장음표시 사용
11쪽
symmetras partes habentem ad sensationem. visitis potius quam ipsam coloris rationem docuisse censeremus.Longe saltem Empedocle distinctius dicente, colorem esse quid o- culorum meatibus proportionatum. In hoc
itaq; sensu color est qualitas sui simulachrum in diaphano in actu nitidoque illuminato
Opinio aserentium colorem inst fulgorem e se in inserioribin disses aeterni quis exploditur. CAP. II.
PER quae dicta sunt, color haud est color,
sed visi lis , cujus ratio patet etiam larius 4 silmpto passim colore : & absolute loquendo, nil est aliud quam proprium accidens lucis: dum enim coloris proprium esse,& per se in secundo modo illi competere ac severarunt; de colore ut essentialiter e lucido Themyst. constan Ie intelligendi i cum Philosopho i- impl. lap. dentidem ita loqui nobis integrum est; & . Zibiihi ii prQs ctb terra pura in illustr to medio visui
de visu e 2 ibbjecta ,'extremum igitur terminati di a. de Ani.T. phani, assiciendoq; sensum realis coloris par&οT. ticeps esset : si est et coloris, quae huculque proponitur natura : quod adversiis multos, qui id facile admitterent,falsum esse infra demonstrabitur. Absolutam igitur coloris r Donem caliginosissimis velatam tenebris v cunq;
12쪽
De Coloribuι, Liber I. IIcunq; revelare contendentes, operς pretium
. faciemus, si quid ea de re illustres mustipliciterum scientia viri senserint, fide prius recita verimus. Zenoni Stoicorum principi primi materiar habitus colores fuerunt; sed mintis distincta, minus etiam vera doctrina haec. Color enim realitas, seu actus propria existentia fetaeditus; habitus non item. Statuunt alii co- Plato, G Orem esse naturae fulgoris . hunc ignis, ignem len. Vallec
non naturae unius, at es ementarem alterum,
in quo lux cum calore, coelestem alterum pu--irum coelorum materiam s qui ob id priscis ae- Decora terni ignes j in quo sine calore fulgor : 1stius c. g. portionem, & quidem non parvam per haec inferiora dispersam autumant; cujus cum Elementis coalitu, qui veluti flammulae sunt, colores fiant: quemadmodum coeunte luminos opacoque multi apparent colores in sublimi. Platonis isti autoritate non modo tuentur sententiam hanc, sed i lium illius f ciunt autorem; nec ab eadem Galenum sentiunt abhorruisse. Caeterum si probantur haec viro Philosopho, plane naturalium rerum cognitionis cui ab adolescentia prima iugi Sc , indefesto labore insudavimus, expertes esse
nos est ut ingenue fateamur, ac vehementer doleamus. Verum qua vi adigetur, ut ad misti cujuspiam conveniat generationem portio
aeterni istius ignis veluti frigore, siccitateve
13쪽
ipsa terra Θ ellet igitur novus ac generabilis: sed nec violenter a Colcho dea aliqua: nec libere, quia inanimis: nec sponte naturae, quia satis ac supersunt quatuor principia misto rum: quod quidem abunde a nobis monstra tum est, dum exponentes primam primi Avicen. de Elementis egimus. Et prorsiis ad misti
unitatem conspirare nequeunt, quae mutubagere, mutuoq; pati non possunt.Porro colotachus est realis propria existentia terminatus, 1aon formalitas, ut loquuntur communius ;. Dum itaque inhaereat aetheri soli; seu etiam Elementis quando ex omnium resultat co gmentatione λ sed simplex, &aethereiam compus capax coloris esse,illim et pernegant; igitur in Elementis solis : unitis itaq; miscibilibus prodibit color; ad quem effective solum concurrat aether luce; qua & inde ubi nuc est, idem praestet absq; ista perenni peregrinatione. Elset etiam ut miraremur,cujusnam intelligentia, seu nat urae profusa'liberalitate iii
condendo coc' o tanta aetheris copia suppeditaretur: infelici vero Asino vix impartire
tur:cur prodiga esset ita Pyropsi, Parca in Po phyritem: cur in vetustis quibusdam putrentibus lignis ejias eluceret munificentia, in mistorum perfectissimis non ite. Qui in inferioribus naturis fulgor conspicitur, aliud est nihil ouam lux;at non coelestis, qualis deinceps dicetur. C. Orem
14쪽
Colorem non esse qualitatem ex Element rum qualitate ac luce qua luce constaIam. CAP. III. Oxo Ra M putarui alii Etae qualitate ex Seali .e
elementari qualitate,&luce qua lux:qUa arsit. tr. 11 etenim calefacit, volunt cu eadem ad sa
pore etiam cospirare sat id pertinet ad saporutractatum, que olim Vobis comunicavimus)ut sit ita dicere consultius, quam ex mistione Elementoru, si in puro Elemento color; de si . torpus omne vel pellucidum, vel coloratum. Ut Elementoru qualitas potentia; lux in mia cistura contenta actus sit;proprietas,uisibilitas. visibilitatisq; actu lucem finiebant: qua collocabant in unoquoq; misto, potentialem tamen ob mistionem, non quia actus ibi sit illa simul de potetia. solummodδ enim actus ; sed , quia non sit visitis, nisi cum externa copuletur. Nimiruacuta disputatio: sed quae minus vera cuipiam in omnibus videatur: quoniam Physicus actus e Physico actu non constat: ad , color illis qualitas simplex; ut enim e luce, ut calefacit,3c qualitate Elementari fit sapor ; ita ex iisdem, sed luce qua lux est, colorem gigni statuunt : Sapor autem simplex qualitas ab illis distincta: Elementorum aute qualitas
15쪽
seu etiam proprie unum ὶ contendunt verbialem qualitatem non inesse coloris objecti- . vo , sed formale constitui ab interna luce. Quaeretur etiam quam amisit qualitas haec ut delinitio non tradatur ex propriis: & certe vel erit prima, vel consequens primas et sed nulla uniri luci queat, ut suae naturae profectivo; quia actus; quia susciperet realitatem; quia lux sita propria inhaerentia; realitas enim inesset inhaerenti; quod, ut ipsi met fatentur, exploditur etiam a Philosopho: nec etiam ut vi I1lis reddatur, copulabitur luci; id enim euiet habere per lucem objectivum elle': in sua per neque Solis lux frigori cicutae conjuncta nam cum eo potentialis nexa cui adveniensi initur nec in actu primo visite frigus unquareddet: cur itaq; cum luce coit ξ Deberet autem, quinimo nec aliud esse pollet illi a luce impertiri, si lux actus visibilitatis : nam iste, id ei per quod illud habens est visite, si cum
materia, temperie,ac forma unedonis praedita actus jungatur gustabilitatis, erit gustabilis,&peractum visibilitatis dicetur Sc critu-nedo visitis. Nec opacitas aut perspicuitas pollunt hic venire in considerationem; quia
. . ex eorummet sententia hae non sunt Mementares qualitates. Et quidem de pellucidita δε Mi. te luculentissimum testimonium est apud τδε. Philosophum: ejusdem, inquit, naturae illa
16쪽
De Colo ibin Liber I. . oestin aliquibus Elementorum ,aliisque, &ineo,quod sursum, corpore: ide verδ de opacutate decernendu esse; infra demonstrabitur Quod si color ex potentia εἴ actu constat, ut fateatur necesse est, potetia erit loco generis,
actus differentiar: Elementaris itaq; qualitas& lux specificae &periactae naturae. Tota demum Metaphysica erant partes composei Metaphysici; quando color qualitas illis simplex: ut aliugiit coneeptus objectivus gradus generis, alius differentiae 1 propositis in eoioris natura. Quod si pro hujus opinionis non defensione, sed castigatione potius dixeris, eolorem ex elementi qualitate &luce conflari, non quidem ut ex materia ac forma, ut patet; nec ut ex genere & differentia, verum ut exactu & potetia per solam subjecti idem xitatem, ita tamen ut es ementaris qualitasan se perfecta, interna tamen missi luee veluti perficiatur ; dum quod sine illa non poterat,' colorem qualitatem haud simplicem jam co- lat: retinente luce actus potiΗs. r tionem,' suando constituit illam objectum visus; omne enim constituens aliud in tali esse se mae habet rationem : &vis hilitas, quae propria coloris Videtur affectio, ab ea potius pedet: proprietas autem mariat quidem a nat ra tota,sed ratione potius gradus differentiae.
Ex dictis partim habetur refutatio: vafrigas
17쪽
ridi Antonii seu ilionsi, luci etiam fulgidissimae unitum, nunquana
ara cum eo Oculis percipietur ρ nisi ut albedo .lactis a linguameque, quod est cotra primum dicendi modum, ex duabus his realitatibus tertia ab illis resultabit: veluti nec ex attemperatis qualitatibus complexio, vel ex Avicen.sententia, uti docuimus olim vos in tractatu de Temperamentis. Si vcrd lux juxta. horum opinionem, quaelux qualitatis elem taris est actus; haud erit illa in ea potentia ad lucem, nisi ut potens videri: nam lux qua luxactus est, inquiunt, visibilitatis;ad videndi vero actum illa quovis demum modo unita pos tali g.rater-test nunquam devenire. Adde illos apertiscitiso.c.7. verbis profiteri lucem esse coloris actum, &quasi formam quandam, quae certa eX materia certum excitet colorem ex potentia in
ctum ad videndum: ut quemadmodum lux externa deducit colorem adeste visitem proxime,quod & alii, & nos concedimus; ita interna dcelementari qualitati nexa ducat ad ctum visitis in actu primo, & remoto illam qualitatem, quemvis lis primum actum formalem coloris rationem este confitentur. Ut in sensis a nobis exposito confutatoque actuari, luce qualitatem illam intellexerint. Et certε commentitia videtur haec unio, quia non est, ut cum primis potius quam cum aliis' copuletur lux. Ac demum est rubedo, qua rubedo
18쪽
i. ' De Liber L sedo eadem in corporibus;in Quibus nulla Jementaris qualitas, ut videre est in aliquibus
Colorem a lumin e non consititui. CAP. IV.
rem nihil alitia esse quam lumen variis 6 4eorporibus receptum,quo abeunte, color so- ΑIbEii talummodo in potentia remaneat: seu, quod de Homin malunt alii, qualitas quaedam primarum effe- quaest. de eius, quaesit coloris materiale, lumen autem' l. x formam speciemque colori conistre. Quam sententiam neque ratione ulla profundius II. speculanti probabili seu suffultam seu expu- tetie. qitagnatlim invenimus. Videretur tamen ex eo q-7, posse ex parte persuaderi, quia quemadmodsi in collo columbae & araneae telae st'nine ε si-
tusmutatione perspicuum V ie terminatum .. . 'diversi coloris capax est, qui esus epto lumine suscitatur e ita corpora determinatam ac permanentem perspicuitatem habentia eo-lorem certum stabilemque non nisi ab exter 'no excepto lumine recipiant. , 'At vero tunc duo corpora vario modo dia
I hana non possent eodem specie& gradu coci ' . ore insigniri di intensiori itidem lumine v riis coloribus idem pingeretur : ut aurum ad lucernae lumen spectaretur fulvum . , . , ad Solis
19쪽
ωιι - Hili Antonii scanis, invisad solis argenteum. Adeo, ut scuth oeulis
eorporis colores esse absque lumine non per suadeas,ita mentis idem facili negotio sis demonstraturus. Nam sensia patet aliqua mista lucida esse: lucem verδ opacitate perstrictam diversas apparentias facere, seu colorem esse luce ipsa clarius infri conrincetur. Interim autem reVocare in mentem debes Aristot iem dicentem, lumen essc actum diaphani,' idoloremq; diaphani in actu motivum esse, ut iumen forma coloris esse nequeat: fieret etenim , colore actuiliaphanum.
Sententia propria is natura absoluta coloris. CAP. V.
Excquuna est, ut quaenam sitnobis eoaloris natura brevibus aperiatur : neq; Nnim in eorum confutatione iminoran-
Ραδan R. dum, qui ex elementorum mistura diaph gid. Zab noq;,& opaco, Vel demum ex solo diaphanord, terminato colores generant: natur ecta ex dictIs mistura : ex opaco Zc perspicuo aliud fiet nihil, quam non visite, ut opacum plani, est; vel prorsus diaphanum: neutrum enim . iub conspectum cadere potest: vel siselluci- ditas & opacitas simul in eodem sint; illud ron erit penitus op cum,nec pellucidum;in, terea riuilo colore depichium: & ratione ma- est vis in arsumentatione. A condensa.
20쪽
tione demum perspicuum visum non termianat. Progrediendum itaque,-coloris natura illustranda, ut omnium oculis non aversa, nou fucata falso, non velata ambiguo, sed iam da ac genuina facie subjiciatur. Color appa rens non differt quoad repraesentationem a reali; nam idem .videtur viridis in Smaragdo,& collo columbat; cceruleus in coelo nisi tali ' insignitum colore fuerit amieulum Leucip
pi ac Democriti ejus discipuli in & in pavo
ne, Crystallo trigona, Iride,& picta Iride. Apparentes dicti; quia conspiciuntur sollim in tali situ: ut si quis guttulam aquae delabeni tem, vel araneae telae filum a Sole Iride pietis in tali situ suspiciens ; in alio dein frustra tenistet contemplari: non enim sunt inesse, nec subjecto pendent: ut potius ob id apparen tia quapiam illusum oculis videatur, quam
perceptum verum ac realem colorem.Αliqui autem permanentes dc veri ob oppositam ra- itionem; & quia veros realesci; omnes causas obtinent, ut opportune declarabitur: quibus
permanentibus & ipsi stabiles stini & immutabiles in io sensit. Quamobrem si servare- tur semper situs ille cum aliis, quae necessaria
conspirant, nemini vere non videretur dic da colorata, quae apparentes nunc dicuntur, lumine autem tales constare apparentias eTU sitica