장음표시 사용
641쪽
dicitur, Graece tarωμα, ut Ptolemaeo , cime Homero, in Hymno in Mercurium. Paullo supra landum testa' a parte Prona, clavum, aut epitoni uin instar umbilici panxit, e quo omnes chordae vinciebantur: quod epitonium χορδοτο-. Pol luci et Iamblico dicitur; fundus vero, sive ima pars testae , βα, ρ. Igitur chordae omnes in uno umbilico revinctae per βατῆρα in partem supinam traductae in ipso jugo desinebant, in quo suis summitatibus intensae erant. Subiectum praeterea est illi supra parῆρα in imo partis supinae lignum, aut calx mus , quo Chordae veherentur. Alioqui Chordas sonum. nullum edurent: ααταδio, vocat Lucianus, nostri fidicines Chripatet, id est, equuleum, quod eo chordae Vectentur. Cor- Deum erat, quum primum suisset ex arundine, hoc est, semirutubulo arundinis. Unde Aristophanes vocavit δόουακα ὶτολύριοψ, ως πάλαι α τι κέρατος bet: illi vis ταῖς λυραις. Ita legendum in POlluce , non autem κερατω, , ut vulgo excuditur absurdissime; quum κερατα sint εἰ et manubria, sive brachia Lyrae. Eusta illius etia in id manifesto confirmat. Αἴλιος, inquit,
κερατος bna etiθε,το καλαμοv. Idem apud Etymologicum, modo pro Φυρate legas λυραις in Voce Δο- quae menda Virum probissimum et doctissimum aliud agentem in errorem perpulit. E calamo igitur primum το sive ut Elius) eo D pios fiebat, deinde ex cornu factum. Ligneum asserculum quadratiam
κιθαρας τας ,ευράς. Absque illo magadio manifesto muta erat
Lyra. Unde Sophocles in illum, qui stati in obmutuerat:
, inquit, σου καλαμος. ωσπερεὶ λύρας. Adparet enim, non,
ut nunc, parti supinae adglutinatum suisse, sed ipsis fidibus pro tempore et usu Subjici, et propterea non raro excidere solitum; ideo quod, non glutine, sed intensione ipsa sidium retineretur. Haec est forma veteris Lyrae, quam poetae a Me curio inventam produnt : quae plane illud scarabaeorum ge-uus reserebat, quos Galli Cervos volantes dicunt, Nigidius Lucanos vocabat, si quidem cornuum cacumina singamus Diuii tred by Cooste
642쪽
conjuncta esse. Nani corpus ipsius ins ti reseret κρακι,, vel testudinem, Cornua ipsos , quae et M ρατα quoque Pt lemaeo dicuntur. Eodem modo reseret Caput bubulum , si frontem pro supina parte testudinis imagineris, nares profundo. Sed audiamus Hyginum : . Habet autem Lyra) in
ipsis testudinis lateribus singulas stellas : in summis cacuminibus eorum, quae in testudine ut braChia sunt collocata, singulas : in mediis iisdem, quos humeros Eratosthenes fingit , singulas : in scapulis ipsius testudinis unam i in ima lyra, quae ut basis totius videtur, unam M. Non obscure brachia vocat, quos Homerus Humeros autem inepte
vertit ex Eratosthene. Nam omnes GraeCi Vocant ἀνω,ας, non ωμυα. Sunt enim flexurae ipsorum κεραt..., aut mixtin. Polluci
et κερατα Sunt idem : αr vie pars. Scapulas vocat Hyginus, ubi impacta sunt brachia, SiVe et ratio. Ptolemam ἔκφυσiς κερα--. Nam vivente bestia quasi disci ipsius erant.
nimirum in anterioribus bestiae pedibus, quos ea de re agens Nicander in Alexipharmacis vitae vocat, id est, pedes. Sane rei i stant pedes anteriores. Ideoque in omnibus quadrupedibus ἔμοι. Imam lyram recte basim interpretatur. Nam αι, βαγερα intelligit. Scholiastes Germanici : α Habet autem Stellas in utriusque pectinibus singulas : in Cacumine Chordarum singulas : in utriusque humeris singulas : in fundo unam : in modulo modiolo) unam : in tympano Claram ,
atque candidam unam. Sunt omnes novem . Quamvis per omnia non illi convenit cum asterismis, tamen propius abest a Vero. Pectines vocat, quae Hyginus brachia, Homerus amiχεις , Ptolemaeus κερατα ; quamquam alioquin Pecten est Plectrum. Cacumen chordarum intelligit το Or Hiis, Unde scilicet chordae suis cacuminibus tenduntur. Humeri sunt,
quae scapulae Hygino, Nicandro, ωμα Scholiastae ipsius. Fundus βαταρ, vel, ut Hyginus, να-c. Nodulum pro modo legimus: pst χορδοτ in parte prona instar umbilici, aut clavi capitati. Hoc enim Graecis est D ωκὶς, id est, modiolus. Tym-
643쪽
panum est Plane ο -- ipsum, sive testudo. Num omne Cavum ab uti a parte, ab altera rotundum, tJmpanum dicitur. Itaque margarita ad illud instar vocantur tympana, teste
Plinio, et post illum, Isidoro. Sed Hyginus plane ipsam
bestiam cum rostro et pedibus describere videtur, non autem exenteratam , qualem Canit Homerus. Et sane a veteribus etiam Graecis bestiam integram in globis pingi solitam testis adpellatio Arabica Vultur cadens. Testudo enim marina, quae Aristoteli is ac dicitur, adeo capite vulturis rostrum, pedibus autem alas pansas refert, ut eo nomine ab Hollandis Mearent vocitetur, id est, Aquila marina. Quisquis eam vidit, ignoscet Arabibus ita vocitantibus. Quin etiam Nicander marinam testudinem alis non pedibus mare percurrere ait in Alexipliarmaeis :
Sed nostri Mechanici sphaerarum solidarum artifices adeo inscitia vetustatis labuntur, ut pro vulture Cadente non te- Studinem , sed portentum ex capite vulturino et alio compositum, quod ne ipsi quidem quid sit dixerint, proscribant. At quanti refert veterem figuram lyrae adponere p
expriment Z Dicant mihi, ubi in Almagesto Latino invenient alas Vulturis, aut rostrum, aut id genus deliramenta λ Ibi tantum legent pro ostraco pupillam. Praeterea inveniet lancem librae , quod Graece tarωμα, quum tarωμα non sit lanx librae, sed librile, ut apud Festum. Apage igitur vultureS cadentes,
et ad veram lyram Mercurii asterismus recudatur; cujus duorum extremorum in longum alterum est το disrωμα, ubi fuit caput bestias, alterum o ubi antea cauda: et quidem το ζυγωμα debet speCtare eclipticam, βαειρ autem polum, ut sit instar cadentis; et propterea rectissime vocarint Arahes vulturem Cadentem : G ζυγωμα enim minorem liabet latitudinem,
quam reliquum testudinis. Est igitur propius Eclipticam. Duiligod by Cooste
644쪽
Omnia haec lam veterem figuram restituurit, quam reCen tiorum commentum de figura semivulturis confutant. Sed neSCio an Camothes a mechanicis extorsero; quum illi usu potius, quam ratione agi soleant. Nostrum sane erat tam ineptam consuetudinem castigare. Porro πρα,ες SiVe Pronum
Vocamus eam partem, qua tergum est, ut Contra o οπτιοv,
supinam Partem, qua pectus, ut Arist teles in libris de historia animalium. Lyra igitur pingenda in sphaera solida
Prona parte in nos conversa, quemadmodum reliquas omnes
tergis in nos conversis pingi debere Theo docuit: quamquam Hipparchus negat, nisi si quid, inquit, fuerit, hoc est, si quid in prona parte pingendum sit;
quemadmodum omnes stellae in Lyria sunt in Prona parte. Haec L3ra asterismorum longe diversa est ab ea, quae in v teribus monimentis sculpta visitur, quam vocabimus LIram
posteriorem. Lyram vero asterismorum sive caelestem vocemus Lyram Mercurii. A Lyra igitur Mercurii prosecta est chelys , sive cithara, quam etiam γε πα vocant: quae nihil aliud est, quam Lyra Mercurii resormata. Nam testudianem quidem habet, ut illa Mercurii, sed pro cornibus singulare manubrium erectum ; in cujus cacumine paxilli trajecti sunt, ad fides tendendas, vel remittendas. Aristophanes Σφητὶ . κωοπῆας VOCat, item Homerus, Odyss. XXI. Doctiores Criti Ci κ-σρασκουο interpretantur, imperitiores δέρ Sed viderint quomodo coriis norvias intendi possint. Hispani a Mauris hoc instrumentum vocant Laud. Hoc enim est cum puncto I ali, quo E si in articulo non Pronuntiatur. Itali Limio. Unde Aleiatus putavit quasi Giiuxta dictum, quod scapham piscatoriam ipsi referre visum sit. Multis modis doctissimi viri sententia non consulari tantum, sed explodi posset, si tanti esset nugari. Chelyn igitur, sive citharam habes in Xenodochio Lateranensi Romae, ubi lectus discuhitorius visitur, mensa adposita cum ministerio, et mulier sinistra manubrium citharae tenens, dextra fila temperans; quod est plane Gut vel cithara nostra, adeo reS Vetusta, ut
645쪽
Homerus ejus meminerit. Quemadmodum vero ex integra
Mercurii Lyra nata est chelys, ita ex parte ejus prodiit Lyra posterior, cum quali Arion, Apollo et Hercules visuntur hodie in veteribus monimentis. Ea cnim Lyra nihil aliud est . quam Ilara Mercurii dempta testudine; et preteterea pro modiolo,
in quo omnes erant revinctae chordae, in lyra posteriori ea, singulae suis cacuminibus seorsim haerent in fundo. Ea non
proprie, sed κερατα καὶ πη-σκους ViCen manubriorum
habent: -sunt sorma literae S, ut habes apud Vitruvium lib. IV, cap. 6; ne sorte pro normali angulo accipias, ut alibi non semel apud eumdem. Constat enim Lyra post rior ex duobus anconibus velut duabus S Obversis ut possis vere dicere tres literas Lyram posteriorem constituisse, duplicem nempe S opposito situ, et unam 1 praeterea transversam, quae jugum facit. Porro Lyram aliquando plectro pulsabant, aliquando digitis tantum fila temperabant. Nam
et Romae Hercules marmoreus est dextra plectrum, sinistra
Lyram tenens. Arionem etiam vidimus in quibusdam gemmis incisum plectro Lyram pulsantem, in aliis utraque manu chordas percurrentem, quod in Harpa nostra fieri solet. Lyram tamen ab Harpa distinguit Venantius Fortunatus : α Romanusque Lyra plaudat tibi, Barbarus harpa,. Primus omnium Epigonus posito plectro digitis modulatus
Apollo .: nempe inserit summitates digitorum fidibus, sino usu plectri. In x : u et digitos inter sua fila trementes .. Primo Achilleidos : α ducitque manum, digitosque sonanti Infringit citharae .. In his omnibus est sola sine plectro. Nostri fidicines sinistra manu phthongos in manu-hrio distinguunt, dextra chordas carpentes. Sed et quidam sola sinistra in manubrio modulantur. Id Veteres dicebant intus canere ; quod faciebat Aspendius illo tibicen notus proverbio. Asconius in Verrinas Ciceronis non videtur ad
646쪽
sequutus quid esset intus canere. Quamvis autem Lyram ab Harpa distinguimus, Harpam tamen ab illa natam scimus. Idem enim usus, forma aliquantum immutata. Nam de numero chordarum res vetustissima est. Sane ab initio fuisse lieptachordon et mediocriter periti sciunt. Tandem eo progressa licentia, ut Octodecim Chordis fieret. Rus novationis
poenas dedit Lacedaemone Timotheus fidicen domo Mil sitis, quod quatuor ad septem illas priscas adjecisset, vel, ut alii volunt, ab aliis adjectas Spartam intulisset, et hoc
novo commento juVenum animos esseminare videretur. Ob eam rem placuisse, ut Productus in Comitium , qui lociis viae voelibatur, manibus propriis quatuor superfluas choriadas amputaret, et cum stagitio ex urbe pelleretur. Exstat d cretum Ephororum de ea re apud Boetium primo de Musica ; sed ejusmodi, ut quidvis potius, quam Graeca oratio videatur : neque in manuscriptis clementius tractatum esta librariis. Ex illis tamen obsoletis vestigiis priscam illi sormam restituimus. Hoc inserit IOS. Mai. suae edit. pag. 425. Hoc λα- ζοου Senatusconsultum , quod mesta cognitu digna contineat, multifariam discutiendum erat, si tempus et locus paterentur : nam aliena sunt a praesenti instituto, hoc est, a Lyrae vetustae doctrina. Itaque ea prudentes omittimus. Obiter tantum in eo notent candidi adolescentes, Laceda
mone in omnibus Patres auctores fieri, Reges ad populum referre, populum sciscere; ut Romae quoquct fiebat. Notent praeterea , quum satis firma caussa videretur Timothei ejiciendi , si tantum illi objiceretur quod quatuor chordas Lyra adjecisset, et veterem harmoniam innovasset, invidia insuper Eleusinii sacri divulgati eum onerarunt; denique ut majore cum infamia vim judicii experiretur, suis sibi manibus superfluas chordas palam in Comitio, relictis septem priscis,
amputare Coactus est. Lyra autem ejus e loco Comitii, sivo Σκιάδος, Suspensa est, unde Procul Conspici posset, cum elogio, ετε κα οτατα πολυ -- εισαγεν. Quod autem odi a finale in ba mutarent Lacedaemonii, monuit et Boetius, quum hoc
647쪽
Decretum Produceret, et constat ex quibusdam vocibus illius idiomatis, ut α-Μ. id est, ασκὸe. in qua VOCe duplex Iaconis mus , nempe te si Hrμα ante κά, κα mutatio in κά- ut est ψακκει in ipso Decreto; et praeterea liis finale pro Sic πελαvορ pro κ-οι dicebant, auCtore Hesychio. Si C πορ, ποb: apud eumdem, et alia innumera. Sed non possumus non mirari quomodo vetustissimi duo scriptores, Thucydidem et Aristophanes, quum Lacedaemonum Verba et longas orationes adducant, nihil tale protulerunt. Nam in Thucydidis
que eorumdem suis asae cum iisdem ullum eiusmodi verbuminis terminat; neque Aristophanes, qui totus est in exprimendo idiotismo Laconum in Comoedia Lysistrata, vel minimam quidem ejus rei suspicionem nobis reliquit, cujus
tamen intererat ea non omisisse.
648쪽
Condentemque nOoum caelum. Musivario opere scilicet. Firmicus conjungit liaec duo, inauratores, et musivarios, lib. III: . Faciet eos , qui sic habent Iovem , quodam sui tili artificio saepe pollentes, aut aurifices, aut ex auro vestes Pingentes, aut inauratores, aut musivarios, aut ex argento quaedam facientes opera .. Male in vulgatis Firmici codicitius, aut in usu marim. Rursus apud Firmicum, lib. IV, p. I 5, bractearios, musiCos, organarios, pictores. Noli dubitare, quin Firmicus scripserit bractearios, musivarios
pictores. Pavimenta sectilibus scutulis, aut tessellis structa, et ad regulam exacte perfricata, vocantur musiva. Spartianus in Pescennio. 'νηριθε' ς, tessellarius exponitur, et tesseia lator. η ηοδε α, tessellatus, parimentiam. τη senis, tessello.
Quam lepidae texes compostae, ut tesserulae omne Arte pavimenti, atque emblemate vermiculatae.
Ita legendum, ut habent scripti codices. Ars pavimenti, quam vocat Lucilius, est tessellatio, artifices, tessellatores, qui et musivarii Firmico, et Impp. d. Theod. l. 3, de ex
Unde hodieque opus musaicum dicitur recte, non depravate, ut putant docti; et, si bene memini, videor legisse Musaicum in Augustino. Rursus artem pavimenti asaroticos lapillos vocat Sidonius in Narbone. Emblema quomodo diceretur lio Tiberii quidem tomporibus constabat, ut ex Disii tred by Cooste
649쪽
Suetonio cognoscimus. Tamen plus quam sexaginta annis antea r. ἔα sex Publius Syrias Insertam vDrterat:
Frugalitas inserta est rumoria boni,
hoc est, ἔμελημα, ad verbum. Inepte hodie miseria. Sed ma i iuscripta lectio Gellianoritin excerptorum clare habebat inserta. Tertullian. quoque libro de Idololatria litoras profanas vocat insertas idolorum praesicarionis, et in eodem libro, insignia digiatarum insertas dixit. Species musivarii raperis aut vermiculationis sunt illis duae, quarum meminit Plinius libro XXXV, cap. x: α Nunc vero in totum marmoribus Pulsa, jam quidem et auro, nec tantum ut parietes toti operiantur, Verum et in terraso marmore, vermiculatisque adem es rerum et animalium crustis. Non placent jam abac nec spatia montis in cubiculo delitentia : coepimus et lapi dem pingere. Hoc Claudii principatu inventum : Neronis Vero, maCula S, quae non essent, in Crustis inserendo unit tem variare, ut Ovatus esset Numidicus, ut purpura distingueretur Sinnadicus, qualiter illos nasci optarent delicite,
Ecce aliam Ψηροcoim. et vermiculationem I alteram, quae crustis marmorum diversicolorem vormiculatas animalium e figies resonet : alteram, quae marmoris maculas alieno marmori insereret, et orbes ac ovatas ellipses, ut Mathematici vocant, marmori includeret. Seneca epistola I xxxv II :-Pauper sibi videtur ac sordidus, nisi parietes magnis ac pretiosis orhibus refulserint; nisi Alexandrina marmora Numidicis crustis distincta sint .. Quas ovatas figuras vocat Plinius , eas Seneca orbes. Iuvenalis, Sat. XI, I 3 :
Qui Ibae daemonium Pitysmate labricat orbona ,
hoc est, pavimentum stibadii, aut triclinii marmoreum, δε hibus hujusmodi insitum. Intelligit plane divitem. Invitati Aonim amicum, non, inquit, tibi dabo delicias , quas soli divites inter coenam adhibent. Hoc non conVenit Paupertina fortuna' nostrae, sed illius tantum , qui pitysmate lubricat
650쪽
Lacedaemonium orbem, id est, cujus triclinii pavimentum
pretiosis Taenarii marmoris orhibus refulget, aut ovatis maculis. Nostrum pavimentum plebeium est. Itaque nos pavimentum plebeium pitysmate lubricamus, non autem pavimentum Lacedaemonium. Pitysmata sunt, quae ex poculis in pavimentum adliduntur, ut resonaret Graeci
vocant. Cicero in Tusculanis de Critia Socratis inimico ex Xenophonte. Horatius, lib. II, Od. I 4, Vs. usi:
Jam illis pitysmatis lubricatur pavimentum, ut etiam exCO-gitata sint pavimenta, ne ex humore illo maderent. Vitruvius libro VI de pavimentis : κ Ita conviviis eorum, et quo lpoculis e t pitysmatis essunditur, simul atque cadit, si ce- scit .. Quam hallucinati sunt omnes Critici in illo versu Iuvenalis a Politiano usque, qui primus illum locum vexavit. ad illum , qui in suis variis mitemniare legebat, tam ridiculo sensu, qu in verbo l dullum est Iuvenalis paullo melioris
notae exemplar, quod non habeat pit smata: etiam vetus Scholiastes id agnoscit. Pityssare ost rotantibus, ut Cicero loquitur, et minutis poculis pergam ri. Alexis: κω et ὲve , ἐκ tiτι ομε . Omnes illi Critici putarunt Iuvenalem do ludo quodam agere. Atqui nihil tale die exspectes, inquit, a Paupere Gaditanas puellas ut crusmata. Hoc competit illi, qui pitysmata effundit in pavimentum pretiosum crustis marmoreis vermiculatum , non nobis, qui pitysmate tingimus pa imentum et plebeium. Lege Iuvenalem: ne tibi quidem ignosces, qui in re tam Clara caecuti veris : et plane est omnium doctorum ibi jocularis hallucinatio. De vinci quod projiciebant humum, quod καὶ αποκοetexeti tis. dicebant, accipe notabiles versias Archedici Comici θησαυροῦ. qui erunt loci Iuvenalis interpretes: