장음표시 사용
2쪽
AD ERUDITISSIMUM AC SAPIENTISS. VIRUM
P D IOHANNEM MABILLONMONACHUM BENEDICTINUM. Id HI uti
E REOR ne in publica commoda peccare velle Videar , cum te , v. C. gravioribus studiis occupatum ad ludicrum quoddam cum larvis certamen spectandum invitem; immo in eodem etiam temet judicem postulem. Ingens tuorum sodalium, quos inter princeps haberis, erga S. Augustinum cultus , atque in ejusdem Patris voluminibus emendatissimis typis recudendis labor ac diligentia jure suo pol cunt, ut recens editi Hodon Augustiniani fabulam tibi ex nani. Franciscus Macedo secundissimus librorum Auctor , de mysterio Incarnationis ToMuM si Nou LAREM non ob doctrinam prorsus vulgarem, sed quod unicus eo de arsumento est in in lucem nuper emisit; ad)ecta ad calcem prolixiori disputatione contra monachatum S. Augustini , cum appendice nescio cujus somniati Itinerarii Augustiniani. Porrb oppidb factum est, ut una simi l Hodaporicon Ambrosi Camaldulensis ab eruditissimo tuique nominis studiosi limo Antonio Magliabeco ad amicum in Galliam transmillum , ac Hodo poricon Augustinianum a Macedo descriptum apud Lugduncias Bibliopolam repererim. Illud autem ab eodem doctissimi Masiabeciamim , mutuo acceptum , hoc verb alterum parvi emptum sedulo evolvi. Equidem in Itinerariu Ambrosii tantus ubique vciborum nitor, tam exacta locorum descriptio, tantus sententiarum splendor elucet, ut Auctoris sui nomen ac famam impicat, de augeat. At in
Itinerario a Macedo concinnato passim ci ubique fictas fab las,A 1 sole i
3쪽
splendida mendacia, ae pene immensam somniorum secum invicem concursantium catervam offendi , ita ut in eo monstroso Itinerario describendo non modb extra orbitas vagetur, verum etiam tota planEvia praeceps aberret. Hic homo, quo neminem gloriosiorem videas, in postremis ejus voluminis versibus ali : od autem de Augomoram subtiliter σ accurate tractaverim , is meus mos est or vetus Osanctivi , quem deleetat de Augustina ct mrminis se , ct loqui, imὸ ct proconsuetudine somniare , qua mea simina ct singillaris voluptas est, nee me pudet fateri. Itaque quo eidem somniatam de Augustino voluptatem etiam atque etiam intendam , ejusdem Itinerarii vestigia rei gens , singula in eodem de Augustino somnia somniata recitabo , ac novum faciam, ut in veteri comoedia est , homini volup. Tantus est meus erga Augustinum amor, ut aegre seram quidpiam, quod Augustiniim attinet , vel minima etiam somniorum labe obscurari. Interitu , Vir doctissit ne , oculos manumque a magnis Anitalibus, quibus praeclara tuae gentis facinora ad seros posteros immortalibus scriptis transmittis, parumper abstineas precor, nec mihi illa Masetialis carmina reponas : bis non licet esse tam curiosis , Qui Assin colimus severiores. Fateor me audaciae ac temeritati proximum scri, qui scriptori vigilantissimo somniorum examen imponam. At scito me in hac somni rum confutatione pro Augustiniana historia vigilasse, ut annum praesertim baptismi S. Augustini clavo trabali figerem , quem nemo possit refigere. Papae, inquis, quam grandia ac cothurnata verba loqueris Ut aliquam tibi legendi curiolitatem injiciam , ampullor. Augustiniani ad te commendandum, inter se , ut Terentii verbis utar in
Phormione, omnes congruunt. Vnum cognora, , omnes noris.
In Collatione IX. de Incarnatione , differentia II. in fine cap.VII. pag. 724. col. 2. huncce titulum ponit.
ITINERARIUM V, Augustini post Baptimum Mediolano Romam:
oea ti, inquit , sit hoc momenti ad institutum nostro confirmandum, facit. quivis diligens Lector agnoverit. Nam si Anustinus statim phi ρη ismum prouectus est Mediolano Romam δώ Gr ressi eo , ac eo-.4ςm anno , oe mense quam discessit, pervenit rumi omnes His
4쪽
machina pisanarum digressionum ct Centumcellis commorationum , se. Itaque danda est opera ct quidem magna , ut conssct quanam ratione tiria iter susceperit , inierit , confecerit.
Ι Nitio quidem arbitrabar opera ct quidem magna abs te Augustini
iter describi, ut Antonini, & Rutilii Numatiani Itinerariis non parva fieri posset accessio. C sim Cicero legatus ad Antonium Mutinam obsidentem a Senatu destinatus fuisset , nullas sibi eo vias tutas testabatur : Tres, inquiens , ut dixi : a svremo mari Flaminia ; ab infero Aurelia I media Cassa. Agedum tam magna Fera indicabis,
qua via Augustinus Romam redierit. Num Aurelia, vel potius Flaminia ster illud habuerit. An quδd ille ac socii Afri erant, formidata olim Italiae Annibalis vestigia secuti , A pennini juga secantes , in
Etruriam descenderunt, ut inde via Cassia Romam , aut ad Ostia Tiberina contenderent Numerabis socios itineris Monicam matrem eum puero Ade ato, Alipio & Evodio, quibus fortassis etiam addes Licentium, Trigetium, Lastidianum , ac Rusticum , quos conterr neos contubernales tum Mediolani, tum in secessu Cainciaco Augustinus nuper habuerat. Narrabis num rheda , vel equo, iter confecerint ; ad quas mansiones diverterint; apud quos hospitati fuerint, ac caetera denique exequeris, quae operam ct quidem magnam deceant.
Nihil tamen horum recitas , sed ais Augustinum die octava Aprilis anno 3 38. Mediolani baptizatum , ac statim inde profectum ad Ostia
Tiberina pervenisse die vigesima Aprilis consumptis in itinere diebus duodecim omnino necessariis ad illud iter prolixum conficiendum. Hoc
Hodoepoticon Augustini est vera O quirim magna tibi descriptum ;cum tamen non iter , quod magno hiatu promiseras, sed itineris tempus narraveris. Sed qualem libet titulum inscripseris , quid in Itinerario elucubrando magnam operam jactas , qui ex Gabrielis Pennoti histolia Tripartita totum illud iter exscripseris λ Is enim cum lib. I. cap. . num. 6. dixisset Augustinum anno 388. die octava Aprilis Mediolaui baptizatum, quae Echo fideli pariter recantasti, ait: obitum B. Monic tu quartum diem mensis Maii rejiciunt , ex quitas si dies tredecim detrahas , quibus illa ante obitam suum ad Ostia Tiberina venit, oportebit illam saltem die 1 o. Aprilis in Ostiis Tibιrinis fuisse. Haec ille ante sex de quinquaginta annos scribebat, ut Planas digressiones , ae
Centumcellis commorationes rejiceret. Itane operam ct quidem magnam
tuo illi Itinerario concinnando abs te positam jactas, qui totius itineris rationem ex Pennoti volumine in tuum transtulisti , nisi tibi qui in
hujusce tomi frontispicio XX XXX LIBRORUM AUT HORinscriberis , magna opera videatur, paucos e Pennoti historia versus exscribere. Haec magna opera , quae sane nulla est , primum tuum
5쪽
somnium sit. At scitε Cicero lib. 1. de divinat. ali : Nihil est magnum
somnianti. Hanc tamen tuam magnam operam somniato.
PRimhm statuendus est annus eratis , quo fuit baptizatus Augustinus. Is plan. est indubitatus , scilicet annus trigesimus tertius inchoatur ipsis Idibus Novembris, idest dis i 3. epra mensis , qui dies Cus Natalis au-niversarιπι erat , quemadmodum ipsa scribit libro de beata vita dissuti prima diei: Idibus , inquit, Novembris mihi Natalis dies erat. Quod autem ilis annus est 3 3. Augustini, testatur ipsemet lib. I. contra Ac .emicos , quos eo tempore dictabat rura Casciaco : sed curri trigesina n& tertium aetatis annum agam , ii cm nempe Idibus , idest i s. N
IN ipso Itinerarii limine offendisti. Malum omen. Annus trigeomus tertius aetatis Augustini , cum Baptismum iuscepit , est indubitatus. At dubium est, num idem annus fuerit completus, Vel tantum inchoatus. Baronius ad Anii. 3 3 3. & Rivius lib. i. de vita Augustini cap. r. s. 26. a . & a'. aliique contendunt S. Doctorem aquisi alutaribus ablutum anno aetatis trigesimo tertio completo. Tu vero somnias ede indubitatum , quod apud insignes scriptores falsum est, apud alios adhuc sub lite. Hinc ad gravissiniam controversiam tollendam , nec gr. , nec II reponis , cum tamen in lincuna totius difficultatis cardo versetur.LNec satis est quod tu quinquaginta tomorum Auctor secus opineris , opinis enim fallax s insomnium , inquit vetus Scholiastes Niccta ad orat. 4 3. Nazianzeni. Quid autem hac de re sentiendum videatur , ad somnium proximum eXponam.
NAm omner eos libros contra Academicos tres, de ordine duos, unum de Vita beata, Solitiquiorum duos, eodem loco continenter, imo ct sita nulintcrvallis disparitas composuit , quemadmodum narrat lib. I. Retrast. cap. 2. ubi rursum Urmat diem i 3. Novembris suum es Natalem. Hune autem baptismi in suam annum 33. incidisse , quem inchoavit, iterum scribit lib. i. Soliloquiorum cap. is. repone Io. Nam cum , inquit, triginta tres annos agam. V od opus simul cum aliis , ct inter alia quinquo Prox e numerata , in codem agro composuisse dicis lib. r. Retracii.
6쪽
OUid hic somnias praeter opus soli loquiorum , alia quisque prois
xime numerata Augustiuo rure Calsciaco elucubrata 3 Laudari praeter Soliloquia, opus contra Academicos , opus de Ordine , opus denique de vita beata. Haec S. Doctoris opera cum recte tria in digi tis numeraveris , cur in iisdem versibus in quinque multiplicantur Reponas ergo : inter alia , tria , proxime numerata , sc. At rursiis repetis annum 33. inchoatum , nec rem dubiam erobas , qui passim invicta ct irrefragabilia argamenta jactare soles. Ipse tamen tuas partes implebo. Augustinus in prooemio de vita beata ait : Ego ab usque undevicesimo anno Matis mea , postquam in scholas Rethorum librum illum Ciceronis , qui Hortensius vocatur accepi , tanto amore pisosophia l. census sum , ut statim ad eam me tranferre meditarer. Haec ille seri bebat Idibus Novembris die suo Natali. Idena postea scripsit libros duos de Ordine, in quorum altero cap. t. ait: Aterpositis deinde pauculis diebus . venit Alypius , s exorto Iolc clarisimo , iuwtavit caeli nitor, σ qnantum in illia locis hyeme poterat , blanda ιemperies in pratum deseendere. Itaque ille liber scriptus fuit iam incumbente hyeme. Postremum opus Soli loquiorum ibidem composuit , ac in duo volumina distinxit, in quorum primo cap. ι O, ait : Nam cum triginta tres annos, Mam, quatuorricim fere ann sunt, ex quo ista custere destiti, nee aliud quicquam in his , si quo casu Verrentur m lcr nece .rium victum , liber Iemque usum cogitavi.' Prorsus mihi unus Ciceronis liber facillime ρι s sit, nullo modo appetendas esse diviti- , ctc. Ex utriusque testimonii collatione non obscure colligitur Augustinum Idibus Novembris anni proximὸ elapsi , inchoasse annum tertium supra tricesimum. Nam ab anno undevicesimo , quo primum Ciceronis Hortensium legit, ad annum 3 4. labentem , interuintianni integri ac completi quatuordecim. Cum verb S. Doctor annos numeret qua uordecim fere , quidpiam sane temporis ad annos xiv. complendos desuisse significat. Augiistino exeunte Februario , de agro A Zoianensi reverso in urbem, Soli loquia imperfidia remanserant. Lib. i. Retract. cap. s. Qui tempus designans lib. 9. Constis cap. s. ait r Inde, ubi tempu3 advenit, quo
me nomen dare oporteret, relicto rura , Mediolanum remeavimns. Cate
chumeni baptismum proxime suscepturi , nomen Episcopo , coram potulo , in soribus Ecclesiae dabant die quadragesimo antequam baptizarentur, ex epistola Siricii ad Himerium Tarraconensem cap. a. quae epistola data est Ania. 38s. Bautone consule, cui Augustiniis Medi Mni Kal. Ianuariis, quibus Consul processit, panegIrim recitavit.
7쪽
Superest nunc omndere eodemmet anno 3 3. suis Roma ad Ostia Tiberina. Primo ponit lib. I. Retro. cap. 6. se ι .m jam esset baptietatur Romatitium scripsisse librum δε moribus Ecclesia , ct alterum de morabas Mania chaeorum , EI lib. 8. Confess. repone lib. s. J cap. 8. narrat se cum sociis pariter Roma in Asticam remeare. Eundem annum illum esse 3 3. sua Matis tradit lib. 9. Confess. cap. l I. eommemorans de morte Momca matris: Ergo die nono aegritudinis suae, quinquagesimo & sexto aetatis suae, trigesimo & tertio aetatis meae, anima illa religiosa de pia corpore soluta est. uarto Maii decurrentis anni 3 3. semestra nondum completo,
erat Ostia , ct Iusta strit Matri. Q id euidentius e
DUm dicis Augustinum eodemmet anno fuisse Roma ad Ostia
Tiberina, videris somniare ostia Tiberina suille publicam aliquam aedem , vel forum in urbe. Nam passim legimus : Roma ad Visum pileatum : Roma ad forum Traiani , m. At Ostia Tiberina ex Antonini Itinerario di stabant Roma M. P. X V I. Potes vetus oesevcrus Poeta, uti temet venditas pag. Tig. col. I. cum Satyrico in bicipiti somni se Parnasse ; at monstrose somnias Ostia Tiberina intra urbem locando. Duabus literulis, e , ac i, insertis , ubi primum vigilaveris, periodum restitue : Roma ct ad Ostia Tiberina. Eritne haec correctio opera ct quidem magna p
PRaeterea scribis Augustinum jam baptizatum : Roma unum sir
sissa librum de moribus Ecclesia , ct alterum de moribus Manichaeorum , dc eundem narrare : Se cum sociis pariter Roma in Africam remeare; ac cum Ostiam veniis et, matrem Monicam extinctam, quarto Maii. Hic tuum Itinerarium appello , in quo scribis Augustinum cum matre Mediolano die s. Aprilis Ania. 388. profectum , ad Ostia Tiberina pervenisso die 1o. Purilis consumptis in umere diebus Godecim omnina necessariis ad illud iter prolixum conficiendum. Pag.726. col. I. Qilaeso te , num putes necessarios etiam aliquos dies ad duos illos libros componendos, quos narras Romae ab Augustino scriptos priuia quam Roma in Africam remearet 8 Uterque liber in editione Lugd nensi Ann. is 86. constat ex paginis serme tredecim , in quarum singulis leguntur versus 18 . Demus Se ipsum Augustinum operam ctumdcm metuam utriusque libri scriptioni impendisse, ita ut quotidie currenti
8쪽
currenti calamo , versus octingentos ac quinquaginta duos exaraverit, vix intra quatriduum duodecim paginas scripsisset. Rursus altera insuper dies impensa est itineri Roma ad Ostia Tibcrina , qud cumro. Aprilis , te deductore , pervenerit, Romam ingrcitus fuerat die x v. Aprilis , postquam die s. ejusdem mensis Mediolano discessit. Cum verb iter Mediolano Romam via Aurelia, quae ea aetate cari rarum erat brevissinaa, fuerit M. P. 4s . Augustinus intra septem dies illud iter emensus, supra sexaginta quinque milliaria, siter primae diei M. fecisset ) singulis diebus confectilet. Iabellarii qui mutatis subinde equis, literas Mediolano Romam , diu noctuque cursitantes , sexto die iter conficiunt.
DEnique in paucissimis illis vcrsibus , tertilim tibi somnus obrepit,
dum ais Augustinum narrare se cum sociis pariter Roma in Afri eam remeare. Haec ille, clim narrasset se Mediolani baptizatum fuisse, ae Evodium in suum contubernium venisse scribit : Quaerebamus qm
nam locus nos habcret utilius, servientes tibι, pariter remesibamus in Afri
eam. Et cim apud Ostia fiberina sismui, mater defuncta est. Nulla hic , quam somnias , Roma nominatur. Et sane si Mediolano tecta Romam venerunt, duodecim tantum dies itineri conficiendo neuti quam sufficiebant, ut ad Ostia etiam Tiberina pervenirent. Consule Itinerarium Antonini, & intelliges Roma Derthonam usque via Au retia iter suisse M. P. o8. Derthona Mediolanum numeramur M. P. ιs. Ita Roma Mediolanum M. P. 46 4. Haec milliaria divide per i 1. habebis singulis diebus M. P. minus duobus una die. Ita Augustinus , & quod te decci considerare , Monica mater propior sexagenariae , tam magnis itineribus Mediolano profecti , die duodccima Romam pervenissent. At rei nanet aliud iter Roma Ostiam, cui si diem decimum tertium assignas, tota Itinerarii tui machina vera σquidem magna constructa , labascit ac corruit; nisi enim die io. Aprilis Ostiam pervenerint , Itinerarii ab Augustino dcscripti , ratio, ut putas , non constat. Itaque Augustinus M cdiolano discedens recto itinere Ostiam via Aurelia pervenit, in Africam transmissurus. Scribit
lib. s. Conscis cap. t o. se uni cum matre in ecstasim raptum, ime aptiu ia Tibtrina , ubi remoti a turbiJ , post totai umeris laborem , i .iu- in . rabamus nos n vigationi. At si antea RO AE commoratus, iter postea Ostiam M. P. x v i. sectilet , minus recte, imme, falso langι ureeris laborem dixisset. Illum v cro Romae , an idquam in Africam transii ita teret, commoratum, II in x li S. ι. Retract. cap. I. ubi ait : Im, baptietatus autem ι um Roma uosm , ncc frre tuotus fosm Manuhortim
Dilaritiam , ctc. siri se duos lior , utium de Muristis Ecclesia Catia si attreum da Moribus Manichasirum , Et cap. s. Clim aahuc, inquit, B Roma
9쪽
libero arbitrio. Ex his colligo Augustinum cum Monica matre, ac sociis Mediolano recta ad Ostia Tiberina prosectum , ubi matre defuncta, mutatoe navigandi in Africam consilio , Romam se contulit, ac ibidem aliquot menses moratus, plures libros elucubravit.
N Ou mo/ο uxo ct eadem anna , sed uno ae eodem mense confecit iter, idest Aprili. Rem ad calculos exiliter revocemus. Gratum hoc erit Lectori. Omnia sint apud Augustιnum , i e Binerarium exlabebit. Rc- legamus vestigia.
S Omnias , cum dicis, omnia esse apud Augustinum , cum verὸ proinia tiasses : Omnia μοι Pud Pennotum , ipse Itinerarium exbibebit. Unius Pennoti vestigia re egisti, qui olim hocce Itinerarium tibi prae sermaverat. Haec ille scribit lib. I. Hist. Tripari. cap. s. num. t. Rursus sequitur cyiιod eodcm mense Amtu , in quo sint baptizasus , set etiam apud Ostia Aberina is Afrιcam rediturus , quia B. Monica obiit die . Atili , sed illa fuit in Ostiis Tiberinis Ditem diebus tredecim priui quam ex hac vita migraret , ergo circa diem ii. Aprilis ejusdem Icilicet mensis , in quo B. Augustinus fuerat baptitatus , in Ostiis Tiberinis constiterant. Cur ergo hu)usce itinerarii auctorem Augustinum producis, cum unius Pennoti manu descriptum fuerit , ac a Petro Campensi, Thoma Herrera , de Aloysio Torello solidissime refutatum , ita ut vix quicpiari recens excogitari possit, quod , viris doctissimis praeoccupatum non fuerit. Haec tibi ex veteri Poeta reponantur et Aliena qui quis recitat , ct petit famam ; n emere librum , sed silentium debet. Scribis : Rem ad calculos exiliter revocemus. At ex tuis calculis Augustinus ae Monica duodecim dierum spatio, nusquam interrupto itinere , media saltem die alicubi spiritum ac vires colligendo , nimium, te deductore delassanturi; siquidem reapse illam peregrinantium tur- .mam , .suis etiam sarcinis gravatam, magni; itineribus Mediolano. 'Romam utque , inanis per Romam ad Ostia statim Tiberina traxisti, ita ut octo diebus M. P. 4 o. reliquis quatuor M. P. 38. consecerint. Prosectb fi ad calculos , quos in digitis tam facile numerasti , pedibus, immd etiam equo ilIud itet tibi habendum ess ct, nescio an exiliter
10쪽
V Maii mortua mater , die suae aegritudinis nono : Sume hos a novem dies, invenies eam jam 16. Aprιtis Ostia esse nam quinque di s Aprilis necessarii sunt ad complendam summam novem dierum egrotationis : Nono die , quem numerum conficiunt quinque Aprilis , ct quatuor Maii : in his quinque includitur dies 26. Aprilis , quo dis jam δε- cubuerat Monica. Rias nunc ad Augustinum. Puta rationes ; ait eoHem cap. II. lib. s. Confus quinque dies incolumem fuisse Matrem postquam flertientum est ad Ostia Tiberina e Tunc interea vix intra quinque dies, aut non multb amplius, sebribus decubuit : Numera hos ct con 'inge cum atiis quιnque aegritudinis , reddunt diem & comprehendunt Hem 2 t. Aprilis. jam ergo in die ibi erat Monica cum Augustino. Pervenerant igitur die a o. ruis, consumptis in itinere Lebus I 2. omnino nccessariis au illud iter prolixum consciendum, sc.
Noe totum est Itinerarium opera o quidem magna descriptum,
quod ut prolixius fieret, inaniter verbosaris ; nam uno verbo poteras dicere. Quarto Mara mortua Mater die sua agritudinis no .o; quare die 26. Aprilis sobribus decubuit. At tu rem sane dissicilem creditu , probandam censuisti scribens : Invenies eam 1am 16. Aprilis Ostiae et se ; nam quinque dies Aprilis necessarii sunt ad complendam su-mam novem dierum agrotation s et Nono die. Cur rem per se ipsam vel mulierculis manifestissimam , viris eruditis tam pueriliter inculcas
Haud repetam mihi stannium videri quum ais Monicam ac cctero socios intra duodecim dies spatium M. P. s . immo si Ostiam, uti putas, per Romam ita Itinerarii scriptores loquuntur ὶ recta perrexit, M. P. 7 o. emensam fuisse. Alterum insomnium hic loqueris, scribens Monicam die xo. Aprilis ad Ostia Tiberina perventile, ac die posteai s. febribus decubuisse i testem citans Augustinum, qui scripsserit quisque dias incolumem fuisse Matrem, Postquam perventum est au Ostia
Tileri . Somnias ; nusquam hoc Augustinus adstruit. Pennotus,cuatis Itinerarium tam fideliter exscribis , illa comminiscitur lib. i. cit. cap. 4. niun. s. scribens : Cum B. Monica intra quinque ales sest adventum suum ad Ostia Tiberina , fcbribus aecubuerit. Et statim: Nam obitum B. Mouica omnes ιn quartam diem Mensis M.tis reiicio, ex quibus si dies tredecim detrahas , quibus ista ante obitum sitim ad Ostia Tiberina venit , oportιAt istam saltem die Eo. Aprilis in Ostiis
THr.nis constitisse. Videsne archetypum Hodoeporici , quod opera oequidem magna iterum tam bellξ delineasti Verum audiamus Augu-B i stinum,