장음표시 사용
1쪽
o R. ANTIQUISSIΜA UNIVERSITATE PATAVINA
2쪽
nritatis ultσres simus, non opinionum Plato, Da Republ.
3쪽
s rundem tot procellis exagitatum Pharos arri
det .multa tulit secitque puer, sudavit et alsit, usque dum praestitis praestandis nunc tandem limina vitae civilis acturo nil amplius secundum legῆ academicas roservatum est, quam, quod tanto temporis intervallo, tantisque vel virium induis striaeque conatibus, vel aerumnarum atque laborum impensis excolere dumtaxat adlahorahat, ingenii specimina, tantilla licet, publice proponeret dijudieanda Praestiti, quoad potui, nemo ultra posse tenetur; nec ullus praestolabitur juvenem virilis maturitatis specimina reddentem. ac te vero nisi luto manum immersisse animadverteris,
benevole lector, supersedeo memor utique esto, et nos quoque nuperrime adhuc praecepta dedis
se Syllae Iuvenalis), donec virili toga donatis ἱ-
euerit studiorum attingere metam. Nunc demum viam nobis tot annorum laboribus Stratam, cor ripientes hunc in ea prirnum, in spatio areae oiastiorii nostrorum, gressum praeseserre legibus
4쪽
Instinetus naturae, euius vigore ad saluberri in quaeque homines, incorruptae praeaertim indolis, quadam quasi necessitatis lege seruntur, a que nisus ille imitandi, dormientibus praecipue adhuc viribus altioris naturae semet ipsas deter minantibus, vigens, primis hominibus, in incun
hulis ulturae versantibus, variarum inventionum, et diversarum institutionum, tum necessitatibus, tum commodis vitae Prospicientium, sontem uberrimum praebuit. Rivi praeterlabentis, cujus ripam variarum commoditatum gratia aborigenes pete-hant, tremens et undequaque suave frigus in aere aestuante Spargens unda, quadam membra aestu et labore infracta, etiam absque immediatocontactu, relicient vi, eo contiguos alliciebat, u propius Propiusque accedentes, integros tandem et invitos quasi amplecteretur. Eslaetum autem reficientem semel atque iterum experti, nulli amplius dubitabant, data quavis occasione id, quod
5쪽
sibi proficuum intelligebant, essicere. Quousquis
autem homines naturae praeceptis obtemperaro haud desierant, balneorum in rivis et fluminibus liberis usus eo magis in desideriis erat, quo calidior gona exstiterat, sub qua vitam ducere ira tendebant. In ejusmodi enim regionibus ablutionem et res rigerationem corporis inter primas ita necessitates referri debere, animalia ipsa testantur, quae in iisdem undis refocillationem virium quaerere observamus, quae quidem non immerito instinctu ad id ducuntur, quod sibi profuturum sentiunt. Licet haec prolata, quod ad calidiores caeli regiones adtinet, nemo in dubium vocare adlaborabit, tamen eadem, teste Tacito et omponio Mela atque Herodoto, in Sarmatas quoque atque Germanos, quantumvis per longius tempus nivei boreae imperio subjectos, redundare observamus. Salubres igitur balneorum effectus, omni aevo Cogniti, eo populorum atque gentium antiquissimarum prudentes induxerunt antistites, ut eorum usum diligentem, tanquam religionis praeceptum,
et commendare et inculcare non tergiversarentur,
id, quod adhucdum apud cultores ramae in India orientali, et asseclasmuhamedis in Asia Α- frica atque uropa vigere non cessat Graecos ipsos atque Romanos et flumina, et sontes, et iliermas divinis numinibus quum honori, tum tu elae demandasse, in scriptis eorum superstitibus legimuS. Venerandorum autem Asclepi et Hygieae sa-serdotum, cuncta inde ab antiquissimis temporibus ad praesentia usque in salutem hum ami
6쪽
quaecumque in rebus sublunaribus sunt, sollicite molientium fere omnes, apprime inviati natura, exigentiis et sere instinctu quodam in hominibus rudissimi licet, atque cultura omni expertis ingenii, observato, magnum atque Potens et diaet licae et curae medicae, quum in conservanda, tum in restituenda sanitate, remedium in balneis non modo verbis, verum etiam factis reponebant. Omnes enim medici inde ab Hippocratis aevo ad recentissima usque tempora Paucissimis sors eraceptis, balnea tanquam remedia in variis morborum formis quum aestimabant, tum commendabant, atque datis casibus, applicare haud morabantur Aqua
Aqua quodlibet balneum liquidum intrat, vel
sola, vel aliis substantiis natura, aut hominum i tentione juncta Aqua igitur in omni casu constituens principale efficit, quae, quam primum in relatione cum organismo animali ponitur, iners Persistere nequit, sed agendo reactionem simul ejusdem provocare debet, variam pro circumstantiis diversis. Quod quemadmodum a priori cognoscimus, experientia etiam comprobatum anim.
Proprietates aquae, quatenus eandem in nexu Cum corporibus organicis consideramus, hae in senere sunt constituit omnium humorum orga- lucorum partem Principalem, ex quibus substantiae organicae componuntur Aqua igitur est,
quae gradum liquiditatis et solicitatis in liquidia
7쪽
et solidis partibus organismi humarii determinat;
est Praeterea vehiculum materierum ex hoc ipso eliminandarum, atque in partes, quibus componsetur, resoluta, id quod protessu vitali contingIt, in eundem essicaciam suam exserit Aqua bona, acido carbonico provisa in potum adhibita digestionem fovet, minuit servorem animalem, nec non ductus excretorio liberos constituit majori tamen quantitate, eadem intentione usurpata, uheriori, quam Proficeret, succorum inquilinorum dulutione, assimilationem et u poesim, quam non is
chat, nimis relaxat et debilitat. Proficit tamen hoc modo in istoxicationibus per ejusmodi sumatantias, quae in aqua resolubiles sunt, eo quod eorumdem resolutione atque quantitate sua or-gaui extensione et veneni obvolutione inducta, Rfectum ejusdem in organismum perniciosum me tit aut mitigat, et citius per vias excretorias ex orgamsi sphaera eliminare adjuvat. Non minus prodest in morbis ex abnormi consistentia fluid rum atque solidam partium organiearum scat rientibus. - Si ad temperaturam respicis, rigida parti, cui directe applicatur, calorem subtrahem, cis, hoc modo tanquam stimulus negativus, ani gonIStice processum vitalem ad restituendum C lorem subtractum, impellens, illum exagitat et i Citat. Calida directe calorem corporis animalis augens, Praeter quam quod humores diluit atque expandit, circulum tram accelerando, transpirationem expedit in potum assumpta, desectu acida carbonici fastidiosa, vomitum in dispositis prod
cere observatur. Diuilias by Ooste
8쪽
Aqua pro balneis adhibita, praeter enumeratos iam in genere, et alios adhuc essectus salubres post se trahit, qui ut innotescant, eruendum nunc prae ceteris erit quomodo in remedium vel diae-teticum vel medicatrix adhibita, per quas partes et per quam earum rationem in organismum antis male agat, nec non per quae atria in eundem pertingat. Quibus omnibus in calculum sumptis patebit, ubi et quid in sanitate aut conservanda aut restituenda balnea in genere sibi vindicare
Sub hoc respectu balnea si consideraverimus, eorum in corpus animale effectum praesertim per Partes, quibus gaudent, constitutivas, atque per temperiem, qua quum adhibentur provisa sunt, ne non per circumstantias, sub quibus applicantur, determinatum esse animadvertimus. Causa quorumcumque demum esseetuum, qui ex variis balneorum speciebus in organismum humanum directe vel indirecte redundant, in viribus medicatricibus partium constitutivarum balnei re. Posita est, quae vasorum absorbentium cutis ope in organismum deseruntur. Hac ratione igitur primo cutis organo ipsum, quod in balneo immediate a fluido ibidem contento adficitur, conside. randum esse, ad scopum praefixum apprime quadrare videtur. Cutis pro conservanda sanitate et vita organon summi momenti constituit. Ambit enim totam
9쪽
eorporis superficiem sedem exhibet sensus consem unis et tactus organi', eo quod per eandem transpirationis Processus dirigitur, Summum org non athartico constituit vi, qua gaudet, liquiadas et aerisormes substantias in corpus animale
recipiendi, in illis Praecipue morbis momentosum evadit, quum aegro, atrio communi, vel nulla, vel haud sui scientia medicamina porrigi valent deliinnit tandem epidermide sua limitem vitae, Hungit quodammodo organismum humanum a natura externa, ad quosdam gradus usque, cujus igitur impressiones in illum moderatur. Vasis suis absorbentibus particulas contiguas insorptas horum rami et demum trunci in massam sanguinis de inrunt. Absorptionem autem ejusmodi in tutIs s perficie contingere observationes et experimenta Probant. Etenim sortiora quaedam remedia, imo venena, si liquida aut aerisormia superilate cor Poris applicantur, quin virtutem Possideant a sticam, ab ob iis in superlici corporis vasis lym Phaticis recepta ut per haec in massam sanguinis delata, eosdem, ac si Per os ProPInata suissent, essectus manifestant. Sic incolae humidarum re gionum, aut Potius sui caelo humido degentes,
id, quod . . in insula Jamaica et in aliis Antillarum archipelagi insulis sit, raro aut parum hi Abere solent, quum quidem corporis superficies vasorum absorbentium ope neceMariam aquae quantitatem ex aere humido desumptam processu via tali subpeditat. Si halnea calore provisa sunt, e
magis adhuc absorptionem Promovent, Quantita
φquaei intra bora unius intervallum absorbendae,
10쪽
t alculo celebere naturae scrutatorum ad libram unam, imo ad quatuor usque definitur. Alii, qui absorptionem fluidi balneum constituentis in dubium trahebant, nisi terendo, ac si vi quadam, in vasa lymphatica imprimeretur, aut epidermis in loco quodam corporis, vel processu quodam cutis morbo o vel Oh viis laesionibus depromta fuerit, pressionem fluidorum in balneum impensorirum in organismi animalis superficiem, hinc reapse contingentem impreasionem mechanicam balneorum in vasa lymphatica, in calculum sumere obliti
sunt. Id tamen etiam verum profiteri debemus, proincessum absorptionis, terendo superficiem corporis ante balneum et in illo ipso insigni ratione
Promoveri, quin imo in nonnullis casibus cum ejus applicatione hunc procedendi modum conjungendum esse, siquidem facultas vasorum lymphaticorum absorbendi non modo in variis individuis disserat, verum etiam, quemadmodum h-
Serva iones docent, dispositio ad certarum liquiis darum et aerisormium substantiarum in se acti vitatem recipiendam nunc major , nunc mirior conspiciatur, Balnea vel simplicia sunt, vel composita, quemadmodum vel aqua sola constituuntur, vel aliis Substantiis a natura, aut per hominum intentionem Provisa sunt. Nos sola simplicia in conside
rationem Sumentes, nunc in tem PerRturae eorum
vicissitudines, quomodo his organismum assiciat, oppellimus in genere balnea vel calida sunt, vel