Litteræ annuæ Societatis Iesu anni 1601

511쪽

s lo; ad inittit Progeuntibus antecessere treS, qui itribus perticis affixum ferebant multo cum labore vexillum magnitudine ingens, pictura operoque prςlusti e, crus dem aere Sodalitatis paratum. Vbi ad aedem sanctissimae matris peruentum , Ω- .cerdotes Deo sacram hostiam immolarunt, quam reliqui pene omnes confessione purgati percepexunt Redeuntibus obuiam eXtra moenia procenserunt ceteri Sodales,&Academici, quorum Om-uium coniunctione longius esse hum est agmen pulchrius: quod duobus musicorum, laudes diuinς genitricis timercinctium, choris distinctum, dum in urbem regrederetur, effusae in spectaculum multitudinis oculos & aures allexit. Societatis meditationibus erudjti MonacEt quindecim, his addo monastςri, cuiusdam moderatorem, ScCurionem in pago. Catechesi tenerior aetas sor- matur more solito fructuque. Is fructus ri se diffunderet in plures, recu a sunt Sodalitatis Par Haepiae sumtu in chartis explicatis fidei tu timenta Catholicae, superioxibus etiam ann sedita. Ac cessure nunc D. Virginis Litaniae septenae,in dies totidem hebdomadis diuisae. Volant hae chartae per Sueuiae, per Alguiae ciuitates atque coenobia,& arripiuntur cextatim a pluribus .Res in speciem

exigua, sed utilitatis non exiguae .aEgrotis ac morientibus studium a nobis neque diurnum defuit. neque nocturnum. L pertus hoc etiam est unus,

qui annis abhinc siqvot e Societate nostra ne-icio quam ob causi ira, discessierat. Hic, quod iam supremis pro linus facere non poterat, saepius ante magnam relicti instituti poenitudinem pro

se tulit, nec obscure testatus est, nec piscem extra Vndas suas, nec extr/ Societatem desertam homi

nem vivere bene P vel diu. Introductus in

512쪽

vsus nequentior. Haeren soluti unus & uiginta, criminibus quam plurimi : quorum nonnulli ex locis haeretica labe contaminatis, sed intaminati caussa confessionis venerunt, antiquae religionis adeo tenaceS, Vt negent eam vilis vel promissis sibi, vel minis eripi unquam posse. Annis abhinc pluribus, quidam frequentare Poenitentiae Sacramentum solebat. hoc inuidia aequalium anim- pietas non ferens, variis eius aures conuitiis αhypocritae appellatione identidem verberabat. is molestias cum tolerare diutius non posset, omnem mystcrij huius usiam abiurat: quems recipiat, daemona caput deuouet suum. Alterum itur iam annum tertiumve in hac impietate perstiterat, cum ad magistratum delatus hominis ossicium Christiani fatere compellitur. Hic veritus ne ab eo cui se obstrinxerat, probe peccata confessus violenter abriperetur, commissa quaedam grauiora tacendo , non commissa proferendo sacrum iudicium contem erat . Eum tam ea supremus iudex benigno lumine respexit, ita ut periculorum in quibus versabatur, magnitudinem grauitatemque sera quidem , sed salutifera tamen poenitentia perspiceret, perspectam multis lacrymis defieret, exonerata improbe factis omnibus apud unum e nostris conscientia, ex illo scelerum gurgire tandem emergeret. Auertendo Turci ci belli peticulo Episcopi nostri mandato per totam aestatem, Dominico quoque die unitis horae comprecatio, in tribus huius opidi templis celebrata est, vicibus inter Academicos, aulicos& nostros ita diuisis, ut sngulis mensibus ad si gulos ordines recurrerent. Sic vitatum taedium ex diuturnitate nasci suetum, & hominum occii ratorum incommoda. Hanc comprecationemi excepit

513쪽

excepit&clausit alia quadraginta horarum, volante ac iubente eodem Episcopo in templo nostro instituta : ad cuius instructum ornatumque speciosum , peripetasmata sua suppeditavit desumptum incendendo vehementius studio con precantum. Ipse porro cum comitatu suo duas noras ex interuallo in publicis hisce precibus expleuit, ut exemplum Principis sequerentur animis pronioribus subiecti. Atque naec fere domi. quae sequuntur foris. In tribus virginum monasteriis rogatu Reuerendissimi nostri auditae confessiones omnium ; in duobus habitae etiam cohortationes. In virorum coenobiis iusta anniuersaria, quae propter multitudinem confusam vitae functis solui commode non poterant, neque permen nare,redacta in ordinem, Pontificisque Maximi auctoritate id confirmatum. Sublata coenobitarum cum externis commercia,in quibus species

erat maior pietatis quam fructus. Annua pecunia libris optimae notae coemendis, bibliothecis locupletandis , dc monachis in litterarum studiis alendis constituta fundataque . Apud nobiles complures in arcibus effectum, ut instituti nostri

ratio cum notior illis, tum commendatior foret.

His quoque libri dono missi, quibus de rebus in

religione controuersis erudirentur, & armis quibusdam aduersus haereticorum oppugnationes instruerentur. Ditionem enim suam obiens Epia scopus noster ac Princeps in Algoia, duos esse se- eum voluit, quorum alter ei a lacris confessionibus est:alteri docendi E superiori loco populi prouinciam mandauit. Ab utroque multa in procurandis animis utiliter acta.Nobiles aliquot noxarum absoluti. Opidis variis, ut Oetingensi, Ilersteinensi, Kirchbergensi, Eluacenii, α aliis ad quae nobis solemae,extremis maxime verni ieiur

514쪽

nij diebus excurrere, res Christiana & Catholica

studio laboreque nostro plurimum adiuta est . Animorum maculae per confessionem plurimis, totius aeui &haereticae superstitionis non paucis obliteratae. ritus ph & Catholici excitati iis locis, in quibus verae Ecclesiae cultoribus coniunct vel sinitimi sunt, qui prauis opinionibus corrupti, ab eius se cultis ecreuerunt ac studio. Informatur populus pro concione rebus ac dogmatibus ad sanctiorem, vel fidem, ves vita faciendam. Dispersae chartae, quibus antidota contra virus pestiferae doctrinae continentur. Persuasum quia bus ain seruitutem apud haereticos seruientibus, ut loca Catholica quaererent, ne qua labes errores inter illos degentibus adhaeresceret. Lauingae

Theologus unus huius Collegh ad disputationε

haereticorum, inuitatu cuiusdam Dilinganis aliquot auditoribus comitatus accessit. Cui disputandi potestatem saepius roganti in praesenti consessu, Praedicans disputationis arbiter ac praeses: Quid tibi, inquit, mecum, quem vestri negat esse virum honestum ac bonum y tune cum eiusmodi disputes,aut sermonem misceas ullum λ Non id, inquit noster, nunc ago, quis aut qualis tu sis,aut habearis a nostris o de argumento ad discepta dum proposito, pauca in medium afferre si liceat, consilium mihi & cupido. Negat ille ante licere, quam quem se existimaret, ediceret. Noluit nouer, quod facile intelligeret. id eo loci nec utiliter

fieri posse, nec tutd ergo cum alia ratione, velle-ie impetrare disputandi copiam nequiret; discest. Notatum autem a multis qui aderat, hominem inopinato Patris aduentu conterritum, congredicum eo ausum non esse. In urbe alia Iinpexij, sed

haeresi imbuta, nostri puerorum sibilis ac ludibriis cepti apud Iadimagistrum de tanta petulantia

515쪽

conqueruntur. Issachum improbat vehementer, di ad senatum defert. Qui mox graui edicto contumelias & iniurias a Religiolis & Catholicis omnes remouit. Vnde nostri non multδ phstici

colligium monachiensi.

Dv o in hoc Collegio diem suum obierunt,

nas P. Gerardus Hero, natione Hollandus,

omnis persectionis vivum quoddam exemplay. Vixit in Societate annis quadraginta, omnibus eharus,molestus nemini. Moriens nihil antiquius cuiquam habendum aiebat Societatis legibus Minstitutis sanctiminis: se quamdiu in ea vixisset non tantum nullam regulam in iudicium no αvocasse verbis, sed ne animo quidem aliter, quam diuinum decretum accepisse. Sentelias per otium ex sacris Litteris excerpsit, quas identidem sibi moribundo astantes ingererent ad arcendos daemonum insultus. secutus est illum P. Michael Marius , ipse quoque veteranus Christi miles: quadragesimum quippe dc quintum annum in Societate absoluit. Extremis annis licet podagradi chiragra saepisis cruciaretur, amore Christi Scanimarum plus ardere visus est , utpote qui intemplo poenitentium lacrymas eluere perseuerauit, donec lecto penitus assigeretur, in quo totis

quatuor annisSociorum charitatem expertus,eos ivicissim patientiam docuit. Conciones tribus locis intra urbem habenturi in aula Principis, in gymnasio, in aede nostra. Hortante concionatore Lub finem Quadragesimae, ut qui hactenus per hebdomadam unum, duos, tres, plures pauperes aluisset, nunc numerum duplicarent; unus qui eandem urbem reuersi lon gῆ maiore modestiam sunt de humanitatem experti atque munificentia.

516쪽

PROVINCIA GERMANIAE svPS R. sis

dam praeter alios, viginti quatuor cibo resecit quotidie , qui antea duodecim ad mensam adhibere consueuerat. Communicantes numerati supra trecentos sexaginta tricies & novies mille, exceptis discipulis. Totius vive noxas consessi plures quingentis, quorum tum iri,tum seminae complures ea de caussa Monachium e longinquo venerunt. Non paucae mulierculae a turpi quaestu, quem eorpore fecissent, ad honestatem traductae..aedam persona fere triennium frustra labor uit, ut odiunt inquendam conceptum depellerer, tandem venit in mentem B. P. Ignath, votum nuncupat: quod ubi explere aggi hisa est, omnis odij flamma extincta est Femina cum aliquot annis nonnisi mortuos scelus ederet, ideoque a mulierculis clanculum traduceretur, ed macroris Adesperationis venit, ut mortem sibi afferre cogitaret.Interea vir nihil non agebat, ne uxor sibi exitio esset. Ad quam noster euocatus ut primunt

lipsa nothecam, in qua B. P. Nostri sacri cineres, assiictae admouit, tanto illa breui gaudio δc tranquillitate mentis perlata est, ut satis dici non pos-nt, vetulisque obtrectatricibus statim veniam dedit, &nostro gratias agedi finem nullum facit. Octogenaria se in aquam dederat praecipitem. obstitit insanis conatibus Deus per duos viros,

qui seminecem extraxerunt. quae consessione apud nostrum peracta a liberatoribus suis veniam petiuit. Ancilla cultrum in pectus iamiam volebat adigere, cum vocem herae sese vocantis audit. abiecto cultro aduolat, quid velit interrogat.

domina negata se vocata, aut operam eius nunc

quidem ulla in re necessariam. Intellexit illa facinus suum diuinitus impeditum,& ad nostrum sacerdotem accurrens se expiandam curauit. Qui-ἀam presi3s inopia, pro auro animam diabolo

517쪽

spoponderat; quod cum ille nullum offerret, ho

mo ita furiis coepit agitari, ut de vita sibimet extorquenda cogitaret. Tentat se in flumen abiicere, ted hominum interuentu semper impeditur. Tandem ad fallendum tempus in genua cadit, A

Deo supplicat, quoniam de se actum sit, saltem

liberi & uxor in tale desperationis barathrum ne in veniant. Vbi absoluit, exin desiderium peccandi evanescit,& animo lux redit, postridieque accersito sacerdoti rem pandit, & diabolum valere iubet Puella si in iliter a morte voluntaria liberata est. Hς retici absoluti quinquaginta quinque, quorum nonnulladi conuersiones latis admirabiles fuerunt. Non modica pecuniae summa corrogata,

qua priuatim quorundam inopiae subuenimus. Publice curatum, ut hospitali cuida domui mille sex conti argentei tribuerentur. Idem Pater auctor fuit, ut toto tempore verna ieiunij duodecim egenis ex aula cibus praeberetur. 2Egri & moribundi interuisi saepius & utiliter. Mulier doloris impatiens, interitum sibi machinabatur: sed Patris fortuito aduentu & colloquio maligni spiritus suggestionem agnduit,& vitam felici fine conciunt.bi militer alia a desperatione est erepta. Iulienis triginta annis baptismo carebat quamuis amatre millies de ossicio moneretur, semper tam cpudore quodam in aliud tempus reiiciebat. Ecce autem in morbii incidit, in quo nostro impellente salutari aqua tinet us, nocte insequenti ad Christum migrauit. QMdam partum suum infamiae metu enecauerat: quam ad supplicium patienter serendum instruximus, ut non modδ de magistratus seueritate questa non sit, quando vidit auturum furti manifestum precibus interpostis absolui, sed grauiora etiam te promeritam dictitarit Palam:nec se recusaturam, si per aciculas solo infixas

518쪽

rROVrNCIA GERMANIAE SupER. fixas ad locum mortis procedere iuberetur. Aliquot vicis Christiana doctriti tradita. Fructum

inde aestimes, quod ad nostrorum occursum repente flectunt genua pueri, preces & praecepta recitent memoriter,& urgeant ut saepius catechesis habeatur. Floret etiam in ipsa urbe catecta ismus,& habetur quatuor in templis. Hebdomade magna ex nostro ludo duo schemate puellarum pullatarum prodierunt, quae composita ad .luctum oratione uniuersam prope hominum frequentiam ad singultum & lacryinas permo uermat. Praeter excursiones ad sinitimos pagos, in quibus . conciones ad rudem plebeculam habitae, & constentibus aures datae; bis intra annu, circa Ascensionis Domini videlicet, & ferias D Michaelis, quatuor sacerdotes missi ad Montem sanctum, ubi supra quadringentas confessiones exceperui, plerasque de tota vita .vetulae centenariae Deus in Almangaria squo etiam duo de nostris alia de caussa prosecti lunt ingratificatus videtur : omnes enim anteactae vitae culpas apud nostrum quod saepe optauerat deposuit. Anus caeca & claudain templum deducta, ibique per nostrum lustrata,&Sanctissima Eucharistia impertita, cum gaudio exclamans, se iam cum Simeone laeto animo morituram dixit. Discipuli sunt 71 o. in quibus nobiles plurimi. E Sodalibus unus in Societatem, alius in Carthusianorum , plures in Franciscanorum,& alios Ordines cooptati sunt. QS: dam in ciuitate haeretica haereticis parentibus natus, patre Praedicante in aula Principis haeretici, & ipse in Academia haeretica sic institutus, ut amicorum hortatu iam tertio ad populum dixerit, eximius Praedicans, ipsis Praedicantibus id asstri Untibus, futurus. Hic internis stimulis agitatus, clim ne

scio quid absurdi in dogmate Lutherino perspi-ΚΚλ ceret,

519쪽

si 8 PRoviNCIA GERMANIAE svps R. ceret, consilium pes petendae Italiae studiorum& regionis videndae. Ex itinere diuertit Monachium, inter alia templum nostrum curiose spectat,concionatorem aduersus haereticos disserentem audit, stomachatur& cum tachis conuiciis' insectatur. Dolet se in eum mala sorte incidisse.

qui tam doehὰ & solide dogmata quae ipse puer

hausisset, resutaret, contrariaque stabiliret, coniectans si saepius audiret, fore via Lutheri castris deficeret.Perdurat & indignationem explorandae veritatis studio postponit, audit iterum ac te tium nam eo nomine multis diebus haerebatMonachij & qud audit frequentius,eb magis fundamenta fidei suae labare intelligit. nondum tamen cui qua de nostris sensum suum explicarat. Tandem sumpto animo quaerit ex aedituo, num Coulegium adire, & cum nostris hominibus de fidei capitibus opinionem ac sententiam conferre liceat.aedituus annuit. Adest vocatus Pater, paucis diebus iuuenis manus dat, fit Catholicus, & se fidem Catholicam usque ad mortem retenturum iuramento confirmat. Vbi deinde in scholis nostris sesquiannum Sodalibus annumeratus vitampi E dc honestὰ exegit, decreuit mundum penitus deserere, & se ad familiam D. Francisci aggregauit.Antequam habitum induerer, Patri ut optimo consiliario gratias acturus, multas essedit lacrymas.Caussam interrogatus, Egone non fleam,inquit. qui in hara esi tantum tempus consumpsi abnque ullo bonorum operum fiuctu , & tam serὁ conditorem meum cognoscere 3e amare coepiὶ Sodalis quidam hominem a voluntario suspendio deterruit. Vir nobilis nullam essicaciorem medicinam ad vitanda peccata ratus, Sodalitati s

legibus se in perpetuum nostri hortatu obligauit. Principes beneuoleatiam erga nos tuam variis

520쪽

argumentis hoc anno restati sunt. Invitarunt se omnes ad prandium frugale per vices sine arbitris & fimulis, & ne quid praeter solitu3n parar tur, serio inhibuerunt. Kalend. Ianuarij S Lenissi---anus Maximilianus strenae loco obtulit statuam argenteam D.Henrici Imperatoris,reliquiis quas de eodem Sancto habemus idoneam. Materiam superat opus, & precium ad goo. florenos ascendit. Serenissimus Guillelmus lipsana de B P.Nostro Ignatio ab admodum R. P. Generali sibi do nata nobis muneri dedit una cum theca crustallina satis magna.

Sedes Eber pergenses.

I - haeretici & obscoeni etiam nobilibus sa

'a fraude extorti & cremati Sacrae imagines, particulae cereae caelestis agni, rosariola, libelli pii distributa. Haeretici ad sanitatem reuocati duo. Spiritualibus commentationibus exercitus apud nos cuidani monasterio praepositus, variorum mordinum Relsiosi vel suoi um Antistitum iussu, vel concessu, cotessionis mysterium apud nostros 'obierunt non sine solatio suo & emolumento. Ide Parochi atque sacerdotes frequenter secerunt. S renissimus Guillelmus & coniunx quater hoc

any nobis affuit, & quo magis religioni ac pietati priuatae studeret, semel dies septenos, iterum octonos commoratus est. Dici nequit,quantam ambo voluptatem capiant ex aspectu tot agminum huc undique supplicatum aduenientium, dc ea fiequentia sacra mysteria obeuntium. Coameiones & catechisinus maiori numero auditorum eontinuata Plenam peccatorum condonationem certis anni temporibus hoc templum D.Sebastia