De peticulari febre, Tridenti anno 1591. publicè vagante. Deq. vesicatoriorum in ea potissimum vsu, tractatus non minus vtiles quàm iucundi. In quibus de putredine, de contagio, de sanguinis missione, alijsque pulcherrimis difficultatibus multa nec v

261쪽

pulsetq; , nunc vehementer , harutiq; onus,&susis 'cationem ostendunt, ut Itb q. de praesagatione ex pulsibus cap. Ιχ. no&docuit Gal. Hisce vero ali , rum quoq; consideratio annectenda erit, an nimiurum causa aliqua spiritus,ac vires reselu ,aut corrumpen&, ut euacuatio insignis,louga inedia, ven

num, morbi diuturni, & huiusmodi alia praecesse rit, vel etiam nunc adsit Quod si pulsus paruus sit,dubioq; tenearis sinE is et uitat talis ex sui natura, an ob inanitionem, alias acti

m ex morbo nestum animaleλtuna naturales inspiciendri contemplandisq; certior fies Hae siqv idem omnes eii ex vitali tanquam ex fonte, ac radice pendeant,mbusta esse non possunt, ubi illa resoluta suerit; non: V tamen Econtra Uitalis enim, dummodo natu- Gadis.' ratis constet, licet animalis ipsa debilis sit, potest esse robusta Alia praeterea singula, quae facultatem ipsam robustam reddere, ac conseruare, vel Econtra debilitare possunt, Jligenter sunt animo perpendenda; cuiusmodi imprimi&sunt aetaS,tem-cus respectis peramentum, corporis habitu&, anni tempus, coelimrtηtis cori seu aeris temperies, ac constitutio. Haec enim om-

si ' hia quatenux olidam, & robustam; vel e contra debilem virtutem connotant, eatenus vel coindiacar vel permittere a vel prohibere, aut saltem auxilium antea indicatum, eiusq; quantitatem limia

262쪽

are dicuntur . iure Propterea GaI. I. ad Glaue. smap. 3. dicit, Sanguinem incontinuis febribus esse

quid eorum quae supra meminimus p ibuerit. Et lib.de radi ratione per satag.missc. Hi ai 9. . .m eth. cap. I. a n J u i l . ocu n que id te ad se ni mitaitendi sanguinis laopi. virium robur, petas. orbii magnitudo, vel sal re sutura sanguis mittedus &c. 1idem confirmat Aetias lib.I. cap o. circas nem, Cum dicit , Non dierum numero,sed uni virium 'hori insistentes mittere sanguinem in continuis se- , bribus expedit, quod veto aetas allia superius ennarrata .no sui ipsius sed virtutis, quam Conotatisti ianismiratione admittant vel prohibeant venae sectionem, 'GW- tam clarum est quam 2 clarissimum. Si senes nam que sexagenarjj,quibus alioquin artatis ratione vix '

unquam sanguinis missioconueniret,plurimo sanguine abundent, iresq; alioqui robustashabeant, formidandum nonis, ubi a stus iubeat, enam obtundere 'modo tamen aetati siquid tribuam hoc est in his minus sanguinis detrahatur, 'uam affectus exigat, aut in floridiori aetate fieret,ut Gal. hortatur. Senes etenim quia Ut furimum propxςr eis bis aetatem ipsam frigidi sunt,& sicci, pauciq; f nisi ta- ἀ--tiεmen temperamenti, ut habitus ratione incontra --u.

263쪽

becillas habent, ut lib. de curandi ratione per sangui ni s missionem, capit. s. Gal. idem testatur. τμm Vr is PGivero ante i q. aetatis annum, non quidem enashm, quia vires debiles habeant, sed potius quia substata tiae eorum corporum , quae calida & humida sunt assiduo plurimum dissipatur, ex codem Gal. lib.

cit. cap. Iq. sectionem venae non facile admittunt.

Quod quidem ita intelligendum esse existi amus, nin quid grauius vehementer urgeat. Namq; antet etiam id temporis ubi pueri acuto aliquo morbo .c exsanguine pendente laborent, sintq; alioqui boni, hoc est, sanguinei temperamenti, habitusque

densioris, & idcirco minus resolubilis. tuto etiam. P eris eta, Medicorum Cayrinorum exemplo ijs venam seca--il si re poterimus; cum non raro etiam per copiosum

sanguinis profluuium naturae spontefactum a mulssimis interdum morbis eos fuisse liberatos si

osseruatum ia Cum enim naturalium facultatum robore maxim e polleant, facillime sublato morbo quidquid de eorum substantia imminutu na fuerit , poterit resarciri. nablinuro Eiusdem virtutis respectu corporis habitus nurirpo i is mi densus sit,aut laxus S rarus considerandus , Ut δι .meth: cap. q. achaotauit GaI. Qui enim eo denso e fri-e M sunt praediti. cviri in ijs, minor fiat virium disso

264쪽

DE PETICULARI FEBRE . et s

inissionem admittunt. Vt haec sorsan ratio esse possit, cur non modo apud Hispan s , quemad- modum a multis relatum est, sed etiam apud Fg imo L. ptios ipsos adeo frequens in usu sit sanguinis eu cuatio, ut in quocunq; fere morbo ad eam saepius, ac saepius etiam repetitam , tanquam ad sacram anchoram confugiant, quod nimirum ob insi- tendos ignem aeris caliditatem, ac siccitatem eorum comporum habitus densi sint,& minus dissolutioni obnoxij; tum etiam, quia ex ea victus ratione , qua Egyptij plurimum pituitosa utuntur, sanguis criastor,&resolutioni ineptior in ipsis dominatur. Quod de aetate & corporis habitu, di consimilibus T a. diximus, de anni quoque tempore calido, vel frigi Hs u mundo,Vt q. acutorum I s. dicit Galenus,& eodem pri mo ad Glauc. I q. alijst huiusmodi eadem rati ne intelligendum erit. Concludendo igitur dicti .mus quotiescunque principale indicans venae s ctionem adest, nihil iam dictorum prohibuerit, omnino venam esse secandam. Neque enim ut in purgatione, ita quoque in sanguinis missione ii

morum concoctio est expectanda. Purgatio nasi, cur adpi ut bene succedat, non solum medicamentum ψ γηo m consum si litudine su bstantiae attrabans concurrere EI debet, sed etiam expultrix ipsa corporis facuLMS necessario conspiret necesse est y quae quis

265쪽

dem naturi instituto, ac ordine ante, nisi admoduvi coacta, ad expelleadum nunquam insurgit, nisi

post materiae coctionem,ut com. 2 a. aph. secundae paniculae clare Gai. docet- Praeterea in purgati- ne cvacuandus humor a partibus remotis ad int

stina attractus,per angustissimos coiroris meatus, exiguasq; iecoris venastransire debet; quod ut fi ri absq; difficultate, & totiionecommode positi, Shamor ipse a panibus, quibus pertinaciter hγtebat, detessus, atq; euulsus esse debet, atq; si cralsior attenuatus, si nimis acris , ne in exiturartibus errosionem, aut detrimentum aliud inferat, cor

i, temperatus, at ii ad maiorem, quae fieri possit, mediocritatem reductus,& demum ab alijs pro be separatus: Ulae etiam ipsie, per quas permn debet, sint expedine, omnit impedimento liberi,nh molesta omnino, atq; interdum etiam perisi losa succedat ipsa purgatio, necesse est. Quibus euodo μ' omnibus de causis, nisi quid magis urgeat, cuius .E .r. modi potissimum est maderia turgens: materia ina la re. ligna, ateria partem principalem petens , &ideo

quam primum reuellenda, materia etiam concoctionis incapax,& quae sua quantitate ita naturae - vires superat, ut in illis, nisi ex parte minuatur,minime uinci possit, in quibus casibus etiam in pri cipio, nulla expectata concoctioneo si non raria, CatiuE

266쪽

DE PETICULARI FEBRE . et T

otiis, minoratiue saltem purgare possumus, nisi inquam aliquid horum, quam ipse cruditas m agis vrgeat, ad purgationem essiciendam expectanda

est concoctio,persecta quidem in erradicatiua,im- porse vera saltem in minoratiua tantum expum Satione Secus amem per sectam ipsam venam fit sanguinis euacuatio. Facto enim foramine absq; - mitten- ullo expultricis facultatis concursu, sanguis etiam crassior, modo latum sit foramen, absq; vlla alia eoaeoctio ex Praeparatione exire poterit. Sed hic occurrit dissita pin da. cultas, dicere enim posses, non ne sanguinis excro

tio naturae spote facta in morbi principio est mala non ne est symptomatica ξ plane negari non potest

cat Gai Quando aliquis incipit morbus, si quide

cernitur,aihil tunc excernitur Naturae ratione ,sed om nia casiis sunt earum,quae praeter naturam sunt dispositionum, &quae sequuntur Si igitur hoc ita est,constetq; praeterea Medicum naturae bene tantum , non autem malὰ operantis imitatorem esse debere, fiet omnino, ut sicuti in morbi principio sponte natura facta sanguinis excretio mala est, mala quoq;, ac noxia erit,quae tunc a Medico ipso perficietur . Probi autem Medici esse videtur, ut si noquantum cypit, iuuet, neq; tamen etiam noceat. Quamquam huius difficultatis non contemnende s , sol

267쪽

Iulio clarius in pet Iarsi curatione apparebit, in prquentiaru tamen hoc respondere sit satis,quod nimirum quamuis omnis euacuatio in morbi principio facta non possit dici perfecta, ac omnino b

. . . Da illius,quae post persectam fit humorum conco- ω. hi rara ctionem respectu, quaeq; verὰ, omnibusq; numeris euaritis critica appellatur; simpliciter tamen, atq; aliarumqμψ Obu omnino 'mptomaticarum relatione,&utilis alia

quando, & proficua esse potest; modo alias bonas

critici evacuationis conditiones habeat, quamuis, haec sola, quod ante tempus fiat, tantummodo desit. Quando enim Natura ab insigni humoru quantitate aggravata, malaue qualitate molestata, eos minime regere ac gubernare valet, quis negabitetam id commodius si ex parte onere illo siue sponte, siue etiam medicamentorum Ope subleuetur, esse praestituram ρ Quae enim infestant cito e corpore exire, quam diu intus m anere, utilius multo ac optabilius est. Leuata namq quae corpus nostrum

regit natura quod reliquum erit facilius deinde superabit. Ut hanc ob causam Sapientissimus nosterienex si quid mouendum, id in principio agendum

esse, iure optimo. et .aph. suadeat; PotisSimum V m id fieri poterit per venae sectionem,cum ad eam, ut ostendimus, nulla concoctio sit expectanda. Quamquam autem quocunq; morbi tempore,

268쪽

ut dictum est, adest indicans, & nihil prohibet. an

guis mitti possit; exHip.tam sententia et .allo aph. 29. Cum morbi inchoantsi quid videIur mo eadum mone. mali melius esse eam in morbi principio , anteil natura aggressa sit concoctionem, perficere manifeste constat. Penes Quam conco- ,. ν

ctionem naturaeq; in causaS morborum actionem, tempora pe-αum ipsorum morborum tempora potissimum dita η οπυηῖstinguantur, iure optimo praecipimur , quod ubi - μμ μ euacuatione opus est, & nil prohibeat, eam in principio ob iam dicta causem. persciamus,in statu vero, ut in eo com . testat Gal. melius ut quiescamus Circa principia enim, inquit, eorum morborum, in quibus speramus aegros conualituroS , tentandu est maiora afferre praesidia ; sunt autem haec vemesectio ubi. s. sanguis peccat, J nonnunquat Petiam purgatio, subi nimirum cachochymia adsitJ quorum neutrum oportet morbo iam consi stente adhibere . Coctiones enim morborum tunc maxume fiunt. Vtigitur hae citius eueniant melius est an principijs euacuare, quo minorem iam factam m ateriam facilius possit natura concoquere.M. etiam devictu acutorum tex.M. dicit, coctio dum sit a natura, coquentibus medicamentiS adiuuam Concoctionida est, non autem purgantibus distrahenda, &agi ierest in etanda. Nam quies necessaria est concoctioni. Ii Quare

269쪽

Quare in mictendo sanguine, & purgando, no per D:erum ημ' se . sed quatenus huiuimodi morborum tempori ' qόoda modo con notat, nec non propter Virtutem 2 i. . a iplam , quae principium morbi versus , ut mi AUS μ' - - etiam in coitione occupata , solet esse quam in progressit, robustior, dierum numerus est obse uandus. Ut horum praecipue respectu si id in uendum est, in principio id esse faciendum sit ductum. Virtus enim tunc robustior quamcunque euacuationem faciliuS tollerabit . Hoc tamen non

ita est intelligendum, quasi post id tempus , ubi etiam quid noui oriatur, quod venae sectamcm postulet, virtusq; S alia omnia permittant non possit quoq; mitti sanguis. Hoc enim falsum esset;

cum quae de nouo emergunt ό nouo etiam egeant auxilio. GaI.enim lib. de curandi ratione per sam Ruinis missionem, ca. 2 o. Sc 9.meth. s..dicit, sau

. . cunm die adsunt mittendi s nguinis scopi,virium , scilicet robur , aetas, & morbi magnitudo, vel sal permit' tem futura, sanguis mittendus est o ullo dierum hale i -' bito respectu. Et eodem 9 meth. . dicit, Non 'is '' dieium numero, vi cum virium robori insistentes mittere sanguinem in continentibus febr bus' expedit Non igitur sui, sed virium potis inirin , S aliorum ratione, morborum temῖora sunt o sciuanda.

270쪽

Quamuis autem huiusmodi morborum, salubrium saltem, tempora, quae aetateS quoq; eorundem solet appellari, quattuor sint, principiti, nepe,

augmentu. status & declinatio. poen CS variam naturae in morborum causaS actionem, atm conco- Tepora morctione praecipue distincta; ea tamen valde inter se :' risimi dii erct , cum alia sintdongiora alia breuiora U'

tum pro naturae ipsius robore, amat tempore,ut hu- tu modi alijs; tum pro humorum ex quibus morbi fiunt, in crassicie .ac tenuitate caeterisq; huius generis qualitatibus varietate. Cum vero huiusmodi nostrae febres, sint acutae & magna ex parte calido tempore soleant vigere, quattuordecim dieru spa-cio ad su m mu maiori ex parte, vel ad salute, vel ad morte terminare consileuerunt. Quod quide tem

poris spactu si in quattuor aequales partes diuida- i obtur cuim illaru tres cum dimidio dies ei ut assigna- d οὐ illia. di, ita ut tor quattuor nempe minus dimidio circuter. diebus earu principium , ut plurimu perduret. His igitur hunc in modum constitutis,ut distinete . acciare hscde sanguinis missione qusstio pociat determinari .considerare modo restat. num peria consitu dia. puru contagium, an per inteτnam corruptionem, ad curandum nobis oblata febris fuerit contracta. Atque prsterea si intrinsecus originem habet eius focus imprimis dilhioguendus, num . . is in venis,. I i a totius