Gulielmi Lilii ... De Latinorum nominum generibus, de uerborum præteritis& supinis, regulæ non minus utiles, quàm compendiosæ, cum annotationibus Thomae Robertsoni Eboracensis ..

11쪽

NOMINA declinare Sc uerba in primis pueri sciant,necp eniin aliter peruenire ad intellediu sequentium possunt: quod etiam admonere superuacuum fuerat,nisi ambitiosa festinatione pleri p a posterioribus inciperent,et dum ostentare discipulos circa speciosiora malunt, copendio morantur.

12쪽

GVLIEL MI LI

LII DE LATINORUM NOMINUM GEneribus Carmen,cum annotationibus THOMAE ROBERT SONI Eboracensis. REGvLAE GENERALEs PROPRIO R V M.tus, Auster.

ROPRIA quae maribus tribuuntur mascula dicas, Ut sunt diuoru,Mars, Bacchus, Apollo. Virorum, Ut Cato, Vergilius. Fluvioru, Tybris, OronteS.. Ventorum, ut Lybs,Nos

Angelom & daemonu nomina, quum sint Hebraica echarbara, inepte latinis generib.insmint. Cuiusmodi sunt:

Satan,Beelzebub,Cherub,Seraph,Cherubim,Seraphim Quibus tamen Graeci scriptores articulum neutrum subs

inde apponunt,ut πιραφίμ, ut Latini etia Em-

se neutra,ut beata Seraphim.Sed qua ratione id fiat,non satis liquet hebraice scientibus, praesertim quum illis nevotrum genus ubiq; desit. Fluviorum uocabula uel hoc nomine masculino genere efferuntur, quod hos ceu deos quosdam antiquitas uenerata sit, persuasum p habuerit singulis inesse sua numina, reuelut deos incolas. Albula tamen apud Nasonem, Allia apud Lucanu, Memininalegunturiquod κα --ξεισιν po

13쪽

DE GENERIB ustius fit,quini terminationis gratia: prssertim quum Martialis dicat in masculino: Cui rectior aquarum Albula nauigerum per freta tendit iter.iEt Tibuli. Testis Arar,Rhodanus* celer, magnus p Garuna. Sic Claudianus: Formosus 4 huria ripis. Nam sic restiatuit Hermolaus Barbarus. Illud etiam Lucani, Tepidum

Iadesiuidetur figurate dictum,ut ad flumen reseras:ut etiaillud Ciceronem ad Atticum lib.quarto: Lacus Velinus interciso monte in Nar defluit. Quii Uergilius Nar albus, dicat. Ausonius: Sulphureus Nar. quomodo & caeteri loquutur. Στυἱ, λοθη, oc Acheruns apud Plautu λminina sunt,& illis inferoru paludibus ab estectu adscripta. M thul apud Sallust.barbara uox est. Denio uentoru nos mina masculina sunt,quod di illi ethnicis etiam pro dqs haohebantur. Λι , Latini Aphricu uocant. None, nobis Auster dicitur,quasi nebulosus aut humidus: νοτὶe enim Graecis humorem significat.

Propria foemineum reserentia nomina sexum, Foemineo generi tribuuntur siue dearum Sut,ut Iuno, Venus. mulieru,ceu Anna,Philotis Vrbiu, ut Elis, opus. regionii ut Grscia,Persis In suis item nome, ceu Creta, Britania, Cyprus.

λιρ MMῶν. Vnde Opuntius adiectivum. Nec mireris siquando in istis Poetas inuenies,neglecta ratione,terminastionem secutos. Vergilius:

Pontus oc ostriferi fauces tentantur Abydi. Nisi forsan sit hoc Abydum,in nominandi casu.

Excipienda tamen quaedam sunt urbiu, ut ista Mascula, Sulmo, Agragas. quaeda neutralia,ut Argo Sa

14쪽

Ouid. Sulmo mihi patria est,gelidis uberrimus undis. Verg. Arduus inde Agragas. Vrbs Siciliatiunde Empedocles Agragantinus dicitur apud LucretiHodie Agrigentum & Agrigentinus. Horatius: Aptum dicit equis Argos. Et Homerus: A ορες ιηποζοτον. Et alibi: Πολυ ηυψιον - ' ἱκοίμίαν. Sic Varro: ιηπιον λοορ. Silius Italicus: Hinc tybur Catille tuum, sacrisi dicatum Fortunae Praeneste iugis. Nam Praeneste sub ipsa, Poeta no citra figuram dixit: non secus Φ Iuvenal.Gelida Praeneste. - Est ec zeugma apud Lucam neutri generis,non quia nomen oppidi,sed potius ut uidetur quia Ιηρωννων in a uerbo de quo

Legitur & Reate neut. apud Silium: Magnaeq3 Reate dicatum Coelicolum matri. Anxur modo mast. modo neut.reperitur. Martialis: Sine salutiferis candidus Anxur aquis. Horatius: Impositum saxis late candentibus Anxur. Suthul,Gadir,apud Sallust. quemadmodii Cim, Nephet, Ispal,& similia oppidoru nomina,barbara sunt. De iis uero quae in plurali tantu invenititur,quod genus sunt Vest, GAEq,Philippi,inter PMοαυτα agendum.

REGULAE GENERALEs A PELLA TI U O RV M.

Appellativa arboru erunt muliebria,ut alnus, Cupressiis, cedrus. Mas spinus, mas oleaster. Et sunt neutra,siler,suberithus,r Or,acer P. Q B Σ

15쪽

DEGENERI Bus Arbores Inter sceminina hac de causa recenseri putat Priscianus,quod sceturae suae uelut matres quaeda sint,quibus re Poetae suas ιβρυάδαρ Uu αμαθυάδαρ, Philolaphi uitam quandam sua, Plinius etiam sexum 5c coniugiuattribuit. Vnde factum uideri posset,ut ueteres aliquot arborum uocibus masculine abusi fiterint,sicut Ennius,qui Rectosq; cupressos, scriptu reliquit. Sed fac ubiq; memineris adoaelescentia Latinae lingue balbutiem infantis suae correxisse, in ornatissimamci; dicendi formam redemite, quae circa Ciceronis seculum floruit maxime: Hanc uelim tibi prae caeteris imitandam proponas. Ad copiam parandam omnia obseruanda sunt: ad imitatione optima. Necp enim si Ennius Crux oc Cor mascul. protulerit: Caecilius, Hilaro seonte: Plautus,Virile sexus .ec,Comburebat gutturem, atque id genus alia,de quibus apud Nonium Sc Priscianu abunde, idem tibi licere putes: quinpotius in uniuersum ab obsoletis illis oc iam destis uocabulis non secus quam a scopulo,

ut inquit ille, abstinendum: ne dum latine loqui πολυπραγμονειρ, nihil aliud quam molestas illas antiquitatis sordes atq; οψιμαθίαν quanda, sive,ut ita loquar, γλωμοφθορι ω assequaris. Proinde quoties uetustiora a nobis interspersa dea prehenderis,scias id in rem tuam laetum est , nimiru ut sirmul discas & inter usitata & ptista distinguere atq; etiam a Grammaticis quibusdam interim praecavere,qui haec,una sarragine,uelut ignem Sc aquam promiscue confundere solent, citra omnem discriminis aut iudicii rationem. Rubus,dumus,& siler,sii Prisciano credimus,inter seu iceS,non arbores, numeranda sunt. Rubus in sceminino usus est Serenus in praeceptis medicis: Manditur apta rubus gingiuis,& bona labris. Et Pruden. Quem contorta rubus densis cruciatibus edit.

Vt oleaster, sic piraster dicimus di pinaster: quo postremo Plinius

16쪽

NOMINUM, Plinius 8c Gaza in sceminino utuntur. SuntWoleastrum, pirastrum oc pinastru neutra,significantq; stirpem notham ex a primaeva bonitate degenerem. Suber Plinius in masculino usurpat lib.xvi.cap. v. Gaza oc alii in neutro.

Sunt etia uolucru, ceu passer,hirundo:Feraru, Vt tygris,uulpes: Piscium,ut ostrea,cetus: Dicta epicoena,qbus vox ipsa genus seret apta

Eetrias et dicuntur,quae confusim utrunque sexum,una uoce unocp articulo repraesentant, cuiusinodi sunt pleraque auium nomina: ut

In iis quoties sexum distinguere uolumus, aquila mas, Naquila scemina dicere licebit:.id O in simili ratione ab Ouis dio uides iactum,quum ait:

E P I c OE N A. Et ex ciuadrupedibus etiam nonnulla,ut Ex piscibus maena pars,ut Ex vermibus 5c insectis,ut

17쪽

DE GENERIB vs Ales habet quod amet,cum quo sua gaudia iungat,

Inuenit in media formina piscis aqua.. Attamen ex cu stis,quae diximus ante,notanduom ne quod exit in una, seu graecum sue latinu, Esse genus neutrii. Sic invariabile nomen.

De fluuioru nominibus in um, exemplum habes apud Lucanum: Crustumium* rapax. Et flumen Rheonum,apud Horatium. De urbibus, ut Mediolanum, Londinum Lovanium. De regionibus,ut Cantium.

De arboribus, ut bdellium, ebenum, balsamum. Una de opobalsamu, succus eiusdem. Xylobalsamum, lignum seu materia. Carpobalsamum tructus: Nam ο- Graecis succum, i/Mν lignum, fructum significat. Ex genere uolatili, ut . obrep. Est ec o Oimo', Gaza asylum reddit. De piscibus, ut ostreum conchylium. Caeterum si iam hoc idem de propriis uirorum Sc Remina rum affirmare aggrederer, id quod hoc loco Lilius aperte innuisse uidetur, non tam facile sorsitan persuaderem,nimirum quod recentiores Grammatici, qui soli pene omnium manibus teruntur, diuersum oc asserant & doceant Equia dem tamen Fabii iudicio malim accedere, qui non uno in loco scribit esse nomina quaedam,quae sceminas quidem Ognificent,sed neutrali positione, ut Glycerium. Priscianus etiam neque semel nem haesitanter docet, non solum foeminarum propria quaedam inueniri neutra, ut hoc Glyceri um, hoc Dorcium: sed Sc uirorum etiam, ut hoc Bassion,

hoc Heliconion. Neque deest ratio,cum graecorum Vπο- MOMκα in ιον neutra sint qua enim ratione Sc rata μυον dicimus,eadem --θc is uideatur dicendum. Porro quod legit apud Terentiu mea Glyacerium, a meum, non magis contra hoc praeceptum fauciti

18쪽

est, quam quod apud eundem subinde repetitu invenias: Ubi est illic scelus qui me perdidit.Et alibi: Insuper scelus postqua ludificatus est uirginem. Idem: Ut illud dii deaesomnes senium perdant,qui me hodie remoratus est.Ruris sum alibi: Easse personas non negat transtulisse in Eunuachum suam. Et Vergilius: Centauro inuehitur magna. Neque enim ut opinor usquam erit tam excors literator, qui scelus re senium idcirco esse masculina prscipiet,quod hic cum mascul coniuncta deprehendantur:ut nec Eunus chum 8c Centaurum sceminina, quod hoc loco illius generis ἐπλοα sibi asciscant. Proinde in iis&huiusmodi plus quam mille figuratis locutionibus,quas ne sim nimis odiorsus, in praesentia adscribere supersideo, ad sensum omnia,no ad uoces reserenda sunt. Quod qui diligentius perpendet, facile cernet, fieri posse ut Glycerium sit neutri genearis :& simul probe dixisse Terentium, mea Glycerium. Per me tamen unicuique liberum erit, ut quod uelit sen tiat, praesertim quum sciam Donatum ec alios doctos ubi ros diuerim sentire: Tantum ostendo, quid mihi Lilius hoc loco tanquam probabilius uideatur secutus. Quae taramen opinio tum demit mihi magis ac magis coeperat arris dere, postquam intellexeram L IN Ac Rum nostrum

in hanc quoque sententiam prope pedibus tuisse, uirum ut in omni literarum genere absolutissimum, ita in gramatriaticis non curiosum modo, sed plane superstitiosum, ais deo ut a doctissimis etiam uiris hoc nomine male audiret, quod caeteris studiis subinde intermissis,in hac una re uide

retur nimius.

Sic invariabile nomen. a Haec Graecis ambo dicunatur qualia sunt. Phas

19쪽

DE GENERI Bus Phas,nephas

Nit,nihil Gummi, sinapi. Est

tamen haec guinis

V Cornu, genu. 5cca: I apud Columel.&Hoc' tera in v singui. IJ Statili: ut haec sinara Instar&sorsan. Moh De pis etia apud eunti Spinter apud PIaut. dem Columell.ec Maith,quo utitur Plia it Plaut. in Pseud.

uox est. Legit oc Esaiae cap. Subtel. Macatae xxviii. pro quo Hebrsi habet M. τῖ ποδός.nΥ Τ Septuaginta μοουβιον. Ausonius: Est inter fruges,morsu piper,aequiparans gith. Huc pertinent oc quae τεπικώς esterunt uulgus materialia uocat: ut, Scribo est uerbum: Caesar est distyllabum quihus Graeci articulum M apponunt ut, το κου διοσυMα-

ζον G. Cuiusmodi sunt Sc illa, Grande sophos, euge tu triste uale,suum χῶρε, ecce aliud cras,& alia id genus.

Sed nunc de reliquis, qus appellatiua uocantur, Aut quae sunt tan* appellativa,Ordine dicam. Nam genus his semper dignoscit ex genitivo, Infra ut monstrabit specialis regula triplex.

Hic obseruabis, primam ex his tribus regulis esse appellativorum μυMacuis/,ut sunt primae di quartae inflexionis omnia de usu sermonis loquor, non ignorans ueteres ab anus,anuis in genitivo dixtime solitos,ut ec ab aula aulai secundae item praeter pauca quaedam,in quibus genitivus excrescit:quod genus sunt, Socer,soceri. Puer,pum. Et uir,uiri,cu comGener,generi. positis: ut leuir, o M/δράδελupae, Adulter,adulteri. Quaer,deceui centuuiriditata tertiae etiam non pauca,ut Labea -

20쪽

Pater,patris.

Cubile cubilis. Pestis,pestis. Vis, uis.

Secundam uero παιπνσυλλά ν: Sed eorum duntaxat,quihus penultima genitivi tono acuto eleuatur,ut incus incudis cuius ordinis sunt omnia quintae,praeter Fides.Caetera sunt tertiae,praeter unum,uir uiti. Est & postrema meruli Macων quom, sed quibus penultima genitivi ediuerso graui accentu deprimitur,ut Lapis lapidis:& hcc omnia tertiae sunt declinationis, preter illa pauca secudae quae paulo ante diximus,& unum quintae,uidelicet Fides. PRIMA REGULA SPE cIALIS. Nomen non crescens genitivo, ceu caro,carnis, Capra caprae,nubes nubis,genus est muliebre. Non abs re suerit, in singulis ordinibus pueros etia per omnes omnisi terminationes diligenter exercitari,ut sciant in primis opes suas, & Φ late tam exiguae praeceptiunculae sese diffundant. Proinde huc reseres latina omnia in a, ut mensa,polenta. Ubi obiter notabis,nullam uocem latinam singul.in a inueniri neutri generis, fallis eos qui polenta inter neutra adnumerarunt. Poetas tamen comperies alia quoties in istis magis sensumcb uerba respexisse. Ouid. E summo Thessalus ossa. Et alibi: Sicanus Aetna vomit. Ad haec fri et id est mammona, Syriacam uocem esse, idem illis significantem quod Graecis Nara uero etd id est manna & pascha nam sic Latini pariter & Graeci corrupte pronunciant hebraicae ditionis esse. Ausos mus pascha in neutro oc prima declinatione utitur. Primis post sanctum pascha diebus. Et rursum: Instantis solennia paschae.