Torberni Bergman chemiae prof. Upsal. et equitis Aurati Regii Ordinis de Wasa ... Sciagraphia regni mineralis secundum principia proxima digesti

11쪽

g. s. In regnis organicis insta a Crea- eore vis, adveniente idoneo pabulo, structuram explicat atque evolvit, quae in ovo vel semine secundato delitescit Praeparata. Cuiusvis speciei similia vinia ubique nutrimenta hauriunt, Vehunt, perficiunt et dirigunt eodem modo, aderant compages et facies primitivae maneant eaedem, nisi peculiares causae consuetum impediant. sursum , monstra procreantes, quod tamen rarissime accidit. Heie itaque principales externam rum partium sermae.internis machinae facultatibus congruunt, et rite selectae

itistar notarum characteristicarum omni no inservire possunt

g. 6. At sessilium genesis longe aliter se habet. Nullum vasorum systema parti culas convenientes colligit, mutat, distribuit

12쪽

stribuit et secernit, sed casu, saepeque

diversissimae, concurrentes sola attra ctionis virtute ligantur. Pro re natae rarae vel densae, symmetricae vel inordinatae , idque modis per insensibiles gradus multifarie variantibus. Haec ge neralis contemplatio minime Ada pollicetur criteria, ab externa facie desumta. Sed horum praecipua adcuratius consideremus g. 7. Color maxime vacillat, aeque ac magnitudo. Non satis mirari possumus vim Naturae illatam, qua terrae a la pidibus sollicite seiunguntur Lapis nem pe dati voluminis suum constituit gernus, idem vero in pulverem redactus sub alio collocatur, quod ne quidem in eadem reperitur classe .

13쪽

. - g. 8. Durities non raro in eodem frustu Io variat. Argilla mollis igne exsi catur, et siliceam tandem adquirit d ritiem. Steatites ungue rasilis, pluresque aliae materiae, eodem medio im durantur , idque interdum sine ullo pom deris decremento notabili, adeo ut i tam diversorum graduum seriem peragrent absque alia miscetae mutatione. βι 9. i Textura sane particularum et fomma externa e corporis quasi medullis magis pendere videntur, sed primo tam tum intuitu. Μolecula nempe calcarea, globosa vel amorpha adcuratissime eX minata eiusdem omnino indolisti saepe

reperitur, ac spathosa. Et alibi lucule ter demonstravi, quod figuras schoeri ceas, granaticas, hyacinthicas, dodecascias, et quae sunt reliquae , ex eadem

non Diuiligod by Cooste

14쪽

non raro materie fingat natura 1 . Si aurem tanta sermarum discrepantia fallir, quid ab aliis externis qualitatibus minus constantibus exspectare licebit p. g. IO. Non igitur suffieiunt characteres s perficiarii, et ne quidem illis terra caIcarca ab omnibus aliis rite distingui γ' test , nam effervescentia cum acidis est nota chemica , et praeterea pluribus diversae indolis competens. Discernat, qui potest, e facie externa plumbum aeratum et phosphoratum g. g. I 8 a. 183. ut alia taceam exempla.

Absit tamen Omnis externorum cristeriorum contemtus. Rite determinata

15쪽

magni potius sunt facienda si . Illis ad

suetus oculus non raro sine molesta ex lo-xatione instret tur, saltim eo usque, ut paucis tantum selectis experimentis cedilitudo adquiri possit. Interdum quoque usus e proprietatibus pendet externis se

sbus mox obviis, ut e duritie, colore, pelluciditate, ceteris. Hae ideo illis tu re meritoque adjungendae sunt quae principia indicant constitutiva.

g. 12.

Itaque e compositione, et interna imdole classes, genera et species determi nentur, varietates autem ab exteraa favete. In tali systemate utriusque meth di concordant Commota.

ctatus : de notis sessilium extrinsecis, annua 77 . lingua germanica editus.

16쪽

3 13.

Hanc viam mirando successu pri mus tentavit D. CRONSTEDT, sed postea menstruorum ope analysis, Prae eunte illustri MARGRAPIO ,- melius interiora reseravit sacraria, adeo ut iam eximii operis multi in oculos cadant naeVi, qui tamen auctori minime vitio sunt vertendi, sed experimentorum de

sectui adscribi debent. Celebris quidem POTTII tentamina fusoria dudum innotuerant , sed haec, quamvis utilissima, Principia tamen Corporum plerumque confundunt, rarissime denudant . g. I .

In digerendis fossiliis composita uberrimi principii ingredientis locum genera tim sequi debent. Sint a et b principia Proxima quorum prius pondere Praevaleat, horum connubium sub genere prioris

17쪽

ris collocandum esse patet. Haec tamen regula Varias patitur exceptiones. g. IS. Scilicet proprietates omniam male

Herum non ejusdem sunt intensitatis , si ita loqui convenit. Nonnullae quasi ditiores vel efficaciores inveniuntur, adeo ut toti massae suum genium et chara dierem imprimant, quamvis infra dimidium pondese efficiant. In tali casu indoles potius est consulenda, quam Cinpia , praesertim si h , parcius inhaerens,

vix umquam aequilibrium attingat, mul to minus praeponderet. g. Iss. Ita comparatae sant argilla pura et magnesia, quae non modo nunquam

solitariae repertae sunt, sed etiam sere semper ea dosi aliis admixtae, ut mi norem Ponderis partem constituant. Si

igitur regula supra allata g. 14. ri'

18쪽

ore, I 6. gorose valeret, inter genera facile desiderarentur hae terrae primitivae , quod sine dubio absonum foret. Interea limites aegerrime determinantur. g 17. Est etiam ratione valoris quaedam praerogativa. Alinerae, quae aurum Zr gentumve continent , nobilibus metallis adnectuntur, quamvis heterogeneae tres quartas et ultra efficiant. Pyrites sub cupri genere collocatur . etsi serrum longe uberius insit. Alia praetereo exempla . Hic ' mos, unanimi firmatus Inineralogorum consensu , physico qui 'dem fundamento caret, monticolis tu-

men utilis servandus videtur , idque eo

maiori iure, quo certius constat. Pler sque mineras alioquin sub . peregrinis titulis esse quaerendas.

19쪽

Tandem notasse iuvat, quod principium solidum pro basi generisa haberi

soleat, quamvis interdum menstruum adeste possit uberius . Ita Magnesia vitriolata a terra nomen mutuatur, etsi acidum vitriolicum illam pondere excindat . Idem valet de gypso, alumine aliis .

20쪽

CLASSES FOSSILIUM.

Ossilia generatim quadruplicis sunt μ differentiae, vel enim salina, vel terrena, vel Phlogistica , vel denique

metallica indole gaudere reperiuntur. Hinc quatuor enascuntur classes.

SALES audiunt, qui in lingua plus minus saporis excitant, et probe pulverati aqua ebulliente, saltem millies ponderosiore , solvi possunt. Igne lique scunt et plerique mutantur vel destru

TERRAE saporis et solubilitatis gradu nuper memorato carent g. 2 o. ), quamvis nonnullae, et sorte pleraeque, an olla Papini aqua suscipi queant , Praesertim antecedente solutione in alio