Augusto nomini, majestatique Petri Leopoldi archiduchis Austriae r. Hung. et Boem. principis magni Etruriae ducis &c. &c. &c. Se, suasque physicas propositiones Jacobus Carbry in Florentino D. Annunciatae collegio alumnus, et philosophiae auditor O.D

1쪽

AUGUST NOMINI, GESTATIQUE

PETRI EO POL DIARCHIDUCIS AUSTRIAE

MAGNI ETRURIAE DUCIS

IN FLORENTINO D. ANNUNCIATAE COLLEGIO

O. D. C. Q. sup ERio RU PERMISSU.

3쪽

REGIA CELSITUDO

LV AIrabuntur, CLEMENTIMIME PRINCEPI, MAECENA OpTIME, mirabuntur equidem

plurimi, quod ego ausus fuerim, juvenilia haec tentamina, meos in philosophieis D, sciplinis testantia labores, TIBI, Sapientiae, Comitate, aliisque Dotibus Regia Majestate

4쪽

dignis exculto, ubique Gentium spectatissimo Offerre, Augustoque TU NOMm1 coimsecrare. Quaelibet tamen admiratio cessabit, Statim ac perspectum fuerit meipsum ab honesta quidem Familia apud divisos toto orbe Britannos oriundum, sed adversae Fortunae casibus vexatum, a Regia Liberalitate Tu benignissime exceptum, atque a trucis elagi, saevientisque procellae periculis subtractum tranquilliori vitae , studiisque ingenuo Juvene dignis, destinatum fuisse. Cui

nam igitur exigua haec ingenioli mei specimina debebantur, nisi i Bi, qui amas subdi,

torum o ari PRINCLps, PATER , cuique perpetua cura insidet benescasianusi porrigendi dolescentibus, quorum conatibus

obest rei semiliaris angustia , sicut mihi , licissime contigit, qui novam Patriam, novosque Penates Tuo insigni Munere assecutus, non diffido, in aetate firmiori studiorum, quibus operam dabo, fructus utiliores relaturum. Neque alliter ominari debeo, si men-

5쪽

tis aciem intendero in morum institutionem Beneficio Tuo, PRINαps, DOMINE Indulgentissime, in proximo insigni huic eclesiae Coenobio traditam, Sanctaeque Religionis Doctrinis innixam. Ista haec sunt mea vota: istud erit, quamdiu fruar hujusce lucis us ra, firmum voluntatis propositum ista Tisi debentur, AUGUSTE PRINCEpi, memoris, gratique animi officia, cum nulla dies praeteritura sit, in qua usurpare non possim Hor

tianum illud: iro, ct placeo, si placeo, num est.

7쪽

DE SOLIDORU ΜET FLUIDORU ΜCORPORUM MOTU PHYSICA

DISSERTATIO.

Uicumque admirabilem naturae ordinem eontem platur harmoniam legesque, quibus omni peraguntur, Iuni serio considerat singula in Uniumotu pendere, & rupaenite, certo e gnoscet, adeo ut echmo e constans rerum nium vici situdo, d stupenda Coeli Orbisque terraque phaenomena, vari 1tiones oriantur. Per hanc enim ingentia illa, quae vertici nostro imminent corpora, circ proprium centrum suas peragunt revolutiones per hune nostra hac in Tellure si gula animantia vivunt, vegetabilia oriunturin crescunt, i numeraque alia vel generantur, vel generat corrumpuntur quare ignorat motu, ut optime notat Aristoteles, necesse es quoque, naturam ignorati In Physica itaque peregrinus erit,in hospes, ni jucundissimam hane vitaeque civilipserit, vel eius ommoda agnoscens, cimni studio, omnique labores, illam assequi, assecutamque ad proprium, aliorum a Di Deo , Coos e

8쪽

neglaxerit, Iade eisectum est. quo&ocines, quarium ex itere, veteres Philosophi, paucis demptis , qui minus utilibus

occupati e anctorie tantum motum considera bant, toti in eo mist, ut naturam motu , eiusdemque originem,

leges perspectas haberent. Rem pari conatu aggredi in animo nobis est. Nec tamen omnia, quae ad motum pertinent, in Uestigabimus id siquidem opus oret immensi Iaboris uum plurima sint in doctrina de motu, quae cum sublimioris Geometriae, M. Algebrae cognitionem expostu-Ient, Tyrones, in his studiis ut plurimum non satis edoeti, vix possunt nitide, exacte percipere Summa igitur eas ita delibando illa solummodo de motu explicabimus, quae majora cupientibus, viam sternere, facillimumque iter possint aperire. Ut autem reicundior haec nostra reddatur exere itatio, nonnulla ad Staticam, Mechanicam, mydr stati eam pertinentia adjungemus. Motus communiter a Philosophis definiri solet, continua me cessiva laeti mutatio sive se continuus transitus eorporis dedo eo in in Uri. Definitionem hanc rectam Me ε ad equatam, continua oculorum, sensuumque experientia demo

strat. Ut enim corpus aliquod datum spatium percurrat, singulas illius partes unam post aliam perlustret necesse est Ast definitionem hane reiicientes artesiani contendunt, motum esse, translationem corporis a uicinia eorum, quae illud immediate contingunt, veluti quiescentia habQncur, ad aliorum viciniam se . His tamen assontiri non pomu mufi, cum nequeat singulis motibus, de quibus iam umus acturi, definitio isthaec convenire motu in is absolutum; divi ditur, M. fi relativum . Absolutus, qui solus verus, prope ius morus diei potefit, est sueeessiva eorpori alicujus

latentia in diversis spatii immobilis partibus. Motus

9쪽

telativus alius ommunis dicitur, dum orpus una cum aliis delatum horum respectu eamdem situm servat,in quiescere videtur, quamvis cum iis per diWersas successive spatii partes transferatur alius vero relative proprius qui est successira corporis applicatio ad diversas partes corporum. quae ipsum immediate ambiunt, atque eo tingunt. Absoluti motus exempIum habemus in Tellure, in hypotest, quot moveatur, relative communis in Nauta, qui in navi ventis delata tranquille sedens, ab illa vehitur relative proprii in corporibus omnihus supra Telluris aperficiem stantibus, si ex eommuni Philosophorum sententia, continuo circa So lem in gyrum agatur.

Intimam motus naturam ignotam nobis es e pus esti ter , quidquid de illae disputauerint Philosophi . IntePoc ultae qualitates motum recensuere Scholasti ei, dimidiam quamdam entitatem illum es e contendentes. Verum cum

nunquam explicaverint, quid sint huiusmodi si emisuh- stantiae, o Philosophi recentio es, qui nihil aliud in eorporibus agnoscunt taeter substantiam, modos, motum nonnisi modisi xtionem corporum es e propumant Verum haec modificatio quomodo in eorporibus recipitur , per eorum solidas partes transmittitur Quomodo evanescit ἐatque destruituro In naturae latebris adhuc isthaec areana recisnduntur Ingenium igitur nostrum non torqueamus in iis perserutandis, quae supremus omnium rerum Moderator occulta esse voluit, ac relictis ritis, quae etiam xi nota rent, inαni solummodo curiositati explendae inservirent, nihil vero ad nostram utilitatem conserrent, ea sollicite investigemus, quae societati commodum, liberalibus artibus progressum, raetentiis augmentum possunt afferre.

Haudo imilis nos ratio eogit, iatile illas de motus eius tentia contentiones plus aequo litigiosis Philosophis relin

10쪽

quere, qui non veritatis amore , sed garriendi inriti ne ducti, vel evidentissima sophismatum tenebris involvereasseet1nt extorres proinde a vera, germanaque Philosophia, quae tota veritas est, lux Indigni igitur sunt, qui aeeurate eonfutent i yrrhonici, Diodorus, Zeno, atque Parmenides, dum inanibus argutiis rem meridian sole lariorem dubiis aspergere nituntur nisi sorte placeat, eos Diogenis more impugnare, qui deambulando Lenoni argumenta solvere se dictitabat Admissa igitu veluti indubitata motus

existentia, de illius ausa dicendum est. In res sunt Philo sophi, qui non intelligentes, quomodo ab uno Corpore motus possit altet communicari , ad supremam causam conr gientes, motus omnes immediate a Deo creari, atque produci contendunt. Neque in hoc a veritate berrant, si eo insensu id intelligant, ut sine Dei concursu , de voluntate, nihil moves possit in Uni Uerso. Verum a recto deviant, si negant, Creaturas ex Dei ordinati ne vi motrici praeditas esse Deus itaque est primaria, Muniversalis motus causa, ex illo motus origo, veluti ex proprio Ente dimanat, ab illo in omnhm naturam motus sui trassasus Creaeturae autem ex illius sapientissimae dispoxitimae sunt motus auςae secundariae, quatenus vi activa quae ab initio illi late indita motum producunt extra se positis corporibus imprimunt. Id negare esset experientiae, evidentique rationi valedicere, e quas constat, Animam humanam potentia ad corpus movendum praeditam esse, 6 plurima in mundo esse corpora, quae in se invicem agunt, seseque movendi. Ignoraemus certe, qui id fiat, fieri tamen non igno

Expositae motus natum, illiusqudi ausis, qua rem fieri potuit manifestatis, sunt nune nonnullae de prLeeipuis illius proprietatibra dicenda. Tria in quocumque motu considerari