In funere eminentiss. ac reverendiss. principis D. Marcelli S.R.E. cardinalis de Aste episcopi Anconitani oratio habita ab ... Antonio Lizzolio Societatis Iesu ..

2쪽

. . . t

Bstergerem hodie quὲm libenter laerymas illas, quasi in acerbissimo hoc. sunere Eminentissimi Nostri Principis MARCELLI Cardinalis de Aste,omnisi ex

oculis aequissi inus dolor , non tam elicuit , quam imperauit , si ratis vllam, aut alicuius ponderis e uia occurreret , qua altὶ infixum animo dolorem Iemperarem. Sed undenam moderandi nostri luctus argumenta deducam , si undecumque sese offerut grauissinae causis maeroris di lacrymarum 8 A misiliis Auditores P trem Parriae vestrae sinant stimum , amisistis Ecclesiς huius vestrae vigilantissimum Rulorein: Amisit Roma Purs uratorum Patrum singulare ornamentum ι Amismus omnes Principem , cuius sapitalia optimae quotidie leges instituebantur , euius prouidentia diffriti limis hisce temporibus Vib:s huius incolumitas sabat, .cuius prosiissa in omnes heneficentia pretiata smiit , dic publica infortunia arcebantur. Quis non doleat mCrtena, suae tot nos ccmmodis priuauit quae uno ictu omnium an mos vulnerauit , cmnium stra , Cmnium' ne dixerim fortunas sunditus euenit , di profi uri Z Vertim tot inter iustissimi doloris causas nuri' superiest hodie mihi coneemi Waeroris leuamen , quod inerit simi nostri Principis interitu subi tum tandem video graue illud mandatum , quoi qximia eius modo. ilia , quanto ad laudabilia quaeque praestanda magis jmenta , tanto magis ab omni Iaude abhorrens, oratoriim quorumuinme lingitas in sui Encomta discurrere quam strictissime prohil merat. Possuntuis hodie , possitamus securi illas virtutes publica laudatione restolere, quas solo licitit hucusque silentio venerari : Passur s. exiretia illa animi de Ora in nies: um prosexre , quae . singulaUs eius moderatio interitis. sino semper conatu studuit occultare. Verum me mei hodiei aeritorum opprimat seges , ne ipsa me laudum copia confundat, Omnia ad unum vehit caput reuocans , illud hac mea sinebri oratione monstrare contendam,ΜΑRGELLVM Minalem de Asse al/mplissimos honorum pradus suci merito. euectum. talem se in omni. b M praestitisse , ut abs lotinavim .virtutum omnium Exemplar Q

3쪽

plura , eaque grauissima obruit mursii, , vel λ 6ando Apostolicus i' Nuncius , dc de Latere Legatus, exteras regiones initisit , & Ecclesiastici Status Prouincijs praefuit , vel quando Episcopali gradu , dc 'ia ramplissima: Sacrae Purpurie dignitate donatus commissim sibi rexit . aEcclesiam Et in his omnibus , quamuis difficillimis , di inter se ram diuerus uiuneribus sinitiem semper; paremque sibi , absoliuisu- e .mum icilicet virtutum Exemplas demonstrare omni studio conabor. Et..primo quidem'; En vobis auitae , lecti minaeque nobilitatis Iuueiae,

i. vix ἡ Clementino Gilegio , quasi e sinu Palladis egressum , libe- :.:ralibus Disciplinis , & Ρhilosophicis , ac Theologicis praeceptis

'utructum vultus modestia , oris verecundia , sermonis elegantia, in incredibili morum Innocentia omnium in se oculos conuertentes, 'omniviri animos in sui amorem, dc admirationem prouocantem. No- .uerat tunc etiam dum Romae lagalibus studijs vacaret Iiberiore, diominum conuentus vitare , selidiori studere pietati , sacras bEdes,ci. priuata oratoria adire , ex imiaque morum honestate in ipso Iuventutis flore , illis proludere virtutibus , quae grandiori AE tuto - splendidissimis hoπorum titulis eum erant exor naturae. 'Et Lino latese diu non poterat tantus virtutum fulgor. Peruenit quη

prunum ad aures Sanctissimi Potificis INNOCENTII XI. Iuvenis tam . mregie in omnem Modestiae , ac Pietatis sermam eompositi notitia, idemque fuit MARCELLVM semel alloqui,atque agnoscere, ac ii urn. in Romanorum Praesulum numerum adscribere , grati .m maS ci La.. isas committere maioris momenti negocia commendare , quae Omnia tanto studio , tanta diligentia , tam sapienter , tam seliciter expediebat MARCELLVS,ut breui totius Romanς Curiae plausus prina ruerit. Incredibilis erat ad eum populorum coufluentium conchir, sus , ut diuturnas lites componeret , implicatiores dissicultates resoliueret , quod ille tanta semper sapientia , tanta partium inter se dic sidentium concordia exequebatur , ut Purpuratus quidam Princeps sepe auditus sit dicere : Qui litium suarum expeditam , absolutamve victoriam exposceret , eas componendas , et decidendas deseri et 1ARCELLO de Aste,cui & ad intima causarum penetranda Ingeniti, ad rationum momenta ponderanda sapientia , dc ad suum Cuique ius. tribuendum a uitas , dc ad omnes animorum AEstus sedandos

omnium virtutum Chonia fellaiter suppetebat.

4쪽

re , rt Apostolici Palatij , imo totius Christis O ,

usis supremiis Auditorcognosceret. A LEX ANDRI deces oris eriminous no milito post cominauit actu INNOCENTI Uscio, no- - - ., quando Prssulem meritissimum , .ch 'epis pali Allienanun titulo donatum 'sacro Coetui . e irrum , dc Resu amim. causas tractandi peculiare mulus incumbi secretarium praeieci Quanta , Deus Immortalis, in his grauissimillinuneribus o unius prκiuissit semper ΜARCELLI Uirtusn Sapientia. Quantam negoti;s per tractandis dexteritast Quanta in contro uena, coinponandis Prudentiat Loquantur rot ab eo feliciter exse-ditae grauiores causae , tot inter dissidentes partes' tompressa Iurula 'tot ad noua sitium semitia comprimenda excogitata remedia . Lo quatur Roma , quae torios admirata est Praesulem florentis adhue. AEtatis , in tanto bonorum culmine collocatum , tanta morum Ilicere Innocentia , vitare turba , amare secessus, colere AEquitatem , pietati insistere ; tanta cura m , δε negociorum mole o Thii patum , t oras tame a complures Sacrorum Librorum Iectioni , cuiale itim rerum contempultioni, dc quotidianae Templorum visitatio ni impendere.

Sed quἰd diutius Rome moramur , Auditores λ non adeo mirum so cisse v deb tvr , cultorein se ibi Virtutis profiteri , ubi virtus ipsa

imperat coronaita , ubi talia exercentur ministeria , quae ita virtuti famulantur , ut cognacionem quamdam contrahant coem Viriu te.

I iid sane arduum est , illud insistens, atque mirandum , impensius ιν virtutes colere , ubi vitia debaccantur , di ubi forensium causarui pitus , dc asi1duus negociorum concursus , animum k cultiorii'idi: te, vesatiorant,vel auuertunt. Intuemini MARCELLVMVes dia apud E uetios Apostolicus Nuncius , terras illas , qua haereticis cε- minas, qua haeresiam labe insectas marum virtutum radijsitIustra , et dum Vrbini primo Praeses , mox de Latere Legatus renuncia , Prouinciam illam inter caeteras Pontificiae rationis nobilissima regit Imperio . Quis eo sertior , Moue eonstantior ad sceIsita' clerum ve magisti os insistandos , atque pendendos λ Quis eo ama d

5쪽

tior a 1 insontes , fibieetasque sibi Populos compleAendos 'λ manta

eius erga omnes mimanitast Quanta 'in pericillis praeuidendis , cir ' mouendis vigilantia i Quanta in comparanda ubique , α seruanda in rerum .oannimn 'ia admirabiss Proni dantia i vivir adhuc , aete

xuinque vivet in Helvetia , finitimisque Gentibus , Vrbini quoque , ct Pi sauri memoria MARCELLIuretiis facinoribus,& praeclarissimarsi virtutu in Exemplis omnium animis insculpta, atque implessa , , mniumque linguis peruulgata. Hic dum moratur sapientissimus Pr QI , commzamque sibi prouinciam non tam Imperio , quam hu inanitate , consilio , di vigili semper Prouidentia moderatur , ac durerum humanarum pertaesus , di caelestium amore captus , serit m ipse meditatur, abdicatis honorum. titulis , ac prouentibus su in priuatum oratorium: recipere , di soli D. o vaeare ; Excipit repente ab Vrbe Nunc: um , quo ex improuiso edocetur , se a Duodecimo IN- , NOCENTIO Ora Purpura donatum esse, & Anconitanae Ecclesiae re- stimini addictum. Obstupuit ad insperati Nuncij ad ueum in MARCE i. US,'iuiratustae vehementer est, se ab honoribus quaeri , qui ab il- iss tam procul vitabundus abiret. Quam bene modestissimo Princi- ipi priclarissimum illud antari Elogium pore i , quo Antistitem Sanctissimum Honoratum, , Diuus olim ex ornauit Hillarius. Re fugam suum Iusula nectit , re quia venue ad dignitatem det rectauerat, iaὰ ipsum dignitas venit. ' : iSed tempus iam. tanilcm est , Auditores , ut Purpuratum nostru in Principem ad nouam tibi destin tam sedem proserantem sequamur. Ea vidimus hue qtie, itiae de ΜARCELLI Uirre, uriis fama retiiterat; ea , quae longc ille a nobis, constitutus, egregie ubique, rtiter, sapienterque gessit. I a iuroc iuitat spectare , quae nostris ipse oculis lustrauimus , qusque per Urbem hanc ince/entibiis sese adhuc hodie ultro sIeci rada obijciunt. Vix Anconitanae Ecclcsiae constitutus Antistites purpuratiis Pater , eam sibi , moribαsque sitis exprimendam celsoris Vi tutis propolit Idcam , quam admirata olim fuit Alexadria in Athanasi , , Caesarea in Basilio , Birantium in Chryses omo, Mediolanum in Carolo. Hanc ut feliciter assequeretur , quatuor P tisiimum adhibuiti Virrates , Religionem videlicet in Deum , dilia sperar: animarum studium , eximiam in Pauperes Charitatem, α pr fit sam erga omnes Benescentiam. Hi sartibiis instructiis , his praesi- idiis munitus MARCELLVS,tam ab line coceptam in se sermana vi

tutis expressit , ut anti2uioribus Ecclesiae Patribus plane simillimus lvideatur. Et in

6쪽

tur. ad 'hementissime crite bi

instituenda ag n m utra pro similia recta

7쪽

acceden 'S , alios lue ex oriente. Populo afuimma hanaanitate cxcipere , donis etiam ahimulare , ut hi lac Beneri uolantiae' argumentis captos Catholicae conciliaret Ecclesiae . Hinc Episcopis quibusdam inter haereticos , vel infideles versi utibus saera. i xestes siippe illare , pecunias elargiri , ut alacrius , i, commodἱiu, in Yommisse sibi vineae culturam insudarent : Hi c Iudeor uinconuer omni curat insissere , e quibus' aliquos fidei Misterijs iiD-butos , sua ipse manu Sacro Darite lustrauit , dc erogator large pCcu- securo in loco coli auit , Sed imata isthaec fiarta se vide uirtur, Auiatores , sit alterum , ae nouisiti num studiosissilini Antistitis inuentum retulero. Praeteritis nuper mensibus , 'iuisit ille , quot litus uine petebant argentea vasa , ne uno quidem sibi ser io, omnia Rcm.uincomportari , ut vendercarur , di ex rh dacta inde Pecunia an illius reditus iustitueretui , quo in Romano Collegio de Propaganda ei' de duo Iuuetura educarentur , qui mastmodum ad exteras. Region*ε dimissi , har Daras .quascunque gentes' Exiangelicae Fidei d umenti, excolerent. O virum commutat omnium saluti natum , de quo pra'. ldicarii merito illud potest , quod de Maximiano Cςsare ad assentationisa magis , quam ad veritatem iactet b. tur : Dum te esse incosis pediti piata inus , iam de te longiuque. miracula audimus , Cum spicis.

didissimi solis instar MARCELLUS, quamuis huic coelo amxus, ad omne; terrae Plagas , Omnesque gentes Beneficentiae suς radios Iargεlat Ce diffunderoc .

Npc minor sedulo illo , quo ardebat communis salutis studio inua fuit, qua seper sti id uit MARCELLVS subrectorii sibi Populorum in

piae consulere. Quis unquam narrando assequi poterit , qκanta ill in egenos pretiosa iabsidia contulerit i FIoc breui nouem annorum spatio, quo Purpuratus Λntistes hanc radiit Ecclesiam , constans famascit , eum ad triginta aureorum millia in pauperes imp idisse. Quod quidem miraculo simile videri merito poterit , si redituum arus tonuitas , si non exigua auri copia , quam in aedes vel de nouo co struendas , vel vetustate collabentes instaurandas largissime insumrst e m ntis animis perpandatus. Quot ille hoe teinpore semilias scis Q.

ptibus libera insimo iiiiiii l Quot inopia laboran irsines , vel lirinesto Matrimonio collocauit , vel eis constituta de suo conRuent,

dote,scrarum virsilium Collegijs i,clusit Quot Pere alieno grauatos esu es fila ipse pecunia redemit i quot occurrerent si int in

8쪽

hebdomada instituit , ut publicε Eleemosina pauperibus unde unde

confluentibus traderetur Et ne dum eorum consulebatur inopiae , ieiunus abiret animus , edixit, ut eodem tempore ad eorum moesinformandos diuinae Legis Praecepta ab idoneo Ministro cXplicarentur. Quid plura 8 Eo , Auditores Incredibilis 'MARCELLI erta

Paupeaes commiseratio deuenit , ut cibum a sua i pie mensa subtraheret , quo eorum aleret famem , laceris ipse vestibus uteretur , ut eorum nuda menbra contegeret : Eo druinit , ut eos postrem sTabulis bonorum suorum instituerit liae redes , ut rcletiata , si qua fieri posset eorum omnium inopia , unus ipse omnium Pauperrimus, ideoque iucundissime moreretur . o nobili Timam Beneficentissimi Principis largitatem qua iactum est , ut ad alios ex angust ijs eripiendCs sese ipse in angustias rei familiaris redigeret , dc tu se uno amaret, quam in caeteris oderat egestatem. aed haec non nisi priuata am nlullini Antistitis ossicia videbuntur. Quid reseram in publicum colla in Regiae illius Boneficentiae munera λ Quid in ipsum nobilissimae huius Vrbis sinum profusa eximiae Beneuolen- itiae argum anta λ Mementotc , Auditores prς teritorum mensiuam quibus vicinus armorum strepitus non leuem vcstris animis incusserat metum. Quanta fuit amantissimi Principis pro communi vestropcricuis sollicitudo λ Ipse visus pallere est vestris pallori hus , ipse vestro timore metuere. Quot congressus ad petenda, vel suggerenda

coosilia indixit i Quot praeclaros Nuncios misit i oeot Epistolas prudentiae , solertiaeque plenissimas dedit i Ipse va Iidiora ciscia , ipse

auctoritatem, potestatemque suam obiecit , ut Patriam ha aec vestram, fibique charissimam a praesenti discrimine liberaret. Qti id reseram effusam ab eo pecuniam ad nouas vias publico commodo ex intenda siquid impetratos Summis Pont ficibus fauores multiplices t Quid in complures familias, easquae praenobi Ies eximia Beneficia collata 1ed breui hac oratione recensere non posimus , quae vel plurimis notata calculis, vix possumus numerare. Verum tamen superuacaneum est Sermone, dc lingua MARCELLI Beneficia ulterilis eIoqui quando parietes ipsi,dc muta quatumuis Ciuitatis huius saxa loquunturhis tuemini , Auditores , Templum hoc austistissimum eleganti forma construistum , sectis lapidibus ornatum , sacris Patronorum Uestro-Πim Cineribus illustratum. Hic quocunque sese oculorum vestroiuc.nuertat obtutus, monumenta Beneficentiae MARCELLI occur-

ςm amplissima. Si sperire libet hunc Nobilissinium Canonicorum

9쪽

ro ACcenim nouo , ac decoro habitu pro qualibet anni tempestata ornm. tum MARCELLVS qua ossicijs , qua Precibus , qua impensano

exigua perirniae summa obtinuit. Si bacrarium illud ad Sacras vestes culto tendas accommCdatum , cum superiori AEdium parte ad Ca- . nonicorum Congressum conuocandum conspicitis : MARCELLVS descripsit , delineauit , suisque sumptibus penitus consti uxit. Si parietes damascenis vestibus undecunque ornatos Si Aram huius Te-pli maximam grandioribus ex argento Candelabris , & maiori cruce ditatam Si pretiosissim s ex auro vestes . Si superius Sacellum, ubi toto orbe celeberrimae Druorum Reliquiae seruantur Si in krius , ubi dii ii Ciriaci , aliorumque Sanctorum corpora veneramur argenteis Lipsanothecis , dc pretiosis ornamentis aucta prospicitis

MARCELLI Amor , MARCELLI Pietas , MARCELLI incomparabilis Beneficentia extruxit , ornauit , Iocupletavit o virum rete na memoria dignilliinum , omnibus saeculis , omnium linguis praedicandum ; Cui nunquam moriturum haec Ciuitas, hic Populus, Clerus hic , omnis denique Ciuium ordo debebit obsequium . Naer mecum ipse dum recolo, Auditores,vix possum aduersae hodie sorti non succensere , quae Λ mimissiunum Antistitem, Bononiam leuata-di pertinacis morbi causia delatum , ibique vi morbi extinctum, nobis eripuit , pretiosissimoque tanti Cadaueris pignore nos priuauit. Flane illius exuuijs carebit Ancona , cuius Amorem in tot perennibus Beneficiorum monumentis aeternum vivere intuetur Z Non poterit ergo Ciuitas haec tot cumulata fauoribus , tot deuincta Beneficijs Antistiti suo beneficentissimo vItima oscula figere , vltima lacrymarum suarum iusta persoluere Z Et quid in te unquam peccauit obsequium nostrum , Eminentissime Princeps , ut tua mereretur in m γte grauissima hac paena puniri ZSed saltor , Auditores , di me meus ipse dolor Inconsultum in haei ve

ba proripuit. En hodie fidissimum suauissimae eius erga nos beneu lentiae testem , nostri Principis Cor. Hoc ille ultimis suis inbillis Anconam defferendum indicauit , ut ibi perenniter seruaretur, ubi Amorem ille suum iamdudum collocauerat. Hoc postremum, hoc maximum , hoc vere inaestimabile Beneuolentiae MARCELI I argumentum est ; post sua tot nobis tradita amoris signa, ipsum quoque tradidiise amoris instrumentum , di Beneuolentiae totius sont m , t

quoties haec Ciuitas Cor illud cerneret , intelligeret , se de mortui sui Principis adhuc esse in corda , suae illius dum vὶueret si mrerfueras

10쪽

suerat in amoribus. ero dum conteinplor fidissimae B neuolma

Morasis philosophi,at sensibus longe melioribus praesentes , futurosque simul Anconae Cives alla ruentem. Relinauo vobis Imao ine

vitae meae Tota MARCELLI Vita , I c Oratione pM

re contendi , Iuuim fui e prauariistinarum virtutum cxemplar Et

vobis simili mam hui' vitae Iinagihem MARCELLI Antistiti, Corvi quoties illud aspicitis , omnia ab eo vera , ec propria Christianae clarissimo hoc veluti in speculo immobile illud MARCELLI propositum Dei arbitrio seper obsequendi, per omnes rerum euentus , dc aspera quaeque discr. mina ad vitumam usque vitae metam productum , dc constantissitne seruatum. videbitis 1tudium vigilans , atque intentum , Omnia quaecniaque age- Placitum , maioremque eius Gloriam dirigendi. Videbitis iactedibilem vim, assiduamque curam ad omnes animi motrus coercendos , eo semper conatu , ut non immerito imputata huic fuerit prima , ac praecipua causa illius diuturni , ac vehementisiimi quo postremo consectus est , morbi. Videbitis eximiam mentis integritatem , demissionem animi singularem , voluntarii in cerporis a Linctionem; in prosperis moderationem , in aduersis conflantiam, intoI erandis , ac remittendis iniurijs generositatem, in periculis pro Dei Gloria subeundis , di superandis sortitudinem animi penitus interritam , atque inuictam . Quare mirandum nobis non erit.si Ponti INNOCENTIUS Duodecimus, emino ans olim MARCELLVM in amp'issimo Purpuratorum Patrum Senatu huius uerbis Antissitem, in haec verba erupcrit. Damus Anconae Episcopadanctum si tot cIarisiimis virtutibus ornatus ΜARCELLVS, tam irautem , tamque expressam Sanctimoniae Imaginem referebat. Gratulor hodie vestrae selicitati Anconitani Cives , quod in hoc uno MARCELLI Corde , quod tanquam praetiosam haereditatam ab eius amore obtinuistis , praecipuam SanctitatiS eius partem , sedem vide. licet ardentissimae illius Charitatis tam feliciter possidetis. Hanc illa erga vos Charitatem , tunc maxime eXimiam , dc singularem comis probauit, quando Bononiae in ultimo mortis Articulo constitutus,p it commendatam Deo suς animae salutem , vobis fausta omnia . precatus est , di secrς benedictionis suae munera amantisii me imper. xtuit tunc enim satis abunde ostendit , vos post animam siram uni- ubi cordi esse , vos eateris omnibus, quae hic liaberi, valdeside- . B 2 rari