Marci Antonii Plenciz,... Opera medico physica, in quatuor tractatus digesta, quorum primus contagii morborum ideam novam una cum additamento de lue bovina anno 1761 epidemice grassante sistit ; secundus de variolis ; tertius de scarlatina ; quartus

2쪽

PRAEFATIO AUTORIS

TRACTATUΜ DE SCARLATINAnter morbos contagio sos, qui hunsanum genus amigere saepe consueVerunt, princeps est assectus quem scarlatinam nominamus.

Medici enim practici norunt, quanta saevitia in juventutem furere , quanta celeritate integras, celebresque familias delere, & eXhaurire soleat; ut unico hoc ex titulo pestis juventutis merito vocari de

beat.

Q uapropter mirabar, quod morbus tam truculentus, humanoque generi tam insensus hucusque tum quoad ejus principium, progressum, decursum, finem, GuSque consectaria, cum quoad curationem , tam

3쪽

parum tam mance descriptus inve .

niatur.

Qua ex ratione a viginti & pluribus jam annis sedulo , serioque omnia, quae in , & post hunc morbum memorabilia obvenire , quae prodesse &.obesse soleant, mihi annotavi , quae nunc publici juris facio. Unde habes hic, benevole Le. etor, genuinam &ex lecto haustam historiam hujus saepe funesti morbi,

habes ejusdem progressum , decursum, aliaque scarlatinae consectaria; denique Omnia, quae tam ejus aethiologiam, quam pathologiam concernunt, tibi candide communicare conabor, quibus fruere , & vale

4쪽

QUAE IN TRACTATU DE

S CARLATINA CONTINENTUR.

SECTIO IExponit diversas Medicorum de sartati.

na relationes, descriptiones.

Proponit propriam de scarlatina desser,

ptionem.

SECTIO III

Subjungit scarlatina disserenuas , Diagnosim.

SECTIO IVRimatur scarlatina veras, aut saltem Derojimiliores causaS.

SECTIO VDeclarat B tomata , uti F sedem

scarlatina.

5쪽

Subjectum θ' prognostascarlatina eraponit.

Scarlatina ejusque I mytomatum cur timem proponit.

cundam una cum curatione explanat.

quasdam singulares de scarlatina obser-

Dationes una cum adsectis annotationibus communicat.

6쪽

TRACTATUS III.

SCAR LATINA .

SECTIO L

An Scarlatina veteribus nota fuerit, nec ne, Videtur eadem & ejusdem farinae esse quaestio, quam superius S. V. de variolis proposueram. Haec enim ali-

A et quid

7쪽

8 TRACTA CT Us ΙΙΙ.quid ad eruditionem , sed ne hilum quidem ad aegrorum commodum facere, & contribuere Videtur. Unde etiam similia missa facio, neque his perquirendis diu immorabor; fatis enim reor, si meminerim, Veteres. medicos multa de maculis, papulis & pustulis dixisse, adeoque plureS e anthematum species exinde intellexisse; qua Vero radone id fecerint , aliis discutiendum relinquo. Quo tempore Vero grassari coeperit, aut potius quo tempore primo scarlatina observata fuerit 'dein patebit, dum Autores de Scarlatina tractantes adduxero.

Hic propositi ratio exigit, Vt ante omnia historiam, progressum, decursum

Scarlatinae , ejusque consectaria, quam accuratissime , & quam breviss1me e o-nam , talemque eXhibeam notitiam, qualem non ex libris , aut proprio ex Cerebros

8쪽

DE SCAR LATINA.

bro , sed ex aegris ad lectum hausi, collegi, & annotaVi. Quare fiet, Vt symptomata omnia, aut saltem praecipua, quae non tantum qualibet morbi die , sed quae fere qualibet hora observavi, debito ordine afferam,& recenseam; ex quibus spero fore, ut quisque historiae morborum peritus, fac, te cognoscat & candide fateatur in scari, tina tum quoad aethiologiam, cum quoad ejusdem curationem ad haec usque tempora quam plurimum desiderari. Quapropter satis mirari non Valeo, quod morbus , qui multarum illustrium familiarum progeniem funditus saepe evhaurire consuevit, superficialiter tantum delineatus sit, ut eXinde necdum constet quid sit, nec qua salutari methodo tractari debeat ; etenim quam plurimi nubium periculum , nullam malignitatem in scarlatina agnoscunt.

9쪽

xo TRACTAT Us ΙΙΙ.Item a quibusdam pro purpura , ab aliis pro petechiis, aut rosalia Venditatur. Quidam eundem cum morbillis consumdunt ; sicque una eademque tractant me.

thodo; cum tamen, ut dein patebit, isti

morbi toto inter se differant coelo; adeoque aliam exigant medendi rationem. Ut vero haec clarius pateant, necesse erit, ut primo scarlatinae principium, ejus pris gressum, & decursum ; dein vero ejusdem consectaria, & reliqua, quae ab eadem dependent, exhibeamus.

Omnis scarlatina, sive sit benigna,

sive maligna orditur cum majore , aut minore lassitudine, viriumque dejectione , quam mox sequitur plerumque horripilatio, calor, febrisque. Hoc ipso tempore, praesertim in maligna , adest ingens dolor capitis, sopor, quandoque delirium, nisus ad Vomitum, tandem ipse Vomitus ; quibus aliquando propter

10쪽

DE SCAR LATINA . II

propter nimis Violentam Ventriculi constrictionem typotimiae accedunt. Eodem fere tempore conqueruntur aegri de de utitione dissicili, anxietatibus, angustiis praecordiorum, & inquietudin, bus , respiratio Videtur parva , laboriosa,& solito frequentior. Tandem praesertim in scarlatina maligna , jam prima, aut secunda, aliquam do tertia die, aut tardius, superveniunt anthemata, quae. maculas rubras, inaequaleS, plus minus latas exhibent; istae maculae quandoque ita ad invicem conUeniunt , ut uniformem per corpus scarlatinum colorem praeseserant; ista eruptio fit primo in facie , collo, saucibus, pecto re ; tandem in dorso , abdomine, & in reliquo corpore. Si fauces inspiciamus , videbimus Omnes earum partes, ut palatum, tonsilla uolam , linguam . laryngem, Pharyn-gem aliaque ibidem sita organa, rubere, &