장음표시 사용
271쪽
si uaritima animalia ad littora delata, quorum mortes nescimus, sumendRsunt sana do, nisi sint putrida.
Pecora de rupe cadentia, si sanguis eorum effusus fuerit, recipienda. Si non vero, sed fracta sunt ossa eorum, et sanguis foras non fluxit, refutanda sunt ut morticina.
In aquis extincta morticina sunt, quorum sanguis intrinsecus latet. Abestiis capta animalia et semiviva bestialibus hominibus sumenda sunt.
Animal semivivum subita in morte praeparatum abscissa aure vel alia
Carnes suillae si morticinum comedent crassae vel pingues, ut morticinum qu pinguescunt sues, refutandae sunt Cum vero decreverint et ad pristinam maciem reversae, sumendae sunt.
272쪽
Si ver unx vice vel a I. vel ii morticina manducaverint, post hujus recessum de ventre earum sana fide sumendae sunt.
Sues carnem vel sanguinem hominis gustantes inliciti sunt o rei elondi semper. In lege enim animal cornupetum, si hominem occiderit, inlicitum est. VIII.
Equus aut pecus si percusserit hominem in agro civitatis suae, dimidium unciae reddet pro eo homini cujus sanguis offusus est porcusserithom animal in agro suo, non redditur pro eo. ITEM ADOΜΡΝΑΝUS. Simili modo prohibo medullas ossium cervorum manducari, quos lupi comederunt. Similiter et corvos quorum sanguinem quamvis parvulum fluxisse cernimus, perfracto in pedicis crure, Vetat manducari, morticinam esse adfirmans carnem eo quod non fluxerit sanguis superior, qui custos et sedes animae erat, sed coagulatus est intra carnem, quamlibet extremitas sanguinis por sextremum quodlibet membrum sit effusa sanguis tamen crassor et solidior in quo anima ederat intra Carnem coagulatus manet. Itaque quod si non causa vulneris inlis sedem animae turbaverit, non est sanguinis offusio, sed extremae parti offensio. Itaque et qui eam carnem com sederit, sciat carnem eum sanguine comedi me Cum enim Dominus carnem prohibuit Comedendam, non Carnis coctio deerat, sodsanguinis effusio. Et hoc praedictum intelligi debet et do pecoribus, quae post abscissam vel tamen scissam aurem, in extrema infirmitate mortua sunt adipem tamen et pelles in usus varios habebimus.
273쪽
APP. H. ECCLESIAE SCOTICANAE. si Incipit nunc Synodus Aquilonalis Britanniae.
ii Cum muli pro vel cum viro peccans quis, expellatur, ut alterius patris cinnubio vivat, et poeniteat conses III annis clausus. Et postea rator illius altari subjectus anno uno Diaconus III. Presbyter, IIII. Episcopus et Abbas, suo quisque ordine privatus, doctoris judicio poeniteat.
Qui seipsum coinquinaverit, annum clausus poeniteat es Puer XII annorunixi l. II. aut III. Quadragesimis. I. Diaconus anno clausus, et cum fratribus poeniteat demedio. Sacerdos uno anno clausus, et cum fratribus
Monachus consecrati furatu exili anno uno, et ultero cum si atribus poenitoat SL autem intraverit l. iteraverit , exilium patietur Furatus cibiana, Quadragesimari si iterato, tres Quadragesimas is tertio, anno; si quarto, jugi exilio sub alio Abbate poeniteat.
Dilatus o dilator consimili 0rsona judicentur. Si dilatus negaverit, anno simili poeniteat in septimana ii diebus pane quaque, et biduano in fine cujusque mensis, Omnibus fratribus subponentibus, et Deum et judicem contestantibus Permanente autem in obstinatione, anno emenso, alterius communioni sub judice flamma socientur, et Dei judicio selinquantur. Si quando alter fuerit consessus quantum laboris alteri intulerit, tantum sibi multiplicetur.
274쪽
yyi J Docrotalium jusseu rogorii Papae ix sub Α.D. CCXXXIV. Collectarum, Capitula quae rescripta in causis Scoticanis continent. LIB. I. TIT. XLIII De arbitris. CAP. D Arbiter non habet potestatem i/ιdioandi lira comprehensa in compromisso ideo coram eo non si re-
A. D. 120M Innocentius Palin 111. Epi1copo Sancti Andreae Abbati do Aberbrothoc Thomae priori, Ranulso archidiacono, et Magistro Lauruncio ossiciali Sancti Andros . . . Quod licet in iudiei conuenientem
reconuenire valeatis, qui coram iudice conuenitur, Oram arbitris tamen re conueniri non potest cum arbitri iudicare non valeant, nisi de his tantum, super quibus in eos extiterit compromissum. LIB. II. ΙΤ. XII De camissa possessionis et propriaratis. CAP. 1: Si petitorio et possessorio simul est actum, una sententia terminatur, et proe- mittitur possessorium in terminando sed in ea sequendo prceualet peti
Α.D. 1198-1216. Innocentius Papa III. Episcopo Sancti Androm, Abbati de Aborbrothoe, Thomae priori, Ranuis archidiacono, et Magistro Lauroncio ossiciali Sancti Andreae . . . Quod, cum super posse stario et potitorio simul est actum, virumque una sententia dubet terminari. Sed licet in pronuntiatione sit possessio praemittendi in exsoquutione tamen obset
proprietas praeualere. LIB. II TIT. XXII instrumentorum CAP. X Post publiens attestationes usque ad concluSionem Possunt instr/lmenta produci: conbuetudo Dei facit instrumentum authentimum.
AD 1206. Innocentius Papa III. Episcopo Sancti Andron, Abbati de Aberbrothoe, Thomae priori, Bauulso archidiacono et Magistro Lauroncio
275쪽
APP. III. ECCLESIAE SCOTICANAE. 9ss
ossiciali Sancti Andreae . . . Ad sue undam autem quaestionem tali tor duximus respondendum, quod utraque pars potest instrumentum etiam post publicationem attostationum usque ad definitius sententiae calculum cxhibere, aut quam sit in caussa conclusum. Super torti vero articulo taliter respondemus, quod inquiratis diligentius veritatem, et, si confusetudo illius patris obtino approbata, ut instrumentis illius Regis fides adhibuatur, vos ea securo poteritis admittere praesertim eum supradictus Rex tantae fuerit honestatis, quod ipsius instrumenta maximae auctoritatis sint in partibus
Seotieatiis. LIB. II TIT. XXVIII De appellationib/ts etc. CAP. LXIV Appellans, qui terminum appellationis prcysiit, si mittit procuratorem ad impetrandum et contradicendum tantum, et appellatio fui recepta a iudice, vel opprobata parse, aduersario lecyltime prosequenti, condenmatur in expensis.
A. D. 224. Honorius Papa III. Sancti Andreae o Dulichoidenti Archidiaconis, et Magistro Joanni canonico Duncheldensi . . . Nicola militia Fratri . monacho monasterii Sanctae Maris de Dundrannan istor-eiensis ordinis dico usis Candidae Casto apud sedem Apostolicam constitutis dilodeum fratrem nostrum Sancti Hadriani diaconum Cardinalem conc01 fimus auditorem. In cuius praesentia cum dictus monachus non nisi ad impetrandum et contradicendum procurator fuerit institutus, sicut sex littoris dictorum Abbatis et Conuentus constitit euidenter supplicauit humiliter
idem miles, ut contra ipsos tanquam Ontumace prOCedere deberem US . . .
Quia ver super praemissis nobis non potuit fieri plena fides, de assensu militis et monachorum praedictorum discretionibus vestris mandamus, quatenuS, si vobis constiterit dictos Abbatem et Conuentum appellationi suae terminum praefixisse, cum ad prosequendam eandem sussicientem procuratorem non miserint, memorat utilite ipsam personaliter prosequente ipsos ad restituenda expensaS, a tempore appellationis actas, eidum nailiti condemnetis, eodemque, sicut iustum fuerit, primitus restituto audiatis caussam, et appellatione remota fine debito terminetis. 2G
276쪽
LIB. III. TIT. XXIV De donationibus. ΑΡ. In donationibus plenissima sit interpretatim et ob hoc clausula onerosa post initas donationesupposita, proaumam donationem tantum respicit.
A. D. 1208. Innocentius Papa iii R. de Gedoburg et G. de Driburg abbatibus, et Magistro I. rector ecclesiae do Bilchialo . . . Cum dilecti filii Abbas et monachi de uti os proposuerint coram nobis, quod nobilis
vir Alanus qua1dam terras ab altero quondam patre ipsius, eorum Celetis de Machelim in eleemosynam assignatas, violenter redigere cupiat insorestam . . . mandamus, quatenus auctoritate nostra sussulti ad sententiam pro ipso monasterio proferendam, appellatione postposita, procedati . . . cum ex tenore instrumenti uidenter appareat, quod hae sui mens et intonii donatoris, ut clausula de so resta, quae in fine ponitur instrumenti, non ad superiorem donationem, quae tam libera et pura fuit ut immunis usto vexatione et consuetudine seculari, sed hoc ad inferiorem concussono in qua pensionem et determinationem habet insertam, iuxta sanum rosurrid obstat intellectum quia in contra,' ibus plena, in testa montis plenior, in beneficiis quoque plenissima est interpretatio adhibenda.
LIB. Ii I. TIT XXI De donationibus. CAP. IX Donatio quinqua-yesimo vel centesimce, quan facit Epibcopus cum graui ecclesine uiae detrimento, posest Myllime reuocari nec etiam potest sera quinqua yesimam vel centesimam conferre, etiam cessante APsione ecclesias, Sine auctoritate superioriN.
A. D. 2ll. Innocentius Papa Ii I. Episcopo Sancti Andre . . . Cum plerumque contingat quod Episcopi successive locis religiosis de roditibus,
qui portinent ad eosdem, ultra quinquagesimam conserant portionem, ita, quod interdum usque ad tertiam partem, vel quartam, interdum vero plus minusues huiusmodi reditus minuantur tui fraternitas mox consulitit, utrum successoribus Orundem ea, quae taliter duerunt ultra quinquagesimam portionem concessa, licet aliquatenus reuocaro. Nos igitur in-
277쪽
ΑΡΡ. iii ECCLESIAE SCOTICANAE. 235
quisitioni tuae tali tor respondemus, quod, licet fit in canone definitum, ut, si quis Episcoporum in paroecia sua monasterium sorte construere voluerit, et de rebus ecclesiae cui praesidet ipsum dotare, non amplius ibi dona, quam quinquagesimam partem, ecclesiae Vero, quam monasticis regulis informaro, o pro suis propriis magnificare voluerit sepulturis, non amplius quam centesimam partem census occlusa cui praeest debeat largiri, quia tamen in eodem Canone consequenter adiungitur, ut haec temperamenti aequitas observetur, quod cui tribuit competens subsidium conferat, et cui tollit damna grauia non infligat, ea quidem cautela seruata, ut nam tantummodo, quae placuerit ex his duabus, remunerationem assumat, hoc semper est obseruandum, quod unus Episcopus, vel aliuS, non solum non debet amplius, sed nec tantum, ne minus cum graui ecclesiae suae dotrimento conferre, uo simul et
semel id facere velit, suo pluries successive, eisdem vel divorsis ecclosiis conferendo. Vnde eum graue detrimentum suo de possumonibus, filio do prouentibus ad piscopalom mensam vel cathedralem ecclesiam pertinentibus, in quantalibet portione constiterit esse collatum, poterit legitimo reuocarici nisi praescriptione se alia exceptione legitima actio huius modi excludatur. Nam etsi prima acie praesumatur, quod collati quinquagesimae vel centesimae partis graue non inferat detrimentum; quia tamen non solum si saep0, sed etiam si semel id sat ex variis circumstantiis, deprehendi potest interdum esse valde damnosum, quod quidem magis potest o ostensione ipsus facti, quam expression alicuius statuti cognosci nec quinquagesima nec centesima semel aut successu debet cum graui ecclesiae damno conferri. Si ver in tantum abundet Episcopus, ut sine damno occlusae suae possit amplius etiam quam per quinquagesimani vel centesimam partem necessitati alterius ecclesiae subuenire, quamuis per
se non debeat summam excedere a canone praefinitam, per quem incaute
largiri volentibus est occursum de superioris tamen auctoritate pontificis potest etiam in maiori summa inopiae alterius prouideri.
278쪽
LIB. III. TIT XXX De decuriis, primitiis, et oblatio; bus. ΑΡ. VIII Prit dolati stiper decimis non soluendis, de iis proe iis, une si aliis conduc f. decimam Soluere tenentur.
A. D. 180. Alexander III. Papa monachis de cubo the . . . Dilodii filii Abbas et fratres Sanctae Crucis, sua nobis conquestione monstrarunt, quod praedia, unde decimas, et in magna parte ustentationem On1ueuerunt habere, a plerisque latuis conduxistis, et recepistis ad firmam. Vnde, quoniam iidem fratres ex hoe grauantur immoderate et enormiter, nec fuit intentionis nostrae, aut anteeessorum nostrorum, ut de possessionibus, qua conduxistis, decimas non soluatis uniuersitati vestrae praecipiendo mandamus, quatenus de fructibus do praediis quae conduxistis in paro elis suiS, de quibus consueuerunt decimas percipere, plenarie soluatis eisdem, vel cuna ipsis tam pacifice et amicabiliter componatis, quod nulla inter vos debeat scandali malitia suscitari, noc vos viduamini ultra quam vobis indultum est, manu eXtendere. LIB. III. TIT. XLIX: De immunitate ecclesiarum, coemiterii, et rerum ad eas pertinentium. CAP. VI Oleus criminis, ad ecclesiam fustens, non est violenter ab ea extrahendus, nec debes amplius si remitu criminis commissi damnari ad mortem, vel ad aliam poenam corporalem est tamen uliter kyitime puniendus. Fusiit in duobus casibus hic ea pressis Seruus. Gqiens ad ecclesiam timore domini ui est domino, de eius impunitate
A.D. I 200. Innocentus Papa iii illustri Regi Scoti . . . iter alia quae nobis rogalis prouidentia suis littoris intimauit, quid do illis fieri debeat qui, maleficia pertractantes, confugiunt ad ecclesias, pro reuerentia sacri loci debitas poenas valeant euitare, sollicit requisiuit Nos igitur, tuis quaestionibus respondentes iuxta sacrorum statuta Canonum, et tradition os legum ciuilium, ita duximus in huiusmodi distinguundum, quod fugiens ad ecclesiam, aut liber, aut seruus existit. Si liber, quantum-
279쪽
APP. H. ECCLESIAE SCOTICANAE. esset
cunque grauia maleficia perpetrauerit, non est violenter ab ecclesia cxtrahendus; nec inde damnari debet ad mortem vel ad poenam : ed rectoros occlesiarum sibi obtinere dubent et membra, et vitam. Super hoc tamen quod inique sucit, os alias legitimo puniendus et hoc verum est, nisi publicus latro fuerit, vel nocturnus depopulator agrorum, qui, dum itinera frequentat, vel publicas stratas obsidet aggresmonis insidiis, ab occlesia extrahi potest, impunitate non praestita, secundum canonicas sancti Onus. Si vero seruus fuserit, qui confugerit ad ecclesiamri postquam de impunitate sua dominus eius clericis iuramentum praestiterit, ad seruitium domini sui redire compellitur etiam inuitus : alioquin a domino poterit Occupari. Tu ergo, fili carissime, cum in regno tuo aliquid horum contigerit, iuxta praemissam distinctionem sic procedere studeas, quod occlesiarum honoret immunitas seruetur illaesa, et malignandi facultas prauae voluntatis
hominibus auferatur. LIB. IV. 1 T. XX De donationibus inter virt/m et morem, et de dote post divortium restituenda. ΑΡ. v I Vsufructuarius, donans Sine consen8udomini rem ipsam viori propter nupti , non transfert in eam plus iuris,
quam ipse habebat idem de eo, q/ι sub conditione adimente habet rem in hereditatem, vel in studum. 4.D. 1203. I Innocentius lapa a II. Archidiacon, Sancti Andreae in Scotia . . . Nuper a nobis tua discretio requisiuit, si aliqua torra data fuerit alicui, non in hereditatem vel seudum, sed tantum sibi quoad vixerit possidenda, et ipso postmodum tertiam partem XOri suae in dotem conces erit, virum, eo defuncto, praefatam dotem uxor, dum vixerit, habero debeat et tenere, cum ecclesia dotes protegere teneatur viduarum. P01-tulasti praetoro nostris litteris doceri, si qua terra data fuerat alicui theredi quem de uxor legitima procrearet, in hereditatem et Dudum, et ipse, Uxori suae quadam parte ipsius in dotem conces a ducesserit postmodum sine prole an mulier dotem eandem de iure pos et habere, utrum otiam occlesia pro ipsa stare debeat in Oe casu, an, vir defuncto, terra
280쪽
illa sine opero in bona rodire debeat concedentis. Nos autem consultationi tuae taliter respondemus, quod, cum regulariter nullus in alium plus iuris transferre possit quam cum constet habere, vir, cui terra praedicto modo conceditur, non potest uxori relinquere, quod ei non licuit, nisi quoad vixerit, possidere. Nec licet uxori suae partem illius terrae in donationem propter nuptias ex viri concessione tener : nisi forte donationi illius illo ad quem spectat dominium illius terrae, voluerit consentire. Quod autem de prima consultatione dicimus, hoc respondemus etiam de secunda. Nam licet ecclesia in caussis viduarum so fauorabilem deboato xhibor contra iustitiam tamen non est eis fauor ecclesiasticus concedendus. Illud vero te nolumus ignorare, quod uxor dare dicitur viro dotem, vir autem Uxori donationem facere propter nuptias, secundum
legitimas sanctiones. i v. Capitula apollo Regis Scocio tam do Litoris in Curiis placitandis quam do Breuibus o Regem do Cancellaria mittendis res ecclesiasticas tangentibus .
CAPITULUM Lxiii , itera inhibicionis Domini Regis pro homine vexato ad curiam Christianitatis Rex Episcopo de vel Archidiacono . Decano uel eorum ossiciali Salutem Monstrauit nobis . A, grauiter conquerendo . quod ipsum iniusto trahit in placitum coram uobis in curia Christianitatis super laico tonomento do. quod tenui de nJobis in capite uel per cartam , cuiu1iquidem cause cognicio ad forum nostrum Regium de jure debeat pertinere . Quare uobis mandamus et firmiter prohibemus quod si ita fit sicut dictus nobis monstrauit in dicta causa non procedatis in preiudicium nostro Regie dignitatis . Desicut curia nostra eidem . r. non defuit de justicia dia quod pro vestro defectu et nostre prohibicionis contemptu non oporteat dictum . A