장음표시 사용
881쪽
Clarissime de eximie vir, Domine dc Amiee magnopere honorande,' Escio an nuperas meas, quibus exem
a' plum Responsi Moguntinis oppositi
junxeram, cceperis. Non est autem alia scribendi vel mittendi opportunitas, quam perIuvenes studiosos,qui hinc ad vos commigrant, quibus volupe est aliquid ad te serre, quo facilior tui compellandi fiat copia. Equidem tua tempora salutationibus de alloquiis deteri, nefas propemodum esse existimo. Tantum enim egregio publico decedit, quantum iis decerpitur, ut ex multis tuis praeclaris scriptis, & insigniter ex ultimo illo πολ υποικίλ - de Idololatria, magni laboris & dissu sissimae Lectionis mpere. est intelligere. Deus tibi vitam diu servet, de valetudinem firmet,ut & hoc ipsum de similia plura perficias, Scio tamen ea te esse humanitate, quam omnes. qui a te ad nos veniunt, praedicant, ut ingenuos& literarum cupidos tuique celebcrrimi nominis studiosos Iuvenes aditu non prohibeas; quorum proinde votis qui ex meis familiaribus vel auditoribus per me conciliari sibi eum cupiunt. nec ego deesse debeo. Inter eos est, qui hasce oriri. Augustus Bussius, recti animi adolescens, optimi parentis,olim in mea patria Cancellarii bone meriti filius, cui pietatis, virtutis 3c optimarum disciplinarum studiis nihil est antiquius Talibus quamvis alias pareas,quum me tamen pararium sibi deposceret, hasce deproperare malui, quam operam denegare, vel vacuum dimittere. Salve & vale
m Aead Julia. vi. Id. rilis ela laciari Georgius Callatus.
EN tibi donum Reverendissimi D. UD
serii Archiepiscopi Armachini, quod jamjam discessuro ipse quoque Oxonio abstedens ad te perferendum tradidit: opus inter haec de plusquam
Civilia bella mediumque amorum strcpitum natum, fato adeo adverso, ut vixduin editum incendio, quo ante annum praete propter oppidum correptum fuit, penὰ to tum conflagrarit. Sed dimidia exemplarium pars commodum paul5 ante ex aedibus Typographi alio translata ignem evi. invit. Atque ita ille Ignatius nunc fiam. marum, ut olim ferarum rabiem omnime Sigere non valuit. Tarditati' autem meae sutpote cui ex Anglia reduci jam quarta septimana labitur in culpam aut e cusarem aut deprecarer rationibus, qua mihi suppetunt, compluribus, nisi metu erem, ne non satis summae humanitati de aequitati tuae tribuere ac confidere tibi viderer, quod crimen ita plane detestor, ut priori isti tarditatis vitio sive culpae amnis esse multo malim. quam ut huic obnoxius habear. Sed vel haec ipsa cautiendo v teor ut satis utrique nostrum considam tua negotia studiaque interturbando,nae que qualicunque otio abutendo. Itaque
manum tollam de tabula, ubi tibi, Uxori lectissimae, filiisque eruditissimis plurimam salutem impertitus ni ero. Valete ergo de vivite diu felices atque incolumes patria, familiae, mihi.
Illustri, de incomparabilis Vir, sol, de sit aevi nostri, Decus praesentium,Exemplum sterorum.
DF iunctus, ut nosti, mihi in peregrianis versanti, Aristonius, exterrita
mea studia , quae propter gravissimas
Patriae clades , per biennium retro externorum beneficio , sustentata fuerunt,& porro debent: quapropter te , Maxi me vir , etiam atque etiam rogo , ut inustata , aevo nostro tua benevolcntia, humanitate, de comitate, studiamea seu
882쪽
re, dc promovere velis, quae cert8prom veris, si viris Illustribus commendaveris ιut Hosdio, & aliis, tibi sine numero notis; ut illorum beneficio, de quantula Cumque munificcntia, quae optimὰ coepi, emoliri queam : utque turbata: Anssonii obitu, Musae animentur Amicorum certitudine, omnisque gcneris difficultates, di procel-Ias, per Orientem, faeliciter illorum favore, propellere queam. Alterum quo mea studia promoveris , & tibi devinctissima reddideris,si a societateIndiea,t Iteras commendatitias ad Ind. Orient. Rectores pro-: Curaveris': cum' enim Persidem petere omnino debeam, ubi excolendis Persieae Amoenitatis storibus aliquamdiu inbsisten. dum erit: gratum M tutius erit indicae
clatatis patrocinio frui: Osserri illi qumue mea qualiacumque possunt studia, in re. moti stimis illis equidem Provinciis i non est dubium, quin omnis generis indigeam
opera. Max. Vir, si huic necessitati mea obstetricatus fueris,me faelicem, & ad tua morumque imperia promptillimum reddideris Res equidem est digna commen datione, & promotione ij ut scilicet illa studia quibus Arabes tot annos floruerunt, tandem etiam Christianis innotescant Eli-ropaeis. Quantum licuit per improbos la borcs, & adversos casus, in hoc studiorum campo, futuros, eluctari animus est, modori S alii, animum favore tuό addideris. Non dubito, quin e re mea acturus sis, pro
tuo in me favore, quid posssis, non quidem
qua mercot; sed qua totum terrarum orbem demercri studes. Quae hic geruntur ;ex praesenti literarum latore , sumino mihi amico, Mercatore Amstelodamen si, Byzantii florentissimo uberius Cognosces; etiam quae de nostris sentiant, externae nationis doctissimis studiis. Mercator no-itat est virtute rarissima praeditus , quem ideo si amaveris, doctioribus , prout quidem nat ura fictus, de factus esse videtur,faventiorem reddideris. Mirantur Proceres hujus imperii, aliorum regnorum Legati, quaenam causa esse possit, quate Ill. Ordines huc denub Legatum mittere torpe scant : alii eos huic amicitiae indignari alii parum suade gloria sollicitos, interpretantur : factum mihi nunquam videtur, si faminunqua probatum, de sibi probatum nun-
quam probandum 1 Gentis gloriam armis
ubiq; claram, literis,& otii nib' artificiis locupletem,unius ignavia obscurari. Satius Certe erat, ignotum esse, quam ignobilem: actioncs inultae pcrvcrsae; imo ne fingi quidem possunt: Doctioribus Graecae Ecclesiae insidiatur, exilium minatur. Hinc lamentationes, & querimoniae Graecorum, qui aliud non crepant in sermonibus; nisi Belgarum Ministros, Ecclesiae Graecae exitiolluc missos, ut qui praeter pietatis normam,& Ecclesiae formam, Turcarum potentia aete Ecclesiae Graecae ema ,Graecis miseris, atque invitis, Patriarchas impie obtrudunt: prout nuper factum, ubi Ioodoo. Imp. in Turcas estu sis, incerto populo , dc rcci mante, obtrusus filii: hinc debitis Feclesia Graecorum oppressa; miseri vex
ti. Plura ex Mercatore senties, Viro certe ingenio dulcissimo. Ital. Hi . Turcicae. que peritistimo, doctis addictistimo, quem
quo majori honore, & amore prosecutus fueris, quod certo pro usitata tibi, tuisque, humanitate facies, tanto tibi tuis mihi omnibusque doctis, faventiorem reddideris:
ille eqiii lena est unus, qui hic mihi pecuniolam, liberalissi ine mutuo dare solet:Mihi perplacuit Mercatoris modestum, Momni doctorum favore, lavdcque dignum ingenium, quique si tibi, Maxime Vir tuis que operam praestare poterit, promptum deprehendes: meaque animi studia, quae tibi, tuisque quamdiu vixero debeo,semper offero,tu illis cum tuis ne abuti quidem poteris. Mihi enim nullum gratius fieri potest officium, quam si amicis ossicium facearem, proinde cum tuis liberrime imperare licet, imperata lubenti animo exequar. Et
sine dubio multis doctis gratum praestare potero ossicium , pro ea quae mihi, cum
Graecorum, Multam etanorumque intc
cedit doctissimis familiaritate, ut facile quicquid hic extat,per me impetrati possit. Hic literarum limites sisto,Vir Maxime,
tiam atqe etiam rogans, ut me cum tuis acimare pergas, habebis certe semper qui te coluit, colet, &suspiciet, tuis tuorumque
883쪽
S. Clarissime Doctissimeque vir,
fert, Nepos ' est eximiore viri religiosissimi do mpςctissimique Lucae Holitenti, Romae nunc
degentis r culus solius nomine , eo iuve ncm hunc favore dubio procul prosequeris, ut commendatitia aliorum opus non hiabeat. Quamvis etiam sine meis literish uac disccdele potuisset, magnopere tamen casa me desideravit, maius inde sbi augmentum benevolentiae tuae persuadens Dahis igitur hoc communibus studiis, da his strvcnis bonae mentis amantissimi pro priis meritis, it mea ad utus intercessione Obtineat, quod suopte ingenio ubi adnisus fucrit, impetrare potest. Vale.
Namburgi xxi . Anno Christi ela lac xlv.
Illustris Domine,A N acceperis literas, quibus aliquotiesae observantiam erga te meam testatus sum, nescio; neque responsum effagito,gna. rus tuarum Occupationum , quae publico debentui. Sed repeto tamen nunc quoque id quod dixi ossi ium, fretus tua aequitate, quam videor mihi absens etiam tanta
quam apud praesentem perspexisse. Adeo non sum alias cupidus creandi magnorum lVirorum Curis molestiam,ut ardentissimos lquoque affectus , quibus invcnerationem eximiarum viriutum & doctrinarum s ror, potius intra animum de Pias voces contineam, quam mori seculi ambitiosus sat4. gam promulgare. Sed quia semel coepit. per literas venerari, vel ob hoc ipsum in eo genere officii perseverandum duco, ne pa rum constanti proposito, quod semel desti navi videar suscepisse. Accessit nova causa, ex sermone cujusdam studiosi, qui a vobis ad nos pervectus tuo nomine me salutavit, adiecitque te scripturum misse , si temporis ratio tulisci, in causa Filii, a quo in notis Velleianis dissentirem: Praeterea nullat explicare poterat de tua mente. Iraque me ambiguum reddidit ac paenὰ sollicitum, si quid forte mihi excidisset, quod tibi displicereti Sed cogitanti diligent et
nihil occurrit, quod a veneratione, quae tibi, ab aestimio, quod Filio tuo dc tur,alienum esset. Honorifice aliquoties laudari filium, sive potius laudes esus stilo meo m fores nominatim agnovi. De caetero, vix est ut dissentire meminerim in re alicuius momenti i interdum sustinui assensiam, Hon quod parum probarem felicissimas ejus emendationes, sed quod in hoc genere omnimodam certitudinem vix dari cerderem. Fuerit forte,ubi meam quoque sententiam attulerim : sed absque Omni proposito contentionis, quod sinere
testor: quippe qui nihil magis semper solitus sim execrari, quam altercationes lite
rarias quae hodie in genus quoddam tralati tu moris trasmigrarunt. Editio Velleiacna filii tui adeo certe mihi placuit, ut omiscsurus fuerim omne con silium edendi ejus Auctoris, nisi aliam propositi formam, uti per se apparet, destinassem. Maximopere itaque rogo, ut me certiorem faciatis, si quid desideratis, reperieris eandem, quam hactenus vi, mentem , venerandis tuis
meritis, vir summe, de aestimandis fili rum doctrinis, Germano candore fidequo deditam. vale, incomparabilisDomine. de mihi foe.
Carolus Ludovicus Dei gratia, C
SAlutem & Benevolentiam nostram Reverende de Doctissime, Nobis sin-ceia dilecte. Petiit a Nobis nobilissimus de generosus, tam prosapia quam literis Marinis clarus Bato Herberius de Cherbu
884쪽
ry, tu librum quendam a se scriptum, de Religione Gentilium , Errorumque apud eos usis, inqtio multa allegat loca, ex tuo libro, de Origine de progressu Idololatriae extracta, tibi commcndaremus. Qua in te ideo libentius ipsi gratificari placuit, tam quod dictus ipsius liber te aliquo modo respicit, quam quod omnia in eo contenta tuo judicio submittit. Argumentum prout ab illo tractandum suscipitur) adeo
novum est, ut accuratam mercatur disquisitionem. Te igitur valde rogamus, ut praefatum Librum diligenter perlegere, &quicquid visum fuerit in eo corrigere, explicare aut amplificare ne graveris. In quo Nobis gratissimum feceris, tum etiam ipsi supradictoDominoBaroni ut qui eximiam tuam doctrinam cum primis suspiciat,tu que frui fluore multum desideret. Nosio. turhoe Nobis ab amicitia tua promittcntes, , te bene valere, Ze de propensis limo
nostro in te assectu te certum esse cupimus. Amicus tuus benevolas, Dab. Lindiui
i 64 6. Carolus Ludovicus. videntiam quidem Universalena,summum Dei attributum semper agnovi ι cu)us Dbscuris sciliceti vestigiis in ipsa Gentium Religione insisto. Neque obstitit , quod Ecclesiae Patres , Egregii scilicet Autho res) saepe contra Gentiles invehantur. Plurima enim ficta , & falsa , de inania; ut in eorum Religione deprehendi qiteant,
eundem tamen Dcum Opt. Max. ac Nostrum, ex eadem virtute colucrunt. Praemium bonis,l, nam malis etiam post hanc .vitam statuentes. An inde vero salutem
aeternam consequi possint Gentiles, vid rint alii: nihil enim hic decerno; sed eouiaque saltem. Providentiam Divinam Universalem, pertigisse Contendo. Caeteriimhaec ex operis contextu peti mallem. Una cum hisce,literas serenissimi Principis Et choris accipies a quibus ad ea, quae a D.Tua peto, exequenda hortatur. Tu hene quidem Vale, V ir Doctissim e, & rem literariam eruditissimis tuis lucubrationibus pro
Dabam adjbus D. Tme addictissimus.
O Pus hoc a me concinnatum , sed ex tuo praecipue Libro, De Origine, progressis Idololatriae , descriptum i tibi cum primis subiiciendum curavi, quem Deile Authorum hujus seculi Coriphaeum agnoverim. Sed & id quoque me permovit, quod alicubi, a te discrepans, an errore meo , vel tuo evenerit , haud illicd dixerim. Ut fateri tamen necesse sit, homini senio laboranti , dc calamitatibus publicis amicto , plurima excidere posse, quae accuratiorent normam deside- rent. Tu igitur. Vir praestantissime, ubi
ita visum fuerit, corrige, emenda, explica; sed &pro humanitate tua , ad)ice, auge, ampli Quum enim a te prae ortim pro sectum sit opus , tua interest etiam, ut numeris omnibus absolutum prodeat. P
Herberi de Cherbur Librum nostrum hic sit nul accipio , in quo vitiis Amanuensis facile, cuti spero
Clarissimo S Spectatissimo Ataro Domino Gerardo Joanni sisio, Eustachius Suartius
R Eligioni mihi fuit, vir Cl. ac Vene
rande, maesburgium nostrum velis remisque ad vos evolantem post silentium diuturnum absq; meis literis constantis mei de religiosi in te affectus cultu', indicibus dimittere. Quam impensete semper aestimarem obetninentes ingenii tui dotes de luculenta oppido in Rempub. literariam merita, quibus praeclaras disciplinas feliciter tot annorum decursu illustrasti. qiimque per totum eruditum orbem di disti,
885쪽
elesiastici, album recepit, ab officio meo non alienum fore duxi, si ex Philologicis, vel ad ipsam tu κα*ω,vel bea
torum Patrum monumenta, congeliis o, servationibus Historiam sacram Domini
nostri Jesu Christi, horis subcisivis per
Quod ig tur Naratoriam qui expetunt,
facere solent, ut antequam verticosis se committant fluminibus ,,Vada tentent iidem mihi faciendum censit L Exercitationem nempe de Vaticinio Jacobi,Gen. xlix. subfficto Phabetrani Nomine . in publicum ideo praemisi s ut Doctorum iudicia , de hoc scriptionis genere experirer. Etsi autem non desint , qui Theatricum illud M pG s acclamitent: Verum quia mihi maxime verendum, ne illi amoris allectu nilnus iudicent, ad te Amplissime Vossi, hominem quem mihi fama humanissimum , scripta eruditissi nuum demon strant; ignotus licet ad igno. tum venio, tuoque exacti illimo iudicio submitto exercitatiunculam illam , ex qua
tanquam ex ungue de toto ς συακών, hoc
enim titulo Historiam illam saeram insignire fert animus) systemate judicare pol ris ; multoperὰ rogans, ut S audaciae meae ignoscere, de vel inter ultimae admissionis amicos , eum numerare sustineas, qui te obedecumatam eruditionem semper fert
in oculiis. Quod si porro quid de conatibus nostris sentias, certiorem me redde te dignatus fueris, prosectis me non tantum tibi reddes ainicissimum, sed omnibus quoque meis ossiciis etficiam, ut ista esse
vere judicare possis. Vale Amplissime Volsi de ut tibi, tuis, bonoque publico diu
Uiro summae Eruditionis , Gi-rissimoque, GerardoJoanni Vos
sio, S. P. NUllus dubito, Vir Maxime, rectὰ tibi
tradita quae fratris mei Curae Commiseram,deGermanicorum corporum habitu, simulque Prostaniata quadam Acad
mica. Erat tum consitum propediem, litetis te adire, non tamen nisi edito majoris non nihil molis libello. Verum illa spes decollavit, quam de edendo opere concoperam, prae multitudine negovorum, quae mihi partim ars mea , partim Magistratus pepererunt insperato. Ne itaq; nimis silentio peccem, visum fuit saltem has chartas transmittere, donec caetera lucem videam Inter haec, quas adolescens Nobilis Theses heic proposuit disputandas, ex Scholae in re, Cum primis optarim, abs te severo judicio expendi: ac quidem ipsius mei causas utpote qui urgeor hoc argumentum in iulam quae proposita est sententiam latius dμdiicium publicare; quod tamen ego haud ausim, nisi benigna doctiorum centura i vitet. Programata a memet ipso sunt pro secta, leviora tamen, neque nisi ad adole.. scentum fortassis captum ἰ iit etiam haec cum aliis meis sacris, in unum opusculum haud comperant iungi. Ipse tu quid suade, as, vir Maxime, utinam liceat inteἰligerer Etenim tua mihi sententia pro plurimis eae Librum meum de sanguinis generation*ac motu naturali, altera editione apud vos, recoctum dabit frater. qui si haud displicu-crit, gaudebo. Calixtus noster navata tam praeclara Ecclesae opera, id impetravit, ut qui hactenus fui Gemi-papista,nunc Sem calvinis a aiidiatratotam mordini. Quam virulenter illum sit insectatusJesultaFine mannus in it cilico, quod vocat Catholiacum, forte sani vidisti; eiusdem novaesro , indubie dabunt nobis Nilndinae Francorurienses. Omnibus illis voculis generosum contemptum, innocentia fretus, Calixtus opponit. Erbermanno tamen ta
te aliquid regeret. Vide quam sit misera conditio eorum, qui tranqui landae Eccle- - dant operam. Quam veremur,ne etiam te, ab eius argumenti scriptis, absterremat mores hi seculi nostri, pari omnium animorum immoderatione infesti & tamen heic quidem, istis tuis nillil est deside tius. Neque enim facile expresserim,qua9ti etiam in hac doctrinae parte faciant ii cum alii, tum Calixtus, de Hornvius N strates. Uterque illorum, iuxta mecum te, summe Virorum, salvere, atque valeo jubet plurimum. To doctrina culer, H man. Conringi M.
886쪽
terarum Decus, M. Omame in , Mequasi placet, ama. ci
Prestantissime, Colendissimeque Domine, LIteras tuas, qiuas mihi curavit Excellen tissimus vester Orator , accepi. Ex quibus intelligo , te perlegisse Lucubrationes meas, de Gent. Religione, E atorumque apud eos causis ι neque displicuisse tibi, vel opus, vel scriptionis genus.
Tuum judicium tamen circa ea, quae inter nos contravertuntur, desidero. que magis quod tumultuaria opera, m
diis bellorum intestinorum cladibus) apud Castrum meum de Montgomery ubi per
biennium commorabar scribenti, in errores dilabi proclive fuit. Sed M. errare tecum minus probrosum esset aliquando, si iam recte cum aliis sentire. Is enim es,Vit Magne', ut Authoritatem tibi ipsi, etiam in argumento quovis conciliare pociis. Sicubi tamen aliqv d a me recte animadve um esse arbitreris, id pro ingenuitate tua significa et quo ita reliqua omnia expungam , quae in te redundent, prodeatque tandem in lucem meus qti
liscunque Liberi A te porrδ, Vir optime, scire vellem, pretium quod Typographus, pro imprcssione libri exigat, ut Nummosita pro valore tibi transmittam. Cum enim haud ab aliis , quam idoneis Lectoribus evolvi vellem librum , eum si ampli. bus meis excudam, Utinam mihi per valetudinem, de negotia, liceret vere pro- ximo, Bataviam tuam invisere, ut dulcissimo alloquio tuo se sero , de circa dubia, quae occurrunt, sententiam tuam expost rem l Multa quidem in hoc argumento,
expleri vellem, cum fieri nequeat, quin ut furima desint, quae ad rem totam illustrandam faciant. Sed ea pnaesertim quae circa quinque Articulos nostros Cathol. i proferri possint equidem expiationum genera varia, qtiae in remedia criminum, excogitabant, sive vafri , sive inepti ca- cerdotes . a ni illo adhuc satis tractata esse, pro dignitate argumenti puto. Circa haec omnia igitur.' responsum tuum cum boni' venia expecto. odibus
Quod operam tuam , mihi commoda. re, in libro meo excudendo, polliceris, gratias quam maximas tibi ago. Serenistiamus hinceps Electoralis , mihi monstravit literas tuas, quibus me summo honore cumulas; quo nomine me tibi devinctum esse scias.
Garissimo eruditissimoque miro
HAEc est semperque fuit magnorum
V irorum sors, de calamitas, ut etiam si niaxime velint, talem nec pollini latere, nec immunitatem consequi , ab ossiciosis vcnerantium molestiis. Foelices ter Mamplius, inquis, quos irrupta tenci cum
Mulis sitis copulat nec ulla divellunt Etam jucundis amplexibus ingrataClientum Consortia. Cuperes, proculdubio, civiperes, si fata sinerent, circumvolitant Aumbras , levesque populos dispellere , de quam ardenti studio optares, Perpetua tranquillitate , nullisque violanda interpellationibus inaccessus perfrui, credo e quidem, cruditissime Vom, Seduritor iste quoiae'tas
En igitur ego inter tot procos, novus tuarum virtutum, inexhaustaeque eruditionis cultor accedo , tam tibi-nunc ignotus, quam tu universo orbi literario notissimus; nunc inquam Vir Claris lime, quondam enim p r biennium , auditor tuus,
dum in Academia Lugdunensi , Sulpitii
Severi sacram historiam Enarrares , a te dilectus. &sitavi collo ivio saepissime honoratus fui. Ab eo tempore in Galliam ii stram redux , totum me foro dedi, donec
letudini vi indoli nix a indulgens , Bend vale , magnum Ii- stichum daevium, A Sempronium ressu
887쪽
sibi habere, ad me in Ciceronis , Senecae, Virgilii, Scaligeri, de Volsit dulcissimos ac nimis abditos unus recepi. Ita est certa abhinc aliquot annis singula tua scripta&miror, Zc verib nocturna diurnaque nignu& dum recentissime haereo poeticis tuis institutionibus, repente q iasi in bicipiti somniastem Pamasio, Poeta fio, essivuntque nobis hi otii nostri, Praeceptorumque tuo rum informes situs, pro quibus , si quod superesset in Mucio tuo exemplat Historiae Pelagianae, illud omnibus votis emagitarem, non tam meo, quam Bucharti nostri, quam multorum Doctorum nomine Sic eruditissime Vossi, vilissi Ino rete, Aureum Tripodem piscarer,dc crepundia, Orbiscitie nostri quislias, Eois mercibus commutarem. Sedo pudor , quaan te violo, de tua aura resolvo i Indoctus nihil unquam de te meritus, vix notus, gravissima tuasthidia summe importunis Epistolis interrumpo, delicatisque auribus obstrepo raum Cantu, nec veniam, quam solam tamen
vix sperare debueram, sed praemia posco. Ignosce tam inraeni audaciae, quam nobiscit, de olim perspecta singularis tua humanitas, & incuria, aut egestas , quotquot sunt Librariorum, non dicam, in hac nostra Cadomensi Academia , sed de Rotho. magi, dc Lutetiis; omnium quippe summa cum cura cxculta sunt officinae, nec in ulla repertus aureus iste liber tuus, quem si suppliciter petentibus concesseris, habebis tunc pro tanto munere debendi reum , tubique devinctissimum me, qui jam propter lucomparabilem tuam doctrinam sum
ni obstoauis tu, D. Brieux. si quid dignaberis ad nos vel mittere, vel scribere . illud si placet, fidei de curae, eommittes Domini Adriani Ἀk Delsi,
nunc degentis, In suprema Medi matricum Curia quondam Senatoris.
Clatissime vir, fautor mihi plurimini colende, CUm tuae submitterentur mihi nuper Dantiscae literae, eaedemque vitae mihi tuae, de affectus erga me amici, eX- isterent testes desideratissimae r ausim dicere , vita olim si Plutarchus vera narrat maius gaudium Alexandro Magno accidisse, ex nuntio, quod redivivus factus es.set Homerus : ac Mihi tui causa submoesto tum accidit ex eo , quod silperesse te, mihique haud leviter etiam favere intellia gerem. Nam ita ine propridem amicorum quorumdam literae occuparant, ut Vollium inter mortales esse destille persuasus essem. Igitur ubi sic ex adverso, Mmanus . & mens tua mihi comparuit , Ω-
perstitis , atque optime precantis 3 quid potui potius, vel debui etiam, quam exultare, atque in niturum quoque bene tibi vicissim apprecari. Ac Magno quid Alexandro illi, gaudium, qaod dixi, exinstitit, ob gloriae privatae spem, vanem illam , & inanem. Mihi dum Vossum superesse video , spes adfirmatur publici boni, reique communis literariae : quam si quisquaingi iter gnaviterque promortum iviti ipse Certe hoc praestitit , idemque proponi locupletis time est praestiturus ; dum vita cum dignetur Deus. Minime me de exspectatione hac dubitire sinunt, quae praeiaris, in gravissimis diatribis illis de tribus Symbolis , de Christi genealogia. Quarum nomine, de gratias ago multὁ maximas, & ut circinulas Squbdi minitarisi colligere amplius pergas, publi-l coque exponere nihil disseras, opto: H stimenti loca an esse ex me possit, quod nuper de Pauli . ex pronas , equidem ambigo.'Interim quod voluntatis est propensae, testari ita volui; cum praesertim Mornatissimus Et literae tuae iiiihi a
di mea displicere tibi. Quod si quid de Pauli isto loco succurrit, quod submoneas, Qq de era
888쪽
de exquisitissimis observationibus tuis, gratissimum profecto accidet. Cum tem p re sequentur alia forte . quae affecta apud me hactenus latitant aliqua, nescio, an a Commentatoribus, ac prorsus etiam quaedam antehac praeterita. Quod vale dicturiens requiris, ut amemus nos mutui, ego cum cultu etiam nominis tui perpetui memor observabo ; tanto etiam ad nomon
numero sexagenario ipse accedens, quanto tu, cum Dei benescio nunc excedis. Compleat in te vero, Vir Maxime. Deus Opti Max. atque superexaugeat etiam quod vitae mortalis summum esse dicitur ;neque id sinat in te obtinere locum, quod animum auferat. Quae nisi vim nimiam, vel corporis etiam respectu, mihi pridem intulis let, sane vel coram te etiam, vir faventissime, venerareri Patronis praesertim magnis quibusdam in Belgium veitruin me invitantibus. Sed si in terris visuri unquam
nos non sumus, coniunget nos certe coelum in beata visione, ad quam per labores, sudores, vigiliasque nostras hinc enitimur, reddituri Deo, otii , negotiique nostri rationem, atque isthic demum desituri γοώ
Joanni Vossio Pro fora M. storico,
Dcidi hic fortean in carmina quaedam
non omnino invenusta , composita ab Anglo generoso in seat. Mem. Clarissimum virum D. Hugonem Crotium : delicet fere idem sonant, Iliada post Homerum, Ac Epitaphia post B. atlaeum vestrum, velle conscribere: duxi tamen me operae pretium facturum , si ea qualiacunque tandem sint, velim exscribere , & amicis Doni. Grotii Viriliunquam satis laudati,vcI mittere, vel otandere. Non quod sit mi hi in animo Poetastrum hunc cuni D. Bar-laeo velle committere: absiti Sed tantum ut
D. V.&alii apud Belgas Doctissimi Viri
intelligant , Gentem nostram universam quae modo callet literas) cuius mentem
haec carmina fatis, opinor, exprimunt,cum reliqua literatorum per Or m Cacvcrva,
quasi pacto, M sedere inito, amico conspirare, in hoc scilicet, quod extra aleam dii. bitationis apud posteros habebitur e num iape D. Hug. Grotium illustrissimum fuisse, Heroa i usque ad stuporem fere M miraculum doctum , simul sapientem , omni
laude majorem, universa tam divinarum, quam humanarum omnium literarum supellectile cumulatissime instructu in . Non opus est pluribus, imo nec omnino isti Si praesertim in literis ad D. V. Conscriptis. Gratias habeo D. V. ob osti clavi be uelicia mihi immeritb in aedibus vestrisicollata,
cum nuper veteris amicitiae recolendae
gratia, D. V. inviserem Amstelodami.
Deum Opt. Max. quaeso, quod quotidi ὀficis , obnixissime supplex.obtestiri non desinas; ut pacem, dc pietatem , ab Ecclesia, & Regno olim florentissimis apud
Anglos, jam sere exules factas, tandem aliquando utrique in integrum restituere, propitius dignaretur l in hisce piis votis, multos habet D. V. Collegas comprecam tes. & inter eos. servulum D. v. omni obia sequio obstrictum. E, Duncomtum,
E si pro veteri necessitudine atquc
amicitia quae tibi olim cum parent cutroque intercessit non exigua de quam jure quasi l reditario ad me aliquatenus )evolutam jactare soleo, nihil optatius mihi accidere posset quam si de re aliqua Themlogica, Historica aut Philologica sententiam tuam interdum exquircrin ; attamen
tibi penitus literis involuto negotiorumq; mole districtissimo , ne dicam obruto, no vani subinde te interpellando molcstiam creare hactenus mihi fuit religio. Nihilominus ur
889쪽
nus ut id clubd ante cavi sedulo. nunc tandem committere audeam fecit doctoruilivitorum, quos mihi in Anglia amicos paravi postulatio cui ut morem gererem, aequum fruit. Nescis , Vir eruditis sinis, cpiam te regni istius viti literati, de impri mis illi qui in eruditorum choro mitem dueunt, uti in ipsis Musarum Gratiarum
que manibus doctu m Sc educti ina , omnigenaeque antiquitatis promum- condum venerentur ac suspci:ant. Eorum Complures sinter quos nunc D. Rob. Baylius D putatus Scoticus imprimis mihi nominandus) rogant te M obsecrant oppido quam obnixd, ut opus illud tuum adversus errores Anabaptistic quod allectum habes, quodque ocalis obiter lustrare cum te Amisitelodami officiose salutaret, tibi datum fuisse D Baylius amicis denarravit in quam fieri poterit Ocyllime in lucem edere dig. ris. Si vero ad omnia perpoliemia non suppetat otium, illam partem quae de Pae-d aptismo tractat publico uti non inv ideas. Existimant enim, nec abs. re hac rerum tempestate perquam necessari sun esse ut id scriptum Anglorunationibus ceratur, utpote apud quos errores isti Anahapri' ignorare, diu multumque me desideraretistici ut alios pene innumeros praetexe l ac optando quae tere illuiti de metito Chri- Eeelesiae faciem misere dcturparunt. D 'l sti Scriptorem cuius in praefatione lib. de
anni tempestati,noliris vid. Francosumam descendentibus, per ornatiui mos duos stiliadiossis Tigurinos, Lavaterum alterum)Dissertationes vlli vel Vlu. Cl. DD. Blix. t fi nostri, misi; quartam unam atque a teram D. Cappello placuit arrodere. Nempe, praeviditis, Revelationibus suis arcani punctationis ambos quod aiunt oculos, cta sum iri sic si pergat noster ille. Verum, ex vindiciis, quas modoque mitto, judicium, CL V. facies, quibus praesidiis literque ad suum opusacccsserit. Si, quod sperard jubet, cum bono Deo , de Pulictoriim oriagine processerit; curabo mature tibi quoaque perseratur. Puto enim non ingratum accidere tetiamsi diu nullis responsi, Musabs te factus tim certior si sic giat alii , tuae
in me olim eicercitae humanitatis mcmOriam, integram meo animo perflare , ut cunque contester. Quando enim de meo
id facere adhuc dum nequeo, spero, quod
in nos ira fili eat terra obnatum fuerit, si mea ad te pertingat opera, tantisper meam penuriam luppleturun , maxime cum ad eam nonduin maturitatem asstirpere mea
mellis puluerit. Nolo autem te, Ur Cl. bis ergo hoc, uti spero, virorum pietate Mdoctrina conspicuorum iustis precibus, dari bis Ecclesiae regnoque Anglicano, dabiν veritati utroque quasi cornu nune tui bi laboranti. Ego vero , vir doctissiunc , per
quem vota sua ad te deferri voluerunt, meum quoque ipsorum Votis UOIum .a iungo,Deumque Oro ut Oxium ac valetudinem tibi largiatur ad ea perficienda quibus de omnibus Christi Ecclusis bene mereri poteris. Vale cum uxore lectissma totaque familia, quibus pluuimam salutem 1mperit c. T. ridui us
Satisfactione Amplis iiiiii viri Hugoma
Grotii, meministi. Desia ranaen .mirari, cur id a maximi ingenii Viro,cunseundem I reticuna Dppugnaret acertinaci ac soli' disti me, praetermisi uni r Cur a tale non suppletum, quod gen ina praestaret, facili negotio, M proxime ad scutentiam sumi viri, poteras Delii, inquam, initati, calquo nostrorum Theologoruin certas inavidi & expertus sum, quae jinpxiniis apud nos Polano olim platanente bl .luidi equo vigent ν sic tamen ut, Dei statia, nullae. in de turdie. Expertus ver ista sum, qua do Cl. D. Lucio nostro D. M. fucsedero
meritoria Iustificationi , ab eodem mihi delegata . suscipere, aliquorum consilio de instinctu, sive debui, sive etiam volui aetentavi. Oppugnavit enim illii in navis
simus ac doctissimus pariter Anglorum Theologus, D. I hQmas Galalcetus, ac iis C Emel atq; iterium tuis, Clarissime Vossi,
Δ reseripsi. I Anno superiore, hac ipsa
quidem argumentorum plerunque praesidiis, quibus ego ver lxepopi polla cerne a bam,
890쪽
bam, aut verius ossucias : paucissima verbalia, quae rem tangerent, minus refutarent Tua, incalite, authoritas, V. Cl. me non
parum intricavit,quod sic d. l. ad Lech. praefatus es. Cumisio nobis pererit Christus, impunitatem se praemium, ilia atisfictimi, hoe merita Christi distincte tribait vetus Eccusa, Mox: Satisfactio consistit in peccatorum tralatione : Meritum inperfectissima o.bedientia pro nobis praesta imputatione
Nam, quod ad prius, millius. in
Patrum scriptis nullum invenio vestigium sed meritum & satisfictionem Christi promiscue usurpare videntur: unde frequens meritum mortis ipsius appellatur. Chian. quam fateor, haec distingui ex accurata eruditione sic poste:plane uti explicasResp. ad Ravensp. c. I. p. 3. Itaque si quae v tu statis Iocia tibi observata sint: denuo id rogo, illa mihi suggerere ne graveris. Posterius, quod ad alterum lemma, candido, eget interpretc. Neque enim satisfactio videtur peccatorum tralatio a sed haec, velut effectum, sequitur ad illam. Alterum verb, si de imputatione loquitur Obedie n. tiae PRO NOBIS, h. e. loco nostro, arta quemadmodum vulgo nunc scribunt, imputari nobis alteram hanc satisfactionem Christi partem : esse namque eam geminam, alteram pro poena, alteram pro obedientia. Fateor nullum me in Sacris literis huius opinionis deprehendisse fundamentum. Atque ea quidem sententia, si sic grassari pergat,uti hactenus; brevi mea conjectura) nobis novam Theologiam rofinget. Nam, ab imputatione obedientiae progrediuntur,ad vicariam illius praestationem: inde ad satisfactionem ι inde ad sacerdotium. Tum, ut veri speciem magis obtineat, nobis imputari, faciliusiue obtrudant,aiunt;nostia vice praestitam a Christo, qua homo fuit,seu secundum humanam naturam. Qui purniciosus error, prope abest quin meritumChristi funditus nobis evertat. Video D. Paraeum mature sat valuisse occurrere gliscenti malo, Epistola ad S. Comitem mit gens lenium, in ultima Edit. Explicat. Catech. Palata a Philippo vulgata. Sed & a D. Gomaro, nupera editione operum, excussam illam video, pa
am Disp. de Mat. dc Form. Iustificationisi quam docte castigavit illi,cuius supra men. tionem facerem, Thcologus Anglus. PIGrosque omnes modernos videre viedeor
ad illud impingere ι se uiri actione passiva
sic enim cate distinguunt ab Activa, si cui pariter, de Obedient/a de Iustitia i
quuntur, cujus Script. vel Ecclcsiae aut ritate, nescio: Nobis remitti peccata e 1 tantum peccata rcini Ui,' Sie Bellat. non item concedi vel ttibia lib. a delustic gloriam ac beatitatem. Ego e. s. sub fin vero certus sum , neque D Pδ' Script. S. talia docere neque
l. a I e. rs. p c cum ndei principiis ;Sect. I. ηρ. neque in cam sententiam ituros, quotquot Ani pl. V.Cap. VIII. extremum te satisf. probant: vel ei saltem non contradicunt, quod est in universa Ecclesia receptum, Christi sanctitate& innocentia nostram Contegi impuritatem, culpamque ac poenam deleri, Sc. Sumniae Iustum esse mortuum pro injustis, r. Cor. V. I 2. I. Irit. III. t 8'.Jam, dum novis& puriori antiquitati inauditis distinctionibus illis invehunt, de satisfactionem di qmodo) duplicem sic partiuntur , ut altera quidem valeat pro culpa, altera pro pinna 31 l altera pro debito poenae, altera pro debito obedientiae; vel altera pro redempti
ne a malo, altera pro acquisitione bon rum ; vel inondum enim certi sunt quod horum teneand altera pro vita aeterna privative, altera pro eadem positive considorata,&c. taceo plura: in Non satis est sibi haec somniare, ni &spissis libris propalent,& insciis tyronibus sedulo instillent, eo quod putent, actum esse de Lege de Evangelio , Satisfactione de merito Christi, quae tamen perpetuo confunduntὶ nisi stricte observetur ea diseriminatio:scilicet, Passionem & Mortem Christiselam valere ad remissam peccatorum tantum i quia scriptum sit , sipeccaveris morte morieris. Itemque, activam obedientiam solam valere ad jus vitae aeternae promerendum, secundum illud: Fac hoc omnes. Hinc mirae phras . Imputari nobis meritum , dc Christi quidem ipsius meritum ; adeo ut nobis non minus atque Christo debearia vita aeternat; ad quedum experiri pecca toribus