Commentatio II de Zenone Citiensi et Cleanthe Assio [microform]

1쪽

Funded by the

Reproductions nia noti made ithout permission hom

Columbi Universit Library

3쪽

PLACE:

4쪽

COLUMBI UNIVERSIT LIBRARIES PRESERVATION DEPAGMENT BIBLIO GRAPHIC MICROFORM TARGET

5쪽

Conti meter

in ches

6쪽

NCHOLARUM

I ACADEMIA

Dest Curtii aeham ut eommentatio I de evone Citiens et Cleanthe Assio.

OFFICINA ACADEMICA DIETERICHIAN TYPIS EXPRESSIT.

7쪽

ΑCADEMIAE GEORGIAE AUGUM

Cleanthis cetera fragmenta secundum ipsius opinationem in se genera discribenda sunt, quamquam apparet nihil nisi tres quae Vulgo statuu tu philosophiae disciplinas in bina membra diremptas esse ex illas partes, quas excogitasse Cleanthem affirmat Laertius Diogenos VII 41 o δε Κλεάνθης ἔξ μέρη - κα- φιλοσοφίαν λογον φησὶ διαλεκτικον ρητορικον ἐδικῖν

Atque dialectica rhetoricaeque doctrinae paucissima Supe sunt vestigia Sentimus quidem notissimas fuisse spiras Cleantais quas appellat Hieronymus in Rufin I prooem. videmusque Cleanthem ab Arrhiano Epictet. Ι 17, 10 commemorari inter eos qui logicam plurimi fecerint )et laudari nonnulla eius scripta logica ac rhetoricam. Quin etiam M. Terentius Varro, cum quattuor verborum origines explicandi gradus distinguit, infimum quo etiam populus veniat, secundum quo grammatica Seendat antiqua, tertium quo philosophia perveniat, quartum ubi sit aditus ad rerum initia, Aristophani grammatico, philosopho palmam dat Cleanthi; ita enim scribit de ling. lat. V 9: quodsi summum gradum non attigero, tamen Secundum praetexibo, quod non solum ad Aristophanis lucernam sed etiam ad Cleanthi lucubravi s. Sed nos tantae famae ne umbram quidem attingimus namque praeter ea quae in nuper programmate libris IX X, XI adscripta sunt horum studiorum omnium nobis innotuerunt tria misella frustula: 1. Clemens Alexandr strom. VIII p. 784 Sytb. p. 930,15Solt λεκταγα τὰ κατηγορῆρεατα καλουσι Κλεανθης καὶ Ἀρχέδηριος. 2. Syrianus in Aristot metaph. vol. V p. 892 21 edit Berolin. o μὴν ουδ' ἐννοήματα εἰσι παρ αυτοῖς Socrati, latoni, Parmenideis Dthagoreisque αἱ ἰδέαι, οὐ Κλεανθης στερον ειρηκεν .

2 De Varrone Cleanthis imitator disseruit rahner, de Varrone e Maresani Capellas atura sum cap. I progr. Friedland 1846 p. 5 sq. 3 Quae verba a rantelio, Geseh. d. vi I p. 420 n. 62 et a elimanno in annal philol. 1873 p. 480 n. 188 mal intellecta sunt, os Zeller hist philos. III pari. I P. 1, 3 secund edi

8쪽

x Olumniodor in Platon Gorg. d. A JAn inusini annal supplem. Nequs politicas eius doctrinae novi ullum placitum is hoc a

logicarnm opinionum testimonia, quae deinceps adscribam.

ευδαίμονος βίου, καίzοι γε λέγοντες την μῖν εο ιμνίαν σκοπον ἐκκεῖσθαι, τέλος δ' εἶναι - υχεῖν τῆς ευδαιμονίας, περ ταυτον εἶναι - ευδαιμονεῖν.

Cf. Sext. mpir adu mathem. X 30 ευδαιμονία δε ἐσυν, cs o τε περ τογκήνωνα καὶ Κλεάνθην καὶ ρυσιππον ἀπεδοσαν, ευροι βίου. 6. Stob. eclog. II 6 5 p. 34, 14 Mein ἀρετῆς δε καὶ κακίας ουδεν εἶναι μεταξυ πάντας γαρ ἀνθρωπον ἀφορμὰς ἔχειν ἐκ φυσεως προς ἀρετὴν καὶ οἱονεὶ το immo si ut coni. Zelle l. s. p. 207 11. 1 etων ηιυαμβείων

cod. Farnes ηιυ ιβειαίων, einehe coni. ριιμιαμβείων λογον πειν κατὰ τον Κλεάνθην, θεν ἀτελεῖς μεν οντας εἶναι φαυλους ελειωθέντας δῖ σπουδαίους.

7. Laert Diog. ΙΙ 12 καὶ μὴν τὴν ἀρετὴν μυσιππος με ἀποβλητην, Κλεάνθης δε ναπώλλητον με ἀποβλητην διὰ μέθην καὶ μελαγχολίαν, οδ ἀναποβλητον διὰ βεβαίους καταλήφεις καὶ αυτην δε αἱρε2ην εἶναι. 8. Laert Diog. ΙΙ128 ἀρέσκει δ' υτοῖς τοῖς στωικοῖς καὶ διὰ παν- etος χρῆσ, λαι τῆ ἀρετῆn ς ο περὶ Κλεάνθην φασί ἀναno λητος γάρ ἐστι καὶ πάντοτε τῆ φυχῆ χρῆται Ουση ελεία ὁ σπουδαῖος. 9. Galen d Hippocr. et lato a plac. III 5 V p. 332 K. V p. 125 Ch. I p. 271 B. ου μονον ρύσιππος ἀλλὰ καὶ Κλεάνθης καὶ Ζήνων ἐλίμως

αυτ τιθέασιν scit τον φοβους καὶ etὰς λοπας καὶ πὰνθ' ὁσα ιαυτα πάθη κατὰ τὴν καρδίαν συνίσταοθαι).

Ποσειδωνιος . . . δείκνυσιν ἐν et περὶ παθων πραγματεία cf. Bahe, Osid. reliq. p. 197 διοικουμένους μῶς π τρμῶν δυνάμεων, ἐπιθυμηχικῆς et καὶ θυμοειδους καὶ λογιστικῆς si δ' uetῆς δοξης ὁ Ποσειδωνιος δει, εἶναι καὶ τον Κλεάνθην.

1 L. Sotion περ οργῆς apud Stobae flor. 108, 9 ο δε Κλεάνθης λεγε τὴν λυπην φυχῆς παράλουσιν. 12. Cicero de finib. bon et mal. Ι 21, 69 pudebit te Torquato illius tabulae quam Cleanthes sane commode verbis depingere solebat iubebat eos qui audiebant secum ipsos cogitare pictam in tabula Voluitatem, ut

eherrimo vestitu et ornatu regali in Solio sedentem praesto esse Virtutes ut ancillulas, quae nihil aliud agerent, nullum Suum officium ducerent, nisi ut Voluptati ministrarent et eam tantum ad aurem admonerent, si modo id fietur intellegi posset, ut caveret ne quid faceret imprudens quod omenderet animos hominum aut quicquam e quo oriretur aliqui dolor senos quidem Virtutes sic natae sumus, ut tibi serviremus aliud negotii nihil habemus h. Cf. Angustin. de civit de V 20 solent hilosophi qui finem boni humani in ipsa irtute consfituunt ad ingerendum pudorem quibusdam philosophis, qui irtutes quideri probant, sed eas oluptatis corporalis sne metiuntur et illam per se ipsam putant adpetendam, istas propter ω- Sanι, tabulam quandam verbis pingere, tibi oluptas in sella regali quasi δε-lieata quaedam restina considat, eique virtutes famulae subiciantur, obsese vantes eius nutum ut faciant quod illa in 'eraverit , quae prudentiae iubeatu τ gilanter inquirat quo modo oliuatas regnet et salva sit iustitiae iubeat, ut praestet beneficia quae potest ad comparandas amicitias corporalibus commodis necessarias, milli faciat iniuriam, ne ostfensis legibus voluptas vivere secura non possit fortitudini iubeat, ut si dolor corpori asseide-

9쪽

rit ut non omnellat in mortem, teneat dominam suam, id est olustatem,

dationem mitiget praesentis doloris aculeos temperantiae iubeat. ut tantum eupiat alimentoru et si qua delectant, ne per muιoderationem no maliquid aletudinem turbet et voluptas . quam etiam in ' Foris Sanitate Ep/ῆurei mazimam ponunt, graviter offendatur. Ita virtutes euin totas a stloria dignitatis tanquam imperiosa cuidam et inhonestud 'er Σερρο:ient oluptati, nihil hae pietur dicunt esse ignominiosius et deformius e Duod minus ferre bonorum possit aspectus; et erum dicunt Epiphanades hasires. ΙΙΙ om. II p. 1090' Κλεάνθης το γα ναι καλον λέγει εἶναι

quit, benineium non sit quod accepit sc homo malus, quia ex Stoicorum opnione, quam Seneca l. l. V 12, 3 commemoravit, prodesse nemo h m i malo potest , ipse tamen ingratus est, quia non fuit reddιturus, eti-

sed Duod beneficium non esset, si optimae ac plenissimae voluntat fortuna de ut id aeque beneficium non est, nisi fortunam volunta anteceSSit none: s=omisa te mi hi oportet, ut ob ho tibi obliger, sed eae destinato profuisse Cleanthes Xemplo eiusmodi utitur: Ad quaerendum inquit et acersendum eae academia Platonem duos pueros misi alter totam porticum

nercucurrit et domum non minus lassus, quam ratus redιit. Alter apuanroaeimum circulatorem resedit et dum astu atque erroneus vernaculis con-oreuatur et ludit, transeuntem Platonem quem non quaeSὶerat invenit. ι- tum inquit, laudabimus puerum, qui, quantum in Se erat, quod unus Sinhio hune felle iter inertem castissubimuβ''- A.-

Mutanti mahιm illud omnino non esse ut Cleanth placet. 18od ibid. ΙΙΙ 32, 77 Cleanthes quidem sapientem consolatur qu3 -- solatione non esset nihil enim esse malum quod turpe non Sit S tussennzrzseris, non tu illi uetum sed stultitiam detraXeris . . . et tamen non sidetur idisse hoe Cleanthes, sugeis aliquando aegri nem nosse eae eo isso, quod esse summum malim Cleanthes ipse fatebatur. 19. Stoba. or. 28, 14 Κλεάνθης is pq δμνύοντα - ενορκεεν ἐπιορκεῖν κα9' ω μνουσι χρονοπι ἐὰν μεν γὰρ υτιος ομνυχὶ - ἐπιτελέων τὰ κατὰ τὸν ὁρκον εὐορκεῖν, ἐὰν δε προθεσιν χων m Πιμ ιν επιορκε 20 Seneca epist. XV 2 vulgo 94), 4 Cleanthes utιlem quidem tussi- eat et hanc partem philosophiae quae dat propria cuique perSOna praecepta nec in universum conponit hominem, Sed marito suadet quomodo Saserat adverSus Xorem, patri quomodo educet liberos, domino quomodo sernos regat sed inbecillam, nisi ab universo fluit, nisi decreta Ff philosofhiae et apita cognovit. 21. Sext. Empir. yrrhon hypol. III 200 οὶ n της κυνικῆς Πλο- σοφίας καὶ οἱ περι τὴν MDέα Ζήνωνα καὶ Κλεάνθην καὶ ρυσιππον διάνο- ρον τουτο g τῆς αρρενομιξίας εἰναι φασίν.22. Stobae floril. 4, Anton meliss. I 50 p. 56, 32 Gesn et Maxim serm. p. 585, 31; Florii Laurent pari. II c. 13 n. 64 Κλεάνθης εν et τους ἀπαιδευτον ριον τῆ μορφ των θηρίων διαφέρειν. 23 Philodem περ μουσικῆς Herculanens volum D col. XXVIII, 1Κλεάν θ ει . . ος φησιν Ἀριεινο νά γε εἶναι τα ποιητικὰ καὶ ρι Ουλκὰ παραδεί- νμJατα καὶ του λύ ον του τῆς φιλοσω φίας, ἱκανω ς με ἐξαγlrlέλ λειν δυναμένου - λείτη και V ' ρJui πινα, J εχον ηος δε l φιλου τῶν θείων μνεθων λέξεις οἰκείας, τα ριέκρα καν τα ριέλη καὶ τους ρυθμους , μαλ ιJστα προςικνεῖσθαι Ἀρος τὴν ἀλήθειαν ἐς τῶν χείων δ ηιοριας δ).24. Seneca epist. XVIII 5 vulgo 108), 10 nam, ut dicebat Oeanthes, quemadmodum Spiritu noSter clariorem sonum reddit, eum illum tuba per longi analis angustias tractum patentiore novissime eaeitu effudit, sie

26. Plutarch. do audiend. poet. 12 p. 33 ὁ δε λεάνθης περ του πλουτου - is addidi, sunt Eurip. Electr. v. 27 428L

1 Quid Stoici do musica docuerint, accuratius quam hactenus licuit cognosci potos o Philodem libri significati reliquiis dignissimis sane, quae post Neapolitanorum te

merariam operam accuratius tractentur.

2 Personarum vices distinxerunt Wyttenbachius ad Bahi Posidon. p. 28 et Hebnelaus praes hist crit. Om. r. p. XII. Wyttenbachii coniecturas recepit Euhnius et probavit Max. Heinge, Stoic de sinci doctr. p. 38.3 ἔχειν corr. Wyttenbachius p. 286 pro ἔγω quod Stephanus mutavit in εχω. 4 λογι ηιι corr. yttenbachius p. 285 pro λογισμον. 5 Traditum est nihil nisi βασιλικόν γε, quod Jos Scaliger in Stephani poes Philos. p. 21 correxit in βασιλικυμ ευ γε, einelaus l. l. tiam verisimilius in ναι βασιλικον γε.6 ειπον pro εἶπον scripsit Wyttenbachius.7 ων pro ιυς restituit Meinehius, yttenbachius maluit οσα. 8 ἔνδεικνυμεν revocavit ante Meinelitum inius I. s. pro ἐνδεικνυμενος. 9 Si correxit Meinehius vulgo ερον ἔτερω.

10쪽

31 antiss. proverb. in paroemaogr. r. Vol. II p. bi cent. 1 oκακως ἀκουειν κρεῖσσον η λέγειν κακως.

Tεταγριενον, δίκαιον, ὁσιον , ευσεβές, Κρατετ εαντου, χρησιμον, καλον, δέον, Αὐστηρον, αυθέκασχον, αἰεὶ νιι έρον, Ἀφοβον, ἄλυπον, λουσιτελές, ἀνώδυνον, I Dialogum hic agnoscere sibi visus est Meinehium praes hist crit com 'r. y V: FoetasAs geribendum est,iao χνος collato Clem M. suom. V P. 23, 1 P0u

Ωφέλιμον, νάρεστον, ἀσφαλές, φίλον, Emιμον, μολογουμενον, )Mκλεές, ἄτυφον, πιμελές, πραον, σφοδρον, μονιζομενον, ἄμιεμnτον in αἰεὶ διαριένον. με αἰτος κατὰ τ οι--μενον τὴν τῶν πολλιυμ διαβάλλων εἰδωλολατριαν ἐπι φέρειωνελευθερος πῶς - εἰς δόξαν βλέπειν, 'D δὴ παρ' ἐκείνης ενξομενος καλου τινος. Cf. Clemens t. protrept. p. 47 Sytb. p. 61, 28 oti. Κλεάνθης δε ὁ Πιοαδεῖς δ ο ἀπο τῆς στοῶς φιλόσοφος, ο ου θεογονίαν ποιηoκὴν, θεολογίαν δε ἀληθινὴν ἐνδείκνυται, ου ἀπεκρυφατο του θεοὐ πέρι Ora περ εἶχεν φρονι πι τἀγαθὼν - λαμένον ἀνελευθερος - καλου ονος. ἐνταυθα ἡ σαφῶς, οἶμαι, διδάσκει ποῖος εστιν ὁ θεῖς καὶ ως η δόξα η κοινὴ καὶ ησυνήθεια τους πομένον ανταῖν ἀλλὰ ει τον θεῖν πιζητουντας ἐξανδραποδίζεσθον '.

1. Valer. Prob. in Vergil. eclog. V 31 p. 10 eil. omnem hanc rerum naturae formam tenui et inani mole dispersam refert Vergilius in quattuor elementa concretam et eae his omnia esse myiata Stoiei ita Stoiei coni. ei tradunt Zenon Citieus et Chrysippus Solaeus et Cleanthes AssiuS. 2. Stobae ecl. I 15, 6 p. 96, 11 eineh. Κλεάνθης μονος τοὐν στωικῶν τὸ πυρ πεφήνατο κωνοειδές.3. Cicero de de nat. ΙΙ 9, 24 quod iιidem Cleanthes his etiam argumentis docet, quanta vis insit caloris in omni comore: nestat enim esse ullum cibum tam gravem quin is nocte et die concoquatur cuius etiam in reliquiis inest insitineindorsius calor iis quas natura reSFuerit. 4. Id ibid. III 5, 40 atque ea sidera quidem tota esse ignea duorum sensuum testimonio consimari Cleanthes putat, tactus et oculorum nam Solis et eandor inlustrior est quam ullius ignis, quippe qui in inmenso mundo tam longe lateque conluceat, et is eius tactus est, non ut tepefaciat Solum, sed etiam saeue comburat, quorum neutrum faceret, nisi SSet igneuS. emo, inquit, cum sol igneus sit Oceanique latur umoribus, quia nullus ignis sinep tu aliquo OSSi permanere, necesse est aut ei similis sit igni quem ad-

1 Lacunam hi signavit, εὐκλεες proximo vorsu tribuit Ios Scaliger in Stephani poes philos p. 17. Apud Clementem in stromat scribitur ἀφέλι ιον, ναρεσων, ομολογουμενον ευκυἐς κα in Eusebii I. est: ἰφαμον, ναρεστον, ἀσφαώς, Piλον, ἔν Ἀον,

3 Libri exhibent Πισαδεῖς, quod mutavit in ρωαδευς Meinelitus in philol. I p. 373; lburgius coni. Πηδασεν , Menatus υσσευς, Mohnikius p. 69--ενς, quod idem esse voluit atque φρεάντλης. 4 Falsissimo hos versus a clemento ad deum relatos esse constat, os Dische, theolog. p. 420 sq.