장음표시 사용
11쪽
PHILOSOPHICA NOMENTA' IN JAVOREM
FAtemur utrima vel Intra Natui metas posita haud ad Δ.tietatem concipi posse. Stupiditati, audaciaeve inde tradimus humanum captum ab ani malcudis superatam disina comprehendere velle. Viribus ergi possique detestandum putidum Systema negandi quidquid conlprehendi non potest. Ratione tenerius Deum nec fallere posse, nec falli. Ait Deum infallibilem prat dicantes, anctarum Scripturarum an ei nomias nostium muid est coordinare. Ppi tophiae visceribus Conclusiones veniuntur fide moribusve connexae, etiam nullam illis connexionem dicentes Conclusiones ergo in Philosophia sunt, in quibus salva, fidei, pietatisque actura haud ad quamcumque sententiam optio.
NAturales veritates ad aeternae vitae consecutionem necessarias Revelationis manifestari lumine per necesse. Merito ergo a Deo revelatae veritates praedictata Supposita auctoritate locorum theologicorum, quam quidem controvertere su Dra nostram ficultatem Quires, equintia dicimus: In conclusion bus Philosophicis fide moribusve connexionem .lLentibus firmilli Dum argum eritum deium mitur a Sancta Scriptura. Ex cripturae sensibus ab hominibus excogitatis argumental fi mum non educitur.
Relatis , in concluuonibus Ecclesiae, Conciliorum Generalium, Traditionis Ubii velim SS. PP. contentus firmis ita auctoritas. Et relatae conciuilones Divinis ex onvibus omini argumenta mutuare, ab instri ut abet rat Phil O tophus si ad Uiquios Fontea a serta probaturus, imeetiturus Q consus aL.
12쪽
Impossibile iit Deum aliqua revelare evidentissima rationi opposita. Philosophica evidentissimc propugnata dogmata Divina Scripturae testimoniis Coni tangci velle Merito S de testitur Augustinus. Certum puto OH cmpturas datas ad erudiendum homines in Philosof hic dogmati duri tutam a Divinis Litte is laguntur ptimo tuitu Ihilosophica
dogmata determinantia; verum doctissimcium interpretum tegulis ad te pure Philosophicas stabiliendas inepta, utpote quae sutum pluchrumque redolea sit vulgare tialisnum. c. uin opiniones xulgi Oia neccslata a veritate aberieri a Vul, paribus clipturae ex pictionibus non semper recede irat m, sed ea Ugoic se ut ut panda, Cnc incommoda aliter suaserant proce ciendia .
Ecclesiae non est dirimere quaestiones ut philosophicas.
Ex est sane humanae mentis condicio, ut fallere possit. falli.
Ut de humana auctoritate merito dubitemus, si issicit 'ucterem fallere polle, aut falli. Eisi Sanctit .itis gloria nonnullos insignitos nobis compertum , vitaria pra veritate pro nihilo ducere, alios haud decepto ex o. rum sanctitate minime colligitur. Sancto sum auctoritas i ut cum illustiiss Cano loquar sive paucorum, sive plurium cum ad eas iacuit te ait ei tui qua nat tirali lumine continen zur, certa arguinenta non suppeditat te tantum polle quontum ratio natulae consentanea persuasedita
Modc sic circumspectoque judico a Ili surrimisque philosothis recedendum est loquitur Cl. Brixia opinio fundata in communi constantique omnium Populorum consensu quin de illius veritate aliquis unquam dubita velit, cenio do sit, qui iubitet pro certa tenorida si cinit ipse et
13쪽
Moraliter certa esse cuique debet ea propositio, quam communi calculo, tamquam veram Doctores omnes admittunt.
DT AUCTORITATE IN RE HISTORlCA.
D factis coetaneis aliquando nobis constare potest . ex hominum testimonio.
Oralis traditio, et monumenta quandoque veritatem factorum iam lai praeteritorum valenc indicare. Pyrrhonisn,us histolicus Politicae, Societati, ipsime venerandae Religioni infensi imuS, verum quae observanda antequam de facto historico judi-eium examus Sequentia indicant asserta. Sola facti possibilitas docui lentum non est ut historias credamus. Sola moralis impossibilitas facti documentum sussiciens non est ad historiam megandam Physie facti impossibilitas invictum documentum est ad historiam negandam, modo non possit comprobari miraculum adfuisse. Metarii, sic impossibilitas facti firmi imum argumentum ad historiam megandam. Antequam de facto historico iudicium feramus interna circumsitantiae, hoc est, quae antecedulat, Committantur, e sequuntur attento animo meditandae.
Etsi omnes internae circumstantia facti optime cohaereant, non sufficit hoc ues historiam credamuS. Externa facti circumstantia sive testium narrationes ad leges eriticae appendendae antequam de facto judicium 'eramus. Ut testi nos metipsos credamus comperta nobis debet ipsius esse veracita S. Cum odium, amor, timor, propriaque utilitas veritati inlidias parare consueverint quis, de quo, quo tempore, cur scripterit nimie examinandum. Quemadmodum in iis quae ad scientiam pertinent, magis Iro docto quam pio credendum; ita cum de tacti exilientia agitur, magis vii bono quam doctra standum, modo sit oculari insit S histolicu que factum haud Obscurum.
14쪽
Proserenti test eontra dolio 4 ette liberet e proferre reis
dendum. Certum puto veracitatis radesse gradus. Quanto arduum iactu i in se, tanto plus veracitatis in teste requirimus. Cum homines miranda non sine delectu narrare Consuevelint. si lire nullum proximo detrimentum inferant, ad illa credenda plus veracitatis requirimus in teste quam ad alia. Caeteris erga paribus ocularis alii, testibus praeferendus. Idem fert judicium proportione et vata de coaevo. Facta per restes coaevos probari debent. Teliis non ocularis criticae ignarus nullatenus fidem meretur. Datis usque ex regulis, singularem testem multis nonnumquam dicimus praeferrendum. Vos en de historicis factis iudic um efformare veracline, noti itaque iacti in teste qua omnia alia flocci faciat ad ve tatem notitiarii ve Hon condui entia.
Telle non coaevi tantum sane valent quantum sontes unde
Factum antiquum defendimus cum CL Brixia in non nisi ext ditione nobis notum pro vero Diandum non est, nisi vel in te, vel in uis Circumstantiis fuerit adeo solemne, ut ex Coaevis tantummodo testious traditio ipsa oriri, atque in nos deri Vari
PRaeclarissima alia Criticorum ad fabellas reiiciendas via argumentum negativum in quo nimirum ex Iolo veterum Scrip rorum hietio hi rare alicujus veratas, aut libri synceritamimpugnatur. Ex uni, et coaevorum silentio argumentum invictum ad historiam negandam. Ne in praxi argumenti mere neg:itivi fallamur, necessum est ut Due animadvellit Clarissinus abillonius in nedum singulos evolvisse Sotai totes, ex quorum silentio tale argumentum et uitur; se insuper nullatenus ambgere uin aliqui nobis delint qui fuerint pii, contem Porane Nec
15쪽
hne 'evis in eas eonjectura alter eonfuse noscamus aliqua volii mim hi orie deperdita historico coaeva. Ne optinam Mabillonii regulam univerum argumenti negitivi
vim ne vitis videatur, viamque fibularum conii luctoribus aperuiti, stabiliendum et historico testi in casu conclusionis, ni ini-rne Credendum, ni compertum nobis ad summum veracitatis, criticaeque vereicem perverasse, propriarnq ies denotasse sententiam. Argumenti negati vi alticularium tunditi silentio vis nulla ι ni aliunde probetur coaevum criticis ornatum conditionibus debuisse. libet eque potu: sse rem, silentio mandatam Da GaIe. Multum igitur in te est ut idem apposite obietvat abillonius iὶ prudenter ac circumlpecte uti argumento C se negitivo, praesertim vero in materiis quae lunt alicujus pondetis ac momea
ti: ticillimum lippe est inde hallucinari ex nimia videlicet fiducia, qua cuncta legisse, atque nota ite aliquando praetuamur.
ANU'quam alia de dubio opere meditemur, Auctoris cui tribuitur dea in exici limam viribas et posse quaeramuSTum Auctor opeie indignus, quam opas Auctore sufficiens monentum ut scii tum sortem rapocriphis: obtineat. Rivi, Si riptoris cognito, scientiarum in illo status idio m tisque in quo opus duo jum scriptum mature tradatur examini. , quae ibi historica iacta, an Auctori antecedentia in truti
idem circa placita aliorum in peie relata Iaciendum. Si genuinum Scriptoris opus adiit alsidue legere oportebit ac dubio comparare.
Probabiliteiri animadvertit P. Brixi supposititium illud opus
renseri posse videtur, quod sententias continet in re magni mori lenii iis plane contrari s quae in genuinis ejusdem Scriptotis D Detabus e pro Iesso traduntur, quin Auctor pie ullo in loco te hiem monuerat, se ea super reo putionem lent intramque mutasse. Nui uia tormitas varietasue certitudidem stilusDivodo moralem de suppositione vel non Oetis generat, si h Goluin modo con- te .pletur ' SO
16쪽
sedulo contemplatis internis operis eireum stantiis ad testium
depositiones examinandas statim deuendendum ductoribus tegulis superius scriptis circa externas facti circumstantias.
I in eunda sunt loca in quibus Auctor professo sententia Aram protulit de re. Ex uno alterove testimonio disperso Auctoris non critice erui
tu sententia. Cum in rebus moralibus exempla proferre te ea non tantum ex iis quae vera sunt et in rerum natura consistunt, sed etiam ex rebus fictis et falsis dummodo communi hominum sermon: usurpentur perpCram innumera creduntur ab Auctoribus patrocinata, quod ea in exemplum assumpseri M.
Genuinum Auctoris sensum investigamus illum se ipso comparando. Autioris sensus dignoscitur scopo illius percepto. Occasionem scribendi quam Auctor habuit probe teneamus, ut ipsius scopum Ggnoicere possimus. Exemplaria consulat qui meritum ac sensum Auctoris non nativa nobis lingua scribentis agnoscere voluerit. Aliculus operis omnibus numeris adsoluta versio difficile poterit reperiri. Plaeter verborum notitiam ait Natalis Argonensis penitus etiam Auctes ris sui argutia entum et spectum habeat Interpres ne cessum est, in aliis quoque scientiis quas ad operis sui ornamentum bona praesidia Auctor adhibuit, versatus sit. Eodem gradu modoque quo Auctorem vertere pergit Interpres, ad fontes e quibus ille suam hausit doctrinam iecurrat opor
Neque veto haec omnia satis esse arbitramus accuratissime praeterea inspicienda sunt exemplaris et rata, quod nisi edulo crii Ga tu longius inoffenso sede non progieci aetur. Idem L. Caterum interpres s et gu ipse gravissimo sit acerii Cque judicio ccc si cit, atque Auctoris tui personam adeo iubi iter m
17쪽
indetrit, ut unus Hemqtie in duobus, ut ita dicam, simillimis eor
poribus vigere spititus videatur. Non ita tamen exemplatibus fidendum, ut ad interpretationes nil quam recurratur demin et . Quidquid id est, a vitas iudentibus, etsi linguarum petitis, nua quatia negligendae sunt iter pierationes, vel ut eas in dubjis consulant, vel ut aliorum exemplorum testimonio de autographico dicis integritate sanc Certiore S. Atque haec quodammodo tenenda st semita inter illo, qui cocco quodam modo sese interpretationibus addicunt, atque alios qui eas riti discriminatim respuunt ii idem concludit. Summo pretio apud eruditos interpretationes habendae.
DE AUCTORlTATE NATURAE, SEU DE EXPERIMENTis.
Sensas occasonem error; praebere Intellectui non ambigimus. Errat erga Epicurus dura sensus in regerrimos vetitatis judices statuit, credens quod quidquid sensibus videtur, tale est quale
videtur. Et si nobis compertum saepe sepius erroris occasionem a sensibus venire 'rapo olitis debitis conditionibus, hos fallere negamus. De rebus sensibus perceptis judicium formaturi, an imaginem alteratam propter objecti distantiam examinamus. Medii conditionem alterationemve fugimus, ut ab experirnento de veritate eludiamur. Sensorii si lutem inquirimus expeti mentis nosmetipsos credituri. Sensuum de politio, modo debitae Conditiones ad si ni, opilina ad velitatem adquirendam via; haecque in phisicis praxipua. Praeclarissima Methodus illa, omnibusque praeferenda, quae elucubrationibus phisicis, quantum illi ias, asserta ex experimentis deducit, deductiones ad experimenta appendit. Non oculi, vulgaribus, sed hi , sophicis experimenta obser rari debent, sic tamen ut prae oculis hiabeatur praelusissimum prat lati Amitate is nam itura, ne n e uaol ianda expeti nenia a tis cognita habebuntur, tum sensu ni agis erit quas Iationi credenauna. Non-
18쪽
Non debent, ut cum l. Brixia dicam in fessa censeri quae
sensibus minime apparent, nisi prius certo constitetas vera era cise non posse, ut densibus non eluceant.
Nobis perspicue determinandum, nitideque statuendum disquisitionis; nostrae metas.
Ante oculos positum quod invenire optamus o nimbus huc non ducentibus vale dicimus. uti tum nobis fas, totum in partes genus in suas dividimus species, unita seglegamus, atque in certa classes reducimus. Hujus praecepti vi tam universalia quam praedicamenta lumen idele.
Constatuto quid examinandum, cujus indolis quaestio perpen dimus, an einpe Philosophico Theologica, an pure Philosophica; Phisca num, vel Methaphisica C. Indole quaestionis jam constituta ad fontes recurrimus ipsi consentaneas, et fiam vis Philosophi non sit Philosophico-Theologicam Conclusionem ex Theologiae provintiis subire Catholici tamen quid Ecdlesia censeat agnosce te, asse ita proferre haud tanti Matii inimica quo si illi humanam .itionem in aste ita Ecclcsiae exitiosi videatur conducere, sciat impossibile rationem optimam Ecclesiae docti inii insidias parate. Nimie tamen cavendam particularia Doctorum placita Ecclesiae doctrinam effingere. Quod in quacumque quaestione nobis notum atque perspicu
um, cum C quod latet, attente conferre et Comparale debemus. Ubi autem ex hac comparatrone vetitas aliqua eluces Cre in .i
pit, haec veluti cintilla fovenda promovcnaaque summo studio ac diligentia elli do nec scilicet ad id quod quaerinus per veniamus Ait frixia Plurimurn interest pgitariones nost a certo ori ne pr movere incipiendi scilicet a, iis rebus, quae log mcu m bis sunt
19쪽
sunt faciliores atque ex iis paulatim ac veluti per gradus ad
difficiliorum magisque abstrusarum iri vestigationem progrediendo, in aliquem etiam ordinem eas disponendo cogniciones, quae sese mutuo natura sua non praecedunt. Loquimur cum Carten γὰAnimo attentes Brixia an ii adserta rivis oportet, ne finis ratiocinationi imponatur, nisi ad illa univeis alia tuisque ex terminis nobis plane nota principia ventum revera in ipsi ratiocinatione luetat. Quam obtem ratiocinatione completa, ea omnia princiola consideranda summo studio sunt, aequa rationis anco perpendenda. Idem in Denique clarissimo Petro de Crofa dicam post deductam
aliquam conclusionem, attente Quaerere oportet g quid ad prin-opuli unde deducta est infirmandum, quid ad consequentiae necessit te convellendam ipsi dicet ea ius, si pro partibus adve si, vi praejudciorum atque educationis staremus ' Quae essent qu*tenta atqle Onencs iis ament.i adves Larium nacti si s mus subtile. D obit initum ua ratione a nobis tecepta Otum rudia Impcrito non tamen pro istis ingenio calenti conspici endi traiici possemus Zi Quid curiosus saga. difficilis in Methodo nostra deisideraret 3 Quid vore ductus in ea carpei et Ut concia tela prae vita nostpam docti inam undique iii uni uinuS.
SUbiectum in quo , versati volumus. ita secandum imprimis
est, easque in partes distribuendum, qhiae separasim Ctara icii a nobis possint sinit Brixia, cujus sunt quindecim quae equuntur In quavis subjecti parte pertra Diada. non solum a. um versalioribus. simplicioribus scitia facilioribus, tinnu Sque ignoti su mendum initium est, atque ex his paulatim ac ciuia Dc gradus
20쪽
ad particularia, composita, scituque di myriliora, minus nota
est progrediendum, Verum etiam cognitiones ipsa ea debent lege uatione trier se disponi, ut una ex alla, perinde at liecffectus a sua causa derivetur, quaeque posterior est, ab ea quae pra cedit lumen accipiat Explicandum initio est in quo versari volumus. Exposito quaestionis statu definiendi sunt Omnes termini, qui ad dicendo rurn intelligentiam prodesse possunt, conficiendisque dei non strationibus inservire. Termino tum definitionibus subjiciantur axiomata, si qua usui futura in ad demonstrationes conficiendo. Si is de iebus agete debeamus quae nonnis ex per entia prae .
bente laeem c cito ignosci lecteqLC explicata a nobis pc si utit, ea omnia praemittenda sunt CX petamenta, ex quibus cognitio nes Nias tradituri sumus derivatitur.
Hisce positis, ad tractationem subiecti veniendum est; quae
quideon expedit, ut pc discinctas propositiones perficiatur. Singulae propositiones priti o u opus uelit, explicentur, tum
ostendatur Cp defit titionum prae inissatum, a X lomatum Orices.sorum, experimentorum, aliarumque propolitionum, quae vel
demonstratae antea quere, vel pro certis iures habentur. Si quae ex illis propositionibus plures casus habeat, singuli re censendi primo sunt, tum sep Matina Stendendi, nisi foti eo tum aliquis aut clarissimus ex se fuerit, aut ex atra detnonstratis tua veluti sponte iuuat. Tunc enim sufficit eum breviter exponere, qua ratione ex aliis colligatur paucis indicare. Si pro demonstranda aliqua propositione necesse si aliam principii loco assumere quae neque ad rem in qua versamur pertineat, neque ex suis terminis manifesta, neque citari ali. ulule commode possis, demonstrandae propositioni praemittis rQdemonstretur.
Cui libet propositioni postquam ostensa plane fuerit sua confecitaria subjiciantur. Singulis propositionibus, earumque corollariis scholia subjiciantur in quibus explicetur, si quid in ipsis propositionibus, corollatiis