Artis medicae principes Hippocrates, Aretaeus, Alexander, Aurelianus, Celsus, Rhazeus

91쪽

T MOREO Ruri CRONI co Ru N LIR. I. sciuntur, singulis quoque sensibus patientibus ,

quos in capite novimus constitutos. Est praeterea passio magna atque tardissima superpositionibus ac linimentis variata, ex conseriactione consecta. tenim iis, qui NasEA seiactantes n alium putant, adquiescendum non est, suspicantibus eum furorem, qui hilaritate acia fecerit aegrotantes, nomine solutionis adpellandum. Falluntur etenim nominis voce siquidem aeri λάχυσιν animi laxationem dixerunt sive diffusi nem, cum hoc animi, non corporis ostendat qualitatem

Nam quod omnis furem Dictura adficiatur manifestum, atque probabile est, ex ocidis fanis minolentis, qui ob in lato constitutam friacti ram denuntiant item quod ipsis oculos atquavenas in vultu exstantiores aeger habeat, totius corporis adtestante duritie, cum fortitudine prae ter naturam adveniente ob stricturae consensum. Denique lenimenti tempore fatigatos se sentiune aegrotantes. Est item conjectura facienda ex iis . quae mentis alienationem praecedunt ut capitis gravedo, ac dolor, spinae vel scapularum, tardus membrorum motus, Qventris inflatio. Peccant denique etiam ii, qui animae passionem principaliter, dehinc corporis esse concipiunt, cum

neque quisquam philosophorum ejus tradiderit curationem, Wantequam mente falluntur, p a cidentia substantia corporis lia re videatur. Haec

n aliud. o in genere. ν ' in alto.

OG stmplomata quaedam jam se in eo ore prodan

92쪽

Μ ANI A CAP. U. ssunt, quae ad 4 adprehendendum vel discerne

dum morbum methodus ordinavit. Curationem vero similem pilepticis r accipiamus adhibendam. Etenim principio convenit j cere loco mediocriter lucido, atque calido, lautalo turbore pulsato nulla quoque picturae distincti ne neque fenestris humilibus luminator neque in superioribus potius quam in soles, plerique enim furore correpti sese praecipites dederunt. Est etiam

Iectus firmissime, atque adversus ingressum

cubiculi locandus, quo ingredientes minime via deant aegrotantes, ne vultus arietate lacessiti furoris angeant Vanitatem. Stramina praeterea motilia sunt adprobanda cum defricatione, ac retentione articulorum, blando scilicet tactu.

Et si qua pars corporis stysaltu fuerit agitata, tepidis vaporationibus erit mitiganda, adpositis Iauis mollibus ac limpidis capiti, collo thoraci

circulatim Fotus quoque adhibendus olei aliadi, admixto aliquando mitigativae virtutis causa. vgraeci liquore: ex ejus decoctione confecto, sed minime pingui, vel certe hibisci infusione, aut lini seminis. Tum oris collutio , atque potus ex aqua calida. Erunt praeterea multorum ingressus prohibendi, wmaxime inlotorum: andandum ruoque ministris, ut eorum errores quodam conia

ensu accipientes corrigant, ne aut omnibus cou- sentiendo augeant furorem, eorum visa confirmaniates, aut rursum repugnando asperent passionis aug- cognoscendum. r judicamus. D adversus. O palpitationeis

93쪽

o ORBO Ruri CHRONICO R. LIB. f. mentum, sed re inductive nunc indulgeant coh sentientes, nunc insinuat do corrigant vana, recta

demonstranteS.

Ac si exilire coeperint , ut dissicita teneantur, vel solitudine potius exasperentur, oportebit plurimis uti ministris, praecipere aegros latentecretineri, x ad articulorum fricationem, uominime provocentur: si etiam is hominum rite rint commoti, crit adhibenda ligatio sine ulla quaΩsatione, pretectis articulis ex lana, tum fasciolas, ligatur ac si et quicquam timere vel reve-xei consueverint, non erit itidem ac frequentecsaa inducendum. Continuatio enim contemptiis Illitatem parit se, vel cum causae coegerint vel adjutorio adhibendo non seri succubuerinu

grotantes , tunc erit necessario inducendus, quo aegri teri ore vel mementia dri opprimantur. Ac si etiam lucem animo contraria commove tem viderimus, erunt eorum oculi adumbrandi quo caeterum corpus luce tangatur.

Adhibenda cibi absinentia usque ad primam di triton, ac permittentibus viribus phlebotomia, si passio coegerit, intra diatritum: si ulla obstiterit causa detractionis congruae semel faciendae , aliquoties adhibita detractione modus implendus. Si horum nihil obstiterit, in ipsa diatrito erit phlebotomi

cu obsequenter.

in tanquam Ob. u ligatis vel ligantu:

a quenquam. . inducendus,

94쪽

MANIA CAP. V.

phlebotomia adhibenda tum peruuectis ora θυenda dandus cibus levis, parvus digestibilis , ut panis ex aqua calida, vel alica ex melle leviter decocto confecta, vel sorbile quicquam aut tenerum Exinde usque ad passionis declinationem miserint. rolueudus denique etiam disere simplici, si passio poposcerit. Tum etiam praecordia cataplasmatibus relaxanda, o digestionis qualitatem , quo nulla constrictio spiritum abstentum capiti transmittatur. Adtendendae etiam species

alienationis cujus accidentia contrariorum colujectura erunt mitiganda, ut eum hilaritate relaxent , nuntiante quicquam quod animum re silvat.

Dehinc cum satus palisionis adparuerit . detonso

capite, atque raso cucurbitam infigimus adjuncta scarificatione, primo praecordiis, nunc inter scapulas, quas Graeci μήτα Q vocant. Consentiunt

enim facilius istis superiora dehinc etiam occipitio, ac vertici, temporibus capitisci ac si vi Lius vel ora fuerint adfecta plurimum totum corpus erit sanguisugis relevandum, quas hirudines adpellamus. Tum ca3aplasmandum ex ste panieaeteri laxativae virtutis dehinc spongiis vaporaudum, si passio perrmanserit, secundo vel tertio iisdem perseveramus adjutoriis. Si vigiliae fuerint consecutae, adhibenda Belisio, primo ex lectulo pendenti, tum etiam a ferto

ria sella. Adhibenda etiam eo quae dotillatio

ee panes caeteris. im fertorium neutro genere supra dixit.

yy per tubulos, aut ut ait CELSUS , per silanos, Prisc. t. Med. Om. XI.

95쪽

12 MORBORUM CHRONICO R. LIB. crebra, cujus sonitu tape aegrotantes inducti somnos capiunt. Tunc etiam spongiis calidis oculi Vaporandi, atque palpebrarum duritia relaxanda, ouo etiam per oculos usque ad cerebri membranas beneficium pereveniat curationis. Ac si passio decli naυerit, propterea minime Vigilare, atque alienari coeperint aegrotantes, dabimus,aritim cibum ex mediae materiae qualitate. Tunc si doloris sensum aegrotantes acceperint adhibenda inbasis ex oleo, vel admixto aliquanto liquore, quo fuerit hibiscus praecocta. Tum capiti atque curificatis locis cerotaria adponenda, ex eis hh liques ictum corpus omne perungendum cum nuti defricatione, tum acopis, atque malagmatibus

veterum, in nulla nimietate percutiant, motum

quoque gestationis adhibendo primo gestat

Tia fella, tum vehiculo manibus acto at toto fortificato corpore erunt in deambulationem cogendi ocis exercitium quod cuique conVenerit.

Narri literatis nim lectio adhibenda est, quae sit aliqua falsitate culpata, quo litterius mentem fidi

Qii propter uterrogationibus quoque erunt fatigandi, ut mi mendacii causa , nunc promendi quod quaerimus , exerceri videantur: tum sibi dimittendi , data lectione quae non sit intellectu disti cilis, ne plurimo labore vexentur. Haec enim si sopi a vires fuerint, non ivlis afficiunt quam corp9ris immodicae gestitiones. Item pol lectionem aliqua sit compolita vel linica sunt offerenda , sim titudine furentes laborent, ut rursum tria hh liqvcfactis.

ii' mend. cium mimirum investigando.

scenica spectacula sunt exhibenda.

96쪽

MANIA CAP. V. 83stitiam vel tragicum timorem habentia . si puerilif- luxu furentes adficiantur. Oportet enim

contrarietate quadam alienationis corrigere qualitatem , quo animi quoque habitus senitatis mediocritatem adgnoscat.

Tunc proficiente curatione erunt pro possibilit te meditationes adhibendae, vel disputationes sed tunc quoque liJ similiter ordinatae, ut privcipiasnim levi voce promanitar narratio veroo demonstrationes extenta atque majora tum epilogus

dimissa cindulgenti, sicut ii volunt, qui de exercenda voce, quam Graeci ἀγα μη is vocant, tradiderunt. Adhibendi denique auditores sunt aegrotanti consueti, qui favore quodam atque laude dicta prosequentes dicentis animum laxant. Etenim jucunda exercitamenta corporis adjuvant sauitatem. Tunc post meditationem vel disputationem deduiscendus mox est, atque perungendus leviter aegrotans o deambulatione levi movendus. Ei autem, qui literas nescit, immittendae iraestione erunt, quae sint ejus artis proprita ut rustico rusticationis gubernatori navigationis ac si x omni parte sen iners fuerit curandus, erunt Ulgaria quaedam quaestionibus tradenda , vel calculori 1 ludus. Habet enim quiddam quod animum exerceat, magis si peritior aegrotanti colludat.

Tunc post requiem, adhibita deambulatione erunt diligentius perungendi primo parva atque simplici defricatione mulcendici dehinc profectu adparente, etiam devexo ducti, post hum

misi RE INES. Π utiliter. nam leni. nti nullius artis peritus.

97쪽

84 MORBORUM CHRONICO R. LIB. I. ros atque colla, defricatione potior levi a ductione, quam Graeci κατ παπικὸν vocant ultimo fricandum etiam caput , quod ubi fuerit relevatum , lavacrum etiam erit adhibendum 11-cut de episepticis dictum est, varius dandus cibus inhibito vino tum addendum quicquam pomoruur, quo corpus praetentemus dehinc tum dandum tenue , leve atque parvum, medio cibi tempore: primo inter quinque dies, tum inter Uutiro eZ in inter tres atque duos : item alternis diebus. Ita quotidie interjecta , vel variata aquae potatione, eodem contrari ductu vinum varia

Tunc cum nulla coeperit aeger oo novitate se vari, perferre singula didicerit, erunt addendae areis mutationes. Et, si quidem philosophorum disputationes audire voluerit, erunt adhibendae. Etenim timorem, vel moestitudinem, aut iracundiam suis amputant dictit, ex quibus tot pa vus prosectus corpori commodatur. At si passio permanserit, corpus tarditate polsederit , superpositionibus ac lenimentis Is=J flanda . erunt xsuperpositiones mitigandae eisdem adjutorus, quae initio urentibus sunt ordinata In lenimento prius adhibendus resumptivus ocius per variam gellationem , atque Ocis exercitium et O mi isic monitore compotitum, tum deambulatio , atque gettatio .cibus varius , his similia sectindo recorporativus, sicut superius docvu

Utendum etiam localibus adjutoriis , hoc est ,

oo novis symptomatis vexari. p variata.

qq cum multa flamma, deinde viqiente detractis.

98쪽

ΜANIA CAP. Rirri cum bitis recorporativis, basione capillo-xum, itemsernutamento, dropace communi, atque composito ex nitro , galbano, VJ manna, Pyretro euphorbi .pipere tunc parvis a que catari mo, aspergine pulveris nitri. TOGTendum etiam corpus fervore soli , praelecto capite dehinc Hi illiso utendum & exercitio vario, ac vehementi Sed haec omnia cum adhibentur, etiam localibus adjutoriis prius erunt praetangendae ac D J renovandae, fit longe removendae a patientibus, tum secundae ac vicinae, dehinc uuJ ipsae etenim quoties longe remotae przemoventur, transmissa commoditas sine partium curanda-xum commotione latenter advenit, nullam facit capitis inflationem. Dehinc adhibendus vomitus ex albo helleboro radicibus inserto, magis si quisquam ex radiace pura noluerit digitis vomitum provocare. Fit enim ut inserto helleboro sponte vomitus nascatur. Tunc etiam ipsum elleborum dabimus si oportuerit , non semel , sed sepius per inte valla temporum. Item aurium caυernis injicere debemus aquam nitro adspersam , vel mulsum cum semine utricae, vel sinapi liquido, quo etiam per sensuales vias ad membranas cerebri recorporativa virtus adveniat. Quippe cum etiam aurium tinnitus saepissime aegrotantes adficiat. Dehinc erunt

rr adhibitis eum multa flamma, valido raptu dea

tractis.

' praemovendae. . te partes longe remotae. tuu patientes. commotio. incommoditate.

99쪽

86 MORBO Rur CHRONICO R. LIB. 1. rursum resumendi aliptarum diligentia Utendum

quoque naturalibus aquis, ut sunt nitros ae mmagis si odoris non fuerint tetri , quo membranae capitis quatiantur. Utendum etiam peregrinatione terrena , atque maritima, Wanimi avocamentis quibus mentis laxatio fiat. Erit etiam conjiciendum ex moesitudine quari tum permaneat passionis , quantum soluta videatur, non aliter quam si xx terebratis oculis quod Graeci παρακάντησιν vocant, ob tardam suffusionem, quanquam sit perfecta curatio, visus impedimenta' perseverant, quae quadam coiisuetudine potius, quam passionis pcipe sentia fieri videntur. Solutam vero vel convictam passionem intelligere poterimus ex iis, quae de pileptica curatione memorantes docuimus. Haec est secundum methodum, furiosorum sive insanorum curatio. Aliarum sectarum veterum methodicorum plurimi, obscuris in locis habendos inquiunt aegrotantes, neque In accidentia passionis conjicientes, siquidem epe quidam obscuritatem odisse videntur, nequo ipsam passionem , quod sit ex frictura effecta. tenim densata corpora aeris obscuritas minime favi rectari permittit, ana abstentis denique naturalibus ossiciis, impletum caput magis

Adhibendam bbb etiam immodicam absinentiavi, quam Graeci λ αγχίην Vocant, non advertentes, ccc quia immoderata cibi abstinentia L.

xx compuncLIS. D synaptom ita morbi expendentes. zo perspirare. aaa retentis naturaliter eXcernendim

bbb adhibent, adhibendam jubent. ccc quod.

100쪽

MANIA CAP. V. 87re corporis exat, aegrotantem naturali fortutudine desertum adjutoria ferre non patitur, perdit etiam cibandi tempora, ex ddd quo densata corpora sepe laxantur. Non enim eee vere admittenda aut credenda sunt ea, quae suspicantur, quibus ipsi insanire potius , quam curare Videntur. Ajunt enim ferarum similitudinem intuendam, quae III deductione cibi, posita ferocitate mansuescunt, non aliter enim furentes posse jugi abstinentia mitigari, quippe cum inter sanos homines facile sapere jejuni videantur, post ci- hum vero adfici hilaritate facilius, aut furore. Jubent privere vinculis aegrotantes coerceri, sine ulla discretione, cum necessario devinctae partes,

ego quatiantur,o facilius sit aegros ministraum

rium manibus, quam inertibus vinculis retinere. Cupiunt etiam certis medicaminibus somnos altosessicere , papavere foventes, pressuram potius atque gravationem capitis , non somnum inge- Tentes Fovent etiam oleo rosaceo aceto admixto serpillo, castoreo .caeteris simillimae 'r- tutis caput obsidunt, constringentes ea, quae laxatione indigent. Alii frigidis usi sunt rebus, passionis causiam ex fervore venire suspicantes , Ut AILISTOTELEs, DIOCLEs, nesciithhh quoniam fervor iit innatus sine dubio tumoris est signum, non ut existimant, passionis causa. Quale pe-

ddi quibus congruis cibi temporibus. eee pro veriS. issis denegatione. Od si adfigantur. E inlisi quod. iii internus.