Maniliani Bononiensis monumenti historyco-mystica lectio inteprete Alexandro Nigro Io. Francisci Filio I.V.D

41쪽

smipsisse fateatur, satis indicat illum ytate longe pres

cessum Diui Augusti tempora, dum asseuerat, eodem Manilio indicante, Magni Anni conuersionem suisso. secutam Cois . Cn. Cornelio Pub. fit. Cn. nep. & Pub. Licinio Marci fit. Pub. nep. Crassi, Sic nam e docodem perhonorifice loquitur. Primus, atq; diligentissimus Togatorum de ea prodit Manilius , Senator illa maximis nobilis doctrinis , neminem extitisse, qui viderat mescentem, in Arabia visere annis centu exagInta ac post alia. cum huius Alitis et ita Magni conuersionem Anni fieri prodit idem Manilius , iterumq; signi carisnes tempestatum, o s derum e V m reuerti. Hoc autem circa meridiem incipere, quo die Signum Arietis Solintiauerit, o fuisse eius conuersionis annum , . Praediactis nempe Cornelio,& Crass,Consularia ministrantiabus: in quem pariter Annum huius T. Ianilij Tribunitia Potelias excurrit, utcunque constet de Praetoriata sub 66o, obque prorogatum Imperium de Prouinciali eius Quaestura sub 664. Lucius nec desit nobis Tribunus Plebis, ad Urba-ι nam noXq; ad Prouincialem Narbonensis Galliae Prς-

Trib PI turam assumptus, ac Proconsularibus munijs intentus - 67t, quo per Herculeium Sertorij Quaestorern,

cum Marco Antonio Legat in se vietiam . & profugum Pro G agnoscere coaetus est. Hispaniam petiuerat, vocata. 'in' te Metello, ternis Legionibus, ac mille ultra quingentis Equitibus stipatus. A.. c, i. Caius Manilius Crispus Udilitiae Pl. curam, lapsoq; t hiennio Prouincialem Praeturam semel ac iterum si

π-- 3. Manilius Caninianus Quaestor, nec non Pl. Trib. der quo Pedianus verba faciens,asserit ipsum, cum Marco Coelio Collega,Galatam Milonis seruum,a Triumuiro

Capitali captum, liberasse.

42쪽

Manilius quoque Cornutus hic sistit ex Praetorijs

Legatus Aquitannicae Prouinciae selectus, quem PE- μῶσι nius mentagra laborantem, ut curaretur, ad se venisse, ' & H4 duoenta crogasse scribit. Tandem ad illustrandam tot Herouni seriem pro-. με

peret Manilius Tusculus, sub cranto Cassio Proptiet invre inclytus miles ad bellunt Ciuile in Hispania'ui ea.. 'dein Prouincia subacta,Italiam reuisisse ovans sertur. Sed quoniam sub ipsa scriptione defatigat turm tius dextera,quamquod huius Nobilissimae Stirpis desiscerent enumerandi Viri; ommissis alijs, nostri QVI TI MANILII .CORDI in utroque militari munero,

CENTURIONIS nimirum, & PDEFECTI E D

TVM dignitatem liceat recognoscere a Ioanne Rosiano rerum antiquarum scientissimo, reserente,neminein a. inter Legionarios adscribi potuisse, qui Ciuis Roma-' innus, Ingenuus, ac saltem in quinque Classibus census,' 'ac ludicrae artis expers non fuisset; unde Seruos Libem. tinos, Pueros, Capitecensos, ac Histriones, nonnisi vL. tima cogente iaccessitate, ac in dubijs rebus, pro R publica legimus ad Arma vocatos Qui Legionarijsi Ordinibus adsciti erant, quampluria commoda sortiebantur. Patebat siquidem cis ad militaria munera ac- cciliis , non denegabatur Cohors Praetoria, & competebat stipendium: concedebatur praeda, & addebantur dona Imperatoria. Pro quorum omnium plerinissima notione ad ipsum Scriptorem non perperam erit cuique Studiosi, accessisse. Hic tantummodo apponam Centuriones illos suisse, qui singulis Ordianibus in Legione pi aeerant . Legio , autem in de com Cohortes diuidebatur ; singulae rursus in Ordianzs remos, exceptis Velitibus,distributς describebantur. Qui ordiarius illis praeerant Centuriones appel- Da laba:

43쪽

labantur,& sic deinceps usque ad decem: nam qui decimae Cohortis Triarijs praeerat, decimi Triarij Centurio nuncupabatur .. Si quis plura desuper desiderat Carolum etiamSigonium, & Aldum Manucium descriptores sapientissimos adeat. ξ De Praestetura pariter militari, ad quam tunc ten-poris non opes, non gratia, non fauor, sed virtus, tu hitia,& robur Viros prouehebat,cognoscere erit apud Vegetium. O quantum detestarentur prisci hoese num quorumdam militantium abusum , non gloriam 'uaerentium, sed spolia & praedas effiarnemq; vivendi

libertatem sectantium. l Proprius Iudex, inquit Vegetius, erat Praefectus Legionis, habens communem primi O dinis dignitatem : qui absente Legato , tanquam Vicarius ipsius, potesarem maximam retinebat. Centuriones vero, rriluni, caeteriq; milites eius praecepta seruasant. Viagiliarum , . seu Profecionis Tesserae ab eodem petebantur. Similes aliquo crimen commisisset, auctoritate Praefecti Legionis a. Tribuno deuouebatur ad paenam . Arma om- .nium militum , item vestis , equi , annona ad curam eius peritnebant. Di plinae us, orseueritas non Peditum modo, Hae Equitum Legionariorum quotidie raecepto eius curabantur. 'se autem cusos diligens o sobrius Legionem sistere iram asiduis operibus ad omnem deuotionem informabat , se industriam: sciens ad sui 'sens laude ubiectorum redundare virtutem.

At quid plura ξ De Oificiis militaribus praestabit

magis examinare Theodosianum Codicem, & Cor pus Iuris Ciuilis; ne ab instituta breuitatis via nimis diagressi videamur . Si suid tamen his paginis pererratum est, non fuit consilium inuoluntarium, nec omniano ut aliqui haud periti putant) inutile. Imi , si r es sentiunt, aperient oculos ad non vulgares sparsim,

44쪽

humili licht stylo, ut suit opportunum, exhibitas eruditiones, quas de Ritibus Gentium, Sumbolis, ac Tr pharis consulto retulimus ; & spectabunt lumina clariora mysticae Theologiae, quae, saluis tamen reuelatis dogia ratibus, ad morum compositionem, ac ad Diuitas Maiestatis cognitionem perducere possunt . Licet enim antiquam Gentium religionem explanare, ut excorum erroribus , tanquam ex umbris , 1alutaris Fidei claritas magis illucescat. Reliquum est sermonem conuertere ad Vigetamam primam Legionem, cui praeerat MANILIVS F I. R. noster. Asentiri minime possum Roboretello asserenti . epitheton RAPACIS deductum ab effectu, a rapien- istri' do nempe.. Abhorret siquidem genius a tali interpre- 'ratione, dum opportunius arridet credidisse ex dignissimo ministerio inditum nomen. Liceat igitur istud rudenter deducere a roboris praestantia, qua palmas c Mavortijs Campis, praeualens ipsa Legio commilitonibus, rapere consueuit , Rapacem quoque crediderim dictam, quod rapido impetu se hostiles copias equitando inueneretur.. Qiram nomenclaturam, post binos ex vetustissimis Saxis prae oculis positos Titulos, ciusdemmet Legionariorum mcinores, Romanorum Annalium auctoritate comprobabo. Est itaque alter

Titulorum desumptus ab Hortis Diui Pauli ad viam . Ostiensem. . C. CARNUNCIANO

45쪽

stequenter censitae.

C. CALPURNIus

yx quo postremo Titulo minime foret incomptum aliquid perscrutari. Quod nimirum ipse Caius Cal

purnius Vitellianas partes fuerit sectatus contra Oth nis fautores in Acie Cremonensi eo tempore, quo Vitellius ipse,nunquam ita ad curas intentus,ut voluptates obliuisceretur, Bononiam venerat speetatum Gladiatoria exercitia, ac Ludos per Fabium Valentem paratos . Nec extra probabilem veritatem coniectasse videtur eundem Calpurnium praedictae nutitiae adscriptum, cum excellentissima eius Basis exaratio ipsi tempestati conQrmetur, & Legio Rapax transduci utatradatur ab Hispania: ubi e Calpurni)s quamplures de risse, ac virique Mineruae pro Romana Republica inseruisse legimus. Caium nefnpe Calpurnium agia mento Pi nem ut vetustiores praetereamus qui ex ipsa Prouincia Propraetor Anno 369. de Lusitancis, &Celtibereis triumphum egit; Pilanem Frugi, necnoi L. Cespurnium Pisenem eius genitum, Praetura post

46쪽

patrem, qui in ea obiit, perfuncti a M. 683. Nec t cebo, quam ex Tacito desumpsi eminentissimam hi iusce Rapacis Legionis strenuitatem, talibus periodis

celebratam. Lib. Hist. a. ante medium, diuisione mia hi tr. inter Padum viamque, patenti campo, duae Coma Ws Legiones congressae Pnt pro Vites o Vnaetvicesima ui co- gnomen RAPACI, veteremoria insienis: e parte Othonis Prma Adiutrix non ante in aciem Aducta ined erox, ct noui decoris auida. Primani, atri Vnaetvicesimanorum princiflys, Aquilam ab uterer quo dolore accensa Leeis,es impulit rumus Primanos, interfecto Orphidio Benigno L crplurima Signa , Vexillaq; ex hos ibus rapuit. Lia Dro autem 3 sub liv. . Ad quartum a Cremo lapidem Ia r. Wrffere Gelonum Signa Rapacis, atq; Italicae. Pauloq; in- 1'fra, Vitellianorum,ut notabiliorem exponat subsequi tam caedem, ex auctoritate Vipsanij Messalae misera dum narrat euentum in haec dicta. Iulius Man eius exmspania Rapaci Legioni ad citus i uberem suum domitiquerat. Is mox adultus inter Septimos a Garea conscrta pius oblatum forte patrem, or vulnerestratum, dum Lanimem scrutatur agnitus, agnoscen ; cse exanguem -- plexus voce flebili precabatur, piatos Patris Manes, ne vese, ut patricidam, aduersarentur; piaticum id Lacinus, ct

unum militem quotam ciuitium Armorum partem p Simul attollere corpus, aperire humum, supremo erga Parentem

Modo nos etiam vocant obseruationes addendae

proillustrando QVINTI MANILII CORDI Seputi

chrali Monumento; cuius ultima lineamenta breuiter absolvemus: nihil enim aliud, quam agri, eius sitne mbus&cxviiijs assignati, menseram, desitum ostende bant; De huius inodi generis mensurarum indigitati nibus Venusinus canebat.

47쪽

Mille ρedes infronte, ire cerior cippus ins o i

Ager itaque in MANILII nostri tumulum datus.

undecimo plus minus ab hac Vrbe lapide, mensurabialis erat in fronte, hoc est anteriori parte ad Viam versa , in pedem utque quadragesimum quartum; in Agro, nempe a caeteris lateribus undique, ad totidem: D. Nuti cum longitudo ad frontem, latitudo ad agrum specta- ' L. Statuebantur Agri Sepulchrales, eoquω vetitae eoni intra Vrbium moenia humanorum Cadauer Iliumationes. Hinc Ouidius. Inquesburbano membrasepultasolo. Veruntamen post evulgatas duodecini Tabul M v. rum leges, ob maxima in Rempublicam merita, in idisa Vrbe aliquos tumulatos legimus. Ex his Tullius recelat Valerium Poplicolam , Publium Posthunuum.&Seruium Sulpicium. Plutarchus Caium quoq; F bricium, iuxta Veliam in foro sepultum,tradit. Id de Caio Publicio indicant Tiburtinae Inscriptionis ver- nccnon de Clodia Sobole, sub Capitolio Suris' nius. Quinimmo Caesares, & Vestales ex S.C. Romae post funera locum habebant, ad moenia tamen. Ita ex antiquissimis firmabat Parens meus in Apparatu ad Historiam Primae Sacrae Expeditionis. Haec sanctio, licet dura, perseuerauit usque ad Maxentium Tyrannum , qui politica potius necessitate, quam sincero aLienis, niminae pietati Flauij Valerii Constantini, inter Augustos vere Maximi, haud obsistere ausus, carcet Io Surgitio Pontifici de sepelietas in Via Salaria Christianorum Reliquijs amplissimam relaxauit faculta tem , licet demum infidus saeua barbarie facto proprio

s. ru seia contrariatus suerit. Caeterum memoriae suggerit Sc

priscas gentes non modo in Latio, & Grae-

48쪽

cia, sed imines sum seia per orbem ante expositas Τ

hularum dipositiones in more viguisse, ut quisquo mortuus domi-sepeliretur,idqandicatum vult Scriaptor ipse a Virgiliano Carmine. sSeduus hum refer ante suis, o conde Sepulchro. Eandem firmabat Distrinam Cassianeus, qui aetate Ita Augustoduni vidisse testabatur multos defuncto--, Anim cineres in vetustissimis domibus repertos. Vnde hinc colendorum Larium frequentiam, post etiam

Christi Redemptoris indita Sacratissima Praecepta

perdurasse crediderim: plena enim erant dementiae tempora illa, quae, cum veri Numinis agnitionem aspemarentur, impudenti asseetatione eos solummodo Deos credebant, a quibus progeniti alebantur, via uendique ad mortem ratione irrationabili imbuebantur . Hanc superstitionem e Lacedonionijs omnium D 3ο-- primus sustulisse sertur Lycurgus, imperans cadaueracirca Templa Vrbana sepeliri in monumentis, quibus G- - -xamen eorum tantummodo nomina inscribere permis- 3

sum erat, qui sortiter in bello perijssent.

Faelicibus tantam Mercurij, Numinis nempe foed ratoris, auspici js claudatur haec nostra Narratio: te Pore namq; Triumuiratus non minus fessis, obtusisque militun Aciebus,vi,Triumuirorum absoluto Congressi sortunata, Oliva totus reuiuisceret Orbis, arbitraria

Mercurij excelluit facundia. Sed quid denique de ipsi Mercurio, & eius symbolicis Anguibus addam Pommitto, quod, data occasione Gleberrimi Virorum . Foederis, tres in numismate expressi sunt Angues complicati, Victoria media confistente: ut triplex ipsius Orbis indiceretur dominium. Arbitror, nec ii essuitu quidem, per Sceptrum eiusdem Mercurij utiquC - . - - minatum intelligi: Serpentes vero, auersis ab inuicem E v ub

49쪽

, vultibus utrimque respicere Polum, ad dilatationem Imperij toto orbe praefigurandam: cum ubique Memcurius regnare diceretur, ac, Plutarcho teste, ut Homy Σontis utriusq; Inseri nempe, & Superi Custos demo straretur, d uobus Caninis caritibus pingebatur. Quae . . supra tradidi adhuc relucent e nummis ipso Caduceo, alijsq; Concordiae Insignibus decoratis. Ab argenteo stilicet Lepidi effigie signato, & nomine M. LEPIADUS PONT. MAX. VIVIR. R. P. C. in opposita chinis coniunctis dexteris Caduceum ampletientibus, ac Triumuiri monetalis nomine L. MVSIDIVS. T. F. LONGUS. IIIVIR. A. P. F. Ab aureo item nummo,caput Antonij repraesentante in antica; in postica Caduceum eundem , quem geminum Comucopiae medium cingit, incumbens Globo, Spicas, & Papauora effundens, ubertatis, & quietis symbolum, quae duo Cereri Antiquitas tribuebat. Deniq; ex altero, ut plus res Ommittam, pariter aureo, Augusti vultum b una praeserente , & inscriptionem, C. C AR, τλ- . DIVI. F. IMP. COS. HIVIR. R. P. C: ab alteras tres ad inuisem iunctas dexteras, ipsum Mercurij Sceptrum congestantes, Securi , & Fascibus colligatis

proph Globum, fausto te nate addito, SALVS GENERIS HUMANI. O verE Delicissimum omen laetissimis populorunia plausibus excipiendum i Absit inanis superstitio, quae Mercurio in Sacrificijs,propter facundiam, Victim

D. VI. rum linguas offerendas sanciebat. An non Fasces,&Securim in Gentilitio EMINENTES. MAZZARINI. ,. zr. Stemate intuemur; Vt veriori longe praesagio Orbis i seis isti telligat post serreum saeculu,post bellicas tempestates, imbres sanguineos, totam Europam inundantes,

redditam sibi ab hoc Mercurio auream Dcem, dum.

50쪽

potenti eloquio disi dehilam principum Maximor ti

animos quodammodo suos collegit in Fasces, de in p. blicam securitatem suae Securi alligauit Hinc quania olim Lydiae Reges, proIouis Simulacro, coluere Sec rim, nunc Galli non,ut in generosa Clodouari dextera,

iustissimae irae vindicem lud sibi pacatam, pacificam,& salutarem religiosius venerentur. Hinc Orbis per a iacam ad beatiora studia vcrsus, quieseat. Nec etiam a proposito nostro' distare videtur Coeruleus color in Maggarinio ipso Stemmate: nimirum signans; Hemem ννn

hunc e Coelo demissum Gallicae assertorem faelicitatis. Quis enim in hoc Coeruleo Eminentissimi Principis Clypeum illum non recognoscet, quem ipsi Clod rari uaro Inuictissimo Francorum Regi Angelus olim e Cς- Io detulit colore Coeruleo pictum, & tribus Aureis μον-. Floribus decoratum gallice II Pori Ortur aux Flor- deos sor2 Eodem in Stemmate fulgere mihi videtur Coerubeum illud Vexillum, cum Cruce quatuor Rosis os x.IM.

aureis essemata, quod Sancto Mercurio diuinitus sci-π': Σmus exhibitum,ut,eo fietus,impium Iulianum Apost T. tam ,Christi nomen ore turpissimo blasphemantem, i m M.ti I. terficeret. Valeat ergo prisca superstitio, quae Vulcanum Coeruleo Pileo insignitum voluit, ut Ignem Co lo cognatum, & consanguineum indicaret. Quania melius nobis Caeruleus color in Stemmate, Igneus in

Purpura Religiosissent Principis ad quietem Publiacam foederantur i Colorcm Geruleum strenuis Beulatoribus pro Vexillo Gloriae donatum in antiquis I gimus monumentis; eoque Marcum Agrippam, post Naualem Victoriam, decoratum intelligimus . Eundem Neptuno Sacrum Insigne Equitum Ronianorum

nouimus. Quid ni ergo hic Coeli color illius exomet Insignia, cuius Coelesti Divinaque Sapientia pacatam E a Ter