장음표시 사용
21쪽
cepit exordia, quodammodo bene mereri. Id ver si sore minus assequar, illud tamen erit in ipso perficiendi conata satis, superque gratum, quod Archigymnasii familiaque audia excolu rini, eorumquem rima apud me maxima debet esse Mictoritas,
22쪽
s. I. Physicorum nostra arare distile quidem ingerium, quiniam ita trabeam , Iibetque diecusant . in mustis, vel sim totam demisiuiit Atque hi fere iunt, qui xilvanum industria dete eram animalem. Eleet ratiun xurietatibus obnoxiam dolent, ramque ni statim vitisant invitibus obsequentem legibiis, quas lango labor.
Franklinus, Rectariis p inu invexerantis nullam, vel monstruorum esse in .uulgu 'ra1leant Hisce eompeseendis querelis oprior omparatio, ut electries alis utriuxque, si qua forent diseriamin, in medium proderent. Hinc ammatis electraeitas m neu malleo Macrinamento modis pluribus tentata, hinc ad longioreseonduetores tradueta, ip tu que phaenomen eam iis, quae in te don,ibu et phialis e mant, collata Tenta mih pora haec, traeum ad generalem conmmata electricam theoriam studerem uxeo spectabamus maxime, ut detera si fieri posui, physicarum legum omen one , nova quodammodo mimali electMitati conmstantiae laus accederet. Sed jam ad propontum veniamus. s. Il. In neumatico rachinamento per omnem industriam eomparatum vacuum nihil prohibere, ne cohibentia corpora es
riticitatem evolvant suam, perieulis Iuribu paleiactum sietu. Utrum vero id phaenomen genus animali quoque electricitati eo in mune oret, exploratum est primo itaque animaliis Meet insin vacuo Mitata; da ni autem facile phynei, tu cum de momis hoc vocibus o minus priuile imponerum utar, aerem emper
23쪽
mstatus minvacui persenti1eeerat si ut animali, tet et instuxum, et 4. vitreo a : usi sumus, quod algerit
dam. Extrematam embolo stitollendani horizontale mappensam ranin ip a paullo Ioiastiorem sutilicitur Quam quan 1 angulum ungitura alterum musculis illi metallicam ra-
genteum planum . 'acio unimo vacuo metallic demittatur hasta atque primum eate mala metallica, pone appeno armatae r nae minalis medulla tinuum planum continganti M. N. arge tum ad areis, vices en rustis is vacuo raduraturis ei in vero ea demisit ae in liberi, aere potestas, v qives ut qinuae ii in vacuo s. III. Utram in rarefacto, aut in libero eommuni aere eo vacitones ederentur vividiores, disserie admodum erat tuto di gnoscere . Namque eleetricitaris discrimen sic erat eriguum, ut d
24쪽
se imus, ipsiusque panem uirum ope de iri in vacuum immisim v, atque brevi elapso eum dimidia rana comparavimus, quae vacui sustinuerat. Atqui dum haec admoto arcuientiores, illa hebetes praeseserebat quod pinuo susceptam animalis electricitatis iacturam di periclitat musculare nerveaeque krces L pleno ad unam eandemque ranam pertinet taris parten evocari aliquam mon erat ideirco cur illa per ' in, mos gradus facta jactura, ntractione expectaremus in Mita fere evenit in exonerata aqueis vaporibus leydensi phiala, ii conspieuam nullam parit explo, nem. Cum ea de re timum et
tali analogiana consulere. Oneravimus itaque a genas eude duas aderra armatura instruetas, eidem admotas Inductori eodem tempore , eodemque numero machinae conversicinum . Ex his lageni alteram excepit maehinae neumaticae vitreum recipiens, alteram libera atmosphaera . Facto summo aevo numitis quinque
elapsis, eductam a genas metallicus exoneravit arcus, qui seintillam et leuit minimam , intereaque lagen altera vivi eam adhue electitestatem praeseserebat. Iterum leylenses agenae duae oneratae iisdem machinae conversionibu , eodem designato gradu electrona tri , pqarumque altera ad dimidiam horam subtus pneumatica, a cliinae recipiens locata, eductaque demum langues tentem, ac sere morientem scintillam praebuit dum phiala altera ectricitatis extra Inachinam plurimum ederet; quod si diuitu Ierien Lis agena illa in
maecnin cons IIIase , in ea penitus extinctam electricitatem viditi
25쪽
que ingens recipiens medio locatam agenam leydensem periebat, que a vitres undiqire parietibus non parum distabat vitreum redi. piens adamussim neumaticae machinae plano aptabatur , exteriamive aeri prohibebatur aditus, nullo ut fit humido corio intermisso quominus liceret suspicari ne queus vapor subducta aeris pressione in vacuum elatus arcus fungeretur munere. Ne vero ad aequi. libritatem statim con poneretur electricitas, phialarum condiacto res des instant in phiaram, quod nisi aurum fuisset, brevi et phialae conductor in cuspidem exeat, coruscatione ubique Per universum vitreum recipietis discutiunt, spectaculo iucundissimo. indoisor in rihaeram desinens vilesntiae opoortunior . quom mpe sentita ad Eouilibritatem pati in dissiciliora, intimam quoque
nimali. Iretricitatis cum animant bux ipsis anaemonem magis,mngisquo aemula ruar QuamVis ero in elicuus uuae su Pra de
26쪽
fieri potest iensr subieet plano admovea,
prohibeas. Desiae abr contractionem sempertini si hastam ad periecti)m cum Latio Conrδquam tantu fit impetas. ut verendum sit ne vitream vas aquam excipiens in rara frustula scindatur. Igatur ut 1ectricitas a de serenti a minus deserens corpus se eonserat ea in copia ediori debet. quae traiiciendi orporis resistentiae superandae par sit
quo minus mirari oporteat montem, illam electricitatem, quae edidi, ne minimam quidem in vacuo intervallum Miseperare: quod Oecro partim electricitatis natura, partim exigui, ras prohibet. Nova hine oritur animii Meetricitati ommendatio, quod non solum cohibentium ommuni pareat legibus, sed dike Dimode etiam deserentium vel in Mimas offensiones persentiat, .ae uatietate, . Reipsa ad eo perspieuum est vacuum sua natura non satis es, ad electricitatem deferendam idoneum, ut si ipsum non usitata methodo, Liae anomaliae parit quam plurimas, sed aecutiretioribus prae idiis cornpiretur, electrieum vaporem vehere nullo modo queat. Admonent id satis iudicia arometra duo a ab abio excogitata, quocum iu prema pars omni dexteritate aere orba ta fuerit fi uim ex iis baro metiis alterum Hectricitate imbuas, ea ad alterum, tuterposita. vacui resistemia mininae, traiicitur Wal .
27쪽
κ XXIV. κhii labores Cl. Viri Georgii Adaim mimilitavi industria is enim
i ad barometrum unum in revocavit phaenomena, quae albillius in duobu perspexerat, adhibuitque eam in periculis capien. ciliaret. Si enim tractavit aeterr), ut cun illum a sublitni baro immisisset aetis, vivida electrica coruscat tolle atometrum Istinniteret. Haec satis jam sint, ut appareat an inialem electricitatem nihil eo nomine, quod vacui intervallum minime traiecerit, a generalibus eleeiticitatis legibus abhorruisse. Itaque ite turri . Histphaenomena, quae animalem in vacuo excitatam electriditat et m-piciunt, persequamur.
s. VII. Disseeta Mia Tab. I. g. s. intra vitreum reci piens armatu is instucta duabus, supra cohibeos planum jaceat hortaminali posito tune emboli ope demittatur arcus, qui utram
sue iungat armatiaram, ranae contactu nullo numqua nisi edista contractio est, quae ves minimo in hemimo cohibenti omini desiderabatur. Neque dissicile fuit aliqua industria ni loquasi quoddam, ut vocant ear III on, in 1tuo experiri . Sit intra vitream can)panam Crata l. fg metallieum planum origo tale, cui limina insideat verticali positu, quae mobili hasta ni pra
28쪽
planuri emittit, eo consilio ut, Det vacuo, si oportuerit cor mea, quae in horizontali plano sunt, demittas. Dissecta rana, erit alterum habeat fixum, alterum ver medium liastam inter, et metalli eum planum spinalis medulla stanne armatura induta
argenteo nitatur plano. I liun modum compositis rebus, ope emboli metalliea 1 1rata cimim dura tur m c qi idem ut ranae et uxplanum cui nitebat ir deserat . lal r Ct I illud sibi relierunt in subjectum planum legi det, ouod 1 in fiet, exorietur tamdiu repetita contractio, quamdiu an it1: alis electricitas fuerit Omnis ad aequitibritatem restitura. g. III monti hactenus ranae acui sustinuerunt actionem; viventes etiam ectricitatem iri vacuo suam exhibuerunt. Inxidebat
itaque Iab. I. g. . in ranae dorso supra argenteum planum serieis detentae vinculis stanneum solium emboli ope metalli easti demittebantur duo, quorum alterum lang us ad argenteum
planum, alterin breviu ad stanneam armaturam serebatur: con staticeo iacto arcu contractiones prodierunt. Interea veto ranae
diae illam , piritum ducere, agitari convultionibus, tremcie toto corpore, ut suprema ipsis imminere dies uideretur eae anienatmosphaerico et restitu , perinde ac nihil sibi tuuinorum
antea contigisset, valentes, ditque alae res apparuere. sae tamen mi ero illo statu, qui certe praeter Aturam est, mutationea conia tigidisent, placuit euriosius investigare. Illic vero se se obtuse re plurimo sanguine rubegeentes muςculi, qui tamen de mole dis do autum euet ne anin, alis tumiditas deliceret . arcam illani excitatae electricitatis ubertatem non mirabitur qui vehementiorem perspexerit acus actione in machina animali electricam explosio
29쪽
ca Unx metu,n i ,-od bidem, Lutra Tli. s. si rip ilduplo densiore iii armosphaerictricitatem ea libuerunt arma musculisque admoto Haec haere instituta pericula. . IX. Non omnusimus autem ut in hac tanta insito Ver ramur physicae celebritate animalis electricitas aetimcnium suadinrum actioni se se subduceret Artificiunt omne quo aeris species periclitamur atras hue spectat. Vitreum vas b. I. simis. inferius clausunt superius in collum desinat, cui ad amussim a primum opportunitate possit metallicum operculum centro ei lusum, quo mobilem excipit hastam, que in metallicum transversum conductorem desiim paratam de more P. II. II SUS inen tem Nune psum vas It apertum compla atur ut aqua is ciuod etiam melius eget mercurro atque et iis c 1 lt ii ii, veretur' de
30쪽
,usmodi me name aria aut 1 fixo aut inflammatilli a s miram arie. ut 11ouerat emersa quo iacue posm annetricitivis ii, quolibet aere cinxtantiam experiri. Fieri equit quin an spinalem mediniam atque extremum e
acuiue in Noga vicato aere taltiesitati aeris species in comis. X. Eiectricitatem notitis id ras rei κοὐ et . Confinge Id supra nonnihil prominet mira autem sulcatiata tela I eam sis vescio oeesilai totamen possininata imminet liasta, quae si cohibenti embolo : eam scinon . Id vero tunc solum perficias oporteeampanae pars omni sierit aere ortata oleum em pressione Meeps dilabitur quod dum fit suis