Théophile prètre et moine : Essai sur divers arts = Theophili presbyteri et monachi libri III seu Diversarum artium schedula

281쪽

Pere partem lateris sive tegulae minutissime, et liquefac picem in testa ollae, modicumque cerae adde. Quibus pariter liquefactis 'commisce pulverem tegulae et sortiter commove atque in aquam emunde. Cumque coeperit refrigerari, intinge manus utrasque in aquam et macera diu, donec possis ipsam consectionem extendere et trahere sicut Pellem. Hanc consectionem statim liquefacies et implebis ampullam usque ad summum. Cumque refrigerata suerit, 'ertrahe in ventre et in collo quodcumque volueris, tollensque se Pros ductorios graciles et parvulum malleum, et tu tene in sinistra manu ampullam, et dextera ferros unumquodque in suo loco, et lac puerum desuper percutere quocumque modo Volueris, leniter aut sortiter, ac depone cam Pos, ut caVi sint, et opus elevetur. Cumque Per omnia semel percusseris, apposita ampulla igni eice consectionem, recoctaque ampulla eiectaque

282쪽

ub igne, rursum imple eam, ac sicut prius percute eam, Sicque facies donec Omnes campos aequaliter deponas, et omne opus ita consorinos ut appareat quasi susum sit. Hoc autem omnino procura ut argentum ampullae ita spissum Sit, ut cum Opus Percutiendo formaveris, cum serris sossoriis possis illud decenter incidere, sodere et radere. Quo peracto, si volueris, sae auriculam susilem eodem modo quo formasti auriculas argentei calicis, et in anteriori parte deductorium, unde vinum effundatur, quae confirmabis solidatura , argento et Cupro mixto, ut SuPra. Deinde, ubicumque volueris, nigello ornabis, et reliquam deaurabis ut SuPPR. dem modo sucies scyphos argenteos et aureos atque Seu

tellas, et pixides ad oblatas imponendas et capsulas thymiamatis et manubria in cultellis, et imagines in erucibus et plenariis ex

auro Sive argento a Ut CuPro. dii seu, remplisseχ-la de nouueau, balin

t edita comme au paravant; votas sereE

Comme ci-dessus. Εnsuite, partout ou Ous Dudro, unus ornerea de niello; vous dorerm te reste Comme plus haut .

283쪽

CAPUT LIX.

Si vero thuribula ductili opere componere volueris in auro vel argento sive cupro, Primum Purificabis ordine quo supra, atque funde in fusoriis serreis duas marcas vel tres sive quatuor, Secundum quantitatem quam vis habere superiorem partem thuribuli. Deinde attenuabis in rotulam eo ordine quo superius calicem argenteum majorem, excepto quod hoc opus spissius et prosundius ducendum est interius, ut altius sit exterius, ita ut altitudo in se ipsius latitudinem totam habeat et ejus medietatem. Cujus altitudinem cum produxeris, priusquam latitudinem eo stringas, pertrahe in eo turres, videlicet ut si Premo unam octo- angulatam, in qua fiant eiusdem numeri senestrae, sub qua fiant quatuor quadratae, quibus singulis imponantur tres columnellae, et inter eas duae senestrae productae, in quarum medio super

savotis en haut une octogone avec un

284쪽

mediam columnam fiat senestella rotunda ; sub quibus in tertio loco formentur aliae turres octo ; quatuor videlicet rotundae contra superiores quadras, in quibus fiant flosculi aut aviculae vel bestiolae, seu senestellae, et inter eas quatuor quadrae, quae et latiores sint, in quibus fiant dimidiae imagines angelorum , quasi in eis eum alis suis sedentium. Sub quibus in ipsa rotunditate vasis fiant quatuor arcus in supremo modice producti, in quibus fiant

quatuor evangelistae sive in specie angelorum, seu in figura animalium ; inter quos arcus super ipsam oram rotunditatis ponantur quatuor capita leonum sive hominum susilia, Per quae catenae transeant. Hiis ita pertractis cum serris ductoriis et malleis, interius et exterius percutiantur, donec Omnino formentur, sicque limentur et radantur, serrisque fossoriis sodiantur. Haec est sup

rior pars thuribuli. Deinde percutiatur inferior cum suo pede, in quo fiant quatuor arcus, qui respondeant superioribus, in quibus sedeant quatuor flumina Paradysi humana specie cum suis amphoris, quibus effundatur quasi species fluentis aquae. In

itihme de la rondeur, seront quatreiates solidum de lioris ou d'hommes, a travera tesquelles passeront les chal

et en deliora on tes battra juriu'a cequ'elles solent enti Aetnent sorniges; on tes limera, On les raclera, ora tes uillem avec les sera . crevser. 'estia partie supisi eure de l'enc Uir. On haura la partie insist eum et sonpied; on y sera quatre arca qui r pondent a Ceux du haut , et danslesqueis semni assis ira quatre fleu vesdu Paradis solis la forme humaine,

avec leura urnes, d ou semblema sersipandre une eau ruisset ante. Dans Ies an es oti s 'unissent les Cercles,

285쪽

angulis vero, quibuS conjunguntur circuli, figantur capita leonum

si e facies hominum de quibus supra diximus, ita ut in inferiori partes adhaereant facies in quibus firmentur catenae, et in sup riori capilli vel coniae, per quas transeant ipsae catenae. Quod si pes cum ipsa inferiori parte nequeat percuti, fiat singulariter sive ductili sive fusili opere, et imponatur cum solidatura argento et cupro mixta, de qua supra diximus. Lilium vero cui anulus imponendus est, et cui catenae Superius infigendae sunt, fiat similiter ductili sive susili opere, in quo formentur flores aut aviculae sive hestiolae secundum qualitatem inferioris operis. Hoc thuribulum si fuerit argenteum aut cupreum, Poterit deaurari ordine quo supra. Quod si quis Voluerit laborem apponere, ut thuribulum pretiosioris operis componat, similitudinem civitatis, quam vidit propheta in monte, hoc modo poterit exprimere.

sui vante exprimer i image de la citaque vit te prophἡte fur la montagne.

286쪽

Tolle argillam fimo mixtam et bene maceratam, et fac siccari ad solem, siccatamque comminue et diligenter cribra. Deinde cribratam aqua commisce et sortiter macera, et exinde compone tibi duas massas ad magnitudinem quam vis thuribulum habere, unam inferiorem, alteram Superiorem, quae altior erit ; quae massa vocantur nuclei. Quos statim personabis ligno in longitudine inquatuor costis aequaliter inciso, sicque siccabis ad solem. Post haec transduces eis serrum, quod dicitur tornatile, longum et mediocriter gracile, quod sit in una summitate grossius et in tres costas Remussum aequaliter, ae magis magisque gracile deductimusque in finem, in cujus grossiori parte imponetur aliud serrumhreve et curvum, sive lignum, cum quo POSSit circumverti. Deinde habebis duas columnellas ligneas super scamnum fixas et ab invicem sejunctas secundum longitudinem serri, quae ΗΑΡΙΤRE LX.

et s'emiant de plus en plus juriu'. la fila ; a sa partie plus grosse Sera

287쪽

singulae habeant in anteriori parte singulos clavos similiter ligneos, ad mensuram palmi longos, et ad similitudinem gradus incisos ; super quos ponetur lignum aliud rotundum, ita ut possit

propius et longius removeri, super quod requiescat manus tornantis. His ita compositis inter duas ipsas columnas pone serrum tornatile, quod nucleos continet, et coram te ad laevam manum

sedente adjutore, qui circumvertat illud, tornabis serris acutis ot latioribus ex omni parte usque ad aequalitatem, sic luct sominabis nucleos illos ut sibi conjungantur aequali latitudine et spi situdine in medio. Inter id es vero inferiorem partem a medi tale inserius, ita, ut latitudo superior duabus mensuris inferiorem superet, in qua formabis et Pedem. Eadem quoque mensura imtercides superiorem partem , cujus tamen altitudo tanta erit, ut ter intercidatur ad similitudinem lignei campanarii, ita ut quo libet incisura sursum magis magisque gracilis sit. His ita tornatis eice ferrum, et cum cultello incide in latiori limbo superioris nuclei quatuor angulos usque ad incisuram, quae ei proxima est,

Coum en montant devienne de plus en plus poliatue. Ces cli es t urn.es, Mea te ser, aveo uti eouteau laille

288쪽

ita ut in crucis modum formetur, et unumquodque cornu aequales

habeat latitudines in tribus parietibus, sed altitudo contineat mensuram et dimidiam latitudinis : in qua etiam pinnacula ad similitudinem tectorum formabis ; saei es quoque in proxima

turri octo costas, quatuor latiores, et quatuor strictio S, quas etiam rotundas lacies, ita ut anguli latiorum promineant, et strictiorum cavi sint, ut sic rotunditas appareat; in quibus ad

mensuram suam tecta convenientia formabis. Turrim vero penultimam eodem modo formabis, sic tamen ut rotutidae costae super inferioris latas formentur, et inferioris rotundae sub superiorum latis aptentur. Superior vero turris octo costis aequaliter latis et

absque tectis sormetur. Haec erit superior pars thuribuli. Inferioris partis autem latior limbus, incisis angulis similiter in crucis modum formabis, ut superiori coaptetur, et inferior limbus in rotundum finiatur. His taliter aptatis tolle duo ligna ad longitudinem pedis et grossitudinem unius digiti, et attenuabis ea ad

la plus volsine, en forme de croix; queeliaeuti des bovis ait des large urs ἡgales fur les trois parois, mais que la

mie de la largeur : vous y formerrade, falles h l' imitation de totis; vousseris dans la tour la plus proche huit Paris, quatre plus larges, quatre Plus sitroiis , qui seront arrondis de saccinque les angies des plus larges solent

en salille, ceux des plus sit ita ren-tranis, polir qu ain si la rondeur soli apparente; vous les sumonterea de totis en rapport aveC leum dimensioris. Vous serea de mδme l'avant emi et Our, de sorte cependant que les cotes rondes solent sormέes fur les larges de celle qui est au-desinus, et que lex rondes de I'iniari re s' ustent Aoustes larges des supέrieures. La inur dudessus serii satis . huit cotes sigale. merit largos et satis totis. Ce sera lapartie supέrieure de t encenso iri

289쪽

spissitudinem, qua ceram' habere volueris, aliudque lignum tantae longitudinis rotundum et grossum ut hasta lanceae; et habebis cellam latam longitudine pedis, et duabus ulnis longam et valde aequalem, super quam configes praedicta duo ligna, ita ut a se spatio dimidii pedis disjuncta lignum contra lignum aequaliter aptetur. Deinde tolle ceram puram quam igni appositam sortiter

macerabis, sicque consideranter' duo ligna super ascellam colloca his, Prius aqua subposita ne adhaereant, et illud rotundum lignum madefactum utrisque manibus fortiter Superducens secundum spissitudinem lignorum attenuabis. Et cum multas partes aequales cerie paraveris, sedens juxta ignem incide eas particulatim secundum spatia, quae in argilla thurihuli incideras, et uni. cuique spatio suam particulam modice cales actam aptabis, atque cum ferro ad hoc opus apto et calefacto circumsolidabis. Cumque hoe modo totum nucleum extorius coo Perueris, acci Pe serrum tenue ex utraque Parte acutum in modum gracilis sagitta', cum

290쪽

parvula cauda ligneo manubrio infixa, et cum illo ex omni parte circumcides, et cum buxeo ligno eodem modo formato planabis, et ut in nullo loco cera spissior sit Sive tenuior quam in alio, procurabis. Deinde pertrahe in singulis frontibus Singulos arcus, et in obliquis parietibus similiter, et sub singulis arcubus ex utraque singulas valvas, ita ut unaquaeque Valva quartam partem spatii contineat, et duae partes in medio remaneant; in quibuκ spatiis pertrahes sub unoquoque arcu singulas imagines apost lorum, quar singulae teneant Singulos breves in manibus, estigie qua volueris, quorum nomina scribes in limbo circa arcus. In spatiis vero triangulis, qui tectorum pinnas Sustinent, formabis similitudines duodecim lapidum, disponenS unicuique apostolo convenientem lapidem, secundum significationem nominis sui, quorum nomina scribes in inferiori limbo ejusdem spatii, et in sin

gulis angulis juxta lapides iacies singulas senestellas. Haec erit similitudo de qua propheta dicit: Ab oriente portae tres, et ab Occidente portae tres, et ab Meridiano Portae tres, et a Septen-

sur les parois latarales; sous chacundes ares de eliaque cotε une porte, de laqon que chaque porte enitimasse lequari de l espace, et que deux quaru

une image d'apotre qui liendra clausta main une tabletis, de la sigure que

itans la hordure aut Our des ares. Duns lex es paces triangula ires qui foutiennent les saltes des totis, uous res' senterm douM pierres, distribuant, chaque apotre une pierre ConVE- nable, selon la signification de sonnom ; vous ἡcrium leura noms dans