D. Io. Ernest. Hebenstreit, anat. et chir. in Acad. Lips. P.P. Ord. Acad. Imp. Nat. cur. Sodalis, De usu partium carmen, seu, Physiologia metrica ad modum Titi Lucretii Cari De rerum natura ..

발행: 1739년

분량: 132페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

oΡERATIO MENTIS. 97

Summa suos motus, dum musculus eleuat illam Nictibus asternis praestat,somnoque sepultis Clauditur et tarsos rigidos committit in unum. Margine palpebrae ciliaris glandula sudat IOIDistinctis tubulis Lemas, nam profluit humor Mucidus atque tenax, cuiuS lentore tenetur Cardine clausa suo, rursusque leuata fatiscit. Interiore lobo, subpalpebralia vasa E sciunt rubeam tunicam,quae cingit ocellos. IIOHaec,albugineam prope coniunctiva vocatur Queis communis inest vasorum sanguinis usus, Irrigat hanc lachrymale serum,dum glandula quaedam Nomen habet dum nomen abest, sine nomine dicta, Affundit bulbo salsas mediocriter undas. III Conglomeratarum faciem tenet illa sub osse Frontis ad externum media pinguedine canthum Mergitur, inde foraminibus circumfluus humor Ad laciles oculi motus celeremque rotatum Depluit uberiorque fluit, siquando pathema I2OCor mouet et magnos in sanguine concitat aestus. Vnde genae fusis madeant muliebriter undis. Has oculo circumfusas, lachrymalia puneu Interno propius cantho defixa canali Committunt aliquo, qui naribus exit utrinque I25 Ductus nas alis, qui prostat in ossibus unguis Pandit iter lachrymis et sordes luminis haurit Mobilis est oculus, visum venientibus vltro Obvertens radiis et figens lumina rebus. Musculus attollit quidam, sed deprimit alter I o Nomen ab osticio datur, hic adducit, at ille Abducit, medio motus Xercet Utrinque obliquus geminus Trochlearis magnus et illi

102쪽

Oppositus paruus brutis est septimus unus. 133Omnes fissurae propius pinguedine surgunt.

Tendo tenet bulbum circumque locatur eundem, Hinc albugineae tunicae celebratur origo.

Densa subest illi clerotica, cornea dicta,

Anteriore loco, quo pellucente foramen

I OETormat tunica subtensa Ruysichia bulbum Succingit, choroides et Uubtenditur,illa Ρupillam facit et fibris fit mobilis iris. Haec radios lucis patefacta foramine quodam Accipit atque ligamento, Ciliare Vocato, 3 5Essicit ut lenti coa cat vitreus humor. Mobilis est iris quae fulgida lumina motu, Dirigit et strictam pupillam tendine fulcit Et reserat, lucis fuerit si mrcior usus, Vue quam circum chorioidis germina flectiti

13ΟCirculus est illi quidam de tendine factus, Ex vasis alius. Choroidis denique quaedam Lamina pigmento spissa nigredine tincto Circumducta subest; bulbo facit illa colores.

Retina subsequitur, qua vitreus humor ubique 133Cingitur hanc praestant tenuissima nerum vast: Humor inest oculo Varius, Unicisque tenetur, Est aqueus quidam meliori sanguine natusFomite perpetuo stillans, quem paruula vasa In cameras plorant oculi, bulbumque rotundum 16oEssiciunt lentemque rigant, his tris in undis Fluctuat,hae veniunt propriis ex fontibus intus. Vue perpetuos latices e sanguine stillat, Diuersisque viis repetit circumfluus humor Surgit et absorptus per vasa renascitur idem, I6 Fitque nodus, nam circuitum celebrare Putatur. Lens

103쪽

opERATIO MENTIS. 99

Lens suo est clausus crystallina, limpida vasa Intertexta sibi tenet haec, plenistima luce,

Corpore conueXo coeunt, crystallina theca

Includit lentem, quam Vitreus excipit humor Amplexuque fouet Claris pellucidus undis 17OVitreus emcitur circunaductaque locatus Membrana, vasis unus fit millibus humor. Exit ab obiecto rebus conformis imago, Seu propriam fundant rutilantia corpora lucem Sive superficiem peregrini luminis usu I75 Depingat radiis, faciatu reflexa colores Lux oculis veros alios et imaginis umbra Praegnantes, alios simulato lumine falsos,

Quales iris habet vel pennis picta palumbes ' . Hos a corporibus illas pellucidus aer 18o Diffundit late, qua cornea peruia lucem Suscipit et triplices, pupillae ductilis usu, Humores oculi radiis lucentibus implet. Retina neruiquis vasis et sanguine turgens Distii distis rerum formis depingitur intus, 183 Inde tremit cerebroque facit de lumine sensum,

Corpora mensuris, numeris Propiusue proculque Stantia designat, desiderat inde vel odit Res animus, formans visis meditamina rebus. Ceu radii visum faciunt, sic aure tremore 10o G a Perci-1LLucr. Lib. II. v. 794. Nequeunt sitne luce colores Esse 1 a Lucr Libr. U. v. 8oO. Pluma columbarum, quo pacto in sole videtur:

Quae sita ceruices circum,collumque coronat. F. 8Os. Caudaxwxue pavonis larga cum luce repleta est

Co ili imitat ratione obuersa colores.

104쪽

Percipit auditus,dum dissita corpora sentit,

Tympata praecingens quoties membrana sonori Corporis illuuiis penitus commota tremiscit, Assiciturque sonis variis resonatque vicissim. 195 Auris in externam partem, mediamiae vel imam Diuiditur, vacat ossicio pars singula Certo, Sunt Helices Ytus, sunt antitragusque tragusque Concha, scaphaeque sinus auditiuuSue meatuS, Qui petit obliquo resonantia tympana eXU.2OOAuris tensa riget sursum motusque sonoros Aeris intus agit, dum musculus eleuat illinc Deprimit hinc aliquis quaedam membrana meatum Inuestit densaque cauum lanugine complet, Multiplici ductu stillans cerui en amari in zo5Glandula multa subest lenta viscedine praegnans, Seuaceis illis nomen, ne pulueris auri

Isuuies noceat, ne paruula musca patenti Irruat aut insecta ruant, noceantque Uendo.

Ostiea pars illi quaedam, pars flexilis illi.

IIod emporis os isthunc squamosa parte meatum Emcit, huic tenerum praetendit acustica velum Ossiculis membrana suis suffulta, suaque Ducta super chorda, quam neruus acusticus illi Germine subtili de dura parte remisit. 215 Tenditur ossiculis membrana Gonoraque multum Tympano aeriis Commota tremoribus implet. Malleolus mediae membranae fixus inhaeret Parte sui longa gracilem tria robora ducunt. Musculus, Eustachii de ductu prouenit Unus, 22oAlter ab hoc ipso ductu breuiusculus exit, Dumque trahunt,stringunt,membranaque laxior istis

Tensa riget sedet oppositus laxator eandem

105쪽

OpERATIO MENTIS. IOI

Ex auditiuo veniens, caro Parua meatu

Hinc subiens et malleoli e corpore figens Ne nimium rigeat, feXam in contraria ducit et 5 Mutuus articulus seu ginglymus incude mergit Malleolum. Iuncto firmatur in incude stapes Processu, pueris os orbiculare tenellis Articulum firmat mutatque profectior aetas Ossiculum; stapes tandem, qua tympanon Xit, 23POuali quadam tunica mediante, fenestrae

Insistit, trahit hunc paruus, qui nascitur intus Musculus, hinc videas paruis periostion esse Ossibus,irriguum distentis sanguine vasis. Tympanon huic simili tunica praecingitur intus 235 Obducitque suas velo resonante fenestraS. Stapedis una basin tenet, haec uale foramen Dicitur et primis cochleae fit peruia scalis. Vestibulo patet haec, velut altera dicta rot da Prospicit in triplicem labyrinthi parua canalem 24

Est etiam patulum versus protens palatum Eustachii tuba, qua tremulos immittimu auri, Ore patente sonos, processus temporis ossis Mammillae similis variis per strata cauerniSFinditur efformatque sonis errantibus echo. 245 Intima pars auris Labyrinthi nomine constat,

Huius vestibulum spiralibus ostia pandit

Ductibus, et triplici cochleae fit turbine curuus Hinc tres immergunt, maior, mediusque minorque In duo diuisi, sulcis tribus ora, canales, Io Lamina distinguit spiras nucleoque repletaSEnicit, hi aliquem durissam temporis ossis Portio, dicta petrae, patefacta foramine neruum Mittit, at oblonga cerebri venit ille medulla,

106쪽

255Et duplici ramo duro mollique subintrat. Mollis in aure manet, durus, progressus ab aure Perque foraminutum sub stilo temporis ossis

Emergens, facie longe lateque VagatUr. Parte facit chordam, malam pars Cetera totam 26 Decurrit frontemue petit vel labra Coronat. Corpora si qua sonant, diuerso verbere pulsant Aera vicinum motuque tremente lacessunt Aetherea undas, Concepto fluctuat aestu Vorticibusque vagis torquetur mobiliS aura. 265Aequali velut unda ruit percussa tremore, Euoluitque suos paulatim concita fluctus, Si tremor aerius pro conditione modoque Ipsiusue soni, vel quae se Commouet, aurae, Si tranquilla magis fuerit concussaue VentiS,

27OCorpore digreditur, spatiis spatiisque Vagatur, Inque sua positas sphaera sic percutit aures, Ut simili pulsu similis quoque fiat in aure,

Dum Concussa tremunt resonantia corpora sensus.

Est quae significet virtus in viscere UOCiS275liaque sono que,uis, nulli sine mente susurri. Grata placent, si nulla sonos discordia turbat, Di licet a numero discedens musica discors,

Nec minus vlla nocet, mores turbatue Voluptas

Quam si dulce melos distractas assicit aures, 28OIlla mouet mentem, faciles haec concitat intUSIiagenii motus et corda ferocia mulcet. Es in Voce Valor, quo per consueta voluntas Signa patet, sociique sciunt nos velle loquendo. Ne Caret ossicio gustus, dum lingua sapores

z83obiecti rapit et cupido diiudicat ore. Carnibus illa suis, quae musculus ipsa mouetur,

Firma

107쪽

Firmatur radix hyoide immobilis osse. Mobilis extat apeY, et sicut flexa loquelam Efficit, interpres animi mentisque ministra, Sic quoque neruigenis, tectis cute, farista papillis 29OCaptos ore cibos entit sorptosue liquores. Spiritus hanc animat, dum nonus in ordine neruus Prouenit oblongae postremus sine medullae. Immersus linguae numeros germine serpit, Reticulare facit Corpus, tenerasque papilla 293 Cancellis molli tectis Epidamide format. Fonte saliuali per dorsum turgida spumat, Dum sublinguales ramos externa carotiSProiicit et linguam vasis salientibus implet, Glandula queis glomerata cauo formetur in ore, IOOVnde saliua ruat, ' reducem ranina Cruorem Vena sub externae iugularis flumine condat.

Nempe saliua sales sapidarum proflua rerum Soluit et illarum liberrima Spicula reddit, Quae valeant linguam pro conueniente sigura Io5 4 Pum

I Lucr. Lib. ΙU. U. 62 I. Principio succum sentimus in ore cibum cum Mandendo exprimimus, ceu plenam spongiam aquai Si quis forte manu premere, eXsiccareque coepit. Inde, quod exprimimus per caulas omne palati Diditur, et rarae perplexa foramina linguae Haec ubi laeuia sunt manantis corpora succi Suaviter attingunt, et suaviter omnia tractant Humida linguai circum sudantia templa. a Lucriib. II. V. 4Q2. Vt facile agnoscas ex laeuibus atque rotundis Esse ea, quae sensias iucunde tangere pos1 t: At Contra, quae amara atque aspera cUmque videntur, Haec magis hamatis inter se nexa teneri; Proptereaque solere vias rescindere nostris Sensibus, introituque suo periumpere orsus

108쪽

Pungere sensatas vel demulcere papillas. Dulcia, blanditiis salium, sed pinguia molli

Tecta placent muco, nec linguam sortiter Vrgent, Stringit cor neruos, linguam conuellit amaror,

37OEt si qui medii miscentur abinde sapores. Est quaedam virtus animi, cognoscere gustu, Conueniantiae cibi, salibusue nocentibus obsint, Illa salutiferas applaudit et appetit escas, Si qua comesta placent, simili cum corpore nostro 3 5Principio gaudent, stomacho grauis esca futura, Si qua sapore facit, quo nausea Concitet artus. Bruta magis sapiunt, gratissima pabula gustu Discernunt, nocitura suis praesepibus arcent, Ast homini nocet ingenium, nocet improba morum 3 QIlluuies, laudant grauidae deliria mensae

Blandaque corrupto demittunt ore venena, In cassum natura monet sed nulla sapores

Regula definit, placet huic quod displicet illi.

Denique consilio, qui quintus in ordine tactus, )323Adiuuat ingenium , dum proxima corpora lustrat Atque superficiem dignoscere tentat OrUm, Aspera num fuerint, acie vel acumine laedant, Lubrica, laeuigie cedant, num dispare flexu Angu

i Auret prud Hamartig. V. 3o3. Ipse etiam toto pollet qui corpore tactuς, Palpamen tenerum blandis e fotibus ambit.

U. v. 326. .

tDid durum,quid molle seret, quid lene, quid horrens,

Quid calidum gelidumve, Deus cognoscere nosmet Attactu voluit palpandi interprete sensu. Lucr Libr. I. V. 434- Tactus enim tactus, proh Diuum numina sancta lCorporis est sensus, vel cum res extera sese Insinuat, vel cum laedit, quae in corpore nata 'st.

109쪽

OPERATIO MENTIS. IOs

Angulus emciat variae discrimina formae, Mollia contactu Cedant vel dura resistant. 33o Est eadem tactum faciens neruosa papilla, Illa superficies rerum dum proXima tangit, Contiguasque Cuti palpat contermina formas, Inde tremit neruus clite qui numerosior extat, Subsilit hinc cerebrum et nexu consentit amico. Id Corporis externi fines describit ubique Densa Cutis, non nuda iacens epidermide tecta, Quam tenues squamae faciunt cui rore madente

Mille foraminulis succos vix sensilis humor Irrigat, aut sudor guttas adspergine format, 3 o Per quam germen agunt mersi pinguedine crines, Parte capillata capitis vel ad inguina, densi, Dum radice caua surgunt propriique subinde Circuitu succi pellucida corpora seruant, Propterea 'ariis vario distincta colore 343 Hirsuties, cui praemorsa radice senectus

Defluuium mouet, aut canos iubet esse capillos. Vnguibus extremos digitos manuumque pedumque Munitos natura dedit, radice tenentur

Neruigena, crescunt fixis epiderinide fibris. 33o OsDus est illis habitus, nec deficit Vsus, Praefixi digitis, apices munimine claudunt,

Auertuntque dolorificos a tendine motUS.

Reticulare subest ablata epidermide corpus.

Illud in extremis manuum digitisque votaque, III

Conspicuum magis eae subtili retia filo Praetendens mediis cancellis densa papilla Prospicit et neruis sensum fugientibus exit. Nigricat Aethiopi nisi nigra cuticula forte Pigmentum faciat calidae telluris alumnis. 3 Θ

110쪽

Glandula Malpighiana subest, quam frigidus horror

Conspicuam reddit 1udor propullulat istis.

Ipsa cutis neruis et plenis sanguine vasis Texitur, hinc videas neruos spinalibus ortos,s63Qui cute demersi numeroso germine velum Essiciunt, sensu cutis hinc praepollet acuto,

Huic pinguedo subest passim , quam cellula densis Ordinibus commissa facit, dum sanguis opimus

Ponit abundantes succos oleumque superstes, repetit, si pauperi nutritius humor, Deficit, hinc macie deformia corpora fiunt. Circuitu decurrit adeps, arteria cellis

Pingue vomit liquidum, venis sorbentibus illud Sanguineum flumen repetit, venit illud abitque. 375Dumque cutim suffulcit adeps , contadtibus illa

Molliter assicitur, vacuae pinguedine parteSDum tangunt obiecta, dolent, nec gratior Vllus Esse potest tactus quam qui fit corpore Pingui, Nec tantum Cutis est quae tactum perficit extus, goSed datur internus quidam per viscera sensus, Quem tactus speciem posses fortasse vocare; Dum membrana cauis fluidorum pondera sentiti Sentimus cordis pulsus, arteria passim Subsiliens teneras membranas robore pulsat, hodis rigoris est aliquis sensus, sensusve caloris Sentimusque vagos emoti sanguini aestus. Viscera morbificis causis contacta tremiscunt.

Ast sano nullus rerum sub viscere tactus.

SEARCH

MENU NAVIGATION