Systema vegetabilium secundum classes ordines genera species cum characteribus, differentiis et synonymiis

11쪽

quam dicunt definitionis, qua olim quidem species agna

tas distinguebantur, hodie vero consuriduntur otius; altera, brevis plerumque et manca ut plurimum, descriptio. His accedit quod novis speciebus in dies undique irruentibus, definitiones seu diagnose antiquiorum et olim jam notarum plantarum ex integro saepius sint reformandae ; quod vero tunc tantum sin exitiosa temeritate fieri poterit, si et novam et antiquio-xem speciem quam persectissime noveris. Iam si tuis ipsius oculis sidem habere saepius non poteris, quaenam sit aliorum, quae descriptionibus habenda currente sae- P calamo exaratis, interdum ad unum modo exemplar paratis atque momentis, ut ita dicam, comparationis saepius omnino destitutis, facile intelliges. Breves istae

et imperfectae descriptiones, quas ciagrapha potius

diceres exhibere quam icones, illos tristes dissensus pepererunt hos inter, qui vivia plantis, sive spontaneis

sive cultis, praecipue student Drbolarios et illos, qui

εiccas tantum noscunt Camerarios . Alter alterum ridet, neuter jure meritoque.

In Diagnosibus oraculorum stylo expressis, ut in prioribus distematis egetabiliram editionibus fieri solebat, acquiescere nobis non consultum videbatur. Paucas enim tantum species solis hisce di agnosibus et luto et iacile distingui posse nobis persuasum erat. Deseriptiunculas igitur saepius contractas, litteris minoribus expressas cuiquo diagnos subnexuimus, quo citius rectiusque planta indaganda eruatur. Si in Irideis, Cy- Peraceis, Gramineis nimis forsitan copiosi suisse vide mur, vel ipsa rotei progenie hujus natura nos excusabit. Nobis enim et in Bolanico videtur, ut Quintiliano in oratore, rima esse virtus perspicuitas, ut

osermo et doctis probabilis, et lanus sit imperitis, , ,licet persuaserit quidem jam mullos ista persuasio, ut id jam demum eleganter atque exquisite dictum pu- tent, quod interpretandum sit: aliis vero familiis ut generibus, ubi speciem una facile nota, ut ex ungue

12쪽

leonem, dignoseas, verbis pepercimus, nolentes in Iu- eum ligna ferre. Synonymias, quantum per otia licuit atque, atrorum et librorum et herbariorum copiam, amicorumque monita, gnaviter undique contulimus, nee tamen temere spatio abutentes, nec ter denis verbis integras implentes paginas, ut saepius in Bolanicorum synonymia saetum videmus, unde utrum nigri albi vopius inesse libris botanicis nune soleat, serio quidam nuper interrogavit. Ubi nec adspectus nos edocebat,

nec summorum virorum auctoritas sustieere videbatur,

dubitam saltem movisse juvabat. Ianua enim , Perquam ad veritatis adytum via ducit, seopsis est et judieii suspensio, quam signo expressimus . Si quid in synonymiis Peccavimus, excusabit nos sorte illud, quod, si diversa a variis auctoribus, qui eodem tempore scripta

sua ediderant sese invicem ignorantes, nomina plantis indita exceperis, ceterae ex mero sint errore Progenitae, sive homonymiae sint eodem nomine diversas tantas complectentes , sive heterqnymiae, unam eandemque plantam diversis nominibus indicantes.

De synonymiis haec valent ubi planta tuto et facile distingui possit et ab omnibus noscatur, ibi nulla est

synonymia nec homonyma nec heleronyma; ubicunque vero plania aut per se sivo sallacibus notis et difficilioribus sive raritato sua dubia sit, aut per auctoros iacta dubia sius cone sive descriptione minus persecta, ibi decem et ultra non raro invenies synonymias , erroris licet silias omnes. - Etenim si ille, qui primus planiam per se dubiam et sallacem descripserat, omnes eidem inhaerentes allacias exposuisset, qui secundus post illum venerat, in eadem minimo Potuisset errare, nec tertius et sic porro. Atque tali ratione nec una eademque planta 3ub nominibus interdum decem totidemque di agnosibus diversis designata suisset, nec duae aut tres diversae sub uno eodemque nomine saepius apud varios auctores delituissent species. Si in nostra igitur oditione unam eandemque plantam forsan his aut etiam

13쪽

tor sub diversis nominibus adductam videris, noli mirari aut nos carpere, priusquam et aliorum opera bo- lanica et ipsius scientiae amabilis patris sedulo pervolveris disces enim, si nescias adhuc, in his talia latere vitia, quae non solum incuria suderit, sed quae humana Parum caveat natura. Qui vero platalas ab ipso non visas bis sub diversis nominibus enumerare nimis horret, sub eodem saepius nomine species duas aut tres diversas sepelit. Descriptiones ergo, ut quam Persec-lissimae reddantur, ne hinc et illinc a recta aberremus, omnis danda est opera. oriographiis denique ad umbilicum perducenda est botanica, ne dubium progignatur ex dubio et abyssus abyssum invocet in voce cataractarum multarum. Eo enim res nunc pervenita Olanica, ut, qui viginti abhinc annis spatio 3- lustrorum totam sere scientiam amplexus fuerit, nunc totidem

lustris vix unius familiae v. e. cypera earum, grct Hai num Proteacearum, amaranthacearum, semissosculo- saxum, osculosarum etc. historiam absolvere possit.

Spatio pareituri veterum synonyma, extricatu Aa pius dissicillima, rarius quidem quam sas suissut adduximus; cones autem, si quae nobis notae suerant, fideliter indicavimus, recentiores melioresque saepius quam Veterum ligneas, quarum paucissi Inas figuris bonis an

numerandas esse censemus.

Plantarum, quas ipsi non vidimus diagnose sive desinitiones non temere mutavimus, sed ipsissimis auctoris verbis recepimus licet saepius minus lauste electis. Non enim praeceptoris aut grammatici officio sungi et .soloecismos et barbarismos quibus proh dolor tam graecis quam latinis libri olanicorum redundant expungere voluimus. Interest enim critici nosse, non tantum quae auctor dixerit, sed etiam quomodo eadem dixerit, quum plerumque antiquum illud et hodie quoque valeat: cui lecta potenter erit res, nec facundia deseret hunc nec lucidus ordo. Recentiorum termi Dologiam novissimam tunc tanium recepimus cum vero scientiae incremento

14쪽

liori nobis visum est, probante Quintiliano excogitala,

et ut rei perspicuitas inde augmentum sibi vere possit; non vero ubi rebus antiquis et olim jam notis nova tantum nomina imponuntur, quae Fabii dictum nobis in mentem Oeant, ,multos, quibus loquendi ratio non desit, inveniri, quos curiose potius loqui dixeris

quam latine. Pluribus, ut videtur, in recentiorum termino logia receptis verbis iacile caruissemus. Nomina tam generum quam specierum ab antecessoribus nostris proposita ut plurimum relinuimus antiquioribus non raro jus suum restituimus paucissima inale tornata incudi reddidimus. Ne moles voluminum Dimis augeatur, et ut maxima pars graminum uno volumine absolvatur, consultum duximus, cyperaceas et gramina classis tertiae in secundo volumine pertractare.

Liceat intorim hic pauca de iis praemonere, o quod dubitemus, quin omnibus notissimum sit, familias hasce longe dissicillima esso, et inter omnes hanerogamas maxime ancipites; sed quod paucis persuasum esse videatur, in permultis vel doctissimum groslogra Phum in tenebris potius quam in luce versari. In tanta igitur quae, - pace tot et tantorum clarissimorun virorum qui totos se huic ludi consecrant, dixerim. agros tographiam nostris adhuc temporibus premit, confusione, cur vereamur consileri condide, et Os quoque

plurima adhuc in hacce nostri oporis parte desideroro, de pluribus dubitore, in multis caeculi re, haud a I .adent Pi ignorare et nesciret Et vos, qui haec prosi teri non veremini, vos neque pudet, dicat forsitan aliquis, Deque taedet incepti operis vostri P - Puderet sane taederetque, si piguisset laboris, si omne, quod in nobis erat, studii et diligentia non sedulo in opere

nostro adhibuissemus; si per annos non die noctuque

libris, herbariis , hortulis nostris incubuissemus; si denique alios plures novissemus nobis feliciores. Sed forsitan alii quoque, qui operi tali sese accingant quum

per noctes plures vigilaverint, nobiscum et cum Postolo dicent: . Domine, domine, laboravimus Per m

15쪽

,,nem noctem , et nihil piscavimus i uecessoribus vero nostris speramus, melius rem successuram fore. Inventis enim facile est addere, et iaciunt aliena peri

cula caullam.

Quod et Palis O de B eiu Do is agrostographiam novam secuti simus, vituperabunt, qui patriis graminibus otium suum consecrarunt. Sed qui clarissimorum Brown,'umbo I di et Ony Iran aliorumque tropicis reducum botanicorum gramina generibus innaeanis subscribere nolint, veremur ne coacti sint, donec aut meliora didicerint aut docere voluerint, genera istorum holanicorum interim nobiscum admittere. Synonymia in graminibus vix systemate iacilior. Non pauca quidem nobis in herbariis nostris adsunt gramina, tam Europaea quam tropica sed non omnia; noe ab omnibus, qui de graminibus scripserunt, uel Oribus ipsis denominata specimina, ut indubia plane sit synonymia. Attamen speramus, eum, qui omnes a nobis adductas species ex ipsis auctorum, qui illas descripserunt, herbariis ante oculos habiturus sit, aequum de nostro Augiae stabulum purgandi tentamine judicium

laturum fore.

Qui in bolanica genera nova plus quam aequum est, Spernunt, nescire videntur, et in ornithologia, in Herpetologia, in Ichthyologia, in Entomologia, in Hel- minthologia, in ineralogia pauciora olim fuisse genera, sed succedente tempore specierum et generum numerum augeri. Quin plures in diversis olim tam animalium quam vegetabilium et mineralium generibus an Omalae species et invita quasi natuaa in eam intrusae, nunc collatis ex utraque India et utroque polo assinibus et agnatis , amplissima et Interdum sere naturalia

genera constituunt.

Severiores criticos nos reprehensuros ore, quod in generibus, numero specierum suarum jam laborantibus , novas a clis peregrinatoribus Brown, Bolde et Aonpland etc. delectas species calci potius seriei specierum subjunxerimus quam suo quamVis

16쪽

Ioco Posuerimus, non veremur. Tum enim hac in re plurimum sane peccavissemus seriem meo Mummnos edituros promissi, non rudem indigestam quo molem si licuisset per deos immortales species nunquam a nobis visas debito reponere loco. Jam vero Critici eas definitiones vel diagnoses, quibus characteres specierum novarum ab auctoribus circumscribuntur, eum

his sedulo comparent, quibus species olim jam in systemate receptae distinguuntur, et nobiscum, speramus, sentient, quarum rerum ratio data non sit, eas invicem comparari non posse Iis igitur, qui novas novis characteribus proposuerunt species, aut omnes in systemato receptae definitiones habita novorum, quibus novas suas distingunt species, characterum ratione resormaridae suissent, aut singulae specie novae locus suus

inter species jam notas manifeste et in perpetuum indicandus. Non enim nimium petere nobis videmur, postulantes, ut cuique, qui novam speciem proponat, Bolani eo species jam in systemate descriptae, sallem quoad definitiones, notae sint. Neque fieri, ut videtur, poterit, quin novam suam, quam invenerit, plantam in sustemate quaerens unam alteramve, quae novae suae Prae ceteris sit similior, reperiat. Hanc itaque systematicis monstrare oportuisset, quo certius rectiusque ab his sua possit collocari sede. ulla enim prorsus speciebus novis subjuncta assinitate characterumque hucusque adhibitorum nulla in novis plantis habita ratione, nemo sane, qui has ipse non viderit, iis suum in specierum serie locum assignare poterit. A systematicis vero petere, ut species omnes novissimas et rarissimas suis ipsi viderint oculis, quam est e pumice postulare. onendi ergo omnes, qui novas primi proposituri sint planaas ut memores suturi specierum suarum in systemato loci, inter species in systemate jam receptas eam indicent, quae novae ab ipsis propositae maxime sit amnis. Nos novas species calci potius specierum seriei subjungendo, quam temere illas interponendo nostra maluimus ingenue confiteri dubia, quam ex-

17쪽

trema experiendo vaniloquam ostentare eruditionem, cujus vestigia nos terrent. Unicum enim hic, ut verba iactis probemus, exemplum dare liceat, quantopere sit arduum, novis speciebus locum assignare debitum, nisi ipse speciei novae auctor proximam ejus indicaverit assi-Ditatem. Hunt inium b. et Onyl. Nov. Gen. et

sequentibus distinxit verbis: Bromus culmo soliisque scabris convolutis panicula simplici verticillata spiculis sub rotundis sex floris valvulis alveitiis scabris, Corollinis glabris, inferiore duplo majore arista brevissima. Iam quonam, quaesumus, loco hunc Posuisses Anne unquam astinitatem suspicatus suisses cum

BROMO panicula erecta, spiculis ovatis glabris aristatis; corollis superne dilatato- auriculatis membranaceis, qui est BROMus briasides Lam. ustr. n. Io6o Quaenam inter utramque speciem, si definitiones istas species, similitudo Quis ex his BROMu Brisoidem L. α- mare qui nunc genus proprium efficit proximum Qsse concluderet BRoΜo OIundato Humb. et BonρL, nisi ipsissimus o monuisset auctor Atque lalibus toties premuntur systematici angustiis, quoties specierum novarum auctores levis sane negotii, sc verbulo notare an initatem, iguerit. Superest, ut rationem reddamus, eur in enumerandis plantis Smstemati potius Linnaean inhaerere misi uerimus, quam nova et, ut junt naturali ci de Iussie aut Decando II uti methodo. Primum gratias in sempiterna viri immortalis merita animus nos vetuit vel ipsum libri titulum immutare. aluimus enim nova, Hae adtulimus licet quater sorsitan sup pellectilem I innaei bolanicam copia superent instar novae ess edisionis Smstematis Heges tiaram Linnaei, quam novo operis titulo Linnae aliorum quo merita obscurare. Miri imo vero vilia et menda Systematis iti-naeani dissimulaturi aut ex crisaturi sumus. Ut enim Nec optimus quisque sine viliis nascitur, sic et rebus

humanis omnibus semper aliquid deest nihil ab omni

18쪽

parte healum obis autem illia reliquis praeserendum systema videtur, quod majoris sit persΡicui totis, brevitatis iaciliorisque usus. In hoc enim vertitur roteardo ut facile et nullo quasi negotio aysu male lipossis; reliqua omnia, qualio eunque sint, suste malum

principia et ornamenta, si accuratiore severioris Logicae trutina ea examinaveris, vana videbuntur et irrita. Natura, quae nec classes creavit, nec ordines, nec sa-

milias, nec tribus vel sectiones, minime omnium vero genero, naturo, ut ipsius et gravissimi auctoris, Pal- res, verbis utamur, systemata nostra omnia, quidem

nocet facit et vilipendit Systemata enim in Boiani canon majore sere, quam ova, nixu poni posse, bolanicos vel immortalis Adanson jam edocuit Adna naturae, his in aeternum clausa, nec quid naturale, quid vero non naturale sit , Iacile dices, riuum natura ipsa in aeterno tibi incognita sutura sit. minc iactum est, ut, quod quisque ipse secerit systema id credat naturale

aliorum opera spernens Hinc methodum naturalem ab ea diversam, qua utitur cis de Iussiera, proponit

Decando te, aliam Ieau me de St. Hilaire, aliam Trant intch, aliam Baesch, alii alias laudant. Atque, quod sane mirum, illud ipsum, quod paucos ante

annos maturae consentaneum vel naturato videbatur

auctoribus, ab his ipsis brevi post ut longe a vero alienum novo commutatur systemate. Sic, si primam systematis naturalis et de Iussiere editionem eum innumeris correctionibus, permutationibus, additionibus, transpositionibus a viro indefesso in Actis eademi eis Parisinis prolatis comparaveris, novam lane speciem illius systematis habebis, quod ante annos viginti naturae maxime consentaneum esses dicebatur. Natura tamen interea iaciem suam non immutavit. Atque haec quoque non ultima calamitatum est, quae systema naturale premunt, quo quovis sere novo genere aurea illa Homeri calena disrumpatur, qua genera, tribus et familiae plantarum in hisce systematibus connectuntur, ita ut progrediente quovis anno scientia, quovis etiam

19쪽

anno ea novam induere oporteat formam. Non idem vero evenit systemati innaeano, cui nulla omnino classis nova vel per annos jamjam LXXX adjungenda suit, licet numerus plantarum a prima distemiis Heget ilium editione quinquies et ultra auctus sit. Systemata autem, quae dicuntur naturalia, seu methodi illae naturales similitudini innituntur, es omne simale claudicare , quis est , qui nesciat Quis non iacilius classe XXIV. seu, quibus nunc Systema Linnaeanum constat, XXIII. retineat memoria, quam familias et de Iussieti, aut XLVini Decando Ile Quis porro plantam sibi adhuc ignotam quaerens non citius eam ex XXIII. classibus eruat, quam ex C vel CXL Quis characteres familiarum systematis naturalis tam ci Inssie quam Decando Ile minus stabiles esse et si mos, minus distinctu iaciles, saepiusque nimia subtiles, non iterum iterumque nobiscum doluerit Quis numerum plantarum incertae sedis, ut aiunt, et quas calci systematis naturalis subjungere solent, cum nulla prorsus ratione legibus methodi accomodari possint, augeri in dies potius quam imminui, non queratur Quis tandem negaverit, in quoque systemate naturali, si genera constituenda et specierum diagnose singendae sint, ad characteres, quos dicunt artificiosos, confugiendum esse PUt igitur captu, sic etiam tractatu longe iacilius systema innaeanum, longeque caeteris omnibus commodius brevissimo enim temporis spatio plantam saltem

quoad minimam partem secundum systema Linnaeanum circumscribuntur. Qui vero temporis quaestum iacit, omnia lucratus est. eutiquam vero eos reprehensuri sumus, qui systemate naturali uti malint etenim nos quoque persuasi sumus, hoc non uno tantum modo nos allicere, atque de structura et tota sere plantarum natura melius, quam Systema innaeanum, edocere , etsi illud inter verissima saepius etiam

hypotheses nobis offert, quae probabiliter defendi non possint, et ii, qui systemate artificiali uti velint, illam plantarum cognitionem ex Physiologia earum sibi com-

20쪽

parare Po33unt. Iussi e denique, Ventenae, rown viri de systemate naturali meritissimi ob subtilem scientiam, diligentiam et conflantiam in alii nitatibus Plantarum investigandis, nostro quoque uilicio digni sunt, qui summis grato animo ornetitur audibus. Hanc quoque ob causam singulo cuique generi familiam suam naturalem ad mentem l . de Iussi erasollicite adscripsimus, itemque genera Plantarum omnia opere nostro feliciter peracto, serie melli Odi natura- Iis AIci voluminis ultimi subjungemus. Nostrum tandem est, ut liberalitati, et muni ucentia clarissimorum virorum, qui pro suis in amabilem scientiam meritis et amore, in nos aut amicitia aut elo- mentia, nobis in hac nostra diu Veget editione litteris, monitis et praeceptis, libris, speciminibus plantarum siccis, iconibus aliisque adminiculis avebant, publicas agamus gratias. Illos inter gaudemus gratissimo certe animo celebrare clarissimos: ol. Ad Agardis, Suecum, . . et oti et Oec Pros. P. O. h. Ut Balbis , rosessorem olim laurinensem, ortique Regii inspectore in insolici sat studiis suis et scientiae ereptum, meliori sorte, si quis unquam, dignissimum.

I. Berto Iorai, M. D. Bot Pros Bononien Sem, sagacissimum plantarum italicarum scrutatorem.

auctorem meritissimum.

Ant. BiDona Bernardi Siciliae historiae naturalis et inprimis Boianices scrutatorem indefessum. s. Bonato, M. D. ros Patavinum, horti ot. patav. Praesectum, rarae fidei et probitatis virum. B Oinem aison, harmacopoeum Qui mPerensem. .eon ora Our, M. D. Historiae naturalis patriae serutatorem indefessum Hispaniae peragratorem, qui innumeris rarissimarum nec non plane novarum Plantarum

speciminibus collectiones no tra benignissime ditavit.