Basler Chroniken, herausg. durch W. Vischer and others.

401쪽

caulis et pastorali tugurio ad romum rapuit Israheliticum. Moyses eciam Istro soceri sui peccora ascens dux Hebreorum pretia domini ossit solicitor nec ommitto quod salvator in mundum natus re ceteris primo ortus sui primordia solis pa- storibus angelorum Wangeligavit preconio quid ergo tyranno illi a pastoribus viris fugato reliquum spei erit contra Thou-thone animosos, nisi ut ei eveniat quod superbo abuchodonosor, cui deus altissimus regnum et magnificenciam ac gloriam odit, et quem omnes populi, tribus et lino metuebant, 'ita quod quos volebat interficiebat et quos voluit exaltabati nonne, quia nimis exaltatum fuit cor ejus ad superbiam, depο- situs os de solio regni et cum bestiis atque onagris habitacio ejus erat, ita ut eciam sonum ut bos commederet Nicanor potentissimus hostis ach eorum nonne quia in superbiai cordis sui minacem manum extendit contra templum domini, eum cum maximo apparatu armorum venientem Judas Mach beus cum paucis conclusit, domino triumphum concedente, qui non secundum armorum potenciam, sed prout sibi placet, dat dignis victoriam ' osso multis racionibus et juribus osten-ri dero hunc ducem contra nos injustum gerere bellum, sed ne tibi longius norosus verbis existam, claudam epistolam, quam ad to pro aliquali consolacione ut amicus scripsi vale, mi frater i. Die veneris 29. mensis marcii civitas Basiliensis ad O-Horam n nicionem ornensium disposuerunt arma sua eriverunt cum pancri suo cum illo quingentis viris peditibus optimo a malis et centum quis capitaneus peditum fuit Johannes Orsinonet ivi in armis valde strennuus, et capitaneus equitum Holaricus senti magister civium Bausiliensium j. Et cum rhiam exissent ultra pontem Birse et sos ibidem in plano rocolligissent se et logerentur concordata et conclusa in Lutgerna suprascripta, supervenerunt nuncii emensium . qui nuncia-

24. xix mensis marcii.

402쪽

1476.

verunt Basiliensib s, ut ad civitatem redirent, et hoc ex intumacione Bernensium, qui ad presens eis opus non haberent, et sic avisati essent, ad quamcumque diem ulterius monerentur, essent paratii l. sicque reintraverunt Basileam. κεγα a Crastino, videlicet sabbato ponultima marcii, cum logoren-tur littere Bernensium in consulatu, dictum erat quod ii

ricenses, Wiigeri, Uri, Undemiaden et alii nollent ad presens

arma sua OVere contra Burgundum, quia eis ad presens m lestus non esset, sed ipse occuparet suo et Sabaudienses et

alios ipsorum inimicos, quibus ipse plus noceret quam quod 'eum nocere possent ipsi. Vellent expectare eventum rei, si ipse Burgundus vellet intrare patriam Miserorum sive consederatorum extuno Vellent sumere contra eum arma et ei Omnibus viribus resistere. sciam quia dominus noster imperatoreis mandasset pacem, illam vellent servare et videro, si clam δBurgundus eam observare vellet. quam si non servaret, ipsi essent excusati, cum defensio sit jure naturali admissa. Bernenses, Friburgenae et Olodrenses autem, cum relatu percepissent, cives sive incolas de Remon sugam dedisse, pr pararunt se ad arma, exientes cum decem milibus contra Re- 'Morietet mont seria quarta 27 marcii, nescientes quod dux Burgundia misisset certas bombardas cum pulveribus et aliis requisitiso secisset municionem misissetque 400 equites, ut observarent et defenderent quousque ipse eis auxiliaretur Venerunt crastinou.ex diseria quinta mane prope Remon et habentes consilium cum ndeputatis, quomodo eos inVaderent, et antequam sacerent didinacionem, aliqui juvenes de castris Bernensium direxerunt acies contra Remontenses contra prohibicionem consulum et capitaneorum. Remontenses autem avisati emiserunt ictus bombardarum et interficientes quinque et aliquos vulnerantes, reliqui retro cedebant et venerunt ad panerium, reserentes quomodo ipsis iactum esset . at illi male recepti puniti sunt, ut contra preceptum capitaneorum talia fecissent videntes, quod nil proficerent, reversi sunt Bernam etc. die Veneris proxima, Mori di videlicet 29. I. r.

403쪽

1476. 387 ιοι Dominus de solaburg electus Maguntinensis obtinuit pallium ij, pro quo solvit apo viginti duo milia florenorum, ecce sine symonia ego vidi rogistrum camere apostolice, ubi solum ponuntur decem milia, et a tempor dissolucionis concilii Isasiliensis jam ascendit laxa 1 milibu flore norum, et bene, quia aguntinus et alii lectores imperii nolebant salutaria

sacri asiliensis concilii decreta acceptare, et destruXerunt se et suos posteros et totam Alamaniam.

Dominica passionis, quo fuit ultima marcii, audivi ab uno Hii' Bernensi, quod inter alia, quo dux Burgundi perdidit, conqueritur plus de perdicione reliquiarum sanctarum et presertim de uno clavo et magna parte crucis Cristi, que nemo scit ubi

PerVenerint.

Tentorium ducis Burgundi est de amet interius, et Extraiktectum do simplici orico, idolico fiat syden, contextis miris clipeis et rosis sumptuosissime auro, erillis et lapidibus preciosis, quod habent Bemenses cujus mantellum, hoc os inseri rem partem, habent SMiseri. Tanta dicitur esse reda, quam oliquit, quod mire est Mestimacionis, et da dis in diem multiplicatur, et audivi a vicario Basiliensi, quod ultra trigesies contena milia scutorum aurivatorem perdiderit. Et audivi a domino Johanne Rudolfi Ethar commendatore dominorum Theuthonicorum domus Muthuson, quod ridericus vimporator Romanorum socerit concordiam cum duce Burgundie ante ussenam, quod ipse debeat expungnaro SMiseros et sis consederatos, et cum omnibus aliis debeat habere pacem, sorJeciam quomodo ipse vendidit nos colligatos iste possimus baldus, qui totam Theuthoniam destruit nec alicubi pacem usa it cui consenciunt omnes Romani imperii principes, qui

omnes connivent, et non est aliquis, qui se pro medio ponat, sed omnes intendentos in eum, ut eradicentur de terra vivon-cium so deus, qui subvenit tribulatis, reddet eis suo tempore mercedem condignam, quam meruerunt. omnes nobiles

illius patris gauderent, quod miteteri interficerentur cum suis j, qui sunt gelatores justicie, qui retroactis temporibus restiterunt nobilibus patris illius, quia nullus erat securus in patria, omnes redabant et nulli ordini neque elati parcebant, quin eos spoliarent, caperent et diversis supliciis interirent, et quamvis 'veniret clamor ad principes et ipsorum ossiciales, contra omnem

404쪽

1476.

honestatem permittebant tales redonos, fures et latrones in suis pidis et castris et manutonobant eos et defendebant contra omnem honestatem et tantum efficiebant, quod tam civitates

imperiales quam consederati illius lige sufferre non poterant, quin invaderent terras illorum principum, qui hoc permitteban fieri, videlicet Austrie et Smerio, o nobiles in illis partibus clamarent ad principes, nequam exauditi sunt et se opposuerunt eis et ad hoc devenit, ut ipsi juxta ipsorum demerita punirentur et domini ipsorum eos tueri non possent, auxilium ab illo nephandissimo nequam Burgundo peterent, qui ex hoc animum istrecipiens, gravavit cor ejus superbia dyabolus et disposuit sibi malum, quod evenit. ipse putat se esse adeo potentem, quod velit exstirpare et funditus eradicare Switeteros et eis cons deratos, et deo auxiliunt non prevalebit in vanitate sua. odit sibi ipsi laveam, qua suffocabitur, et tandem videbunt omnes lopatrio illius nobiles, in quem confixorunt, quia isti hoc o dinarunt, et videbit imperator, qualis ipse sit confundeturo potibi do populo suo. ipse suscitavit papam Statum qua

tum fratrem ordinis Minorum, similiter omnes rege et principes terre adversum nos, et deus absque dubio conteret dentes neorum in ore ipsorum et molas eorum confringet dominus, et inter omnes illos non est, qui iaciat bonum, et non est usque

ad unum ij, videlicet Sigismundum ducem Austrio dominum Athasis, cui et papa et imperator ejus patruus et omnes primcipes propter suam honestatem contradixerunt unan, n miter principes Europe, qui omnes iniquitate et impiotate sua

confundantur et Pereant.

April Di martis secunda aprilis venerunt Basileam equites domini nostri Sigismundi ducis Austrie de expedicione Gransensi, quorum dux fuit nobilis et strennuus vir Hermannus de p-xtinge cum centum 20 equitibus, qui sua strennuitato meruit hoc, ut ipse tamquam princeps in aggressu pretii contra Burgundum et in ipsius aspectu multos creasset et percussisset nobiles milites J. Abrii Eadem die supervenerunt de eadem expedicione equites nper Argentinenses missi trincenti optime armati militos et mi-

Aprila litares, qui crastino die recesserunt Argentinam.

22 nos.

405쪽

Eadem dis supcrvenerunt Murgenses, illingense3, ri- Aprila saccenses et alii de Brisggaudio. Item et letalatenses, Columbarienses si aliarum civitatum imperialium soldati in copioso numero: Omnes bono animo et leti, affectantes se statim debere redire ad expediendum

illum noceroten urgundum.

Unum quod michi rotulit dominus Heinricus de Lands- per nobilis, qui clam in expedicione Gransensi erat, quod in aggressu pretii de parte colligatorum et cum ille Burgundus

tecum magno apparatu armatorum ibidem contra eos fixus staret,

exiit unus magnus valde et sortis vir, noscit si do witata volLutgerna suerit, precesserit suam turbam cum Sua longa lancea, qui acclamaret totam turbam so vos intrepidi consederati, sequimini me o viriliter invadite nostrum si dei inimicum otis nolite sos timore eum neque retrocedite, mementote, quomodo patres nostri fecerunt, qui numquam fugierunt hodie deus ipse tradet inimicum nostrum in manus nostras.. et insiliit primus in eos, vibrans lanceam suam interiecit duos, et quamvis ipse fuisset ab inimicis pedibus prostratus, tamen urecepto animo surrexit, tantum effecit, ut tota cohors subvenissent et in fugam convertissent ducem hic post illam expedicionem accersitus fuit per prelatum nobilem dominum Hormannum de ptinge in militem creatus, quia ita strennuo gressus fuit pretium et omnibus aliis animum proliandit, dedit qui tamen pauco numero fuerunt, non ultra sex milia virorum, et fugaverunt quinquaginta milia urgundorum. Quidam miles dictus Bamoni capitaneus domini nostri Sigismundi ducis Austrio in Ellcnhori, assumptis sibi duobus milibus virorum, et equitum et peditum, intravit Burgundiam, rhobtinuit tria opidula, quia sugerant inquilini, et capta redaincendit a igni et villas circumquaque umbesam ij. hoc

videntos Burgundi venerunt magno apparatu equitum, olentes defendere suos et recipere redam, irruere volentes in eos ut

ille ut vir inperterritus destinata proda cum certis sociis, quilo minassem turmas equorum, Vaccarum et greges ovium et o

eorum cum aliis redis, Verterunt se ad Burgundos, habentes pirides et bastistas, miserunt sagittas in eos interea venerunt

pedites ab alia parte, quibus se uxorant proximius sicque

406쪽

factiim est, ut fugerent equites, ex quibus aliqui interfecti. insequentes preterea pedites occiderunt ex is ducentos, reliquisugierunt de nostris manserunt Me aliqui vulnerati, evaserunt cum proda magna et Venerunt domum cum salute, auxiliante

Αν,ii et deo seria tercia ante palmarum, que sui secunda dies aprilis , Aprii Die veneris . aprilis supervenerunt Basileam de thasi quadraginta equites Optime armati in subsidium nostrum comes Oswaldus de tersteta, assumptis sibi equitibus et editibus, intravit Burgundiam, sed quid gerit, nescio. postea dictum nobis fuerat, quod cum venisset Montispo ardum, audivit d i. minum imperatorem pacem mandasse, atque quod dux haberet certos armigeros pro defensione illius patrie quod cum audiret, rotrocessit et nichil egit, quia noluit offendere amicos suos de Plamon o Roschemonti). Ab iis sio Die veneris . mensis aprilis supervenit nuncius Ber- isnensium, portans litteras monicionis, ut statim Basilienses et alii colligati exirent cum armis ot venirent in subsidium, quia Burgundus obsedisset Paterniacum et occidisset ibidem in obtentu viros, mulieres et infantes i.

Rolacione didici cujusdam voridici viri, videlicet Zehender, de uno, qui sui eciam resons in illo conflictu Burgundorum,

ged by Corale

407쪽

qui dixit, quod ibidem deus ostendit suam potenciam adversus

Burgundos et suam piissimam misericordiam adversus cons deratos, quia tanta erat multitudo Burgundorum, quod si omnes ammovissent arma et fixi stetissent, non potuissent coi

. sederati tota eos die prosternere, quia ubi de consederatis erat unus fuerint ab alia parte 2 et ignominiose sugit atque turpiter reliquit omnia lenodia ab suis progenitoribus acquisita et suum proprium banerium et sigillum majestatis aureum ij. non est dictu facile quanta perdiderit. io Monuit multos de confraternia sancti Andree in sed plures dicunt se non Velle venire, quia campisum sit turpis. Eodem tempore, cum ipse dux Burgundi castra sua fixisset ultra nemus, quod dicitur Curi δὶ, quod citra Lausannam protendit usque ad Bolt, xiverunt Friburgenses cum duobus is milibus, volentos experiri, si aliquid possent ei auferre, et illi, qui in custodiis ducis orant, ut audirent et viderent eos venire,

statim nunciaverunt duci, qui continuo suum exercitum Ordia navit ad resistenciam, et medio tempore intra castra sua venit incendium a casu. quo comperi putavit Witeteros ibidem

'intrasse, fugam recepit secundo j. 11 Die palmarum, que fuit . aprilis, supervenit quidam Aprii et Johannes Pomhari, qui olim fuerat in concilio Basilietinis tarius domini cardinalis Sancti Calixti Johannis Poliar illo idem jam recenter de curia Romana veniens rotulit, socium lapsis quatuor septimanis in Roma vidisse in portico Sancti Potri affixas fuisso litteras cristianissimi principis domini . . . regis Francie, in quibus ipse mandat omnibus cardinalibus, archiepiscopis, episcopis, abbatibus, prioribus 9gepositis, dec

408쪽

392 76. nis, cantoribus, custodibus, scolasticis, archidyaconis et quibuscumque aliis in suo regno boneficiatis et ubilibet consti- tutis, ut prima dio mensis maj in Lugduno personaliter compareant aut cum pleno mandato sub pena indignacionis suere e majestatis ad tractandum de suturo generali concilios celebrando ij. Rotulit dominus Adelborus demolpor scolasticus Basilie quod circa sestum natalis domini Thurcus intraverit cum potencia terras domini nostri Fridorici Romanorum imperatorisci intersccori plus quam viginti milia hominum. οEXadverso vero rex Pomerio audiens hoc duxit arma contra Thurcum et inter cori sibi ultra quadraginta milia hominum. Audi lamentabit negocium imperato hec omnia sustinet et per totam Alamaniam nunciat pacem factam cum Burgundo in finem ut avertat omnes imperiales civitates ab adjutorioli nostro ipse, ut timeo, tenet partem cum Thurcis ot partem cum Burgundo, ut utrobique Cristianus populus insestetur et pereat et non fiat resistencia hereticis et paganis j.

, i siet Venit de curia dio palmarum dominus staricus

Poma canonicus ubicensis et decanus beate Mari Hambu rogensia ad Basileam, qui retulit, quomodo dominus rex Francie publicaverit in toto regno Franci per suas litteras, subci dignacione regi majestatis suo ot perdicionis suorum rela- Mai turarum et beneficiorum pena, ut e totum mensem maj anni currentis, videlicet 1476, in Lugduno compareant secum tu aliis principibus et prelatis Germanie de celebracione generalis concilii tractaturi quarum litterarum copias transmisit

Romam cardinalibus t aliis prolatis ot publice affigi sociti.

do quibus seniores cardinales contenti erant, sed juniores non. quia papa Sixtus non antiquorum cardinalium consilio, sed aejuniorum et suorum amicorum consilio curiam regit. Retulit insuper, quod idem dominus rex Francie vini nem, que camera est ape receperit ut nepoti pape cardinali Sancti Sixti togato ibidem non prohibuerit ibidem esso, potest enim ire coquitare quo volit, sed legacionem suam amodo ibi-n

25. comparant.

409쪽

1476.

Retulit ociam, quod idem domino regi Franci assenciant dominus noster Fridoricus imperator, rex Anglie, re Scocie, dux Burgundis et dux Britani o alii principes Alamant et Germanie ij. Eodem tempore quidam mercator urcnbergensis scripsit civitati Basiliem intor alia, ut in hac infrascripta cedula, quam michi dominus prothonotarius Basiliensis tradidit prosentibus

mserendam, continetur:

Feria quarta ante pasca venerunt nuncii reverendissimi Aprita0

410쪽

patris domini archiepiscopi aguntinensis de senburg et portaverunt pallium ij. hoc scientes comes Johannos de Ebe sicin et Alwegus de Sult eciam comes volebant eos invasisse et cepisse, pretendentes dominum Maguntinum eis foro obnoxium adhuc racione proterito litis λὶ sed avisati in Rinsoldon, manserunt ibidem cum eis vim inserre non auderent, miserunt ad dominum swaldum comitem de tersteta, qui is misit 4 equestres, qui eos salvos ducerent, et sic venerunt Basileam. Alsacia et woria est spelunca latronum, ut cum homines veniant do Thurcia et ab omni parte mundi salvi, hic spolian intur et capiuntur, et hac causa habemus lites cum Burgundo, quia nobilos illius patri numquam volebant habere pacem, quousque per consederatos magne lige arcerentur. Propterea odiunt civitates importalos, ut sub ipsis reprimantur a talibus spoliis ot rufis, volentes ocius subesse Burgundo Et durum lidominum pati, quam habere pacem maledicta gens, que

alienis spoliis cupiunt divites fieri δὶ .i mi bi J Eodem tempore primas lamante Magdoburgemu

a. Illa sacra septimana palmarum . . . capitaneu domine . . . v.:.fi, ducisse Sabaudie assumptis sibi quatuor milibus armatoriim duxit acies contra Friburgens is, qui cum duobus milibus eciam contra eum in pugnam se armerant et exierant Contra eos. medio tempore venerunt do una sexaginta viri, qui videntes turbam S audiensem per montes cum clamore valido descem tidonios in hostes irruerunt, et cum hoc Friburge is viderent. juxerunt se eis ot interfecerunt de S audierin , quinque principes et comites videlicet . . . . et multos nobiles reliqui terga vertentes fugierunt, et illi spolia receperunt reversique sunt cum gaudio ad propria cum salute'.