장음표시 사용
401쪽
to t ergo licEt ad hoe, ut intelligatur ab illo, non indigeat verbo pro ducto, de ita verbum diuinum non ex indigentia intellectionis Dei,sed ex faecunditate ipsem procedat ab illa, nihilominus ad hoc, ut intelligatur ab intellectu beato indigebit verbo producto, de cuius ratione siti esse actu intellectum per talem vii sionem 3 Se reddere diuinam ess - tiam actu intellectam ab illa .rs. Respondeo quod esse intelle. ctum duo dicit , alterum quδd -- . lectum sit applicatum ad intelligere - Per modum termini palterum quod sit formatum ultima actualitate, ita
quod ipso intelligi constituatur in actu ultimo intelligibilitatis. Pri-
mum reqiii ritur in visione beata sed non reciuirit verbum a se formatum, sed sumest applicatio , Se unio ad obiectum seu verbum iam sermatu;
sicut intellectus postquam formauit
verbum, cum in ipso contemplatur obiectum, non format nouu verbu,
- sed unitiar,& applicatur formato: sic Deus est de se non soluinteligibilis, sed actu intellectus, respectu omnis
intellectus eui presens, unitus es se intime potest Vnde posita unione eius in intellectu, potest per ipsuintelligere Beati respiei; sient si coceptum unius poneret Deus in mente alterius , ad illum terminaretur intellectio.
ε . Sed quaeres: A n haee applicatio, & unitio sit aliquid de nouo, productum a predicta intellect one . Affirmant aliqui Thomistae , Se sei saluant quod etiam praedicta intellectio habeat terminum intra se
productum, quamuis non producat - verbum. Quorum ratio est: qui
praedicta intellectio, & si non fommet verbum , reddendo rem intest
lectam in esse obiecti, reddit tamen obiectum intellectum applicatum ad istud subiectum : ergo ipsam essentiam unit in ratione verbi,& speciei expressae ipsi intellectui, & sie aliquid de nouo producit, videlicet
si . Alis vero Thomistae hoe negant, Re melius. Et ratio est, 'uia ille modus vel est distinctus ab ipso intelligere, vel non λ Si non , erso
non assignatur terminus talis acti
nis. Si est distinctus, vel productus per intelligere quatenus dictio, vel
quatenus contemplatio, & pura intellecti O . Si quatenus dictio, erit Verbum, quia est aliquid dictum, seu loeutum, quod verbum est. Si
ut contemplatio, supponit verbum unitum, sicut nos contemplamur
obieetum in verbo iam producto, de unito nobis,& tamen per illam comtemplationem non producimus unionem verbi iam existentis in nobis , sed in verbo unito contempla mur . Et sicut si Deus meo intellectui uniret conceptum, qui productus suit a Petro,possem elicere ope rationem terminatam ad illium; ita
Deus se ipse unit suam essentiam in ratione speciei impressae,& exprese,
intelleetus vero elicit actum contemplando tale obiectum.
62. Tertia conclusio Invisione beata ne te de potentia Dei ablolu ta est possibilis productio verbi Pr batur , quia verbum est expressa similitudo, Ad repraesentatio Obiecti, sed est ipsummet obiectum inteIliis sibiliter sumptum et ergo in ordine intelligibili adaequat,& exprimit i tam persectionem obiecti atqui nubia creatura est tantae tersectionis, de immaterialitatis, ut in ordine Intel
ligibili adaequarepossit, εe exprim
402쪽
re totam persectionem Dei, & esse ipsemet Deus intelligibiliter, cum omnis creatura in q; ocunque ordine infinitὸ distat a Deo: ieigo impos Iibilis est productio iliuiu iudiverbi in visione beata v Confirma. tur, quia in specie repraesentatio sor- maliter sumpta continet intelligibi-ilitqr, & intentionaliter ipsum obiectum immediatum, euius est species: erso in ordine intelligibili debet esse ita immaterialis, ac est ipsum obiectum ἱ quia intelligibilitas in im-
materiali latendatur:sed nulla creatura est ita immaterialis, ac est Deus , alias esset actus purus ' ergo nul
la creatura potest intelligibiliter, &intentionaliter esse expressa similitudo Dei. De hac re diisius agemus in tractatu de visione Dei, ibiq; satisfaciemus aduersariorum inllatiis. 63. ob. I ex D. Th. I.Pq. 27.art.
I. rbi inquiti Ruicumque ἰntesistis,
ex hoe qtiod intelligis,proeedis aliquid intra 'sem : ergo per D. Thomam in omni intelleαione creata , nulla excepta, producitur verbum ; aliis D Tn. non esseaciter probaret, dari in Deo processionem Uerbi, si in
nobis in omni intellectione non d*tur productio verbi 6 . Respondetqr negando conse- qu entia m ; nam hon est necessἡ, quod illa vel ba, ctoicumque intel git, distribuant pro omnibus indiuiduis, sed pro omnibus generibus intelligentium . Quasi sensus sit , in omni natura intellige te ex eo, quod natura intellectiva est hebet, quod procedat aliquid intra ipsa, Si no solum extra, siue hoc contingat in omni indiuiduo, siue non . intentum enim S. h. in illo articulo erat probare contra Sabellianos,& Arrianos,
ad intra, R hoc probat, quia in om ni intelligente datur processio ad inistra Per actionem immanentem.
Ad hoc aute impertinens est, quod in omni intellectione indiuiduali procedat verbum , sussicit autem, &conducit qubd in omni natura in tet ligente detur processio ad intra, i sic enim oprimὸ infert, quod etiam in Deo, qui intelligens est, datur aliqua processio ad intra. Non ta men probat, quod in omni indiuidua intellectione datur processio ad intra, hoc enim esset nimis probare, eum in L eo Filius ,& Spiritus Sanctus intestigant, & tamen non Pr
6s. Ob a. Deus non potest supplere intellectionem se ipso , quia
est vitalis operatio e ergo nectu ἡ raotionem vero i, quia ess vitalis terminus representans . Patet cons uuentia, quia non minus repugnat luppleri terminum vitalem, quam operationem vitalem , non minus
enim repugnat quδd sit filius alicuius,qui aD eo non est genitus,quam quod sit generatio alicuius, quae ab eo non processit. 66. Respond. , quod eum Deus unitur in ratione verbi, non supplet,quod hoc verbum dicatur princedens a nostro intellectu hare enim denominatio suppleri non potest , itavi dicatur aliquis terminus vitaliter procedens , vel genitus, si vitaliter non procedit, sed soldm vnitus . inod autem supplet Deus est,
quod hoc verbiim dicatur reprae senistare obiectum per modum termini repraesentativi, non per modu termini procedentis, Se producti a nostro intellcctu . Esse autem terminum repraesentati utim intelligibili-liter, per se habet druina essentia. ,
403쪽
Be sie unita intellectui nostro , sumplet munus vel bi secundum hane
67. Ententia communis est nega- tiuae ontra Scotum. Ratio autem est: quia illa potentia est simolieitὸr persectior, At nobilior, quae bet oniectum tormale nobilius, siquidem pen s illud, tanquam M. nes proprium speei Matimim, artemdenda est pei fictio essentialis potetiae r atqui intellectus habet obiectu formale nobilius, quam voluntas tergo intellectus est persectior volutate. Probatur minor . Illud obi
ctum est nobilius , de pers ctius, quod est simplicius 8d abstractius amateria: atqui obiectum intellectus est simplieius & abstraetius obieeto voluntatis ; siquidem obieetum intelleetus est ens abstrahens a conditioitibus indiuiduantibus; obiectum vero voluntatis est bonum singularitate concretum : ergo obieet um inistellectus est nobilius , & perfectius esecto voluntatis; ae proindὸ istperseetior potentia intellectus , qua
68. C b. r. illa potentia test sm-m iter nobilior, cuius praecipuus actus est perfectior praecipuo ariualterius:sed praecipuus aerus volui tis est perintior praecipuo actu i inuec stelo voluntas est poten-
tia perseetior intelleetu Probatur minor . Amor Dei est persectioi cognitione Dei: ergo praecipuus actus voluntatis est persectior praecipuo
actu intellectus. Probatur antecedens ; illud est melius, euius oppositum est peius : sed oppositum amoris Dei est' eius 'posito cognitio nis illius, Mius enim est orcsire Deum, quam non videret ergo amor i Dei&c. Restiori l. negando minorem.
Ad probationem distinguo aliteceis dens, Amor Dei est perseetior e pnitione Dei elata , & intestiua il- ius, ut in se est,neso robscura,&'pet esseetus, qualem nos habemus, concedo. H adprobaraohem eius dem anteeedεtis Mintuo maiorem: oppositum amoris Dei, nemνεω dium est peius opposito cunitionis elatae illius, in esse morali, concedor in este physeo, nego. Vndἡ nihil contra nos, qui solum intendimus , intellectum esse potentiam physic. nobiliorem voluntate. 72. ob. 2. Per voluntatem em ei mur sormaliter liberi, 3e domini
nostrarum actionum, non autemper intellectum . Rursus voluntas
ratione suae libertatis est quasi domuna reliquarum potentiarum, quae quoad exertitium suadiam operatio num subduntur nostrae libertati, Sehabet te ut mouens respectu earam,
non autem intellectus. At hare omnia maxisnam quandam excellentia in vo'untate dicunt: ergo voluntas
est perlaetior intellectu , cui talis perrectio deest Ti. Resiondetur, quod lic/t v luntas sit formalit Er libera, nihilominus totum hoc plouenit ab intel lectu, tanquam a radicer & ita ex hac parte voluntas non erit petis
404쪽
ais libera nam etiam naturale potest esse persectius libero : Un. de charitas, quae erat in via, & libe-Le una cum voluntate operabatur, manet in patria, ubi necessario prorumpit in suum actum & tamen in patria est multo persectior , in via. Ad illud autem , quod additur de voluntate mouente quoadcxercitium omnes potentias ad ope-
dens est secundum lumen naturae, quod saepe voluntas hominis deuiael diuina lege,& paeccat: ergo si prae dicta voluntas necessario operatur, necessitabitur ab ipsa natura, & c5- sequenter ab authore naturg ad pec candum e quod absurdissimum est . 73. Vltimo probatur ratione a priori ; notando prius, qu cum voluntas sit potentia caeca, debet Ie-
applicando , intellectus vero dirigendo . Rursus plures sunt actus imtellectus, qui non sunt ex motione voluntatis, nimirum necessarij, inter quos potiissimus est clara Dei vi. so : nullus autem est actus voluntatis , qui non sit ex motione de directione intellectus. Vtrum voluntar μ potentia fomm aliter libera .
Onclusio cst astirmativa,de sinita in Concilio Trident. sest 6.ς. S. 6 Probatur primo ex saetis isteris, nam Eccles Io. dici.
nim in nobis metipsis depraehendimus , quod cum volumus, operamur , S: similiter si velimus ab ope. ratione eessare, possumus. Tertio diuula homo natura sua cst capax c silii, admonitionis, &praecepti: si autem voluntas hominis no .esset quo sequitur, voluntatem velle luis obiectum eo modo, quo ipsi ab intelluctu est propositu: itave si ab m-tellectu no est propositu sub indist rentia, necessitatur ad illud rsi verbest ei propositum eum indifferentia libere vult illud . Et ideo dicunt Philosophi omnes,deTheologi, quod radix libertatis est in intellectu, qu uis libertas ipsa formaliter sit in voluntate . Intellectus autem cum c
gnoscat rationem boni & mali, per eas iudicat qualiter unumquodque obiectum prosequendum, vel fugie- dum sita voluntate. 74 Hoc posito probatur conclusio efficaciter ; nam voluntas sequi debet modum iudicii intellectust sed modus iudici, intellectus circa bona particularia est cum in diuere. tia ad utrumlibet,iudicando de unq- quoque posset appeti, & non appetit posse ita appeti secundum vn ' rationem , ut sin uil iudicet p'us secundum aliam respuit ergo i a voluntas taliter tendit in praedicta . na iudicata, ut possit non tendere,& . tendere ad oppositum;: Uiod est te-i
libera, omnia ista forent inutilia , dere sirin indistarentia , di libertate . .
405쪽
- ' ue. Dicest si voluntas omnino debet sequi ductum intellectus, exi sente huius iudici ode conuenientia talis obiecti, manebit necessitatae ad prosequendum illud , nec por erit sequi oppositum. e nim ultimum intellectus iena per est
determinatum ad unum e nam deq
dumtaxat esse appetendum, vel si .giendum t ergo voluntas manet Il.
sata, de determinata ad illud seque elum;ae proinde sine libertate,si omnlino ductii intellectus smui debet . - τε Ad hanc linstantiam. Aliquire ondent , posito quocumque i dicio intellectus, liberum este v luntati sequi contrarium etiam in sensit eomposito: nec voluntatem esse liberam dicunt, si ad predictum iudicium adstringeretur. 1 Uerum haec doctrina filis est; quoniam cuobiectum voluntatis sit bonum cognitum ab intellectu, sicut repugnat , eam extra suum obiectum Terri, ita repugnat velle nisi quod intellectus proponit , & secundum
eam tantaim rationem , secundum quam proponitur : ergo si intel lectus absolua iudicat , esse conueniens hic, de mine ellccre operationem, quam oppositum, iIoii po ten voluntas in sensu composito cabnon elicere, aut dissentire. Piob. consequetia, na vi voluntas. disten tiat volendo opositum , ' nonavissendo quod ita iudicatum est , io..
portet adesse aliud iudicium dictans absolutὸ esse eoo niens hic & nunc omnibus inspectu dimntire, vel noeo edtire potius quam imini illo atqiii hac duo iudieia possibilia: ergo repugnat, ut stante aliquo est illis in nivi in voluntate- asicaasus
aut non detur ille , quem tale tu di. cium expos t. 7. Unde ad ebiectioiaem respo-
detur, quod licEt petito iudieio de
termittat intellectus, voluntas imisi Ilibilisei illud sequatur, ita ut in sensu somposio non possit dissentia res nihilominus manet absolute libera : quia potest dissentire , & n
sequi illud in sensu diuiso: quod sat
est ad perfectam libertatem, ut d emi c*mmuniter IIvimistae agentes , e praedeterminatione. pnysi ea, quam sicci voluntas non possituo' sequi in sensu compintp,su idem talis p raemotio infert insita libiliter aetum decreta Dei praedis finitum, nihilominus manet ab tu. ω libera, quia in sensu diuisa poctest non sequi illam. Se elicere utiloppositum.. 78. Pro intelligentia huius Aluctionis noto primo , quod ut voluntas libere operetur, aliquid requiritur ex parte potentiae,seu actus prismi, & aliquid ex parte actualis exerciti libertatis . Ex parte potentiae sufficit, & requietitur ut simul sit in ea facultas posse ad utrumlibet ex tremum oppositionis: ita ut sit ut veri ficetur, qudd potest amare, de potest non amare , seu quod potest 'amare , i potest odio habere. Eici parte veroiactualis exercitii requiritur , quod actu se applicet ad unum,
si di tis. ifxtremis, & non afaliud : quippe actitatis applicatio ac
utrumque sinnui esset repugnat
406쪽
tione cuius verisketur, etiam quan- care ex una parte utrumq; extremsido actu ad unum tendit, posse tendere ad oppositum . 79. Noto secundo , voluntatem
quoties liberὸ agit, duplex saltem
iudicium ab intellecti I requirereta,ella eligibile, ex alia hoc dumtaxat esse eligendum . Atque aMostant simul determinatio, &applitio posterioris iudicii ad unum exintremum, & indifferens propositio siue formaliter, siue solum virtua- prioris respectu utriusque: eo praeis liter distinguantur alterum proponens in/ifferenter extrema, inter quae exercenda est Iibertas , & in unoquoque susticientem bonitatem ratione cuius possit appeti , simul sertim , quia praedicta iudicia habet distincta obiecta , nam primum iu dicat indiderentiam ex parte Potentiae, & actus primit posterius verbdeterminationem ex parte actus secum aliquo bonitatis defectu, ratim cundi : quae sicut non replignant sisne euius valeat respui. Alierum di. mul esse in voluntate, ita nquirem-ctans determinatδ, & esticaciter, egpars hic ,& nunc sit eligenda. Ex quibus primum constituit voluntatem solum in actu primo liberam,&potentem ad utrumlibeti secundum verb eonstituit eam sub actuali exeris citio libertatis applicatam ad parte, quae eligitur. Nam sicut voluntas Vt libera in actu primo solum habet, gnant simul cognosci, vi iudicati ab intellectu . 8 i. Hinc liquet veritas nostrae solutionis . Nam ex qua parte ultima iudieium intellecti is practice & emis
ea citer dictat electionem unius ta tom extremi, & constituit voluntatem sub libertatis exercitio , tra
hit in fallibiliter secu ipsam eIectio. qudd possit tendere ad utrumlibet , ne: de ideo non est possibile,in sen tu
non tamen pro illo signo transit ad coposito cu illo,volutate no eligere aliquod actu appetendum e ita iudi- tale extremit alit eligere oppositu tactum pro tali signo necessarium se in qua vero praedictu iudiciu non op-liam debet proponere utrumque ut possibile appeti, Si non appeti;non vero ostendere quod sit hie, & nune determinate eligendum . . 8o. Caeterum quia exercitium libertatis est actualis electio unius dumtaxat , retento eodem ρκse . de Beultate ad aliud , iudicium ad hoe
ponitur primo, relinquit cum ea adem indifferentia , fle uniuersat itate totam eius propositionem circa virumque extremum, atque adeo in.
tegram , S illaesam facultatem, quae ex vi talis iudicii erat in voluntat per modum actus primi ad eligenda utrumlibet: quod est ipsam volun- requisitum debet determinatὰ dicta- tatem posse absolutri & in sensu dire illud unum esse eligendum, & uiso non elsere quod eligit, cecim notare permanentem proposi-rionem primi iudicii de utriusque cligibilitate. Et sicut in voluntate non habent repugnantiam, sed conis nexionε, quod potens Eligere virsiis libet, eligat determinatε unumr ita in intellectu nullam habent oppo.
Qionem , sed convexionem, iudia ligere oppositum I. III.
407쪽
tatem inest indifferentia a ctiva quoad exercitium,ut diem sequenti, se ipsa libertax actu, αλrmaliter , splendet in huiusmodi inplicatione: atque adeo erunis, Seformaliter e6uenire debet illidumtaxat heultati, euius est per se pruino actiuὸ se, δ' caeteras ad exemi Wtium applicare . Ad investigandam ergo quaepotentia primo, de per sest formaliter libera , ex qua proinde libertas ad exteras derivetur,quirendum est, cui primo, di periet conueniat actiuὸ mouere, Se applicare ad exercitium actus.
83. Noto secundo, quod eum omne agens , Si mouens actiuὰ minueat propter aliquem finem,ac Pro 'inde motum, & attractum ab ipsis sne, id oportet esse primum m uens, & applicans aetturi quod pruus a fine mouetur, seu in quod finis suam motionem finalem primo di xercet Constat veri, finem per se prim 3 movere voluntatem , cuius est obiectum illa igitur debet esse primum mouens active, & primum applicans tant se, quam caeteras po.
tentias ad exercitium actus. ε .
8 . Ex his formatur efficax ratio ro conclusione in hunc modum ita potetia habet per se esie formaliter libera, eui per se conuenit m
uere quoad exercitium i sed mouere quoad exercitium tantum per se co/uenit voluntati: ergo sola voluntas
habet per se esset sermaliter libera. Maior habe te, et primo notabili i
go prius intellectus mouet voluntartena quoad exercitium, quam abitati immatur . Nec resert si dicas, ef-ncaeum illius iudicii non esse ea iis is ini ctu . sed cx voluntate meis dia Mia volitione, quae praedictum iudicium antecia it . Nam contra hoc est, suta si ad omnes actus voluntatis snpp'itieur praedita italatum, saltem emcacia primi tu diuitem ex ipso intellectu: siquidenuit Um supponit actu voluntatis, iquo eam recipiat.
86. Responderit Aliqui Thomiastae ad hanc obiectionem substinendo solutionem traditam ; & ad impu3nationem dicunt, efficaciam pii. mi iudicii neque esse ex vesuntate creata, neque ex intellcctu secunduse, sed ex voluntate authoris nat rat, cui .eei li titulo incumbit mo-uoetam voluntatem, quam intelle-etum ad exercitium primi actus, ut inde voluntas possit se, & intellectu ad es eros applicare., 87. Licet haec solutio sit proba
bilis, mesius tamen respondent alii concedentes , quod supposita pro resitione obiecti, determinatio pia mi iudicu proueniat ab immoti tellectu. . quod quidem iudicium noenicienter, sed obiecti vh tan 'mouet voluntatem ι ideoque Pri naumOileus ad exercitium actus non e intellectus, sed voluptas et libertas etenim formalis pertinet adi genui causae essicientis, non autein ad gQ, nus causae sermalis . Et exugumcto allato selum sequitur . iii tellecis esse primum liberum radicaliter,
se , M aantece linter ad quemcumstque aetum volitinatis se cistermitasH iudicandum liacauri
408쪽
sequendiim , & non ex sei,so fligeret istud iudicium pia . Aior ergo erit formaliter liber. 1
Remonii. negando antecedens;nam
per hoe , quod inbellectus determi natὲ iudicat hoc hὶe Rr nunc esse se-ohendum j Se non oppositum, non
Eligit unum fae alio , sed quia siue
veri, siue fals8 recognoscit in uno extremo obiecti esse maiore rationem bonitatis , per quam debet se. qui, quam in altero extremo .
Sp. Ndifferentia alia in quoad ML escationem, alia quoad starer e litum seu alijs terminis, alia eoniat a litaris , alia contradictionis . In disserentia contra rictatis, & quoad specificationem e It,quae respicit teraminos contrarios, ut amorem, Nodium : bonum , & males m . Indis. rentia vero eontradictionis est, quae respicit terminos contradictoriὸ opis positos , sicut amare, & non amaret obedire , 8e non obedire. Haec au.
tem indifferentia semper clauditur in priori: si quidem ubi est indifferε-tia ad bonum ,& malum, a sortiori est ad non bonum: D ubi est ad amo. rem, de odium, a sortiori est ad non
amorem . y Hispositis , quaerimus in praesenti, quaenam ex his indifferenti js fit totastitutiva libertatis. e o Conclusio . Indifferentia per se, de essentialiter esistitutiva liberataeis, est indiflarentia tantodHἰo. nis , vel quoad exercitium et qus ver4eommuniter dicitur contrarietatis , seu quo ἀθec rationem , per accudens ad libertatem se habet, di inquantum includit indiffer entia cum
tradictionis. Probatur, illa indifferentia constituit tarmaliter liberto
tem , ratione cuius voluntas est domina sui actus e sed hoc habet per se a sola indifferentia contradicti
nisi ergo haec dumtaxat libertatemper se constituit. Maior constat; siquidem voluntatem esse liberam, nihil aliud est, quam habere dominia
suae operationis . Minor ivero pro batur, quoniam voluntas tunc est
persectὸ domina sui actus, quanda potest illum facere, & non faceret quippe eo ipi potest de tali actu pro suo libito disponere . y Consi
matur . Indiiserentia contrarietatis ideo praecise consert ad libertatem , quia includit indifferentiam contra. uictionis: nam cum eontraria simulcsse non possitnt, mi potest facere utrumlibet, a forIiori poterit v numquodq; facere, & non saceret
unde etiam si poneremus Voluntatem elicientem unum actum , V. g. amorem Ρetri, poste elicere odium contrarium, si tamen non poset nociamare, vel non elicere ovium,nuialum ex eis libere eliceret: ergo indifferentia, & facultas contrarieta tis, scilicet ad amorem, vel odium , eatenus dumtaxat ad libertatem cariseri, quatenus includit indifferentiam ad amorem, εe non aminem ,
ad odium , di non esis illius, quae est indisserentia contradictionis.' atque adeo haec sola erit per se constituti in
9 l. Dices: non potest intelligi indisserentia constitutiva libertatis , nisi per ordinem ad duo exercitialiabera, quibus voluntas possit attingere terminos ipsux indifferentiae: sed haec duo exercitia necessarid requirunt duos actus positivos: ergo
indifferentia per si libertati. ς stu
409쪽
eiitiua , debet esse in ordii te ad eoru telligitur seipsa liberE a voluntatL. traria , Se non ad eon radictoli egredi proprio, &ammediato egrenopposita . Maior e stat' di quo su indirecto negativo, distincto ab Diam praedicta indifferentia non ut egressu positivo actus, qui estgausa cumque est ad terminos oppositos , omittendi r λ' illoqtie , ω noti 39ed ad attingendum libere vliumli- hoe dent,nun nr immediat tiniabet: quod fieri debet distinctis idi mal iter. Vnde fit ex pinetiabertatis exeicitiis. Minor vetd pro. lius ext remi indiflerentiae coniradiabatur 3 nam in quolibet exercitiolis Olonia, quod est cessitio ab actu , bero debet importari aliquisse, sem et importari duplex exereitiua qui sit ratio talis exercitis: secluso e. aliud praesuppositi iiε, quo egredituenim omni actu non possiimus in leb actus , qui eri causa cessati nix: &ligere voluntatem liber8 se eYerce. aliuduert liter, quo egreditu, rare: ergo distincta exercitia in oldine cessatioh et quia hoc posterrus non ad terminos oppositos importare actum, sed sciam 'carentiam libenundebent oppositos actus positivos, includit', absolutἡveririnem, prae ac proinde contrarios dicta indisserenus formaliter vers vet. Ab hac instantia fatilὸ se exis ri inter extrema , di exercitia mira
pediunt, qui dicunt, vesuhtatem dictoriὸ opposita, sciliere inter actu
posse libertatem exereeresne actu &cessationem etinter exercitium po-posiriu' per putam omissis, ni stiuum illius, di exercitium nis rurn quia Ego sententiam istam i m. tiuum istiust quamuis hoc negati probabilem existimo, di 9 6 huius uum aliquid potiti in suppim Adubii contrarium; ex tofesso de q3. . Respondetur secundo , quddDndo, ideo aliter fest, eo distin- libelitas contradictionis, libertas
guendo minorem, in contrarietatis , non sic denomina req Dunt usior actus mdiu stor tur ab exercitis liberis formatissim. contra νιos: causaliter,& praesupposi- vi exertitia sunt,sed ab obiectis,quetiuὸ ,eoneedo di immediatὸ, at ser- proponuntue ut libere attingibilia maliter, neso . Et simili modo po. meais tὼibus exerciti' Vnde qu test distingui prima pars consevem ties ea, quaei se habent ut obiem, tis, & negari abnIuto posterior . opponuntur contradictoriE , scut
Oniam denominatio contretidi.. smara nan amara , quidquid siectionis,aut contrarietatis,non ab eo de exercit ij voeamur indiam entia, quod eius extrema erasipponui, sed est libera roni Mictionin: quae vero ab eo quod sui hi seipsis ini mediate, opponimtur contrariε sui amare,& Brmaliter,desumi debet. Proculus iocia haMae, dicimtureontraristinis.
intelligentia nota, qadhic e omis. Cuius ratio reddi potest: tum quia so. seu cessario ab aliquo actu iton per 'conuenidpoten , Riacti uuapystit esse libera, nisi prasis posito, sequi cotiditionem obiectorum , ac alio actu, quι sit caula omittendis proinde iuxta conditiones eorum non tamen se lux actus est formali- denominari , Tum etiam quia cum ter exercitium Iibertatis, neq;omis. tota ratio indifferentiae liberat sit in ' so est libera pta eisὰ pee illius exer- dithrens propositio obiectorum ,
' sitium: sed hoc praesupposito , oportuit, iuxta horum contradit
410쪽
clion m , vel contrarietatem , illa eodem modo denominaretur. Quae do Arii constretinui euidenti ex
plo ab cininibus Theologis receno, In Deo enim respectit inhonesti creati taliam coneeditur si ros, demdiu erentia contradictionis et M tamen haec indifferentia respicit virMque extat miltra ut attingibile medioeκ rotta politiuo: positive enim duuina via tantas attingit omnia extrema suae libertatis ,& ad omnia est deDcto positive terminata,volendo esse quod vula ; & volendo non esse quodlnon vult Et sic ad argu-racmum admista requiri per se ex
Parte utriusque extremi libertatis exercitium positiuum , negando tamen est , requiriri per se indifferem
st . Egant aliqui libertatem in actibus liberis esse quid intrinsecum , dicuntque solum esse denominationein extrinsecam pro-Menientem a libertate intrinsece exirnente in voluntate. Ita SuareZ sVazquea , Molina , 5 alij plures ex. traiicholam S. Thomae . Quorum praecipua argumenta sunt . Frim. .
quia eo ipso qu bd intelligimus actu
Procedere a potentia libera, hoc est, iliabente facultatem ad operandum , & non operandum , intelligimus seri libere: &in hoc nihil intrinsecum importatur, sed Blae dinominatio abi ipsa potentia libera em' in bac denominatione, Be non in ali- o intrinseco libertas atriis consi uit . 1 Seeun , quia actus potin
transire de necessario in liberum sola variatione iudicij intellectus, quaenilia ponit in acta voluntatis et e erum ipsis, quod intelligimus iudicium prias determinatum, fieri indifferens. , intelligimus voluntatem mitis oeerantem eum trecessitate , operari uberὸ et ergo actum esse necessarium , vel liberum non est quid intrinsecum in ipso. 1 Et 'Graia , quia actus non est rapax recieiendi in se libertatem: de ratione enim libertatis est indifferetia ad virulibet; actus autem cum sit determinatu ad unam partem , est incapax huius indifferentiae: ergo solum dicitur i. ber denominatione extrinsecopo. tentia libera. 93. Haec tamen sententia saliaestu quia actus denominatur liber liberta. te actuali, voluntas vero est libera liberiqte liabituali ι ergo actus non potest denominari liber a libertate existente in voluntate. 6. Dico igitur, libertatem in actibus a voluntate elicitis esse reis spectum quendam intrinsece illos assicientem,& constituentem liberos . Ita tenent Thomistae, quorum plures citat Collegium Salmaticenset om . tract Io. disp. z. dub. Probatur quia actus liber elicitus dicit intrinlecum respectum ad voluntatem,ex qua procedit secundit in quod ust principium liberum e sed per huiusmodi respectum constitubtur tussicienter in esse liberit ergo libertas in actibus elicitis est respectus intrinsecus ad principium libe. rum . Minor videtur perspicua, quia re in iis ad principium liberu specificatur ab ipso ut libero ; sicut reo si inus ad prineipi necessariu spoeiseatur a Geode ut necestario redigo per huiusmodi respcctum actus Hissicien