D. Io. Ernest. Hebenstreit, anat. et chir. in Acad. Lips. P.P. Ord. Acad. Imp. Nat. cur. Sodalis, De usu partium carmen, seu, Physiologia metrica ad modum Titi Lucretii Cari De rerum natura ..

발행: 1739년

분량: 132페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

ORGANORUM IN ALIMENTA. ar

osque sat epoto fumans ab aromate foetet His Thea decoquitur Cereuisi perplacet illis

Zytha placent vario cereali semine cocta. Sola tamen nequeuiit producere pocula vitam' ' DSunt solidae partes sunt viscera, musculus, ossea Consistente cibo nutriri conuenit illa.

Inde fames solidas desiderat, appetit, escas, Instinctusque monet, quo quis de pluribus, illas Eligat et cupido selectas ingerat ori, SoQuae mage conueniunt, et alendi robore praestant. Nausea dum reliquas, nocituras forsitan odit Ceu pecus a sapido lethales gramine fungos Arcet et immanes distinguit odore cicutas. Ast homini nocet ingenium, nec percipit ille ENaturae monitum, nec mensae simplicis usiim

Callet et in proprio gladium sibi gutture figit

Mixta nocent, laudat mendaces lingua sapores Et speciosa libens depascitur ore venena,

Innumeras non arte bonas, quin arte nocentes oo

Ingerit ore dapes et ventri ingurgitat escasElixas, pistas, coctas, sartagine frixas i Asiatas tostasque simul, vel si qua supersunt Delirante coquo grauidae ludibria mensae,

Quae

ro Lucr.L.Ι.V.8O9. Et nisi noscibus aridus et tener hutnor Adiuuet, amisso iam corpore vita quoque onanis omnibus e neruis atque ossibus eXsoluatur. II Aurel Prud Hamartig. V. 32 T. - Numquid madido sapor inditus ori Vivit ob hanc causam medicata ut fercula pigram Ingluuiem vegetamque gulam ganeonis inescent Per varios gustus instructa ut prandia ducati In noctem,laeeretque grauem sua crapula ventrem.

32쪽

28 CAP. III. DE ACTIONE

M Quae stomacho suscepta parant ciuilia bella Deprauant hylum venasque humore rebelli Et varii m0rbi foecundo semine complent. - Suffcit ingenuus, qui simpliciore paratur Arte cibus, coquus ipsa fames et parca voluptas

Io Admoueat mensis, ientacula, prandia, CoenaS. Seu vegetans natura ferat Cerealia dona,

Tritica, far a nouoquo fiat polline panis, Deus humano generi nil gratius liquam

Corporeas inter dotes pr munere misit; SPISeu placeat mensis olerui trugalior usus Et grauis autumnus mittat mitissima poma ii Seu pecus, armentum, pisces volucresque feraeque Morte sua praestent humanae pabula vitae. Caseus uberibus detracto lacte paretUr

xioAut presso fiat mollis pinguedo butyro; Seu genitrix tellus salsis sal fontibus edat Fossilibusque sinat gemmis sibi viscera rumpi, e littoribusue maris salsas sol decoquat undas

Seu tellure sua niger Indus aromata mittat.

IIQuidquid id est, quocunque modo sit denique

Excipitur labris Tricenos horrida dentes Armat in adpositas mensas maxilla, secatur Caeditur aut molitur, diffractaque fercula fiunt Mollia contritu,subeunt miscente saliua, 72OFitque bolus laeuis, quem deglutire labore Non adeo magno cupientia guttura possinta Qui bene manducat, qui nouit dentibus uti Dimidia stomachum praeuertit parte laboris. Hinc maxilla duplex fortisama conserit ossa 125Mobilis inferior committit temporis ossi

33쪽

ORGANORVM IN ALIMENTA. et

Immergitque caput Asiae, quam vincula stringunt

Articulumque suo praestant velamine tutum.

Ast immota manet maxilla suprema suosque opponit stabiles dentes et forficis instar ibis cat in medio susteptas fortiter escas. Hoosse coit duplici cauitas est intus utrique Scilicet Highmori quod vulgo dicitur antrum Dente pari gaudent maxilla suprema vel ima

Quem natura ferax tenera mucedine factum

Excitat, eque statu molli florente iuuenta 333 Corporis humani durissima mutat in ossa Neruus inest illi, sunt perflua sanguine vasa, Quae maxillari demersa foramine pergunt, Nuda corona quidem cunctis, sed succida radix Figitur alveolo dum se periosteon illi AoAdplicat et fixa iubet in statione manere. Et nutrit sensumque facit prohibetque moueri, Gingiuis socias operas praestantibus una Quas caro sanguifluis componit perflua vasis, Glandula quam numerosa facit cumulatque saliua IMErgo suis armis pollens maxilla ciborum Duritiem superat tunditque secatque minutim Distaciat fibras et pultis imagine donat Viribus inferior propriis maxilla mouetur, Dum caro quae cuneo similis procedit ab ovila IIo Parte palatina vel ab eius prouenit alis

Masteterque trahunt rotaphites attrahit una

Inque plagam mouet oppositam bis tendo digam, Et substrata cuti caro dicta plavsmamyodes. Interea saliens spumas agit ore saliua Us

Luxuriansque suo passim de fonte scaturit Hanc generat primum demersa sub aure parotis, Hinc

34쪽

so CAP. III. DE ACTIONE

Hinc pluit in buccas ductu mediante Stenonis Dulce serum similes diuersis fontibus undas ἔ6o Effundit ductus quem tu Warthone dedisti, Has maxillaris de sanguine glandula uxit,c Tu quoque magne nouum ductum Riuine dedisti Quem Bartholinus quoque deteXisse videri Vellet, at hanc famam Tibi nos adscribimus unis 5 Humatiae tamen hia linguae non infuit unquam. In canibus ductum quoque Nuchius explicat unum. Quos male quaesiuit Cosch it venasque putauit

Esse nouos ductus, hos Tu sub tegmine linguae Gloria Plissiadum nobis, Walthere, dedisti. 17 Est aliquod coecum dictum linguale foramen

Quod laticem plorat similem memorante Valero. Glandula, quae fauces Complet tunicamque palati,

Et tonsilla duplex numerosaque glandula linguae, Singula, sonte saliuali sine nomine, gaudet. 75 Ergo saliua cibos mansos fractosque minutim Mixta subit soluitque sales praestatque saporem Hinc bolus irriguo dum passim voluitur ore Faucibus apprimitur linguaque mouente mouetur, Immersusque gulae sinuos, voluitur Isthmo 8 Est aliquis sphincter cui stilus fila cricosque Et Thyros et Cephalos mittunt ossasque hyoidis Cornua, vel linguae basis, hinc tot nomina flectit Musculus oesophagum diuerso tendine stringens

Quot veniunt carnes diuersis partibus ortae.

85 Dum deglutimus, praeclusum glottidis antrum Permanet excluditque cibos epiglottide pressa Ne bolus illapsus spirantia supprimat ora. Hinc freta clauduntur duino nas alia velo Sicque per oesophagum, fibra motrice iuuante, Quae

35쪽

oRGANORUM IN ALIMENTA. ali

Quae duplicis generis, spiralis longaque prostat, I9o

Pondere pressa suo per pectus depluit esca. Et longum metitur iter qua vertebra colli Adiacet hinc, illinc accumbit fistula spirans. Dumque subit iugulum,pulmonem tangit utrumque Oesophagus porro salienti iunctus aortae I9s Accedit septo, qua musculus infimus eius Tendine finitur duplici, stomachoque quiescit. Hinc holus angusto spatio progressus,in amplum

Ventriculum ruit et tumidum potuque ciboque Eiscit, inde fames cessat votoque potitur. 2oo Ventriculus versus dextram de parte sinistri, Flectitur utriculique modo duo cornua pandit.

Incumbente sibi premitur diaphragmate plenus, Et riget, infarctusque cibis epigastrion implet. A dextra iecori, laeua de parte lieni os Adiacet et colon subtus sibi foedere iungit.

Pancreas a tergo est, paruo magnoque tenetur

omento, duplici sese disterminat ore, Altior est stomachus depressior ore pylorus. Musculus ipse cauus tunicis per strata locatis aio Esticitur quatuor; stomachum membrana coercet Extima, subsequitur cellosa Ruysichia dicta, Inde subest duplici fibrarum carne tractu Quam faciunt fibrae longae flexaeque per orbes. Post cellosa recens, Albinia dicta locatur, me Neruea subsequitur, densis,riget intima villis. Sunt quoque qui tunicam statuant per vascula factam,

Queis veniat redeatque cruor,queis lympha recurrax. Castrica, coeliacae soboles, arteria prima, Altera, quam dextra iecoraria parte reflectit --

Tertia quam magno producit planica trunco

36쪽

Germinibus missis subtilia vascula nectunt. Respondent totidem venae Venamque lienis Ex minimis magnam rivis labentibus, intrant. 235 Copia neruorum membranis mittitur istis, Intercostalis neruus dorsalibus auctus Accedente vago Communia foedera nectunt, Gastricus hinc plexus summus formatur et imus Cui simul hepaticus plexus, cui splenicus idem 23O Hinc et renates, uberrima vascula spargunt Assiuit hisce viis villoque repanditur omni Et medias escas penetrat praestantior ignis Spiritus; huic cedunt parentque fluuntque comesta. Et quam quae fuerant, longe diuersia resurgunt.

233 Succurrit villis destillans gastricus humor, tem

Quem non durus acor, quem non fermenta poten-

Efficiunt nec qui vicino splene scaturit, Sed qui vitali multum salsugine praestat, Oesophagi liquido similis, similisque saliuae.

24OHic agitat, mouet, inuertit, mutatque fovetque Soluit et attenuat, superat mollitque Coquitque Pocula mixta cibis, alimentaque prolicit illis. Dum valide stringunt motrices robora fibras, Contrahit expansas tunicas,urgetque premendo

a I Fercula ventriculus, subigitque teritque molitque Crispatur rugis, seseque reuoluit in ipsum. Nascitur hinc chymus,rudis indigestaque massi,

Nec nutrire potens, quapropter valva pylori Praestruitur, ne crudus adhuc nec coctus abunde Mo Profluat e statione cibus, nam valvula finem Ventriculi tensa circum custodit habena.

Actio ventriculi solet his digestio dici, Coctio, fermentum, triturave perplacet illis. Ut

37쪽

ORGANORUM IN ALIMENTA. 33

Vt velut ex musto fiunt feruentia vina, Sic quoque mutetur regni vegetabilis esca. 255 Si fuerint carnes,nonnulla putredinis esse Censetur virtus, quo succidu exeat humor. Adiuuat hunc ad tum nisus diaphragmatis ingens, Adiuuat incumbens hepar dum pondere pressus Ventriculus gemit atque cibos violentius urget. ' 26 oMusculus expansus iuuat ex abdomine natuS,

Rectus et obliqui Transuersus, Pyramidalis, Queis veluti praelo mollis contunditur esca Et fluit atque negat retineri velle pyloro. Emuit e stomacho tandem, digestus abunde et Chymus, contigui duodeni viscere mersus Sorte nouari uitur, fit chylus abitque, priori Dissimilis formae, siacco meliore superbit Postquam Pancreatis liquor huc confluxit itemque Flava dedit bilis rivos et flumen in unum 27OCystidis et iecoris sese demersit amaror. His succis hymi mutatur pristina forma.

Particulae coeunt et fortia vincula nectunt, Abscedunt faeces nec lactea flumina turbant. Advena sic magis atque magis cibus,aptus ad usum 27sCorporis esticitur, sumitque domestica iura. Conglomeratarum princeps et maxima quaedam Glandula ventriculo prope subiacet, illa vocatur Pancreas idcirco, quia carnibus omnibus una Praevalet et sapidis res est gratissima mensis. 28 Corpore concrescit, cuius substantia vasis

Perflua sanguiferis arteria, vena lienis Prospiciunt, multis etiam plenissima neruis Ventriculi plexu missis est machina per quam

38쪽

s CAPUT III. DE ACTIONE

Essicitur. Primum paruis e fontibus orta Effluit haec, ductu, qui toto viscere surgens Tenditur in longum, magis et magis auctus abinde Egreditur, tandem duodenum perforat imum 29OCommuni subiens una cum felle papilla. Quod secus in brutis sapiens natura peregit

Fel quibus hinc, et pancreatis liquor emuit illinc, Conditio par est quandoque hominique feraeque Ast homini, ne fel duodeni viscus adurat, 29 Inuue cavo tenero lethales concitet ignes Emuit in ductum liquor hic spumosus eundem. Permixtus chymo sylvestres glutine partes Obducit prorsusque ligat. Liberrimus istis Redditur auspiciis chylus, faex improba cedit

3o Praeterea num pancreatis liquor effluat acris Fermentine vices gerat an contrarius iso Sal latitetoido, quod amicum concitet aestum, Non patet, et vexat mentes sententia discors.

Confluit hoc itidem duodeno felleus humorso Dissimili constans sale dissimilique sapore, Nec color unus inest bilem iecut expedit unam Altera fossiculo fellis collecta diuque

Astaruata tenax, flavescens, prorsu amara Communi fluit, hepaticae commiXta, Canali. 3Ioiecit utramque iecur, quod sanguificas putatum Antiquis fuerat, nunc purgat felle cruorem. Hoc hypochondriaca dextra regione locatur: Mas a grauis, cuius stomachum pars concaua spectat Et vacuium tegit et colo connascitur alto II Et curuaturam duodeni suscipit omnem.

Gibbere conuexo septi se fornice condit Perque ligamentum latum connectitur illi

39쪽

ORGANORVM IN ALIMENTA. Is

Cui qua ilificum viscus diaphragmate pendet, Nomen ab ossicio datur, est laterale sinistrum, Est quod vena fuit quondam nunc chorda, rotun-aeto

Pars iecoris convexa lobis distincta duobus, Concaua pars itidem iobulo discreta sinore Cernitur, huic nomen dederat Spigelius auctor Cui prope sunt gemini lobuli, Cognomine Portae. Antiqui dixere Pylas, has maximus inter 3 sVenarum fluuius simili cognomine Portae Dictus, adit iecur et prorsus demergitur illi Et spargit ramos et visceris intima complet. Confluit hoc trunco vicini vena lienis Cui sese insinuant haemorrhoidalia vasa 33o Quam duodena subit, quam gastrica dextra,snistra. Hanc et epiploicae cumulatis fluctibus augent

Vena mesenterio veniens interfluit omnis. Vix adiit portae iecoris penetralia truncus

Cum se mille odis per totum disiicit hepar 335 Inque sinus ruit et minimis radicibus actis Vertitur in glomeres queis paruula glandula fiat Innumeris connexa modis minc sellis origo Quod simul ac pingui secessit parte cruoris Felliferosque poros subit et post flumine magno AOPer ductum ruit hepaticum, qui pluribus unus Nascitur, hepaticam bilem committit eodem Folliculi cum felle loco ; duplicataque bilis Mixta ruit,ductus qua parte Choledochus exitFolliculus sellis totidem , quot concaua quaevis asViscera membranis constat, iecorique cohaeret.

Diuiditur fundo, collo, gracilique canali Valuula quem numerosa secat, dum cysticus audici

40쪽

Hinc et fellisero ductu committitur uno. 35o Bilis squam cystis habet, flavescit, amara est

Hepaticae nihil est similis seu fontibus illa

Exeat e propriis iecorisque a viscere sirgat, Hinc propiore via membrana cystidis intret

Vel pars hepaticae per collum Cystidis intret 335 Fossiculoque diu mutet detenta saporem. Surgit ab hepaticis arteria cystica ramis, Nomine consimili respondet vena, nec illi Nervus abest Sic fella nouo de sanguine fiunt, Qui fatur omenti pinguedine feruida praestat 36OIncrementa nouae bili, sed chylus an ipse

Mixtus eat fellique nouum et lacteus ortum, In dubio res post manet. Tunc felle parato, Qui superest, omnem, sorbet caua Vena Cruorem. Haec ubi collegit reduces ex artubus imis

363 Et lumbis succos, haec postquam flumine magno Spermaticas hausit venas et siqua recurrit Testiculis, utero iecoris nunc sanguine diues, Euadit septumque subit cordique propinquat. Est quoque coeliacae dexter iecoraria ramus 37O Quae vegetis hepar succis arteria complet Hepaticum nerui plexum sortita sodalem. omnibus ingressis iecori Glisbnia vasis, Capsula circumquaque iacet, clauduntur, eadem Felliferi ductus lymphamque vehentia vasa.

375 Sed non sola manet secreti gloria fellis

Hepar, habetque lien partem iecorique ministrat, Scilicet haec dubias tenuit sententia mentes,

Quale sit ossicium splenis pium gastricus illo Secedat liquor, an risus ludibria formet, 8o An venerem praestet, sterilem sectusque maritum Efficiat,

SEARCH

MENU NAVIGATION