장음표시 사용
1쪽
Quam tibi, mi Holde ne, parum perspectus sumi quam parum perspecta inimicorum meorum consilia & fraude si Iam vellem ut sicut Ian senium numquam te attigisse testatus es, etiam illud testatus esses, numquam te Apologeticos meos vidisse. Nae tu multo faciliorem mihi , iam aperires, ad te quod studeo)apud eos qui tuam scriptiunculam legerint, excusandum. Qi uenam igitur illa Thom istarum sententia est, sub cuius patroeinium confugere debueram, antiquorum Patruna praesidiis parum apud istos iudices tutus Nimirum ea quam tu luculenter his verbis explicas : Gratiam ex natura θώ, seu per se et acem, au hoc necessiriam esse, ut actu facιamm bonμm aliquod meritor me velut anu superemusgrauem aliquAEm tentationem. Pergratiam per se GDarem intelligo eam qua sitium semper habet essem m. Fateor tamen est agnoscν hominem iustum habere gratiam habitualem , c epissime a m alem, etiam interiorem qua perὲ potest bonum quodU-bet meritorium facere, Cr grauem quam myης inratio emor re. Haec autem gratia
quod Oere dat posse, quamuis non illud post quod sem er cum Ufectu coniungitur, solius enim gratia perpe scacis est hoc esseere , communiter a Theolagit 6 ciens dicitur, quam ego etiam in hocsensu si cientem Nnsco, Quibus paulo post addis: Cur non litet dicaraeum S. Thoma , gratiam habitualem sentit amem dare pus, 21 fere ad illud e ciendum , quod re sa numquam s=la υν ira 'Itane hoc non professus sum itane haec me sentire non aperte tuli Attende, mi Holde ne, satisne hanc quam profiteris Thomi statum sententiam his verbis in a. Apologetico complexus sim. Illis etiam iustis qui peccant possibilia fuissοὐ illa ipsa praecepta quae transgrediuntur , non ea rant dira possibilitate quae ex SS A Patrum doctrina impiis 3c infidelibus competit sed ea quam iustis consert do-
, , num gratuitum naturae superadditum , quo iusti ad non peccandum adiuuan- tur, ut docet S. Thomas l. 2 qu. Oy. art. 2. 6 2. etsi ex eodem Angelico Doctoreis ulterius indigeant auxilio Dei animii interius mouentis, dirigetis,& protegetis., , Et paulo post adhuc explanatius. Non ea tantum ratione praecepta Dei iusto, postibilia sunt, quia potest ea seruare si vult , iuxta doctrinam S. Augustini, de ,, eo quod in potestate nostra esse dicitur : verum etiam quia per spiritum gratiae δε & charitatis sibi in itistificatione infusum veram & inteliorem habet ad ea ser- ,,uanda potentiam; et si ex doctrina SS. Patrum & Conciliorum ulterius indiget ea gratia qliae ad singulos actus datur, siue essi caci illo Dei interius animam
D mouentis auxilio, sine quo , ut expresse ait S. Thomas, mandata seruare ,& in . , accepta iustitia perseuerare non potest.
,, Hinc fit ut de iusto emeaci auxilio in aliqua tentatione destituto recte dicati tur, 3c potuisse illum eam tentationem superare , N non potuisse Potuit enimis quantum ad potentiam illam quam gratia in iustificatione accepta cuiuis iustori suppeditat. Non potuit vero, quia non habuit ea omnia quibus indigebat ut is haec potentia in actum suuiu exii et, scut loquuntur Theologi. Obsecro, mi Hold cne an nota agnosco gratiam habitualem quae dat omnibus verum posse An aliud est verum posse quod profiteris, & vera potistas quam profiteor An aliud significat gratia habitualis nomen quo uteris , & hata verba, sphiatis gratia in lini catione infusu , quibus utor Quid eximius ille Caiciani locus quem attexuii Parumne declarat veram a me mandata scruandi potestatem admitti memadmodum, inquit illustristinuis cardinalis , stant hae duo simul: homo habet potentiam visivam qua poι es viris, cr homo
2쪽
hae potentia exibit in actum. Jta in proposito, quia gratia est qna homo est potens elicere
operationem bonam, or resectere incursionibus tentatiouom; er continuare in hoc, quod est
perseuerare: ideo homo justus donatus dicitur dona quo hac potest. Se i quia graia habitualis NON POTEsT exercere hos actus simPliciter, quonda oportet, ubi oportet, ore.
id o dicitur quod hac seia gratia sine speciali auxitio quod paulo p. st non omnibus
iustis dari diserte assit mat) NON POTEs T in hac simpliciter. An id me non addidisse causabetis: Iustis saepissimegratiam acλι alem adesse qua bonum possint operari y At illud cur adderem, de quo nulla quaestio vertebatur, 3c quod mecum omnes S. Augustini discipuli libenter agnoscunt 3 Tecum enim gratiam iustis actualem sapissime dari consentiunt; semper, negant: quibus tamen
semper ver E mandata seruandi potestas competit. Quid est igitur in quo tibi mecum non omnino conueniat An lassicientis gratiae nomen a te usurpatum, a me omissum ξ Verlim illam tibi dissi iij oceasionem ipse praecidis. Jnutile enim & animi perturbati indicium tibi videri dicis de vocaba lorum proprietate,seu de modo loquendi contumaciter disputare. Nec ab hac tua mente ipse abhorreo. Quamquam enim in fide non modb re rum , sed etiam verborum nouitates valde fugiendae sint: quia tamen nomen illud gratia sussicientis, tametsi Patrum auribus inauditum , nonnullam in sch lis jactitionem habet, nolim de hac voce te mcre litigare , dummodo idonea et plicatione a Moliniana quam prae se fert significatione ad aliam catholicam tra
Suffcientem igitur gratiam impugnaui , sed Molinianam. Issam reieci quae sine superadiecto auxilio ratis est ad re ipsa & effectiuE agendum. Illam insectatus sum quae pro liberi arbitri, nutu modo emcax est , modo inessicax Hanc falsiam. hanc Pelagianam , hanc haereticam, semper cum uniuersa Thomistarum schola
Illam vero quam antiquiores Thom istae , quam Lovaniensis 8c Duacensis Facultas , quam Est ius, aliique in gratia habituali constituunt, hoc inquam gratiae sum cientis genus, cui alia gratia necessaria est ut in actum prodeat, semper admisi. Illam ipsam recentiorum Thomistarum sussicientem&actualem gratiam nota aspernoromnmb , saepe recum dari fateor, semper nego. Saepe datur, quia saepecvncupiscit spiritus aduersus carnem, & bonos in anima motus excitat, quibus reuera resistitur, etsi ex omnium Thomistarum doctrina eum effectum habeant quem vult Deus. Non semper datur, quia non semper innotescit quod latcbat pς scatum , quia per ignorantiam , per errorem, per subitam cupiditatem saepe delinquitur, ut ait Aug. lib. de pecc. mer c. 1 . quia non semper delectat bonum, Vt ibid. tradit,quia non semper concupiscit spiritus aduersus omnem, ut luculenter docet l. s. operis vltimi in lut his verbis : Concstpiscemiae reatui nisi in renasec mribu no' soluitur , ut eo post hane a blutionem non inquiuetur, nisi qui ei ad Per8ςtra dum ορ- malum stiritu aduersia eam vel Noes cos cupis CENTE vel non fomtim concupisseente consentit.
Sed quamquam in hoc capite dissentire me ab Aluare aio non dissitear, ne ab antiquioribus Thomistis dissentia in; illud tamen dissidium quod tu diligenter attendas velim ) nihil omnino Epistolae meae propositionem attingit. Nam cum gratiam Petro defuisse dixi sine qua nihil poterat, non omnimodam me ab ipso grariam actualem sum inouisse in Apologeticis testatus sum, sed tantum esticacem qui re ipsa dc effcctive tentationem superaret. A ij
3쪽
Et r nera si quis me roget utrum Petrus in tentatione postus, actuali gratia planε desertus sit, nescire me fatear potuit enim habere piam cogitationem, potuit habete pium Spiritus sancti motum : potuit etiam non habere in poenam praesumptionis suae. Ergo si quis gratiam actualem Petro concedat , rationes fortasse requiram cur id asserat, repugnabo numquam. Non igitur illud dixi; Patres & scripturam Petro gratiam omnem actualem defuisse testari. Nam illud dicere qui possem quod me nescire confiteor; illud noui, illud dixi, illud contendi Petro gratiam essi cacem ad vitandum peccatum necessariam defuisse. Quod genus gratiae interim habuerit, an sussicientem actualem, an gratiam orandi,
numquam hoc loco, aut assirmare aut negare animus fuit. Neque enim disiunctissimas quaestiones miscere soleo, ut nihil iis fieri possit iniustius, qui mea pi
positionis meae finibus ad alias contentiones abducunt. Quod mones de ratione loquendi ad vitandam rudiorum essensionem; de cauendo propositionibm qua praeeptorum possibilitatem teneratim nuant, in hoc mihi vehemenia ter prudentiam tuam probas , a qua non desciuita nos , si Apologeticos nostros legetis, facile cognosces. Et si enim impossibilitatis voce, quae ex se dura est Mmalae intcrpretationi obnoxia , contuli O semper abstinui, ad illam ipsam maxime innocuam loquendi formulam, qua iustum dixi, Ientationem interdum superare non posse, ferὶ semper addidi voees illas, adis, reipsa, & eiusmodi, quas tu ad cautionem addendas rectissime praecipis. Cur autem in propositione non addiderim, ea causa est qubd Patrum verba. non mea, proferebam : Patrum autem verbis aliquid addere , praesertim ubi ex adiunctis patet sententia, hominis est parum cautos Patres existimantis; nec recentiorum opiniones ad ipsorum placita, sed ipsorum placita ad recentio tum aescholasticorum vocum amussim Sc normam exigentis. Nihil igitur tuus a meo discrepat sensus , nec meus a tuo. Si tibi Censurae se scribere licuit, liceret Ac mihi : non minus enim sensum sitam, quopraceptorum i possibilitas as itur, a maiori parte Facultatis, ut tuis verbis utar , υtcumque i ueste ctum damno & reiicio , quam tu, quam illi. Neque minus quam tu haereseos damno , qui ita assirmet impossibilitatem exiRendi esset us ut omnem etiam deneget potestatem ad ejectum : in quo errorem a Censura proscriptum reponis: Ouia hac diuo , inquis, simul stare ct eoniunctim esse vera docet est Christiana Religio , Gr philosophia naturalis. Cui sententiae tuae libenter assentior , & subscribere paratus sunt. Quare si nihil ad te Censura pertinet, ne ad me ipsum quidem. Verum ut hunc sensum eiuro Sc execror , sic mihi per calumniam assictum , per summam iniuriam in Patrum verba testor in trusum. Quod exemplum si semel suscipiatur, manabit latius, & ad omnium Theologorum perniciem serpet. Cuius enim tam accurata , tam cauta verba sint, ut non in aliquem sensum erron cum
inimicorum arbitrio detorqueri possint. Sed tu, Vir sapientissime , non satis acute totum illius machinationis consilium& mentem introspicis. Verum quidem est , omnes qui timore tantum vel humana gratia, sed nullo priuato iii me odio ducebantur, hunc vanum de fictilium errorem in propositionis meae vel bis damnauisse, atque hanc conscientiae suae nubem obiecisse , ut factum illi suum excusarent. At factionis illius duces aliud omnino sequuntur, aliud spectant. Nam Molinisticis partibus iamdiu iuncti, Augustino & gratiae praesertim emeaci capitaliter infensi, omnibus illam modis CFacultate electam, ex orbe christiano exturbatam volunt. Hanc cum aperte ag-s c di non audeant , cuniculis &insidiis tentant. Hac mente Censuram suam ita
4쪽
eonssarunt , ut nullo negotio in gratiam esseaeem contorqueri possit: nee illa.
rum voluntati defuerit euentus , D esset aliqua Censurae autoritas. Nihil enim expeditius quam illud probare, gratiae efficacis necessitatem a Facultate esse proinscriptam.
Propositionem meam sic exposui, ut nihil in ea contineri docerem, nisi stactiam ad vincendam tentationem necessariam iustis aliquando deesse, siue illam sine qua non possent proximE , complete , Ze effective tentationem vincere. Huic propositioni sie expositae notam haereseos inurunt. Mal E a me explicatam non queruntur : nullam ipsi interpretationem , nullum sensum assignant. Quid aliud consequitur, nisi hanc propositionem, prout a me explicata est, haereticam esse;& oppositam propositionem ad fidcm pertinere, nimirum illam quam tu Molinianam & Pelagianam esse fateberis: Nulli iusto in tentatione posito deest gratia ad tentationem superandam necessaria, siue ea sine qua non potest reipsa di effectiuὸ tentationem laterare. Cernis opinor quam astute triumphantem Molinam in F cultatem inuexerint. omnes enim illi sensus, quos in mente habuisse se fingunt, illico evanescent. Quid Censura significet, non aliunde qua in ex ipsius verbis, meisque iudicabiis tui. Nihil ego asterui nisi gratiam efficacem ad ungulos pietatis actus necessariam esse. Nihil ergo aliud damnauerunt, nisi eiusdem gratiae necessitatem. Id si pati potes, ipse non patiar, Patrumque & Ecclesiae doctrinam pro viribus ab ipsorum petitionibus quantum licebit, ipsa cui milito infirmitatem meam gratia protegente, defendam. De me veth iterum tibi confirmo, nullis me flexibus , nullis exuillationibus
umquam usum, umquam Vsurum. Sed eam S. Thomae seritentiam , quam tu iaEpistola, ego in Apologeticis exposui, re alibi fortasse latius exponam, ex an mo amplecti. Quamobrem si meus tibi sensus umquam probatus est , dc nune etiam probari potest. Eadem enim sentio, quae sensi. Idem sum qui fui , S. Augustini & S. Th mae non minus quam olim studiosus: Summi Pontificis, di sacri Episcoporun
Ordinis non minus religiosus venerato. 8c cultor: Ecclesiae non minus obsequens filius t tibi ac defensoribus meis non minus gratus, quidquid illi tam dein demeac de se constituant: neque enim ex illorum officio pendet meum Quam volent inimici laeuiant, qui volent a ci deserant: ego tamen dc inimicis patiςtitiam,
α amici gratum animum praestare conabor. vale. Pridie Calend.April. 16λ
5쪽
EPISTOLAC v I sv PERIOR RESPONDET.REVERENDE ADMODUM
ET COLENDISSIME DOMINE.EIusmodi in me imperium meri id habes, ut quicquid a me, quamuis in se
sit leuissimum postules ; id mihi tamen grauissimum videatur. Dicis me damnatae Iansentanae Doctrinae defensorem haberi, suspicarique quam plurimos me Censurae in D. Arnaldum latae non subscripturum. Atqui ut quam averitate utrumque alienum sit intelligas, utque tuis in hac re postulatis latissa clam , sic animi mei sensa summa qua fieri potest , breuitate, claritate, & since
Quantum ad Ian senium profiteor sicut& publicὶ testatus sumὶ me librum
eius nunquam legisse, ne paginam , ne columnam quidem. Quod autem ignoro haud facile soleo , aliorum fretus testimonio , vel approbare vel improbare. Verumtamen quia lan senium simul cum quinque propositionibus , quas ab initio damnaui, ab Innocentio decimo damnatum video, tantae & tam sacrae aut hori tatis intuitu, eodem omnino modo quo summus Pontifex Iansenium & quinque propositiones damnauit, & ego illum, & illas damno. Profiteor etiam in dissicillima de gratia quaestione , de qua modo agitur internos cum tanto ardore, me psissimam eandem tenere & amplecti doctrinam, quam jam a triginta de quinque annis in diuersis orbis Christiani Academ ijs public E iustinui. Nimirum gratiam ex natura sua, seu per se estacem ad hoc necessariam es se ut actu faciamus bonum aliquod meritorium, vel ut actu superemus grauem aliquam tentationem. Per gratiam perse eo acem, intelligo eam quae suum semper habet effectum. Fateor tamen 6 agnosco hominem iuitum habere gratiam habitualem, & saepissime actualem etiam interiorem , qua vere potist bonum quodlibet meritorium facere, & grauem quamcumque tentationem superare. Haec autem gratia eo quod vere dat posse quamuis non illud posse quod semper cum effectu conjungitur, solius enim t/atia persee scacis est hoc esticere communiter a Theologis sufficiens dicitur. Qiram ego etiam in hoc eodem scnsu fisscientem agnosco. Qualis autem sit haec hi solentia; & an recte discernatur a gratia perse es Dari per communem Thom istarum distinctioneni, & in Scholis S O bonicis usitatam , de proxima ct remota, de completa ct incompleta , di similibu
6쪽
terminis, penes Theologos sit iudicium. Inutile enim & animi perturbati Ire
dieium mini videtur de vocabulorum proprietate seu de modo loquendi contu maciter disputare. Qua in re ramen non censeo recentiores Thom istas adeo lon aberrare a veritate, multo minus a charitate & prudentia, quam existimant
ij qui in rigida nimis vocis significatione nolunt se scientiam unquam usurpari nisi pro escacia. A quibus quaero. i. An grammaticalis ac verbalis huiusmodi
quaestio tanti sit ponderis & momenti, ut mereatur tot dissidiorum & schisma tum oceasio fieri 2. Cur non licet dicere cum S. Thoma gratiam habitualem ct fanGLeantem dare passe &susscere ad illud essiciendum , quod re ipsa nunquam sola essiciet 3 3. Cum principalis pelatio huius vocabuli, suffcientia se teneat ex parte causae , praecipuus autem ordo huius Vocis , es acta, ex parte effectus, cur ad ed abhorrent ab hoc loquendi modo λ Qui etenim causam aliquam dicit esse cacem, re ipsa denotat eam actu agere : qui vero seu scientem dicit, denotat solummodo causam perfeci E dispositam ad agendum. Nec conuenit urgere, potentiam dici non debere fasscientem quamdiu deest ei aliquid requisitum ad hoe ut actu agat. Certum est enim nullam prorsus esse potentiam, tametsi ea perfectissimε disposita sit ad agendum, quae unquam actu agit nisi superaddatur ei vel praernotio , vel saltem concursus Dei. Ac proinde iuxta hanc sententiam nunquam dicere licebit potentiam aliquam esse susscientem usquedum actu agat s quae tunc sane non amplius dicenda est susciens, sed agens. Qia a propter cum dico gratiam per se Uscaram necessariam esse ad bonum aliquod meritorium faciendum, vel graue malum vitandum ; intelligo necessariam esse ad hoc ut actu ponatur effectus, non autem ad hoc ut vere podit poni effectus. Aliud enim est, esse necessarium ut aliquid actu sit, aliud esse necessarium ut possit esse. Interea quicquid sit de subtilioribus huiuscemodi quaestionibus, existimo maxime conuenire, quotiescumque datur occaso loquendi vel scribendi assirmative de impossibilitato cuiusuis mandati , vel negative de non pos bonum aliquod meritorium facere, aut gravo quicquam malum vitare , semper addendam esse, ad majorem cautelam squam uis neque S. S Ecclesiae patres, neque antiquiores aliqui Thoria istae hoc ubi quo obseruant) particulam aliquam , veluti , esse liue, vel ea fo sibilitate aut potentia quae semper coniungitur cum suo effectu : quo tollatur omnis verborum aequiuo catio, quae haeretico sensui locum dare possit. Huiuscemodi namque propositiones negatiuae, siue uniuersales sint, siue absolutae, sunt malignantis naturae: de non solum amrmant impos ibilitatem existendi effectus , sed omnem etiam de ne sant potestatem ad effectum. Quae tamen simul stare& coniunctim esse vera docet & Christiana Religio de Philosophia naturalis. Tandem profiteoi me nihil unquam sustinuisse, vel approbare voluisse in tota de gratia materia, praeterquam quod plurimi Orthodoxi de Thom istarum selio la Theologi tum in Italia, tum in Hispania, tum in Belgio, tum etiam in Gallia publice scripserunt, & quotidi E docent ac tuentur. Hanc eandem esse D. Arnaldi sententiam semper existimabam. Quam si coram ' fratribus suis in publicis Sorbonae comitiis palam declarare volui det, ab omni erroris centura sine dubio euasisset. Sed quia nec sese praesentem sistere, nec Th mistarum hanc opinionem aperte & ingenuc profiteri voluerit squod unica pagella tot omnis Apologeticis praestare potuisset in censurae, qua modo inustus est, occasionem praebuit. immo alienum aliquid a communi Thomistarum schola, nccnon a Catholicis Theologorum palestris diuersum , se tenere secret baliquibus suspicionem dedit . iam enim P. Arnaldi propositionem haereseos damu
7쪽
mine, ei maximὶ inniti voluerunt tandamento,quod ndatorum& debilem nimis imp'tentiam astruere videbatur. Quetmobrem ij qui vel comitiis non interfuerint, vel qui ab omni censoria nota D. Arnaldum eximenindum esse iudicaueri. at , eadem prorsus basi & argumento suffulti, communi toiatius societatis & corporis sententiae licitὶ possunt, meo iudicio , hae ratione sub selibere. Hoc enim vexb aliud non est quam testari D. Arnaldi propositionem insensu i majori parte Theologicae nostrae Facultatis utcumque intellecto & explicato, haereticam esse. Hic iiem planε mos est Ze consuetudo in omni corpore de societate iudicialia. Hoc in Conciliis etiam Oecumenicis actum nouimus. In quibus nonnunquam Episcopi, iis ipsis decretis, quae in sententiis suis ferendis
haud leuiter reprobarunt, una cum caeteris solent subsignare. . Hanc tibi, Reuerende admodum 3c colendissime Domine , veritatis de conscientiae meae rationem reddere & debui dc volui. Tibi, dico, quem consumma.
ta Ecclesiastici regiminis scientia atque experientia; quemque vigilantiissima pastoralis muneris solicitudo per Gallias uniuersas celeberrimum reddidere. Tibi, dico, qui me parochiae tuae inquilinum inter piisssimos suauissimi odoris semina xij tui Presbyteros, etiam in dignissimum permittere non dedignatis in Ecclesia tua sacrificium offerre. Quod obsequi, mei testimonium ut gratum habeas l. v. In lime obicitor. 3. Feb. Is 6. HEN. H DLDEN.