Polydori Vergilii Vrbinatis Dialogorum de prodigiis libri tres

31쪽

n p OLYDORI VERG. DE cru quicqua aliud attendendἄ, stes suas in Ope diui

minime ponentes, tanta uim in churiis inesse credunt. Sane chrillus uoluit uis Euangelisi publice praedicari,non quo mortales muta scripta manibus serret, sed eorum a mente perciperent, memorias tenerent, ae agerent quod per ea rufi essent,hoc est,a Deo tum edirporis quam animi salutem expemrent. POL Υ. Bene reprehendis, benes admones. caeterum quotus quin est,qui contemptui artem habeat, in qua doloris magnitudine aliquado eiulans repererit auxili, quod dies noctesq; exclamauerit Illud mehercules est,quao obrem etiamnum sint,qui incantationibus fidem ex eo minus abrogent, quod comperium huleant eas lauare' aegrotantes:nam in emisione sanguinis ex naso, I ex vulnere, prae s remedium carmen esse solet. Sic Homerus scribit VIMym accepto uulnere infimine, promum sanguinis cantatione cohibuisse. Ita dolor caspitis,ita dentisi, ita libris fedatur, mitigati ,tollit inriROB . Sed quota pars laborantium morbis leuaturi

POLY. Bene magna. ROB. Quare non cuncti,

qui ad eos maleficos medicos incantatores confugiunts POLY. Istuc perinde me Mit,ac certo scio incanumenta nonunges ijs leuamento, qui morbo quopiam tentantur. ROB. Id in te certa cire Num constat tibi de morbi aut doloris longinquitute, grauitate uri. seu abita lauatione es Num id sepe accidit in corpori

32쪽

PRODIGIIs LIB. I. umquaquam,ni uolueris sto ite mentiri,quaeram ex te, potestne ita usuuenire, ut aegrotus eo ipso temporis puncto incipiat bere se habere, quu quis ad recitanda carmen aggreditur' Quod si negabis etiam, quicquadiligentiae, quicquam curationi, quicqua denis nutuarae, tribuendum negabis. Ecquis enim fui adeo neglis gens est,qui quum coeperit aduorsa uexari ualitudine, primo quoque die no abstineat a quotidianis cibarin, deinde non adhibeat remedium aliquod,postremo non exret naturum corporis subleuandum purgationibus quam multjugibus i At dices: Ante omnia recurse est ad in tutiones. De itu eleler hoc tamen no,ut, quin levatio morbi doloris me queat fuastonte sequi, ob abstinentia ciborti tabulis: nam in iumentis idem

accidit, quando in eorum quos curatione incantamentis utuntur. Et demum esto,ea remediuiuueni,hoc est, iuuare uideantur rotantes, remedia inqua,quae,auatore tuo Plinio,prisci illi idolora cultores,a quibus pestistra ars manavit, negabunt prodesse posse, si prius in mense deposita fuisbent,quam adbiberentur,ucto βcile inutilia fiebant. caeterum dico incantamenta ista iuuare nunquam, quod in ijs nil veri,nil sancti,nil irismi siti. nam incantatorum genus nemo neficit esse lange post homines natos ualde impium, ualdes improbum, ac fraudulenti imam,qui daemonum nomine,non item Dei,arte scelerate exercet, ιμ; precio faciunt,qui μν

33쪽

3q. POLYDORI VERG. DE par deorum simulacram nlrie adorant, qui uaria riam rara imagines,item annulos lapidest uelut sacri iuriis instrumenta habent,qui in ligandi, soluendi,to igendis modostem stolide ponunt,opoliremo coni lmenter petunt,plurimu a Deo minime petenda. Non ne proinde dementis est, non modo ex timare,sed airmniare quicquam propinu ab istis ueritatis, pietatis, de iustitis hostibus proficisci ph sNes igitur ualere tam importuna artem aliter credas, quam adstodem atq damnum silmiliter petentiu ab ea auxilium, quipape qui pecuniam diloluunt,quo deluduntur,si s stest dentur, ac ad ruinam exercentiu, quia principio

per baptisma flij Deci elycti, ita tandem est mulara

daemonum amicitiae dant, ais deuouent, qui supra i

res, contra naturam,diuinare,morbos curare conati,

si tale quid praestare posse sie persuadent,no amaduerarunt=bi sic male agentibus siemper praesto esse daemosnes,qui ipsos in maleficio detineant,ut ne aliquido mspiscant. Ac tantum abest,ut dri Ionge infidi finis cuiquum prodesse posit. Quid, quod incantatores, βιquid omnino efficere posse uidentur, totum id norij;

daemonum machinis asignandum, nemo sanae mentis ambigit quia illi nihil non semper studcnt, ad eoru minum peraiciem,qui a ueritate recedentes, est modis omnibuε ire perditum uolunt. Sic eius tetrae artis dium cumprimis exitio fuit B a Ioniae ciuitati, quae ad

ultimum a caro regesta Persarii imperium reducta est.

34쪽

die una,sterilitas,er uiduitas,propter multitudine nisi clarum tuorum, er propter duritiam incantatorsit uora. Et subjcit: Stu cum incantatori sus tuis,s cum multitudine maJeficiorum irarum,in quibus laborasti.

G adolorentia tua i forte quid profit tibi. Quam ob rem sapienter Moses suis Hebraeis praecepit,quemadmodum in Deut. t,ut incantatores omni tempore exsterminados curarent. POLΥ. Vicilli me propea modum his tuis multo equidem belli fimis argumentis, quibus cuncta quae ad artem pertinent, recte metituw,

nunquam posthac incantationibus quicquam tribuam, si te pro rei obscuritate,no taedebit dilucidius docere: n.m nuper demonstrasti uulgo traditum,Marsos esse

solitos carminibus coercere ementes. nunc autem Meavit mihi in mentem, illud esse quamuerifctu, quando ita es in abno Dij. Furor illis secundum si militudiis nem ferpentis, sicut alidis uesae,Cr obturantis aurci

fuas,quae non exaudiet vocem incantantiu. Hinc ergo uidere licet incautumenta aliquid omnino ualere. R O B. Imo nihil,quod uno concludam argumento.

Iam fatis con titillas maleficas arres esse daemonsi in strameta, quibus illi ad nocendu duntaxat ultitur ubi libet i liceat.Quippe serpentes ut tibi ad rogatu tuis tuis restondeamus, contrahuntur carminibus,qua . actus permittit: at no item,quu per desi minus licet,id quod testatur Hieremias, de Hiero obmae excidio itac 2

35쪽

3 7 POLYDORI VERG. DE capite octauo scribens: Ecce ego mittam uobis serpenates mortistros,quibire non est incantatio, mordebui nos, ait dominus. POLY. Equide fatis firme mihi ad unguem I cisti,uerum aliud postulo. Quid,ora,cause est,cur serpens magis caeteris omnibus animantibus obnoxius fit incantationibus f ROB. Veniat Phaeabus, tibi hos oluat nodos: aut veniat in mente Vesegili ,quiuere ait: Felix,qui potuit rerum cognoscere causas. Hunccine modii uis renere in distulando,ut nihil tunde concludamus s Sed ne tibi uidear indoctior,quod in taecum uenerit respondebo. Ferunt id supplici constituta esse fementi,quod ut ualde noxium animal, idoneus risus lit diabolo,cuius personam indueret, ad Eum primam parentem circuueniendam. Item ob illud ipsium, etiam daemones plurimum pribe in Venerem, quia pritna peccati corruptio qua homo fictus sparticeps culpae,nos per Venerem genitrice perua erat. POLΥ .rim hercle uerius,nam fiunt ubiq; gentisi, qui cantionibus mulcsicis lacile reddant que uelint homine multo segniorem ad Venere: cuius sane rei is modii scirem, permagno liberarer rupulo. ROB. Non modum,

sed pestis causam quaerasci emon enim qua spiritus fit potest hominem usipiam probibere, item inflammare,

languescere, eiusq; cogitatione in qua omnis prope modu rei uenereae uis maxime consistit sepe auertere.

Qui igitur st hominem oppres praestigijs istius

modi,

36쪽

pRODIGIIs LIB. I. moti, daemones ad id facinus edetam inuocare nesese habet. At mulieres in primis talibus armatae ves

lici is, permultos in dies singulos perdunt in tes, partus ue in ormatos, socii, similiter fruges enecat, atq; fontes inficiunt, ac denis in eo maleficij genere

plus multo noris uetulae, quam uirorum qui quam, ualere dicuntur. POLY. curitas ROB. Quia muliere; partim ob animi lauitutem, fibi innaalum,partim ob imprudentem credulitatem nescio quo

pacto a Gmnibus milius bifice obligatur celeribus. Sic Eua mulier magno sim pariter atq; uorum meso, desipuit, ita uolente Deo. POL Υ. Inquis talia feri flagitia, permissu Dei s ROB. Haud dubie.

POLὶ . Quam ob rem,obsecro ' ROB. Vbi est acu me tuum,qui ignorare uideris iudicia Dei milenos latere es Dicam tamen. Deus enim non unius uel alterius duntaxat,sed uniuersoris mortalium custos rectors est,qui,quemadmodu natura Acit, quae ex pratre Dis granis frumenta producit, permittit malum accidere,ut ex eo bonum colligat, quod testatur Augustinus in uo enchiridio,ita scribens: Nes omnipotens Deus uti modo sineret mali aliquid esse, nisi Us eo esset omnipotens ,er bonim,ut benest ceret, Cr de masto. Sic nempe prouidet Deu3 ummum nanque malum semper iudicatum est,ut homines per curatficum cruariatus, bestiarums laniatus,uitam finirent: attamen ex eo n ero, Deus μοι mur res perbeatos strin

37쪽

33 POLYDORI VERG. DE POLY. De his recte,perinde atque satis. Sed adhue aliud ex alio querens rogo te, an m ijs carminisus sis modus aliquis,que nostra non accuset religios R O B.

Is prorsus, quem christus sius dedit Apostolis, apud

Narcam dicens: Signa autem eos qui crediderest,haec

subsequentum. In nomine meo Lemonia ei cient, ementes tollent uper aegrotos manus imponent, bene habebunt. Hoc in primis modo usus diuus Petrus, Hierosobinis sanauit hominem claudum,inquiens: In nomine Iesu chrilli Nazarenisurge,ta ambula. Extat bilio. ria in actis apostolom,capite tertio. Eodem quos modo Ioppeputeum nomine Tabitham, iam mortua ab instris excitauit: na uir sanctus accefit ad corpus exanitium,et posivis humi genibus, ubi orauit, inquit: Talitha, urge. Paulus itidem apostolus, multis p in tota Asia fanatis, a daemonuitis molestia liberatis hominibus,post, emo in Melitu infula propter Siciliam sita Publium hostitem suum,uirum primaria,frbre Crofonteria tenta , postquam oraverat manusqe impos fuerat, sanauit: eoq- Iociuiperam a qua in manu ues nin repente acceperit ine ulla uitae est issione, in igne ex fit. Sed ne multa, polliem enim sexcentu referre miracula, hisce modis edita, quibus etiam nunc nostri sacerdotes utuntur,quum praesertim uolunt ejcere daemonem,qui hominem teneat,aut aegros curare,apsolarum more,qui,teste euangelii a Marco,capit. exto, uel tulis erutuit lingerent oleo m dos ueg rotos,viso

38쪽

pRO DI G II s LIB. I. 3 narent.Et hic modum quem scire auctas. P O L V. Nirifce certe omniarat ne uda in re mox b. te, scire amplius opto.Daturne unicui ut profvo iure, acti ctis opituletur hominis corporibus f ROB. Datur iuris aeque corporis,ut animi longe integerrimis: alijs uero si ausistrint,fraudi eist. Sic Lucas tradit,olim malo fuisse nonnullis apud Iudaeos, scribens: Tentaverunt quum de circumeuntibus Iudaeis exorcillis, inuocare super eos,qui habebat stiritus malas,nomen domini Iesu,dicentes: Adiuro uos per Iesam,qtaem Paulus praedicat. Erunt autem quidam flij Scevae Iudaei principis sacerdotum septem, qui hoc faciebant. Restondens aut a stiritus malus dixit eis: Iesum noui,s Paulusicio, uos autem qui estis Et infitiens in eos homo in quo erat damonium malum, inualuit contra eos,ita ut nudi Cr uulnerati effugeret de domo illa. Sed audi christu ipsum

de ea re apud Mattheu docente: Multi dicent mihi in illo die,domine, mine, nonne in nomine tuo prophetauimus, daemonia eiecimus,uirtutes multas 'cimus sEt tunc confitebor illis,nunqua nolit vos. P O L Υ. cur ijs talis datur facultas ROB. Illud tibi eo lacidimus explanat Hieronγmus, inquiens: Prophetare, uirtutes ficere, daemonia e cere, interdum non eius: meriti est,qui operatur, sed uti inuocatione nominis chriβι hoc agit, uel ob condemnatione eorum qui uocant, o utilitate eorum qui uident,er audiunt,cona

ceditur,ut licet alij desticiant eiusmodi fanu Acientesic Φ

39쪽

4o POLYDORI VERG. DE

tamen deum bonorent,per cuius nomen tanta edantur miracula. POL Υ. Sunt haec quidem magna, ad terrendos mortales, ne quid reι babeant cum cacod monibus: quocirca ut eiusmodi nox in rae min re negocio a nobis caueantur,ud prima redire libet.

Itaque mi charistae Roberte dicas, te amabo: Fareabuntnesemper , an unquam ipsi fallebuntur Omones s ROB. Bone Deus, quam I iras, imo atque adeo bona tua ueniadixerim) infestas,urges,perinde quasiι iam dies nos deficiat, qua soI nondum praecipitet,ET me tamen praecipitem agere velle uideris.Deo monti faucius tibi antea me patefecisse pultabam, sed quila haesiitare uideris, cipe eorum comentam unia ex sexcentis, inauditae fraudis plenum. me,leste tinis,libro ab urbe cond secundo,ita us enit, ut Ludi

circenses eo ipsio die Acti sint, quo bene mane seruum quidam a patrifamilias caesius est. Quare statim post cuidam Atinio plebeio homini omitium fiat,quo a Iosue monitus Iretur, ut co usibus eius nomine diceret,iados quamprimu ege instaurandos. Is propterea quod suis dictis fidem minime habitum iri usticabatur, las it:qui paucis post diebus filium amisiit cui deinde ob mortem filij in moerore iurenti in somnijs ita eadem imago uisa est interrogare, ut ne magna haberet eu numinis poenam,ac iam mortem intentare,ns mandata propere exequeretur. Ille tamen cotabatur, qua

subito est tota allectus debilitate, ut stare non posci,

40쪽

PRODIGIIs LIB. I. clatum amicora consillio permotios, ad Co ules lectica deis fertur ac ad patres delatus narrauit omnium. Quo ficto,domum uis pedibus redi se dicitur. Ecce Gni num lagitium eoru aliquis praesentiens Atiniu dimissis

rum silium,atq; mox captam membris conualitura,ea

in in omnijs ad uit, quo sic Romanum populum in reo

Ilione maxime omnium delirantem, maioribus chriscunfunderet tenebris. Item audito Origenem,qui si per Numeros homilia xri. b reuiter cunctas inorum demonum nefarias arres prodit,inquiens: Haec ergo

omnia,id est iue auguratis iue exustici, siue quaesisset immolatis iue etiam ortitis, aut quicus motis auium uel pecudum, T inspectio quaecunq; fibrarum.

ut aliquid de futuris uideantur ostendere, operatione Lemonum fieri non dubito dirigentium uel auiam,va pecudum,uelfibrarim motus,aut fortium,fecundam ea signa, e docuerint ijdem daemones obstruari ascis,quibus artis huim ficientiam tradiderint. POLYArs ergo augurandi,daemonum inuentum est RO Badiuuq P O LY. Atqui hoc non sititit Hetruria, quae illud cuida Tagi apud se, subito ex terra nato ignat ,id quod a me libro de Inuentoribus rerum primis est explicatum dilucide. ROB. Verum dicis, dilucet eam ese Idalum. Sic ex lapidibus hominis ima

trudunt. Vergilius: Quo tempore primum Deucalion uacuum lapides iactagit in orbem, de homines nati.