Matthaeii Deuarii Liber de Graecae linguae particulis. ..

4쪽

MATTHAEI I

DE GRAECAE LINGUAE

PARTICULIS. AD ALEXANDRUM FARNEsIVM

CARDINALEM AE. R. EvICE CANCELLARIUM.

6쪽

ILLUSTRISSIMO

ALEXANDRO FARNESIO

CARDINALI 'S. R. E.

.AΥT HAEVS euarius auunculus meus,

Cardinalis amplissime multos quidem libros reliquit octo ac viginti annis a se conscriptos, quo tempore in tuorum numero familiarium adsupremum'sque vitae diemi quae tua Die erga illum humanitas domi tuae versatus est. Ex quibus eo libris hunc potissimum, quem de Graeca lingua particulis inscripsit, iampridem Hatueram in lucem edere.quamquam diuturna effracturata Graecorum librorum tractatione illud er.itDcile consecutus; ut quis esset Graecarum particularum sus, cua is aenotis, non modo ipse perspiceret ac teneret; erum alijs quoque tradere possiet, deque illarum natura sicillimed putare. Huc accedit, quod viri docti permulti, Graecae linguae peritissimi non semel me cohortatisunt, ibo opus in hominum aspectum lucemque proferrem,quod non exiguam censerent utilitatem ad omnes manaturam, qui aut Graee loqui vel scribere aliquando velint, aut certe scripto es Graecos cupiant legendo non pris noribus tantum labris vidicitur digusare, erum etiam penitus introspicere cum ec na plerumque particida loci cuiuspiamsententiapendeat uniuersa. Nemo enim adhuc uno νο- lumine eo rebendit, quaecumque ad eam rem illuITrandam O explicandam pertinentinem dimincte atque disposite nemo certa ratione ac via de illis egi: nemo certe clarius ac Dcilius harum particularum vim naturamque persecutus en quibus tamen peritorum huius linruasententia , nilui inpene in Graecorum libris di scilius ad intelligen-

7쪽

dum, nihil obscurius. Atque inter eo , qui mihi, ut btine librum ed rem,suaserunt, grauissimus in primis auctor Dit Hieroumus loverius Cardinalis ampissimus cuius tantum apud me valet auctoritas , quotum apud omnes alere debet, quibus tanti virisapientia, probiatas, grauitas non sit inaudita quin etiam eo plus me, ut opinor, mouere debet, quo mihi est eiusdem integritas doctrinaque perspectio fomtasse,quam ceteris, quibus cum eo Lmiliariter agere minus eontigit. etenim est ille quidem eum grauissimarum disciplinarum iurisque ciuilisae Pontificii, tum Graeca linguae peritia clarus ut eius nominis firma vix ulli iam pene dicam mortalium esse possit obscura ridem tamen ita me pro sua humanitate atque in Graecam nationem beneuolentia, in suis domesticis esse voluit ii, O mihi iam prope singularem viri s pietitiam . probitatem propius liceat intueri, O magnum in priamis apud me pondus Cardinalis optimiae sapientismi debeat habere sententia . Quare cum ructus uberes ex hoc libello percipi posse viri doctissimi atque grauissimi arbitrarentur; illud mei muneris esse maxime videbatur, ut avunculi nomen, quoad eius fieri posset, immortalitati commendarem, O Graecae linguae perdiscendae subsidia eiusdem studiosis hominibus sine inuidia proderem . Verum ut hoc pietatis cium ad hoc usque tempus differrem multa me res propemodum

coegerunt. Primum enim cum decem fere ipsos extremos aetatis an nos idem auunculus meus aduersa valetudine confictaretur assidue, me mana Corcyra paucis ante mensibus, quam e ita discederet, eo consili reuocarat,vi ipsi cum in alijs libru tum in Me potissimum deseribendo Massonendopraesto essem, nisimita ipsum antea defecisset. Cum

enim id maxime ageret, ae tibi adbuc Meliter,Pater amplissime, navaret pro tribus operam, septuaginta natus annos diem suum objt, praeclaris, ut initio dicebam, relictis ingenii doctrinaeque monimentis . ex quibus haec ipsa de Gracae linguae panticulis eruditissima di putatio in varias dispersaschedula fuit cum a me diligentius colligenda,

ad certam quamdam reuocanda methodum ac viam tum a viris doctisntque prudentius accurate per otium recognoscenda. Deinde vero exigi is facultatibus avunculo relictis, non dum licuit licere, quod optabam, neque ero liceat hoc tempore,nisi tua mihi benignitas Princeps

Erustri me, subueniat quam in operibus egregis O in iis praesertim subleuandi adhiberesoles,qui te sedulo fideliterque coluerint.in quibus

quoniam iure poten Matthaeus Deuariu nui verari; cum tibistis diuturna tot annorum confMetudine penitu cognitus atque perspectusci tui

ipsius est noni graui mo si eiu DVca quaedam hoc loco percensere non dubitabo; quibis ci Udom iri di atque donrina teIIati consi-

8쪽

gnata oneris relinquatur; quin qui aetatem semper in nudiis rerum

honesti simarum cum laude traduxerit. Natur It igitur Matthaeus Corcyrae honesia Deuariorum et milia ex iis,quae Latinum ritum in Christia

na religione sectantur. Cum vix annum octauum ageret, mam a Ioan ne Lascari perductus est, viro Graecarum titterarum, Latinarum q. scientia nobili quo tempore idem Lascaris Leonis decimi Pontificis Maximi iussu ex ari sortentis locis ingenuos puere delegerat, ex quibus tum primum est Graecum RSmae collegium , quamscholam Graecam nunc pabant, ad montis Quirinalis radices anilitutum: cuius quidem extat adhuc in Sophoclem soboliorum monimentum , quae ex illo Collegi prodierunt ibi igitur Deuarius a tanto doctores, flamma docentis atque diascentis cura litteris Graecis eruditus,obscura quaequeae recondita eius linguae wBeria ita celeriter arripuit;ν ipse deindeperse ex veterbus Graecis oratoribus,historicis,poetis philosophis tamquam exsontibus omnem hauserit non modo lingua cognitionem atque verborum,Nerum etiam rerum scientiam pulcherrimarum. Quare,cum iam illius doctrinaeelebraretur a Nicola sedulpho Cardinali accersitus domum humanissime receptus es apud quem per illud tempus ita multi varijs disciplinarum generibus instructi mistorebant ex Graecis quidem Constantinus Rassius, Nicolaus clano,Chrssiophorus condoleus, Devari condiscipuli. contubernales:ex Latinis vero atque Itali, colaus Maiorana,idemq. postea Massiecta delectus Episcopus, Franciscus Priscianensis, Donatus Gionorius, Pater Leonardus Malallina, Matthaeus

Herculanus,Petrus Crassus , quies Episcopus ereatus deindeViterbi, ut eius Cardinalis domus iure, quoddam sapientia domiciliu appellari potuisse videatur.Melporro auunculi opera dulphus in Graecis potissimum explicandis auctoribus utebatur, quem suae quoque bibliotheca peramplais copiose praefecerat. Ergo Deuarius quindecim annis quibus supersei diaphus cardinalis fui Indicem uberrimum in Euseb

thium Homeri interpretem confecit, qui adhuc extata Paulo III ID. re. editus, avo tuo, Cardinalis amplissime; qui quanti semperfecerit visos

doctos ac supicntes tum aliis rebuspermultis aperte satis ostendit,tum,el hac una non obscure significavit;cum vel propter illum ipsum at Mario susiceptum didicis conficiendi laborem,mensi ruam illipensionem

signarit, quam eidem poHea,quoad viueret,Pius uuartus attribuitieui . Vaticanae bibliothecae primum Graecorum codicum instituit Cor-retzorem in qua nitairum eiusdem a parent monimenta praeclara m descriptis libris ab illius bibliotheca librarijs,ab ipso vero non sine magno celeberrimae bibliothecae ornamento correctis Vita functo Ddulpho, camillus columna M.Antonium filium hodie Cardinarem, O quidem

9쪽

hae dignitatis honori .gradu dignissmum, Deuario Graecis litteris tr

cuit imbuendum eum quo Matthaeus trienniopartim Romae,partimsudiorum grauiorum a s Pisis ita versa usin, ut ab eo Min honore haberetur, unice diligereturVerum cum is Patauium profectus esese adphilosopbialpatium decurrendum, essEt Deuario, nesuo muneri librorum corrigendorum deesset Damae remanendum ἰ a te, Cardinalis amplispine,accitus est, ct benignissime semperpro summa tuascilitate humanitateq. tractatus.In tua igitur boneni ima domo aetatem reliqua Deuarius traduxit: cum praeclaresecum Viputaret, quodse et principis amplissimi patrocinium nactum esse, O in celeberrimorum,. rorum numerum videret adscriptum, qui doctrinis essent omnibus exculti, quibus ruam domum semper ornatam esse voluisi, quae tamen eos vicissim non minus ornaret, quam ab ipsis omaretur. Ubi enim nisi do mi tuae, Pater amplisime ut a Poetica incipLm ficultate velut in Pindo aliquo monte vel Parnasio Franciscus Maria Moi, Laurentius

Gambarιιs, Bernardus Cappellus,aljq. permultipoeta nostra aetate Drae santissimistoriιerunt Ubi,mquam lares,quam domi tua,aut eloquent laude, aut variatum pulcherrimarumq rerum cognitione praesa

res'Ex quibus si multim Amasaeum, Annibalem Carum, Carolum Gualterticcium Fuluium Ursinumi cuius memio nobis erit alias usta non me laude ipsi debitafacienda Guidum Lolium Antonium Assium Episcopum deinde olensem, alterum item Antonium Aelium Mirandulanum,qui asser item est postea praefectus Episcopus. Oan. nem Baptistam Posseuinum , Hieronymum Mercurialem nostra aetate

medicum celeberrimum sive hos inquam ut caeteros quamplurimos taceam proferre velim,nemo,νt opinor, eris,cuifuerit horum eruditio,vel consuetudine imiliari perspecta, vel etiam ima ipsa, audi tione cognita, qui mendacti nos possit vel temeritatis accusare. Quid non ne rex equo Troiano fortissimi viri, ita e domo tua, quae semper doctrinarum omnium etiam diuinarum feminarium quoddam fuit, non modo Episcopi permi lii, hoc est Ecclesiae orthodoxae panores; erum etiam Cardinales nonnulli,hoc est MV.Chrsianae lumina, summi etiaPontifices prodiere quorsum ego Marcellum Cervinum hoc loco nomia nemῖqui ob insignem virtutis sapientia laudem ad supremum sacerdotium oleuetjus quicum diu tecum olim similiariterq. vixisset Gnissimo tua testimonio,vt par est,non sua, a qua longi sisne aberat,ambitione; virtutum suarum quasi gradibus ad acros ac summos honores ascendit:quem tamen videtur Deus ostenderepotius mortalibus voluisse,quam dare; quippe qui paucis diebusfuerit in Apostolico illosas illa superses, illum tanto bonore digni simum, oe nos tanto pastore

10쪽

ho satis fortasse dignos esse declararet Omitto Bernardinum Massaeum, o Ardiubellium Cardinales , qui illud purpura decus e domo tua r

tulerunt, quod illorum merita postulabant Ioannes Antonius Faech mitus , qui cum primum Romam venit, in tuorum numero domesis

rum eum summa laude versatus es inde Tridentino concilio interfuititum Venetias alio V. missis legationem summa cum dignitate obiit ideinde a Gregorio XIII. cardinalis creatus est: vel unus potes esse huius rei redis idoneus, qui nune in hoc sacrosancto Patrum Coil gio magno apud omnes est in honore, ob legum humanarum ac diuina rum scientiam : quibus potissimum fultus praesidiis, multae graui iam onera pro dignita. e sustinet in Eccle sancta pro viribus subleuarida.Verum ne in hac re longius digrediar,quam aut leges epistolapatiantur,aut vires meaeferre posint,ad institutam de auunculo meo narratio nem reuertamur. Is ergo domi tuae Tridentinum Concilium O eate-ebismum Pi Quintilallu in Graecum ex Latino conuertit, Florentinum conciliu tum primum Graece editu emendauit. Longum esset alias prae terra eius lucubrationes atque opera persequi.Quidqep.ramata Graeca quam multa,quam eleganter,ornateq. conscripsit ex quibus non nulla,

quibus Farnesia similia fere celebratur, in hoc volumen inferenda extimauhvr quotum illius in tes illamq. tuam studium fuerit , Dcile intelligatura Farnesiae semiliae nomen etsi persesatis ornatum, quo bis etiam libellus ornatur,vici sta tamen, quantum est in nobis,his quoque versibus illustretur. Equidem aliquot ante anuissub Gregoris

Pont.Max.Tridentinum Concilium t)pis excudendum curaui,quod νς modo dicebam Iauunculus meus Graece conuerterat, antea tamen, e dem iubente Pontifice,recognitum, O cum Latino collat in exemplo

tum a Gulielmo Siri in cardinali noura aetate relis o Me d. Irina laude praenanti,tum a Fuluio Vrsino Iam uiarimo, quem paulo ante bono ris caussa nominauimus ,iro cum plendoregeneris, tum eruditione asLatinarum Graecarumque uterarum cognitione praeclaro risitas is

in ea re operam nauauit egregiam, ut O quod amicitia illisumma eum euunculo meo intercesserat, O quod a b simul coniunctissime,la rant,non maiorem adbibere diligentiam s.νiueret auctori epotueri Reliquum es,νi catechismus, alia nonnulla: auunculi optistula describantur, viris doctis recognoscenda tradantur quod ipse eiusa Fului Vrsini aliorumq ope, Deo bene iuuant praestare conabor quae deinde tuo dicata nomini libenter sinam in manus hominum peruenire, quemadmodum haec iam di putatio de particulis prodit,auctoritatis tua fulta praesidi ratque ita prodit, ut eum eidem Fuluio Vrsino tu'. II

diosissimo,tum Siristo ipsi Cardit lictementerprobata si eademq.