Tractatus de stylometris, sive, Instrumentis quibus quinque ordines architecturae methodo quâ facilior inveniri nequit ...

5쪽

INSTRUMENT

quibus

quinque ordines

ARCHITECTURAE

7쪽

sERENISSIM PRINCIPI HEROI AC DOMINO.

DOMINO RIDERICO GUILIELMO

DEI GRATIAM ARCHION BRANDE BURGENSI, s ACRI ROMANI IMPERII A C HI CAEMERARI P.

ET PRINCIPI ELECTORI. DICI MAGDEBURGENSI. IN RUSSI A. IULIAE CLIVIAE MONTIU M.fTEΤINI. POMERANIAE CASSUBIORUM UANDALORUM.

NEC NON IN SILESIA ROSNAE E CARNO V . Uma. BURGGRAVI NOR INBERGENSI. PRINCIPI HALBER STADII ET MINDAE. COMITI ARCAE ET RAVENS BURGI. DOMINO IN RAVENSΤE IN. DYNASTAE TERRARUM LAUENBUR ET BYTAUPRINCIPI AC DOMINO MEO QUEM ENTISSIMO Nec non ILLUSTRISSIMO PRINCIPI HEROI AC DOMINO

DOMINO IOHANNI MAURITIO

NASsOVIAE PRINCIPI. COMITI ATTINE LIBOCI VIANDAE AC DECIAE.

ORDINI S. JOANNIS HIEROSOLYMITANI PER ARCHIAM SAXONIAM POMERANIAM ET VANDALIAM MAGISTRO DUCATUS CLIVIAE PRINCIPATUS INDE NsIs. ET COMITATUUM MARCAE E R A WENS BERGAE. GuBERNAΤORI. ANTEHAC PER OCTEN NIVM IN BRAsILIA TERRA MARIOVA PRAEFECTO GENERALLPRINCIPI AC DOMINO MEO CLEMENTISSIMO. INVICTI MEROES. SERENISSIME ELECTOR ILLUS RISSIME PRINCEPS.

. t Rodit in conspectum vestrum imperatoria Nympha, ii Architectura; quae hactenus, mixta voluntate, ossici cinae carceri mancipata, latuit. Haec ipsa ex cymesiis G suis, quod pretiosissimum aestimavit, quodque ab of -

ficinatoribus sequestraverat, obis Tert. Vestro Patrocinio tuta, ex ossicinis evolans, in liberalium Aria tium Parnasso imposterum emicabit. In Germaniam, tanquam ad Asylum Ingenuorum confugit. Italicis blanditiis ni nitum detenta, transalpina hactenus fuit, nunc cisalpina nobis evadet. In manu vestra situm est Nympham coelo reddere, aut ad barathrum, insontem relegare. Haec ipsius Verbis emeriem ejussit, fidem meam implorans, qui ipsam per triginta annos. quod excurrit, X trema per omnia, colui, Iadmiratus sum. Ipsius mancipium cum sim voluntarium, Herae

meae Patronos quo nomine compellem l

8쪽

LECTORI BENEVOLO AUT ORS. P. D.

Olumnarum tractationem, Pontanus, cum multa facunde de Architectura in Colloquiis suis proposuisset, a se rejicit; mimis intricatum negotium esse enuntiat. Stevinus, qui Principis Triumphalis. Imperatoris Mauritii Belgici informator fuit, Archite sturam promi-,' sit, imisit Idem in opere posthumo belgico, ineluctabiles labo-- - res detestatus Columnarum designationes aggredi dedignatur; imo illarum usum dissuadet Palladius, ScamoZZius, non infelici successu rem ausi sunt quis cultiores Ordines post ScamoZZium expectasset, quem ad fastigium evolasse fama fuit, nec vana fuit. Absit invidia dicto confer obsecro figurarum orbitas cum ipsus figuris, attente rem trutina, imb symbella explora re peracta mihi in autem insibila, quid ibi videatur faciliorem certe hunc modum, prae ScamoZZiano, imb facilimum, enuntiabis. Olorum Umbrarum fucus figuris deest, ut Delineationes stylo citius imiteris : sculpturarum designatio omissa est, ut Paridis ritu, inspectione nudae Nycnphae, Pulchritudinis arbiter non deceptus evadas Tu, si delectaris, imitare plana experieris quae magnis Viris nimis salebrosa intricata fuisse ipsimet magni Viri testati sunt irevi exercitio accedente, sex dierum labore non interrupto, figuras Ordinum accuratius expeditius designabis, quam ambagibus aliorum insistentes annuo spatio potuere. Izstrumenta magni constant suggeris imo Artifex Iohannes Eccericus Freerius, Mechanicus Lugduni Batavorum degens,inctisor designationum harum demtis scripturis,tredecim Imperialium pretio ibi Stylometros aeneas accuratas, Cum vagina exhibebit Ied&aliis Mechanicis nostrati-hus, Iacobo Stoerio in Anthonio Hovenarrio, postulantibus structuram communicabo; quos aequo pretio acturos non minus confido. Cui tale pretium nimium videis tur hunc indignum reor qui Architecturam contrectet Liberali manu liberales Artes remunerandae sunt imo omni pretio majores sunt. Magnatum haec studia sunt, non Euclionumi Optima quaeque deae mihi promitto. Tu Vale fruere.

LImis oculis, clivore lemuris luridus, has paginas evolvis; praevideo quam notam operi a DE dato impingas anxius haeres desiste obsecro, nimis intricatum negotium aggrederis rumpentur tibi ilia citius, quam ut minutias apices assequatis Ergo consuetum rudes, ios hae poteramus si nepte cur non praevenisti cur pamdus&tardigradus mansisti Turpilucricupidum aliquem librarium instigabis, ut figuras affectet, falsitate figurarum opus corrumpat ut autori culpam in facie vul- i affingat. Desine rogo, ita enim incisorem inci iuras examinabo, ut notissima fabula vuloi fiant, mi tuis auspiciis inimitabilem acribiam incisionis illos affectasse a promtu fiat. Nec impune delinques, Privilegium enim satis in tempore impetrabo. Vale aeternum, aut rosis Aput i vescere.

9쪽

ORNAMENTORUM

ARCHITECTURAE

PErsectio aedificii in Robore, Commodi

tale, Pulchritudine consistit Pulchritudo ornamentis perficitur , de his ornamentis aliqua praelibabimus. Ornamenta a fabrica lignea originem traxerunt , inde lapideis operibus accesserulat, eadem enim ornamenta Posteritas cultior in marmore sculpsit. Archetypus fuit

Templum Salomonis, in quo marmorea Ornamenta coeperunt, Architecto ipso Deo sese hominibus accommodante. Primi igitur mortalium structura pulchritudini studentes, arbores erectas caedentes, ut abietes, Meteneris ejusdem, inferiorem partem scapi nodis .idicum degenerem , nec non supre-niam partem debilem resecarunt, atque ita medium scapum loco Columnae habuerunt, undes: ima columnis origo adhuc Scapus talis conspicitur; qui quidem rotundus perdurat in colum ria, cum Natura talis esset; atque ex eadem ratione superne contrahitur, quod arborum scapus sensim contrahatur. Te uias planas adaptarunt Posteri, alteram in imo, unde Plintho origo alteram in summo, unde Abaci ortus est; haec etiam in Columnisinti adrata manent, tegulae enim aut quadrangulae fuerant , aut certe quatuor cornua forniarunt. Cum vero extremitates scapi ab aere corrumperentur, scapi finderentur , annuli in extremitatibus circumdati sunt ferrei, unus in imo, qui ori nomen portat, is ad semicirculum formatur; alter in summo sub Abaco, quem nunc Echin xiii appellamus , hunc sol in quadrantis se- reformarunt, ut angulo Lecto suo spatium rectangulum in girum repleret,in Abacum circum scapum fulciret. Haec forma columnarum fuit. Imposuerunt postea columnae

trabem, quae Epistylium tacit, Mab ItaIis

Architrabs appellatur. Huic trabes transiversas imposuerunt, quae sutepagmento Tuscanico S Triglypho Dorico originem dederunt. Trabibus transversis tabulatum crassum imposuerunt unde Corona orta est, hanc latam exoptarunt, ut inferiora a pluviis, suggrundae instar protegeret di dein canalem compluvii superposuerunt , cujtis forma in Sima perdurat. Contra aquas stagnantes,&putredines a terra, Posteritas saxum quadra tuin torma ubi, substruxit; unde Trunco

10쪽

go&in meo modo, ejusde mensurae. Trun co Quadram substruxerunt, sed loco cooperculi Coronidem eidem Trunco imposuerunt. Hinc origo Membrorum oritur; sed a Posteritate omnia auctiora, ornatiora fiebant.

Certum es nisi quis ad originem Membroru recurrat, hunc fundamento inpentionum iu Ordihibiti, destitui. monstra es ingere. Hoc ex sacra Archite diura tantum adjicio, spatulas seliorum in Capitulis a Palmis originem duxisse;itaque in Templo sceptus ipsae Columnae Palmae vocantur nimis enim nutriculam sapit Vitruvii de origine Capituli Corinthiaci relatio. Voluta sive a corticibus arborum implicatis sivea palmis originem traxerunt mae Volutaraeque ex sacra Architectura prodierunt, in qua Mysteria reticenda indicarunt in Natu ia, sive Macro cosmo, dierum incrementa decrementa, ex Regula Cleomedis, sed proterra Israelis; in microcosmo alia secreta involverunt. Sapientia enim divina omnia universaliter proponit cum humana humani

nihil a se alienum putet. Itaque similitudines

illae, arcuum a speluncis, quae sunt generis ejusdem, terricolarum terriculamenta sunt. Nec placet ea ratio, qua in alia omnia transeunt, ut rationes probabiles comminiscantur, cum sceptus Demonstrationes in promtu

fiat. Decrepitae artati Mundi DEUS elabo

rationem Artium reservavit,& forsan rara in praxin deducentur; quae tamen ita itabunt, ut documento sint EvM nobis Scientias a te no invidisse mostris moribus imputemus, ouod bellando, prodige vivendo, parcius

structuris uti cogamur. Hoc tamen apertum evadet, Proportionum Inventionum acu mine, seculum nostrum omnibus seculis prae-

Iucere. Sed haec a DE data confitemur; nec nostra actio vivacior fuit quam Avorum; sed DEI Gratia propius nos respexit. In Architectura divina verb usque adeo nos de mittimus, ut simulacra illius Persectionis suspiciamus ', haec nostratia vix umbras aut imagines illius excellentiae agnoscamus. Ultim bisonemus Stylometros, exactissi-nie sumendo, dici lineas divisas in extremi talibus Prismatum triangularium atque ita ut in voce diametri linea subintelligitur, ita etiam Stylometri Hoc ut firmius menti inhaereat, fias Stylometros dicimus, nempe lineas ornamenta ordinum dimetientes. Post sumus tamen etiam Stylometra appellare, si

vocabulum organi sive Instrumenti respiciamus.