Ars bene scribendi studiosis rhetoricæ adolescentibus proposita olim in Collegio Romano a P. Rainerio Carsughio Societatis Jesu. Carmen didascalicum. Adduntur præterea nonnulla ejusdem Epigrammata

발행: 1709년

분량: 115페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

8sidebatur: actout non promptum se modo, . ct expositum omnibus liberalis Θ exhiberet ; sed alios, atque alios laboret, aut oblatos factu eκ-eiperet, aut sponte etiam sua arcesseret. yam

sero ut aliquid de ipsius scriptis significem; δε-

eiis quidem, quis ad animarum salutemspectabant , pu gari passus es piarum commentationum libellos : qui flatim summd aviditate emeepti , tantum Sui desederium acuerunt; ut iterum jam opis committendi necessario*t: sed Carmen hoc Didascalicum , quamquam ab eo recitatum magnos plausus commovisset, per mu

tor annos nunquam expugnari potuit, ut ederet in lucem: tandem Amicorum precibus victus,

de perpoliendo opere cogitabat: at inopinί momte interceptus, iisdem adornandae editionis negotium reliquis . Addita sunt mantistae loco , aliqua ejusdem Epigrammata, quae nitorem ipsius, O facilitatem in scribendo planius aperiunt . Haee sunt , quae te , sudiose Lector, volui cognoscere, non tam us opusculi hujus dAgnitatem ex Auctoris praefantia facilios . Amares , quam ut memoria Clarissimi Viri ad posteros etiam, ut par erat, transmitteretur .

12쪽

MICHAEL ANGELUS

Pr Generalis Sorietatis PESU. Librum, cui titulus: Ars sene scri bendi, sudiosis Rhetoricae Adolescentibus

proposita olim in Collegio Romano a P. Ralaemo Carfughio Societatis nosrae Sacerdote. Carmen Didascalisum . Adduntur praetereis nonnulla ejusdem Epigrammata ; aliquot ejusdem Societatis Theologi recognoverint,& in lucem edi posse probaverint, faculta. tem facimus, ut typis mandetur, si ita iis ad quos pertinet videbitur. Cujus rei gratia has Literas manu nostra subscriptas, &. sigillo nostro munitas dedimus. Romae IA,

13쪽

Imprimatur

Si videbitur Reverendi ssimo Patri Magistro Sacri Palatii Apostolici, Dominiem de malis Arehiepiscopus. Theodosiae messi MAndatis Rev. P. Paul ini Bernardini Ord. Praret. obsecutus legi Artem bene seribendi studiosis

Rhetorica adolescentibus Carmine didasealieo a P.Rai-nerio Carfugbio Meietatis Pesu propositam. Simul Iegi Epigrammata, ab eodem conscripta, quae mantissae loco adiiciuntur. Nihil in eis offendi, quod Religionis Catholicae placita violet, vel bonis moribus obsit . Numeri , candor, venustas, S pietas praeclarε in versi-hus eminent. Praecepta, quibus ad non corruptam o, neque fucatam eloquentiam adolescentibus viam ostendit, Viri prudens, cultumque ingenium luculenter Probant . Epigrammata ingenuis distincta luminibus, ac pura, facilique suavitate commendanda non minorem Auctori laudem accersunt. Luce dignum idcircb politissimum opus censeo. Romae E Caenobio Minervitano X. Kalendas Augusti 17Gq. H. Thomas Maria Minoresii Ord. Prad. S. T.M.

Imprimatur

14쪽

DIDAS CALICI

LIBERI.

De Arte legendi probatos Scriptorum libros , O selecta adnotandi.

Uo deceat ritu, veterum monumenta virorum , Quo studio versare , libros quae cura legendi Conveniat, Rhetor paucis, adverte, docebo, Optima ne puro desint tibi pabula succo . Scilicet hanc primam Tiro nisi noverit artem, Quaque rapit juvenilis amor sine lege seratur, Huc mota, nunc illuc studio jactatus inani; Nil discat, longique cadat labor irritus anni. Tu modb, tu nostris praesens allabere coeptis, Unica Romani quae diceris arbitra Pindi, Numinis alma Ρarens: tu Diva, docere docentem Ni renuis, potes una novum formare Magistrum, Vatibus intactas carmen qui primus ad artes Flectit, S ignotos audet recludere calleS.. I. Si quis Apollineae correptus amore Palaestrae

Legendum. Disitirso by Cooste

15쪽

rae Carmen Didascalicum

Plurima scire cupis, nec vanum quaerere nomen Musarum in regno, iam nunc assuesce, legendi . Experiare graves juvenili pectore curas. Nam velut admotis puerilia corpora Matris Uberibus crescunt: sic lectio pabula menti Suffcit, ingeniumque fovet, viresque ministrat Extinme quondam nutritum lacte Patentis Infantem perhibent, cum terrae concita motu Maenia, queis dedit Antiochus cum nomine famam, Traxissent miseram subith collapsa ruinam . . Haud secus ingenio praebent alimenta Parentes Extincti, quorum servata volumina, seris Vitalem possunt praestare Nepotibus escam . Hoc studio illustres animae, celebexrima fastis Nomina, Palladiis creverunt artibus. AuXit Dives Aristotelem librorum copia, Regis Pellaei dabat egregio quos gaga Magistro. Arcanas Graium sedes, opulentaque regna Virgilius taeitἡ lustrans , populatus Homerum , Exuviis Latium repetens decoravit Achivis. Romanos idem Proavos, quoscunque Vetustas Arte rudis tulerat, cariosaque carmina vatum Evolvens, Lucreti audet spoliare sepulcrum, Effossumque Enni de rudere colligit aurum. Non etenim didicisse pudet. Sic minima quamvis Flumina subsidium non dedignantur aquarum, Quas humiles tenui deducunt limite rivi, Nec pudet accessii fluvii crevisse minoris. Ergo leget insinuant facili sese omnia lapsu Dum legimus. Per aprica frequens cum rura vagaris. Sole sub ardenti, nigrum trahis inde colorem

Nescius. Haud aliter , dum prisca volumina verIas,

16쪽

Antiquos animo duces imitante colores. Dumque alios tacith spectas, spectabilis ipse es. Nec mora: scribenti stupeas occurrere passim, Et fluere ad calamum, quae dudum legeris, &jam Insolitas miraris opes, inopinaque dona. Sic etiam mores aspergit amicus amico, Essigiemque animi: sunt jam non alter, & alter a

Esse putes unam, non uno in corpore, mentem.

2. Hinc ut amicorum juveni delectus habendus, Sic quoquo librorum, S major: ne pravus euntem Decipiat callis , miseroque errore fatiget. Nec tibi discendi surgat tam dira cupido, Ut libros adiisse velis , qui Cypride turpi, Lascivisque jocis sordent: his sulphura nigra Alecto afflavit, stygiamque obscaena Mephitim.

Aurea sed nitido decurrunt carmina rivo, Et sonus invitat, pretiosaque vena. Caveto Insidias , pulchraque dolos sub imagine tectos. Incautas removeto manus. Sint gemmea quamvis , Laetaque Setino spument carchesia Baccho; Mista venenatus vitiat cum pocula succus, Delicias tristes fugimus , hiandumque Venenum. Nee tibi sit tanti studi is clarescere Phasti, Ut niveum properes animi violare pudorem, Scili t ut discas, discendi perdere causas . Consule virgineos Cycnos, musasque pudicas, Virgilius quales, quales Lu anus amabat, Quos furor innocuus, non improbus ardor agebat. 3. Nec secus intexea libros vitare jubemus Arte laboratos tenui, crassaquo Minervst.

Optima sunt prim lim spectanda, ut protinus alid insideant mimo meliorum exempla, diuque,

mi a

17쪽

14 Carmen Didascalicum

Ouo semel imbuitur primum, mens servet odorem. Cui tenerae vires, & adhuc mutabilis aetas, Ne temerh scrutanda sibi putet omnia: quamvis

Admistum coeno rivus devexerit aurum. Deteriora sequens Tiro, potiora relinquet.

Virtuti vitium se miscet, & illius ora Mentitur singens, juvenes qub fallere possit

Ignaros fraudum species sucata decoris. Saepius , & citilis vitiorum exempla lacessunt, Aurea quam certo gaudens moderamine virtus, Limitibus contenta suis: ruit impete multo, Arrectosque animos vitium violentilis urget. Aspice quos vulgo plausus, quae murmura famae Prodigus ille serat: moderatos gloria sumptus Parva, minorque manet. Solers Prudentia vires Cui regit, & cohibet, sortis vix creditur: at quos

Praecipites ardor temerarius urget in hostem, Hos amat insanum vulguS, caeloque reponit.

Non aliter, cupidus nimium percurrere libros, Insanos Ausus, Tiro, ventosaque dicta, Ac tumidum quodcumque sonat, miratur, S haurit. Urget enim juvenilis amor, stimulatque volentem, Ut posita in medio fugiat, peregrina sequatur. . Ast ubi se vitium primis immiscuit annis , . Pravaque transversum rapiunt exempla, laboras I unc frustra , ut melior redeat sententia menti; Haeret enim, residetque haud extirpabilis error. V iderat hoc Fidicen, quo non praestantior alter Argutas facili percurrere pectine chordas, Timotheus: Merces erat huic geminanda, Magister Si prius e trivio tenerum docuisset Alumnum. Et merito: duplex labor est, ubi prava necesse est Ante

18쪽

Liber Primus.

Ante animo eradas, quam recta reponere possis. Prodiga quid memorem miserae dispendia vitae, Ingentem jacturam, & non reparabile damnum Siccine, limitibus quasi non claudatur iniquis Vita brevis, facimus breviorem vana secuti Heu quanta potuit ditescere Pallade pectus, Dum malὶ sollicitas nugis donavimus horas. Ergo age te Ducibus comitem melioribus adde. s. Haerendum tamen est uni, certoque Magi stro. sCrede mihi, studiis nocet inconstantia: nusquam est dita Α'. Quisquis ubique habitat, nec certa in sede moratur. i'g'' Cernis, ut arcano febris quem pascitur igni, Irrequieta dapum patitur fastidia 2 Libat . . Carptim cuncta: cibos nunc hos, nunc vellicat illus: Nec tamen ex illis alimenta salubria ducit. Plurima non aliter studio libatur inani

Pagina: delassant vacuam sua taedia mentem . 6. Si tentare juvat facundas Rhetoris artes Expugnatrices animorum, S dicere causas, Dux praeit Arpinas. Romanum hic unicus aequat

Imperium ingenio, seu leges ille loquendi Tradit, seu leges, idem quas tradidit, implet. Non deerunt alib qui te divertere malint, Et math sollicitent; aures tamen obstrue, & illam Carpe viam, Tulli quam nobilis orbita signat, Ac tantum te scire puta, tibi pediore quantus Insedit Cicero. ωὶ Fabio sic judice cautum est. At si sortὶ tuos Divina Poesis amores

Acrilis irritat; praeeuntem pronus adora Virgilium, quantumque vales imitare canendo.

. . Nec

a M. Fabius Quint ilianus.

tissimum em l .

19쪽

16 Carmen DidasHisum

Nec te Lucani gravitas arguta lacessat, Nobile Papinii, Claudique volubile carmen, Ut Maro non sapiat: claros laudato Ρoetas, Virgilium colitor ille tuis sit norma Camoenis, Singula quid memoremZQuamcunque accesseris artem, Delige praecipuos. Satiras moderetur Aquinas .

Regula sit Flaccus lyricis. Elegia Tibullum

Consulat, ac Latios qui digerit ordine Fastos, ' . . P . Imbuat Annaeus Tragicos . Epigrammata scribis Bilbilitanus olor praeeat. Quid plura Per omnes Ire labor: breve sit monitum. Contemnito rivos, Clim sontes adiisse datur, primosque recessus, Purior unde fluit, neque sordibus illitus humor . . At servum pudet esse pecus, nullique secundum

Non trita juvat ire via, Ductore relicto. Ne pueri, ne tantum animis assiiuscite fastum. Sed velut armigerae sobolra generosa volucris, . Cui validae nondum surgunt sub pectore plumae, Imbellis residet nido, nee vana volandi Erigit ambitio, velit ut se credere caelo, Fulminaque affectet deserre Ministra Tonanti. Quippe suas noscens vires, quae pabula Mater Detulit, his vivit, nec Praedae assurgit amore. Interea observat genitricem, artemque volandiis Accipit, aspiciens tacit queis nisibus auras Illa secat, donec tandem crescentibus alis Associare queat, matremque praeire Magistram Talibus exemplis animos moderare superbos,

Quodque alii scripsere legas, ut scribere possis ,

Qualia venturi properent legisse Nepotes . . . ε4.L.3. 7. Lenth festinans legito: nam Iectio prorue legenitum. Obruit ingenium, non implet, ut impete multo

20쪽

Praecipitans imber, non irrigat, eluit agros. Si rores imitantur aquae, sensimque benignis Pervadunt pluviis, placidaque aspergine campos ς Agricolae arridet votis uberrima messis. ' s8. Forsitan hic quaeris, quae sint potiora legendi ..ndole Tempora Z Cum properas aliquid legisse , Magistrum g ndR Confide, quem sequeris, donee tibi lectio sensus Commoveat similes, cognatosque excitet ignes Pectore. Praeterea his curis impendito florem

Temporis, & primos prima sub luce labores rAptior ad studium nullis mens excita curis Dum viget, ac somni reparavit munere vires. Si tamen historias facili percurrere motu Est animus, librosve alios leviore Minerva; His tribuas vacuas curis gravioribus horas :Scilicet excipiunt quae proxima tempora mensam;

Proximae, sed spatiis eadem distantia justis ,

Munera ne crudi turbes vitalia ventris.

Sic sthola nos docuit Medicis celebrata Salerni. D ,.ii,s. Quin etiam, horarum si quando minuta supersunt subis eluis . Frustula, quae studiis veniant minus apta severis; Elabi non illa sinas e compendia secum Multa serunt, &lopes animo, quas temnere stultum est. Temporis exigui fragmen, partesque relictas Si relegas simul agglomerans; tunc denique menses Isse tibi vacuos, steriles miraberis annOS.Cernis ut artifices pretiosi frusta metalli,

Relliquias limae servant At fragmina ligni

Ascia succisi spernit. Sic temporis ullum Ne tibi segmentum pereat: pretiosius auro est. Sic Cato, cum Patres poscebat Curia, volvens, Quae secum attulerat, dum turba togata coiret, . B Fal-

SEARCH

MENU NAVIGATION