장음표시 사용
101쪽
gido exponitur .' Similem cutis descriptionem tradit Lind: Adjicitque, eam aridam. Visam, multis rubiis, caeruleis, vel saepitis nigris lividisque maculis, esse obsitam t. Sed hoc cujusque scorbuti stadii symptoma constans cum laxitatis theoria parum convenire videtur ; et inter symptomata ultimo stadio propria a Boerhaavio in aphorismo suo II 3Isolum enumeratur, quanquam Milman hunc aphorismum historiam duorum stadiorum Primorum, maXime accuratam e Xhibere, nisi quantum ad unum symptoma, pulsum, Vi Z. exiguum, debilem, inaequalem quod, a
Boerhaavio omissum, a Van Swieten suppletur, putat f. Hic pulsus status, casu interdum forsan ortus, a nemine, quantum ipsen OVi, praeter Van Swieten memoratur il . Notavit
102쪽
Notavit quidem Linil, pulsum, scorbulo in graVescente, citum ac debilem ', sed nusquam dicit, eum inaequalem evadere. Mil-
man exhalationem per cutem tarde ac gradatim impediri notavit ' ; sed cutem ipsam
arere, admodum ac constringi, non modo
omisit, sed a Boerhaavio, qui id crustas lenemque elephanti asin nominavit, admissum vituperavit : Nonne corporis superficies in typho ac in peste plerumque aret ῖ Nonne vasa cutis ita constringuntur, uti materiae perspirabilis exitus intercludatur, molesque totius corporis minuatur ξ Num igitur eadem Vasa, eodem temporis puncto, lax a et constricta, mollia vel flaccida, ac dura vel arida,essse possunt ' Opinio erroribus nititur, ipsaque est absurda. Jam dixi cuticularium vasorum laxitatem, debilitatis generalis prolem, earum esse se causarum, quae ne, primo quoque tem porei
103쪽
pore, putrida Proveniant symptomata, essiciant. Sic ea dum laxitas existet, cutis functionem nunquam esse interpellatam, compertum habemus ; et quamvis particulae putridae in corpore quotidie gignuntur, nunquam ibi coacervantur, sed per cutem perpetuo emtiunt. Hinc, vi vitali admodum imminuta, nulla putredinis signa, modo perspiratio impedita moibo absit, semet ostendunt, antequam appetitus deletus nil chyli recentis suppeditet, unde sanguis ex sua natura in putredinem it praeceps. Neque putrida symptomata in febre intermittente justa proveniunt ; quum autem vel in remittentem, vel febrim continuam, degeneraverit, spasmus exinde constans superficiem occupat; cutis functio subinde interpellatur ; particulae noci Vae retinentur; concoquendi vires imminuUntur; parum nutrimenti recipitur ; sanguisque quam citissime in putredinem irruit. Et scor buto quoque et typho, et pesti ista remedia optime medentur, quae vasa superficiei relax ant, muneribusque suis obeundis idonea
104쪽
reddunt. Sic enim materia corPori adrno dum nocitura ejicitur; Ventriculus, Ob consensum eum inter ac superficiem, pristinum tonum recuperat ; cibosque prompte sumptos rite concoquit, et vis vitalis, olim languescens, firma ac vegeta evadit. Concedit ipse Mil man, contagium, Unde febres putridae dictae oriantur, et ipsum esse putridum, et sanguinem circulantem ingredi . Hoc itaque concesso, argumen iis antea allatis rite perpensis, affirmare licebit, esse Verisimillimum, putrida signa in typho conspecta, eX effectu contagii, quod sanguinem in putredinem solito nam sponte illuc tendit) procliviorem reddit, oriri;
ac quanto fortius contagium, tanto citius
vires sterni, et signa putrida semet ostendere, ut in peste prae typho videre est. Probabilitatem sapguinis inter vitam putrescentis hactenus consideravi; proXimum est, ut quaedam, conditionem sanguinis, aegrotis, quibus signa putredinis aderant,
detracti, spectantia CXaminarem. Res
105쪽
Res a quibusdam auctoribus traditae, sanguinem viventis interdum putrescere, plene Probare Viderentur, nisi res adversae ab aliis contra instructae, opinionem e Verterent. Ante has vel illas examinandas, vocabula ipsa explicare, ne alii aliter de sanguinis putredine sentiant, Oportet. Milman opinari videtur, verba Halleri, quae citat, Omnem hac de re litem esse diremptura. ' Quamvis novimus,' ait Mil- man, Partes sanguinis non putridi lente
admodum coire ac concrescere, Pro Com-
perto autem habemus sanguinem jam pu- tridem coagulari nequire '.' Quamobrem l Quia Halle rus haec scripsit : Pu-
tredo omnia vincula partium animalium ' rumpit, humores alioquin coagulabiles, cruorem, lympham, o i album en, amnii liquamen, in acre et nullo Porro Veneno
106쪽
in i A coagulabile tabum resolvit, &c. '' H6eesse verum nemo negabit ; etsi, quod inde Milman collegit, id multi dubium Gistimabunt. Certe debuit ille observare Hal-Jerum, in verbis citati8, non progressu in sedet Tedicus putredinis describere ; mox enim addit, princeps Vero Phaenomenon Putre- dinis, neque hadtenus adultae est, expedi- re aerem '.' Utque probet putredinem in corpore revera locum habere, inquit, saepe mihi aestivo tempore in corde aer cum spuma intritus visus est.' Et, uti monstret eam adesse ac progredi in corpore adhuc vivo, insuper addit, In vivo ho- mine, sed putrescentibus humoribus infec- to, in pessimo scorbulo, in gangraena, sὶ milis omnino aer generatur, qui late iub cute regnat, et emphys ema refert An non sunt gradus putredinis, intra qUOS, Parte8 corporum animalium, sanguis, tym pha, album en Ovi, liquor amnii, &c. non'
' Vide Halleri elem. phys. vol. ii. P. 89. - Vide ibid.
107쪽
dum penitus fractae nec solutae, ad putredinem jam inceptam, ac pergentem illico Vergunt i Quis negabit varios intereste gradus inter puritatem ac corruptionem summam i Putredo igitur sic finienda est : Is partium animalis status, in qUO OmneS, uti sanguis, lympha, &c. sunt in ipso aclusolvendi, earumque particulae componente Saliae ab aliis discedendi, vel diversas novasque inter se formandi conjunctiones. Ex hac status putredinis definitione, nonne licet credere sanguinem, postquam eam subierit, coagulari posse, cum quotidie conspicimus,
cadavera, colore nigro et foetido odore testantibus, haud dubie putrida, formam ac speciem animalis retinere tDefinitionis itaque memor, re S nonnullas, quae Vulgatae sunt indicaturae statum sanguinis inter morbos, quorum signa Crant putrida, detracti, examinare jam progrediar. Uti probaret sanguinem inter vitam n Un-
Uam putrescere, fertur Lindium inspe&isse sanguinem centum pluriumque in omnis corbuti
108쪽
scorbuti stadio, eumque etiam in e X tremo, firmum in yentum ; sanguinem Plero I Umque scorbulo laborantium esse naturalem, cujus serum vel aquam post aliquantum quietis, omnino separatum', pellicula glutinosi, albida, pus referente, sine separatione, saepe tegi ; sanguinemque COTUm, qUOS scorbutus post aegritudinem, vel febrem longam, OccUPavit, esse plerumque mollem
Lind quoque affirmat, sanguinem scor-buticis detractum, sensus cum gustandi tum odorandi minime assicere, ita ut sanguine sani magis videatur infullus ; rubram illius
massa in esse aliquanto densiorem, nec citius sanguine sanorum in aeris eadem temperie corrumpi Lindii fama inter medicos eminet, nec mihi in animo est, seu gustatum sive odoratum viri detrectate ; sed observationes e-
109쪽
jus inter se discordes, alienis sunt prorsus
adversae. Forsan mirabuntur nonnulli Lindium, benignum certe aeque ac sagacem, tot scorbulo laborantibus, sanguinem detrahere ausum, postquam statui siet, morbiam, praecipue si diu perstiterit, inter dolores etiam acerbos, febrem acrem, ac haemorrha-gias periculosas, sanguinis detractionem minime tolerare Sanguinem aegri morbo
diuturno confecti, post signa putredinis absolutae, post perspirationem diu impeditam, post vim coquendi adeo imminutam, uti parum chyli recentis suppeditaretur, speci em sanguinis sano detracti adhuc retinere, mihi imprimis mirum videtur ; nec minUS miror, sanguinem aegri morbo tabidi, sanguine sani, fore magis insulsum. Si res ita sit, quam secum ciscors sit Docto is thCoria i Rerum a seipso traditarum vel ignarus vel immemor videtur, cum adirmat,
solida scor buticorum esse la Xa et debilia, statumque suidorum esse talem, qualem inopia
110쪽
opia idonei nutrimenti, ac perspiratio impedita sponte edant, cumque gingivas sanguinolentas et ulcera pro ejus status indi-
medicos solida roborare frustra conari l.
Quomodo haec theoria sanguini, in scorbulo, insulso et naturali inVento, conVenit, quaeso ξ Historia scorbuti evacuationes largas, sanguinem solutum alvo, Urina, epulmone, naribu8, Ventriculo, venisque haemorrhoidalibus profusum, memorat 4 . Unde tandem haec omnia, si sanguis in extremo scorbuti stadio sit firmus et naturalis t
Saliva sit acris it; sed unde, si sanguis ipse sit
insulsus t Extrema vasa ichorem effundunt l, cavaque corporis implentur fui do adeo acri, uti manus secantis albas ac I UgOsas efficiat, vel cute laesa, vulnus irritet