

6쪽

PRAEFATIO.

atque locupleti ae sunt abreptae, deuoratae, eversae ' At cur istud obsecro' Dum enim vineae cultores suo feruirent potius pigro ventri, puraegulae,insinae Veneri; non uti par fuit, suo Domino stac largienti Christo, ecquid restabat, nisi trederen fico

Sed quidnam ulterius subsequutumὐ sane albud non υ- Vitam Heri im

iuit,quam quod diuinum praedixit oraculum: nimirum mi

subluto diuini fi dij muro, Ultaque propugnaculo, exterminaret eam aper deblua. Donec enim illa impuri ut nomini ita cr oris incaesti Lνtherus antiphrasiisωs sic meris puto aera pio-sime dictu indubia Germaniaepestis,ceriaque pernicies,mo 'nachali latitaret cuculgo onec homo cinis ussuis ictas bis incestu is in nuptiis cum siua Eula ilia 2Sornica, publica prius, isti quam nuberet e solo dissorum amasiasaltaret hilariter,magnam plerisique prae se ferre visio fuit pietatem, verumque instauraturus Christi Euangelium. Sed ibi exterminare Fue uti Val. habet λυμαινεσθαι vasare ac Uigare ineam Domini coepit, Christi sacramenta eleuando,NHeria prophanando,dogmata pubruendo sacrosanctas verbi Dei Scripturas peruertendo,deprauandobmutilando,tum demum apparuit aper verissimus deblua,id est saeuissima feritatis iuxta a unestissimae atrocitatis, Aper, in

'quam,illa acerrimus incesti oris et impuri nominis, vera si Saxoniae calamitas ,sontica Germaniae pestis, indubia orbis tuisse , - ἡ Christiani pernicies Martinus Lutherus : qui mistitis IIIonasticae mitae repagulis, in nuptias praecipitatus bis incestuo- 2ώ, fas,tutam Dominicae vineae sepem perrupera, D p secto eiusti .u, i huic electae Domini vineae attulis cladem. Ubi namque To. Pontificis,qui eum Sathanae ob renovata artimque ementi

ta bus hema tradidit dogmata, odio quasi oestro percitus fuit

7쪽

Haee exemplis admodum vitii,

fui plane totus rabidi apri instar orbi se demonstrauit in dispergendas Christi oues arctolycum saeuum, rabiosum, furioseum. Laeuin imo Me esserata eius rabies consistere non potuit. Siquidem isiud re ipsa expleuit, quodpropheticus praedia ui ilia '' xtt thre N ingularu ferus depastus est ea, videmus enim, ebeu doloritot nobilissimas Imperij Ro. prouincia seu simii bus lateque grassantis apri dentibus ripa Lis era Dei luce priuatas,cra sma meduriorum caligine demersas um nae doctrinae praestigiis captaι excaecatas, dem ratas.Sed benignus iste Dei ut θιritus,qui cala talem istam siuspraedicere dignabatur,remedia item salutaria non inuidit, ni,

tacuit.Nam his malis omnibus et num superesse remedium ostendit Ut ad Dominum Deum Sabaon ex animor reuersi concorditer oremus , quod suo ore docere non est dedignaturi Deus virtutum couertere' respice de caelo, ' visita vineam istam l perfice q*um plantauit dextera tuat Si enim Deus optimus max. vobis steriam ac legitimam suae vineae visitationem caelestisiuos iritu semela fuerit so de runt consilia mineam sam pen itam recuperandi, eversam instaurand exterminatam re plantandibatque repastinandi. Non enim deerut vobis cooperarij ex praeclaris aliquot Muignita, pii, disru codegiis quae verssima sunt simul cin certisma pie- m. tatis instauradae seminaria deligendi. uid igitur , inquias, impedit Ecclesiarum Germaniae instaurationem, si ut quaesiti Dominicae messis operariy Non defuerint,inquam, operar ij iusto stipendio, congruisque honoribus serio quaesiti. Sed animus nobiis defossci ut vere diosus,qui mera in Deum pietate accenses , ardent ue ovium sibi creditarum. pro quar sanguine erit aliquando illa seuerissimo Dei iu-

Remedia depellendis ealamitatibus Dei op .

8쪽

dicio cuique nostrum reddenda ratio amore inflammatus legitima necessariaque ame dissereuntibus seuppeditet alimenta; quibus isti pastorum incuria neglectuque assisti adso talem pristinam redeat.Si Catholici eum adhiberemus diligentiam,quam mirimus,pro pudors istas reipubl. Christia pe 'stes, a baptistas, Libertinos, Caluinistas suis imperire hi corum a Christi grege sigregatorum caulis,an nobis successurum minus quis merito dissidat's certo capitis periculo au 'i' ut dent vesperprouincias, A vigilantissima, immo pretio in '' U dicta constituitur in eorum caput custodia uos quot is, id ' quesaepius, visitare, naxes sacrilegaπ cogere,caena propianas easquefrequetismin celebrarernos in vera salutis aeternae doctrina aut strua, aut rigua tinguemus, dormitamu stertimus,des eramuN. Videmus aduersarios contra leges maiorum,contra iuspublicum, contrasua ad Imperj Romaniaecreta quotannis non solu bona Ecclesiastica surripere, A batias con areolos verosque Dei cultores merare, oppri mere,exturbaresed omnem etia- repetundarum iuris expereundi iam praecludere. - ἰJEi tam ingentibus impensis fere quotannis si os babem

conuentus, sua celebrant fere Augustalium innar comitiarnos tantum malum indies in Iescens, immo in horas nostra inter fera exardesten caeci non iidemus serientes non sentimus,sitantes no animaduertimus. emini tis quan

to sumptu,quanta diligentia ad euertenda Christi Ecclesiam

pridem illi noui Euangelici Bonnam confluxerant. Unus in M in Ecclesiaeperniciem non dubitauit omnem mouere lapi mini insaui

dem,nultas deterritus impensis,nultas fractus laboribus, nullis coercitus periculis,an nos rationes nostras nobis constatu si ras apud Dominum Deum iudicem arbitrabimur, quod mi

9쪽

PRAEFATIO.

nus pro conservanda Dei domo fecertau quam illa ad labo Iactandam ,destruendam,fundit que euertendamyaeuodpiminiis isiud in os terret iamiam singulos gens tremendum Dei iudicium, praestentia; altem pericula,ob cro vos per Christu Iesum,accuratius perpendite , atq; vividius cum aliquo animorum vestrorum sensu considerate. Ecquid futurum tandem creditis, o viri Ecclesiastici, dum paulatim et bis plumae tanta dignitate, tantisque opum prouentibus decoratae euelgunturἶtam nobilia austri cosi ij, corpor, pque Ecclesiastici membra decurtatur immo ad vivi; praecidutur' uerat illi nugator in apologo caudam equinam singulis euulsis pilis totum tandem euellanda. An non sise vobis idem

euenturum praesentistitisZan mos iam nuc moris armis oppugnari ac tantum non expugnari noudum miritis ἶ an non

vestris opibus; estris prouentibus vestris deniquepraesidiis

ipsi passi est fieri propemodum insuperatiles ζ

aeuos vero in Clerum gerant animo quiduam mobis moliuntur,si ex domesticis ipflorum in vos studiis nondum didicis issatis siverque doceat Galgicus illa Selicus noster motu dudu ab impurissima sectarum omnium collaute concita-μου. aeuibus enim laquei erant parati quibusna A 'quibusnam Nesserae,qVas ocant iculae ici Z quibuseam diei difsim fuit lanienae destinatus ἰ on non vobis idem exemplum metuendum'an non eiusdem omnes creditas ingeni, qui robis. . iEum omnes eundem patrem babent,quem veritas ipsa dixi: . initio homicusam' Ecquid igitur,obsecro,adhuc cummini salutaria adbib i re consilia,quibus incendiu istud exitiale maiores in dies eo lges vires, certo Nos et nos absumpturum ni occurratis

tempestiue mel tandem coisbeatur,auisaltem si turpi e tinguendi,

10쪽

tinguendi vim sue nodum Jer si Certe si legitima cogeretu Ecclesiastica concilia quorum, reste D. . Ps.semper saltibemma es in Ecclesiu au oritas , non foret dissicile, quod nunc pleri', male consi iis , detur impossibile.

color,inpnitus. Sed non est resina in GalaadΘ 'Uti ait Propheta. Mn manus Domini est abbreviata saluare ne-q aut pristinum si vineae reddere statum saluum,iato lumem sor et Zminime omnium, Piri Ecclesiastici,minime.

Sed aderit pius laborantibus fauebit propitius vineam siuam repastinantibu atque opera indefessa excolentibus. Alioqui proculdubio expectare,quod Iudaeis m. Christus cominatus ita. ...' et est,atque ipsa re expleuit. Dabitur,nquit ,gent acientis actum eius.Idem oe vobis ductum accipite. Cuius reipraelis Eium iidete obsecro, an non Mus vi. max. iam nunc re

bus ipsiu agere coeperit hoc in amplismossectabitu orbur atro. Tosteaquam enim diuinopermissu fera sita pessima, quae Dei filios elecZissimos disgregauit, mactauit, deuorauit,

ore aerimoque inferno mactatos tradidit a fui ro tibidine, immo rabie in hanc Dei minem Germanicam grassata, ubi iam iEa non leuiter iaceret a cta, maginaque ex parte exterminata ac tantum non euersa , placuit eidem Deo oprimo. cur omnes ad nutum parent orbis nationes , nouum

suo Euangelio a Germanispartim deriso, adulterato, repi diato,aperire orbem;qui diuinum sum nomen per Germa' vias atrocissimis iniuriis vexatu, impiisque bl 'bemus violatsi legitimo meneraretur honore a , digna coleret vener . tione. aeuid deinde paucoru iam monachom,quos ta rabiae exosos misera habet Germani paucoru inqua monachorum Dei cultorum operallure per Indiam nouumque terrarum, Z γ.a orbem