Computus nouus & ecclesiasticus totius fere astronomie fundamentum pulcherrimum continens. Clerico non minus vtilis quam necessarius cum additionibus quibusdam nouiter apressis

1쪽

nTitteram dominicalem ad annum propositum scire si cupis.s n littera d rotule exterioris circa crucem posita. 3, 2. nume/rare pro annis suturis dextrorsutriret preteritis finistrorsum incipe:tunc tibi in loco anni tui propositi littera dominicalis occumret. Si vero due littere tibi occurrerint:annus talis erit bisextolis. Cuius littera prime rotule ad femi matbie apli Hlia aut littera secude rotule in sequeti parte anni x littera dfiicali copula his. Sic parisormiter aurest numere ani xpositi in tertia rotula innsiero. 2.ype linea crucis. 3, 3 2.numerado luentes et aures nuerus in loco quo tuus nuerus opositus re; res anni ypositi tibi occurret. Cosequeter trina rotula iteriori lditione vianiana fanni xpositi eode ino inuenies vi supra de aliis dicta est.Et finita rotuli aliqua numerando Nincipiasqnonia tactuo durabiti

2쪽

optimorum pGosophorci sententu est.Tempus esse

optimuim si citius iamira grauissima sit et irreparabilis videlitur illi suevite comprimis consulertiqui eius es.scemiculo quidquam vire parte agantumseruare et sigillitis digerere collauere. Id vero quant in omni viumci ingenere laude dignum est. Nurimum tamen illis et oviamei et emolumenti addit: quibus ipsa temporum digestio plus necessaria est. i. dotibus dicoetarum spiritualium et omnino eccine orthodore ma/gistrio: brim vicariisqui utinam et temporum distributionem:et festoridordinationem ecclesie nostre consuetam et approbatam vituperabili semocla semota:oiligentius ediscerent et rerum tabum autores ac reformatores matbematicos diligentius colerennac observarentquibus ecclesie splo Ddoret concordia ea in re non parum oebere videtur. inde artes huiusmodi: quassere solent exibilare: et religioni dissonas existimare sciolhet hipo criteuanto ardentius appeterent:ouanto ceteris sunt iucundiores: et preta bus suis orationibustu moderandis sestissim minandis: ut annorum curiculo vario contingitisus necessarias inum enim sit tempus mensura mintus se extendens et in eaque preteriere et in ea que sutura sunt visentiunt. is obsecro strinoilus presbiter se tempora posse recte obseranare lactetcui earum rerMars et supputandi ratis ignota emet desidia quadam nauseante reiecta. Erranthii et a vero tantum abstumquantam

panis Veneto dissidet B idano: Qui motuu et mmitudinum disciplinaque mathematice appellatumreligiones nostrenuessis paru3 commoda/mperperam autumantinum sita primis illis ordinis nostri patribus:temporum per annum varietas et natura: iri sestis dispertiendis summopere disquisita:et ob id ad solis precipue motu G proxime fieri potuit aplicata. Quamobrem cum ea res per tot retro secula non nibit immutata sint pimarie institutionidissona. Vocatus erat superioribus annis Ioannes de monte Regio Uictia a Sanctissimo domino nostro Sirio.iiij pro calet dario reformandaequod dubio proculpis sui ingenii peripicam incredi/bili prestiuiscimi lato intercepi's diem obiisset immature. N istent igitur delirantes et errorum conscii animum instituent in melius:Mauri vel hoc exile et rudimentarium opusculatir quod intelletisse si maiora eos absterreat in satis erit: supercr. Quo nec sere continens tae aureo numerome Laeo inditionis: de ita solari. Littera dominicati. Intervallo: concur rentibus.Scilis mobilibus. Sorma celi et ordine spherarum. qitatuor

clementis. Sita et motu firmamenti et plerisin aliis plane necessaris: que eam intellecta suerint iam tandem se quisca fateatur scire sacerdoti et relisionis studioso sit onmium malim necessarium.

3쪽

. Captulam primum. me Aureo numero.

mille quadringenos ab anno deme salutis

Dis unum cum annis octuagintaq3 iungeσ munierum aureum residens cicium edocci se Deceni et nouem super bos cum excreuerint annuli os totiens abisce:rcliquum pro ciclo reneto.

Γ γω-laratione huius. Sub trabe mille quadrimit et octuaginta.

utri amos ab anno tibi proposito: et quis numerus superfuerit aureum ostendit tibi nimierunt.etcciel fic. nos pertranseas dictos silentio:et numare pias octuaginta duo octuagintatria.etcan digito vis ad proponam tibi antium et quot unitates ex tali numeratione prouenerint aurem numerum siue ciclum lanarem tibi demonstrabun irca quod unum no lainum supradictos annos ultra decem et nouem alisexcreuerint: depone occem et nor' quotiens poteris:et illud quod ultra residuum merit amreum tibi cicium indicabinet ideo deponuntur oec novemqr cictis liniaris vlim i 'annos se non extendit. suillari autem modo aureum numeram taliter inmenses. adde annis dum unum agregatumo tolum per. ι f.diuidas: et quicquid renuent pro aureo numero teneas.

CCapitulum secundum De ciclo Inditionis

Cicium qui cupis scire indictionis. elyille qu utrinoctuasenduos:et deme annos Residuus numerus cicius erit inditionis. ' . Cum caeciserint quind tollas reliquum retinendo.

Claeclaratio. btrabe ab anno tibimoposito mille qdringentos octua sintam ret numerus remanens libi ciclum ostendet inditionis. iaci alio modo. annos obmuttaetinci numerare octuagintatria rum NM qiratu et vliv ad anitum tibi propositum: et quot unitates ad annum paraporus' numeraueris: tot sunt cicli inditionis.*cum talis numerus ultra quin cimvmiates excrescentiam petierit quindecim etiam abiis toties quotiens poteris:residuumvirculiis uiditionis: qr iste ocius in tot annis

videlicet. t s .vice altera renouatur.

Cfacilius si adde annis muni. 3.ettorum agregam per. t s. diuidas

et Oicquid restiterit pro duo inditionis

4쪽

De eicio Solari mille tollas:quadrin quinq3 septuaginta . . Duicquid superstierit solis cictuin teneto. Uiginocto si numerando sic superabis Tolle quaterseptemrtene et quod accidit ultra. P declaratio. Subtrahe ab vino tibi propo nae g remanserit post subtractionein talem:inci liis solam. Uel vi Tlesiam agis

numeratiotiem inmannis prei istaris: scd simpliciter nimiera. νε.dei 77. etc.vis ad propositum annum et quot unitates excrevertiit ciclum S

larem tibi indicabunt et fiex tali subtraci Hrra. a s. superauerintl as. s. as. unitates quotiens poteris abivitiet reliquum pro eicio Solari teneto TVel aliter. Edde annis unim. Oct productum per.a s. iduo: et quic quid superiuerit ocius Solamentaevii propositi. l

Capituluin quartum. ι ltae littera dominicali. I

D claratio. Quicumv sciueris cicium Solarem de facili litteram dominicalem inuenies iuxta metra prescripta: ira quodlibet metrin circa eius initium bisettilem annum notati urima enim linera ad semini malae ranaltera toti mannum revolaiti Notarerso clare in maris numerus une littera iubeo ordinatur. Nam g sub uno e sub o. o subtria ut pa/tet hispicienti. C3tem textus prescriptus perseqnentem scalam clare re. soluitnnsemper enim in ea litteram dominicalem sub numerocidi Sola ris reperies. El. oue littere sub uno numero repertesttannm bistantem norant :primam littera vim habebit ustu ed litam matbici relicua iumnem anni. nsuper in tali anno bisextili littera sole os ibie apostoli omplicaturi semimq; ipsum e stoli vel priori via polletiori die celabrabitur prout oiocta aliqua obseruare consueuit.

5쪽

eclarauo. Sina aureus nummu mmdit stactis.raetiis mei s. tantur dictiones:et una queris aureo numeroacconimodatur. Di ina videlicet Elamas mirari.Secunda videliceta terra oualitati. scito igitur aureo numero . aspiciatur dictio sibi correspondens quia quot talis litteras habuerit tot septimanas figurat intertialiuaetboe verum esta malittera eiusdem dictionis littera ominicalis fueritiaut vim ex bis litterisqueeandem sequuntur in sine seriarum.Si autem una ex preceo dentibus fuerit:tunc predictis septimanis una de omada connumere tur. .atia exempli si mim fuerit aureus numeriis:mmas issii correspodenet . dictio. In se litteras coniuretque. r. bcti avis snterualli manifestanet cfieque est prima littera eiusdem dictionis: t fp que sunt sequentes:littera dominicalis fuerit.Siaut .a. b. vel inque sunt prece dentes eam:littera dominicalis fuerintlinc dictis septimanium coaxa aut at Mococ in septimanci

6쪽

'CCapitulum sextum.

E e concurrantibus. B unum.c. as.D. res dat concurrentes k quatuor. quinq3. g. se vixin mn bisextili concurrentes prima notantur

V Secunda hebdoinadas interualli figurat. 2 nisu. M -le mane. concurria res

licet dies a natali labiat

concurmis diis nulliseele

hiatur:sed integre septima. . Sib. dies mus .cometcEbdomade aut alia pars nil scilica precedetis et se quentis anni: est a dominica que sequitur natiuitate Domini usu ad dominim

rendi interuallum: per pri/mam enim litteram dominicalem concurremes: per socundam vero septimant stutelligantur.

γε s

γε .

7쪽

CCapitulum septimum. scitis quino niobilibus.

En et septimanis interualli delire duas

Die dominica fici septuagcstilla nota. . Undiunges bis ain si quadragestinam optas sei ex quadragesime cum pasci, petit celebrari Septimam:ex a3imo quinta rogatio currit Dis demum binas adde spiritum cole sanctulli.

Claeclaramaeimi tulista mobilia quisu: scilicet Semiraminiam. Quadrasesimam. Pallaba.3; tioneinarcu Diat costen inuenire cupis pro suppositoirmnero primo te manarum interiradiab his duas deme ebdomadas: et ipsa dominica tibi Suuuagesimam monstrabit. Si autem Qua dragesimam qiicilaris: septimanis intervalli unam adiunge. A quadragesima vi ch ad sanctum pascha ebdomade sex. A scito minuita ad dominia Ragationum septimane quin .R festo paschatis ad festum alamsidis domini olas. o. utrocu testo incluso. Ad 'peiube sim vero a sesto mim, tis dies. s inurrem pariter scito incluso et id nomen ipsum 'pentecoste testari videtur. penthecostes enim grece quinqmgesimus latine dicitur:preterea post festum 'pentecostes proxima dominica festum Trinitatis post quod etiam mox quisita feria se uitas Lorporis a busti celebratur. Asueritus domini semper incipit dominica post festim Lim iuxta metrum illaΔRducinus domini sevitur solannia Lim. ystum autem Lini agitur ad .die Novcmbris. CVel Sepuvigesimam etiam hiis verebas facile quouis anno inuenies: ςua invinia reliqua festa mobilia tandem per superior ocarinam αλolai inuenientur.

R isto stellaque fit nona lima require Tertia lux domini post septuagesima fieti Si caditin lucem domini tunc sume sequententi Ccapituluinoctauum.

De forma celi et oidine spherarum. Motunda nobilior ex matbematicis datur digura: huic sit nilein assumpsit sibi inundus. Ut a quacunq3 parte fluxum producat equalm

Duas prccipue notas possidet regiones.scorruptibilem enim distinguit ab elerna

8쪽

Empirmini summam fixerenetrassedciri

nonum simplici cursu colligit alios ei Sidus circuit in triginiso milleq3 pruin Saturnus.*bcram annos per triginta reuoluit Iupiter duodecim.mars complet binos annos Sol princeps inter alios cursum anni docet Venus ac Mercurius tot complent quasi dies Infimam luna tenens mensem sibi assumit

Q brae declaratum.mundus rubet figura dis Mimadmodum nobilioris figure que rotundam lamiam contini ut probant omnes mathematici. Ex eo autem nobilis est:m omnium figurarum isoperimetram est cis pacissima: r quia mundus multa continet ideo talis figura commoda fuit. Nunc autem diuiditur mundus principali diuisione in duas partes siue rennes scilicet in etheream et elonctar 4berea:que et celestis est: et a msopbis quinta nuncupatur essentia: habet primo supremum celim videlicet i irreum: et illud immobile est in quo elacri cum deo ei unt. Periis deprimum mobile: quod ut terini satisfiannona splina appellari potest: quani Tleoterici Astronomie obseruatores id scilicet priminii mobile decimam velint esse s eram: et in spatio diei naturalis motum suum circa terram complet ab oriente in occidentem rapiens secum omnes inferiores spheras celestes aua succedit sphera que celum sullatum siue firmametum recte dicitur: habet enim omnes in se stellas preter quinin pli as et

o luminaria:motus eius proprius: ut 'in .refert est ab occidete in orietem. ioci. sere annis gradu mor totumcs firmamentum motu iam dicto in. 36ooo. armorum reuoluitur. Subsequitur Saturnus cursum suum complens annis. 3o. Iouis bine reuolutio fit annis. 3 2. martis annis obus.Solis anno uno et sic ferme Veneris mercuris circuitus cio oberitur.1une postremo cursus mense uno siue diebus.2 .horis. s.oeterimit turi blanetarum etiam ordo hoc breui versculo facilem oratur.

post sim sum sequitur vllima lima subest.

Capitulum nonum. Dequatuor elemetis. Terra petens medium inter eicinentaq3 centrum Rd figuram celi subcram ornauitq3 suam Non quadratam sed rotundamcontinet sormam

Stelle in occasum probant tendentes ab ortub

9쪽

mroxima res natior ea que Ionae videtur: Non in stellis apparet vapor nisi renitatur Convexum labere:circumstridit concauum Hirci Rouam aer: et ipsuin ignis bec elementa Que quatuor essentie seu mortaliuin labereri philosopbis edoctis probate ac vere

cn bis claratione. Terrii est mi dissim Moeatraliter distans ex omnibus panibus rotundatis it col Bboc probarur per stellas: in ex omnibus partibiis a nobis in una eandem uuantitate vicis tur: q non est et fi terra ex vi loco nugis ad celum appropinquaret lex alio. Sed qui stella malaris bis apparent exiItentes in oriente vel occidente: hoc mouenit praerzIum non deputatum: se er vaporesaetos in spistatui sinit vinarius proiectus in aquam qui maior in ssi mra ipsam apparet. Sic mdare apparet tarram esse rotundam et in medio strinamenti locatam.

Iadratini nec planam existeni ''pus influxum reciperet:qr an is qui mo accederet ad firmami taxui magis iubesset. Sed quod bis plana vi Mur unimia

et lasa terra est frigida et ilica: quam fmera aque metundat: ceres indeterminata parte ea pia propter Graiamtion Memaeum restrium: que in uis uiuere nequeunt. Et aqua est frigida et iubtilius nitentum iterra. Aer insin circinarat aquam qui inca duo et humidus et subtilior Saqua.3gnis ultimo spinam aeris circuit: idus et siccus est inter omnia elementa subtilius et nobilius: ue sp m Luris circunscribit ut prius dictum est.e dicuntur quatuor essentie seu mortalius ere: ur omne compositum ex his vitam acquiretis per corrupti m

sisere: ur omne compositum ex his vitam acquirens per corrupri mgomila ipsa amittit: ergo et iste spbere diculis greabiliu et corditata. planetam A et stellarii ingenerabilia et corruptibilium I ere probantur.

Capitulum decimss. De situ et motu finii mentuatu De equinoctissetSoliticissmobile continue per binos cardines volat Gupremus ad Rustrum nobis eterne ocultus in ursam custodit arcticus nuncupatus

10쪽

scingitur eclum choruscationisq3 3ona

Que quat diem ac noctein inhoris Quam girus aminalium per medium secat Principium arietis ac libre testificantur decedit ab equinoctio ad noctem caput cancri Rd meridiem caper bis solsticia dantur x ecquatuor prescripta cardinalia signa . 1 Dido signorum talis in cclis notatus. Est aries:taurus:geminucancerilco:virgo: Tibraq3 scorpius:arcitcnens:caper:anpi Nupisces Sub quibus erratice necnon fixe notantur 3 ndies dantes obuiam inuicem aspicientes Ex quorum continue aura periclitatur. Nunc tendit ad pluuiam:ventum:aut claritatem.

C Pro declaratione. 'strinum mobilitae celum norum tavit in Metro unici ab ori e Moc mi mouetur super duos polos mundi sti marcummi antamicum hi viginti quatuor horis semel reuolutionem faciens. Arcticus quidem polus est prope extremam stellam in cauda urinmmoris: et ille nobis semper apparet et stella similiter in propinquo secum exilientes. Sed antareticus quasi oppon arctico est perptiuo nobis o ct : sursum tamen ea pars celi dicitur qua polus ille antaraicus spiei scit: deorsum vero ccli ubi noster est polus arcticus:ocinde anctoritate mlosophi secundo cellaniens dextrum occidens vero finistrummon quidem sine ratione dici merenturillam meridies ante septentrio retro vocabitur. Ab eisdem polis dictis distat quidam circulus ex omnimus partibus equa εliter per. Oo.gradus:qui cinginus pumi mobilis vel equuloctialis dicitura quem circulum orbis signorum De Ndiacus in duobus locis secat:stili apud principium arietis et principium libra et medietas duci tendit versus septentrione in qua hec signa existunt.Ariesa ami semini. Lancer.χω.Uirgo. que signa septentrionalia tucuntur: et principium cancrimaxime videlicet per. 24.sere gradus ab equis octiali remouetur: alia vero sana secundum minorem distantiam. Alia autem medietas 3odiaci verastis meridiem tendit: in qua sunt hec signa. Scorpio. Sagittarius. a. pricornus. Aquarius: et 'pisces: que meridionalia dicunnir: et tant

primopium Lapsco ni durat versis meridiem quinum