장음표시 사용
1쪽
VNIVERSITATE LITTERARIA ORYPIIIS WALDENSI
EDVARDI MLLERI DE ARISTOPRANIS AVIUM LOCIS QUIBUSDAM COMMENTATIO
3쪽
VNIVERSITATIS LITTERARIAE CRYPBISWALDENSIS
In Avium fabulae initio Aristophanes duos senes Athenienses producit, qui do domicilio in alium locum transferendo epopis consilium exquirunt. IIuic igitur exponunt, qualem potissimum urbem incolere cupiant. Et unus quidem postquam desiderium suum declaravit, alter ab epope quid ipse sentiat interrogatus respondet, hanc fere beatissimae urbis imaginem animo suo obVersari s. Idi sqq.): In his verbis qua significatione positum esset Stilbonidis nomen, quo pueri pater amicum paternum alloquitur, Scimus quaesitum esse iam antiquis temporibus. In scholiis enim veterum gram- quod nunc legitur, Stilbonem vel Stilbonidem ab Aristophano exagitari quia filium habeat,
4쪽
Erant igitur, qui ctriλβωνίδηc formam patronymicam esse arbitrarentur adiectivi notione usurpatam. , Quod si verum eSSet, nitorem splendoremque Vocabulum significaret. At qua ratione id huic loco conveniat, non liquet: neque enim ulla est causa, cur in tali oratione amicus de corporis habitu loquatur. Quod autem vetus interpres addit nitidam corporis speciem quam lavando senex sibi paraverit ab altero commemorari, temere id fictum est propter verba illa de puero prolata umoDr' tario aetasi tactioυ λελo Usιευoυ. Longe tamen praeStat grammatici illius inventum iis, quae Suvernius in notissimo libello de Avium fabula composito singulari quo uti solet acumine de hoc loco disseruit. ', Aliorum commenta, quibus nitorem senis explicare studuerunt, silentio praeferire Satius esse Videtur. Itaque videndum. num vel alteri vel fertiae scholiastarum interpretationi assentiri liceat: notari ab Aristophane certum quendam hominem sive Stilbonidis nomen habentem sive Stilbone natum, Sed diversum ab ea quae in Scaena loquatur persona; quod autem senex flagitiosae libidini deditus ab amico se ita appellari fingat, eo irrideri a poeta Stilbonidis illius impuros amores. Verum ne hoc quidem ullam habet probabilitatis speciem, quia tale loquendi genus permirum esset ac prorsus inauditum. Quamvis enim saepe duos quos novimus homines hae vel illa re inter se similes esse dicamus, nemo tamen propter eam similitudinem unum nudo nomine alterius alloquitur . neque in sermonis Attici reliquiis tale quid usquam occurrere arbitror. Sic tantum probari fortasse posset illa opinio, si Stilbonidem omnibus notissimum fuisse censeremus, ut Aristophanes nomine eius tanquam appellativo uti posset. At hoc si statueremus, illud quam maxime esset mirandum, vi ammaticos Alexandrinos de homine propter hanc potissimum rem infami aliud testimonium ex poetarum comicorum fabulis adferre non potuisse. Polost autem haec difficultas simplicissima ratione absolvi. Aristophanes enim eo quod seni Stilbonidis nomen datur nihil aliud significare vult nisi verum illud fuisse senis nomen: neque aliter audita hac appellatione spectatores rem intellegere potuerunt. Nullum in ea inest
eiusdem generis alia. Stilbonidis igitur nomen is aud magis ob certas artis comicae rationes positum est quam nomina quae Sunt aερκεriic (Aeh. lo28), 'Aγκυλ s,D (Vesp. 18sii, Auctacric Ly8. 25 . Ecel. 2sd), Bλsnoco Eccl. 8223. IIaec quoque nomina, quorum numerum facile augeri posse apparet, quamVis bene ex Graecae linguae analogia possint explicari, tamen non inter usitatissima fuisse videntur.
5쪽
Sod dicet aliquis: quid ergo Stilbonidis nomen tu et fribuendum putas, quem P i theta erum vocari Aristophanes voluit Audio. Nos sane nomine quod est Pithetaerus iam inde ab initio comoediae utimur. Id autem ex consilio poetae e83e nego; nam spectatores nomen illud aliquanto demum post audiverunt: us. Has Senex ab epope de suo sodalisque nomine rogatus hoc responsum dat:
Eo scilicet quo haec profert comicae actioni8 momento et alteri homini Atheniensi soptima nimirum spe impleto) et epopi choroque axium iam sibi amicissimo persuasit avium imperium suis ipsius auspiciis esse redintegrandum. At in prologo comoediae hominem loquentem audimus iocosum ac facetum, neque tamen diversum ab aliis Atheniensibus sescentis (nisi quod ex veteris comoediae indole extra naturae Veritati8que normam ac rationem dictis factisque libere evagari ei licet). Itaque quod in hac parie et Semel tribuitur nomen, nullam habet animi saetorumve hominis significationem: poStea vero idem ubi ingentis facinoris auctor factus est propter tantam qua excelluit perguadendi vim atque artem novum sibi fingit nomen. Quod talium nominum formatione Secutus Sit conSilium, nuSquam clarius Aristophanes significat quam in Equitum fabula, ubi us. I25T isiciarius nomen quod moribus congruit his verbis indicat:
II. Insigni auctoritate ac potentia vetustis temporibus gallum apud homines valuisse, Pithetaerus hac argumentatione comprobat (vs. d88 sqq.):
Concluditur haec disputatio, si codicibus sides habenda est, verbis (vs. ds2
narratque iis quae sequuntur, quo modo ipse nocturno tempore galli cantu excitatus veste spoliatus Sis. In Versu dy2 Verba OI δὲ β. διβoore Onodricro lsro, apto Sensu carere Theodorus Κocli famacute ac luculenter demonstravit (exercit. cris. p. II), ut de hac re nemo iam possit dubitare. Minus famon emendatio loci ei cessisse mihi videtur. Suadet enim ut scribamus ot Aa s Odi docilignoδυoroia et Ac νυκτωρ, addita hac explicatione: -Tantum olim, inquit Pithetaerus, galli valuerunt
6쪽
ut etiam hodie ad vocem eorum homines somnum excutiant et opisces quidem ad opus faetendum, grassatores vero ad homines spoliandos surgant. Noctu eos id facere addidit, non quo interessu aliquid inter nocturna et diurna negotia indiearet, sed ut vel inxitos omnes ad galli cantum etiam multa de nocte expergisci doceret; et IIorat. Epist. I, 2, 32 ut tugulent homines. Surgunt de noctes liatronus. Praeterea autem hae ipsa noctis commemoratione sacillimus ad Euelpidis fabellam transitus paratur, quippe qui ipSe quoque intempesta nocte galli Voce excitatus vestem perdidoris. Quod cur incredibile mihi videatur, complures habeo causas. Primum e uim si Pithetaerus asseveraret, latrones qui noctu grassentur galli cantu eodem modo ad negotium exsequendum excitari quo opifices matutino tempore (oetortaν νό/ioue oudiutori tacis, es. VS. .s6καγώ, Posti tartac ou'sior, Surgente8, id mihi quidem non iocoSe Sed inepte atque insulse dietum essoridoretur. Deinde quid sibi velint Euelpidis Verba pDA ro Org γ so orta nemo adhuc docuit. Pithetaero dicta ea esse non possunt. Itaque si vera est tradita Scribendi ratio, chorus avium. qui inde a x s. d o ne uno quidem Verbo quidquam interroga Vit. nune interrogare iubetur id (ssigro Urs ae sociariai quod Pithetaerus quomodo Sese habeat iam pro certo affirmavit (o δ Odidoore' griodo Torrsia MVArti,si. Nonne id plane per Vel Sum eStγ Noe ius quidem pro sus dioprg γ Jobis, substituit verba se hoc ego expertus Sumes: sed vellem accuratius exposuisset, qua ratione in tali potissimum colloquio in hane notionem abire illa potuerint. Praeterea seeundum Noe ii explicationem temporis illa desinitio oditoriari Do uoue ocru oti tacili trahenda eSSet etiam ad os Ag Sta6ido Let taetrodoctoντει, νυκτωρ . quae conStruendi ratio haudquaquam plana facilisque est ad intellegendum. Denique vero mutationem a Nockio propositam satis difficilem esse haud iniuria dixit Meinelitus (viud. Aristoph. p. s23. Sed eo quod ipse coniectavit excidisse aliquid inter us. si et ds2 de nocturnis grassatoribus dictum, non follitur obseuritas quae inest in verbis SMI roibro ae
ad sanandum locum non multum conferre apertum est. IIerbstii autem sententia o δὲ pro OI δὴ revocari iubentis et post a Uκr .io reticentiae figuram statuentis Nockius, cui eius notitiam debemus, idoneis argumentis refutavit. Attamen in eo quod pronomen relativum reposuit, IIerbstius quid verum esset perspexit. Locus enim ne una quidem littera mutata ita conformandus est:
Sententia autem haec est. OTanta fuit oli in , inquis Pithetaerus, Ogalli potentia, ut etiam hodie Sutores balneatores ceterique opifices omnes ad laborem diurnum cantu illius excitentur.
Tum chorus hoc opponit: .,(de illis quidem quod rettulisti verum est:) quid autem ii qui sumptis soleis h. e. relictis domibus ) noctu vagantur nam hos audito demum gallicantu ἐπ ργon ga taetri Assii non affrmabis. - Ea interrogatio quid sibi velit nos sane non statim intellegimus: optime vero intellexerunt ii qui magnis Dionysiis anni dia in theatro Baechico
haec verba audiverunt. Tum enim necessario ea interrogotio uni cuique Atheniensium in mentem 13 Cf. Bochor Charikles III. p. 2ib.
7쪽
revocavit recordationem hominum illorum qui decem fere mensibus ante relictis domibus noctu vagati erant ut impiis manibus Ηermas detruncarent. Quod facinus quantam perturbationem quantasque miserias civitati attulerit, quam acribus Stimulis omnium animos exagitaverit, nemo nescit. Isuius igitur atrocissimae rei Aristophanes mentionem inicis, sed leviter et in fransitu, sicut Alcibiadis damnationem fatalem exsiliumque antea memoravit (us. Id6 sq. . Forma orationis ea est, ut ad verba o. Ag κτλ. interrogatio generaliS ut puta et stoioDori sit supplenda; cf. vs. 36o
Post hanc igitur chori interrogationem Euelpides exclamat, non Pithetaerum, sed se potius de ea re esse consulendum ii: in promptu enim Se habere responSum, quo Scrupulum a choro motum vanum esse firmissime poSSit demonStrare. Atque id facit tali nimirum argumentatione qualis veterem comoediam decet: nam ea quae Sequitur narratione Sane comprobatur, etiam eos ot Σαδ o Uistra Unowri stati Erot νυκτωo in quorum numero Euelpides eo de quo loquitur tempore
mihi galli imperio obtemperare. Ita res fristissima in iocum et laeetias convertitur; inest tamen etiam in his Euelpidis verbis aliquid, quo nonnulli fortasse e Spectatoribus ad superioris anni memoriam excitati sunt. Erroris enim in quem Euelpides inductum se esse refert simillimus fuitis, in quem Dioclides, improbus ille fictarum rerum index, Se incidi3ge ementitus erat: cf. Andoc.
III. Pithetaerus poStquam poetam miserabili inopia laborantem funica donavit et abire iussit(Oπελ2 ε roueton. λ&β. P), ille Se ObSecuturum eSSe reSpondet (g et oχosita,). Qui sequitur versus (sis, in optimis libris (dico autem Ravennatem. Venetum, Florentinum i ) ita legitur:
nisi quod F ' plorentinus omittit. (Pergit deinde poeta: κλ soli co Tuυ et2oμεραυκρυερ, ν νιφoi oλα πεδία πολυπoog et ' ἀλαλαί.) Deteriores libri inter sto, iacto, et rcidi inserunt dii: verum id nihil esse nisi veteris scripturae supplementum ab interpolatore profectum, iure Meine ius monuit, neque de hac re dubitare potest quicunque in fractandis Aristophanis fabulis paulo accuratiorem locavit opeiam. Ferri autem non posse illud Ari vel eo efficitur, quod in Aristophanis comoediis ceterorumque comicorum Atticorum fragmentis nusquam nisi fallor inferrecti et Verbum finitum complura vocabula inseruntur, ubi statim post verbum finitum d i particula posita est. Accedit autem alia etiam maioris momenti difficultas. Quia enim locus quo proficisci
8쪽
auditor sive lector primum ita construet, ut sic rrii, noλti, ad ελυωa, pertinere existimet. Verum id fieri non potest. Versatur enim poeta in urbe aVium (πόλ&ι πύλαι δ riiνδ' εγώ, noλὲψ vs. s2l ; qui autem ex una urbe in aliam transmigrat, non potest eam quo profecturus est simplici reoλfine nomine significare. Itaque assentiuntur viri docti Scholiastae, Ati: et v xoλ υ ad reo, rictia, trahendum esse. Atqui hoc Si StatuimuS, dis P intellegi plane nequit, ac praeterea in hac ipsa molestissima ambiguitate nemo non haerebit. Quae cum ita sint, etiam Meine ii coniectura κάc τηυ πολιν γ' ἰλla coii norat reta, ro radi reicienda eSt. Quod Vero Nockius tentavit regi: rha, noλὲν ἀπελhebri rio , caeco ro radi iam eam ob cauSam periculo8ius est quia pro simplici duplicem traditao scriptui ae mutationem continet'; certius autem quo Κockii opinio refutatur argumentum id est quod talis versus qualem Noe ius conformavit a numerorum Aristophaneorum elegantia alienus esse videtur: cf. Enger Rhein. Mus. n. F. XIX p. 236. Removentur omnes has difficultates, si non in rod; sed in vitium situm esse statuimus. Notum est, saepius in Aristophanis libris antiquae scripturae lacunas temerariis commentis esse expletas 'i. Nonnunquam autem veteres interpolatores hac opera ita iuncti esse videntur ut, quo faeilius sibi redderent emendandi negotium, vocabulis uterentur a poeta aut ante locum corruptum aut postea ugurpatis. Supplementa huius vel Similis generis, quae in Avium fabula reperiuntur, hic apponam p).us. Id Sqq. ὴ δάιυδ υἰ, δεδρ&κευ o υκ τῶυ ἀρνεώ, υ
2) CL schol. Vesp. I2 2 schol. Av. Idas. Dindors Arist. com. fom. III p. VI sq. ad Pac. 3so. ad Av. 333. Meino e Vindic. Arist. p. IIB. 3) Concedo tamen, non ubique diiudicari posse, utrum interpolatione an librariorum neglegentia ortae sint eius modi corruptelae.
9쪽
Idem igitur quod his locis etiam nostro accidisso puto. Ad explendam lacunam quae fuit in Versu
inserta Sunt propter Versum praecedentem taen λ2 a roDeton λαβc D . ἀπε ρχo sitat Verba et Enee numerorum nee sententiae habita ratione. Corruptelae vestigium obscurasses interpolator, Si C Trii' 'Oλ υ παραχρη/ita troiano c., et&δi SeripSiSSet. Nos ut nunc res est de genuina versu8 formane coniecturam quidem sacere probabiliter possumus, quia ad supplendam sententiam nihil quod necessarium' sit desideratur. IV. Impius adulescens, qui ut patrem impune violare sibi liceat in avium civitatem recipi vult. ubi indignabundus haed exelamavit
10쪽
Quorum versuum tertius et quartus (I362 sq., duas ob causas in vitii suspicionem vocati sunt. Κoc ius enim in eo offendit, quod Oo di fanta cum vi in versus initio sis positum; praeterea Curtius Bernhardi in accuratissima quam de incisionibus anapaesti comici composuit dissertations numeros versus I 363 vitiosos esse contendit. quia anapaestus ita comparatus ut vox hyperdisyllaba ferminetur in altera thesis syllaba, in secundo et quarto pede hac tantum condicione admittatur, si voces anapaestum fomantes arte inter se cohaereant et semiquinaria caeSura Sasis insignis versum distinguati) Itaque Κoc ius aut ante us. I 362 unum versum excidisse avf και σot pro reol r' greponendum esse coniecit, ac iam antea eadem ut Videtur causa permotus Berctius reos F' si tentaverat: Bernii ardius autem actπερ pro os, dit o restitui iubet. Ego Vero etsi argumentis haud levibus librorum scripturam ab utroque suspeetatam esse concedo, tamen ob causam longe graviorem genuinam eam esse persuasum habeo. Etenim Pithetaerus ut iustitiae pietatisque leges adulescentulo in memoriam revoces. verbis utitur non suis Sed Theognidis (Vs. 22 sq.), quae ille sicut omnes pueri honestis familiis oriundi a ludi magistro olim didicerat'). Ecce poetae Megarensis
Ηac ratione satis excusari atque explicari et Verborum collocationem minus commodam et insolitam anapaesti incisionem, non est quod accuratius exponam.