De varia aptitudine corporis juxta morborum differentias dissertatio quam lauream medicam assequendam in antiquissima ac celeberrima Universitate Patavina proponit Aloysius Gambarini Atestinus

1쪽

IUM MORBOBUM DIFFERENTIAS

UNIVERSITATE PATAVisA

DISSERTATI

A TESTE

3쪽

aegros constituit. Primaria diagnoseos sontes sunt: his oria sytnptomata seu iunctioni ui alterationes, remediis xxiv esse citis, atquo anatomi pathologiea. Inter vero haec elementa circa symptotnala tantummodo se

monem meum dirigam4 tpote illa, quae Hr ipsorum sormam, per gradum, Per peculiarem dilinem, quo

sibi inuicem succedunt, per Iaram eorumdemque connexiouem, plena pen dixerim lueem asseruiit, ilia gnosim statuendaui. Sympto mala autem seu inicii ,- num alterationes sequentibus iust sissimis rei uti possunt manifestari, scilicet: I. Adspee Lia aegrotantis,

II. ptitudina IliuΑ, III. Lingua, IV Universali comporis superfiete. V. Systemate onerali, VI. uncti mnibus exobri medulla spinalis, nervorumque, VIὲ Bespiratione VIII. Ciuculatione, X. Ttihi alimenta. ris, orga Orumque systomatis riviseri suactioni litis X. Exploratione abdominis, ut es Lini recti, e vagin iu Tu demum aliis partibus Omnia huiuscemodi argumenta si oparatim et di Lias per tractare vellem , non solum laetores taedio assieerem; verum eliam vires mihi et tempus desee-

4쪽

rεnt ad la evolvei a Quapropter unum tantum mis-do ex illis pertractandum suscipiam, Miliret morbos aut corporis aptitudinem pro varia mox rum urra Uos interim deprecor, Prosessores Melisa in humanissimi, Autli foras quotquot estis spectatissimi, ut quaecumquerpro ingenio meo in praesentiarum dieturus sim heno moto animo accipiatis

Sub nomina aptitudi sciat sensu sumptas ineuigo

qualε me unquo posituram et motum orporis, intum nempe tuo debilitatis με potentine, sium eo tracti nis, sive motum fihraeum mus eularitam Non ulla spe ei ales actiones, omirasque es trahem, genera a m dos aePotantiam

risi tu a stipis et tremuli orpor, motu debilit tem p -epe raseularem tinotant ita primo vero ineunt sta si formas acutas subsium lilio pathie stram a syinplomati eis distinguunt. Actione viribusque adavetis systematis fibros simul eum e Ieribit vibrati suu positura mutationihus, ha-hontur altrii, doloris spasmodi ei, emeiatus interni, a inquietudinis status Nonnullas positiones ab aegris praedit eta eauteque servatae, et frenati motus orporis, essectus ommunes in ud lubio sunt doloris inflammatorii positiones euntra fixa se Pendant ab alienata modo respirationis

pilis gestieulationesque manuum et quidam singo agendi modus totius sere orporis egetum araetherem constituunt non nul Ioriun morborum d qitibus in posterum sermo erit. Sed morbosa aptitudinis ecinditiones eo larius sub oculi cadunt, si eum magis assuetIs et naturalibus positionibus corporis e serantur. Et re quidem vera

5쪽

in normxli ae tranquillo somno, positio ordinaria supra a tus halintur, ad pronam potius quam ad supinam positi

nem eorpus saepe saepius tendens caput at humeri paullisper elevati et una eum thorace anterias levissima εxi coxae et rura aesta sexionem quamdam se ut Positura haec Deile per iees mutatur, prouti unum et . alterum latus vertitur corpus Ini egraviora et magis onspieua febris synoebas acuta symptomata notare soIemus summam debilitatem simu eum remor hus et impotentia posituram era etam fer. v ndi, quam si corpus sustinere studeat, ver ottaliquium sere semper subintrant. In inflammationa acuta B etintra aves vel nulli iramores, non dabilitasinus laris, nequa vertigo, egu deliquium observantur e aeger quovis motu et inesss qaoque uti valetusque ad ulterius morbi stadium . In nonnullis easibus febris synoeliae protractae supina positio longius sar

vatur Iateralis oro magno eum labore mutat ne Et vix sustinetur: tremores etiam non destini, qui manifesti

fiunt per motus minus qui in rapidos sed pateates agis, quam sub forma aeuta genua damum saetii

nuntio elevantur.

mirum s,ne est, haminem morbo lyphos etiam mitioris gradus laborantem eoatemplari exit saepe, et eontinuo extra lectum onai stare uult, dabilissimus

amo et ita tromulus adparet, ut ad huiusmod motum haud eva dijudiearetur igneum calorem desiderat, petit propter nimiam frigoris de ptivitat fim; Hrtigines vero a sorsan deliquium experitur, quando aeger cogatu ab adstantibus brevi etiam temporis a. tervallo Ieetolo manere. In graviori typhoia a se per gradus et in liora ad stipinationem vergit aclio-

6쪽

nesque illius magis tremulae iaml: doetii itus conbinuus in dorso, vires enim latet'lem positionem sust in nere nequeunt, et cruribus immotis ac prorsus disten sis τε sus te et landum tendit maga aegri conatu multosque inter remores bra hia et manus D ven tui constans deniquo est tendinum sussultus. His addi possunt continua linteam num apprehensiones, immota oeulorum acies, palpebrarum superiorum neglecta depracsiri vaniloquium, delirium aliquotias etiam

in somnolentum valeant in huiusce argumenti vexitatem II ppoeratis et Celsi celeberritu dieta ait Cessus: α hi ero febris aliquem oe most, scire licet

non periclitari si in latus aut dexterum aut sinistrum,

ut ipsi Dum It euhat, enuribus aiatam reduetu, qui fere ani quoque jacentis habitus est; si seide conoertitur te Conam gnaris morbi periculam est, ubi supirius ager Iacet, Porrectis manibus et cruribus tibi oratim ad pedes stibinde delabitur, ubi bractis et er m nudat, et inaequaliter Emergit. α Quema liuodum autem haec positura a summa vitium debilithte e ducta est, ita quaecumque orporis permutatio austi ominis habetur denotat enim proximam virium restaurationem Genua nunc aeger elevat, nunc brachia

Oxtra Ieetum proiicit, τε rapit illa imponit. Isti motus tamquam certa signa haberi debent pristitia r cuperauda salutis . Conceditur tandem aegro lateralis

Positio uuaquaque versus vires musculares sensi in

sensimque redeunt et morbus ad selieam ex lum vergit. Tremor in te praeeipua et magis luculentia symptomata febris ontinua notatue sed in quibusdam aliis alluctio ibus oecurrit, eum minori museulorum debilitato iunetis. Talis es in morbo si diei Delin m

7쪽

τι em ms, undo nomen habuit: teemores nune mortali in praeceduut, nune comitantur, nune morbi finem pia nunciant, uuna cum morbo ipso extinguuntur. Notandum si, quod huiuscemodi tro mores in bibonibus inueteratis habeantur tanquam inseparabiles uita eo mites. remores, qui patefiunt in nonnullis corporis actionibus, se ilicet in elevando manus, an scribendo, in

admovendo Mi quid ori, in incessu atque loquela, eo te pro dyspepsia aeut deponunt huic statui euro se sere semper oeiantur, et ad inquietudinem ad de-Ii sitim facilis proci vitas. In morbis organicis atque irritationibus topicis raro

vἡ tardius obgereatitur tremores e vigent tamen et loculente vigent ita phili si pulino num atquε in iis ea si bus, hi uires universales uald opere labefactata sunt. Huius ea modi descripti tremores videntur dependere a fibrarum ius eularium debilitate, et sorsan ab alienata conditione neephal atque systomatis nervorum. Aliam re in oris servi aut notatu dignam habemus, quae ad spasmum propius accedit, et a variis causis origine in ahel, de qua dietur erimus. Et iam aput suas habet speciales is eandi forma iuxta mori, indolem atque textum adsectum et sane in ast tionibus idio pasti eis, uti ad exemplum in imminentis poploxiae statu, vertigine e quaecumque aliae molestae eupitis sensationes in Iinanti corpora experiri possunt oin sympto inaticis e contra, veluti in sebvibus, in dyspe-psi acuta, is ire rationibus intestinorui atque similibus, vertigines sere semper provocantur in Erectam positionem ass umendam Praeterquamquod moilus iaeendi Regio runa lumen asserat tu diagnos alietenda, magni quoque habetur in cura exempli gratia in morbo apo

8쪽

i,ietiuo positura taeens aliti damni erit, quanti emol menti tu syncope. Unicuique nostrum quotidie viderodacu mirabiles tristesque suetus . itos in eoeporis acti oves heiulplegia, paraplegia et a syses speciales gignunt. Hemiplogiaeus posituram aeent m praediligit, ei saeili negotio supra latus praeeipue supra brachium paralytieum cadit. Paraplegiis, si sedeat, eoatinuo ad

delaboα Ium xtra aedem suam Eudit, quod elle adesteienti musculorui robore pendet in paralysi tantεmsperiali manus nec tam libere movetur ne tam firmiter clauditur uel pes, ipsiusque digiti imperfecta

ratione a aes elevantur quando aeger iucedera cupit Nunc vero transeundum est ad argumentum summi momenti pro medico, sellieet ad diversas positionum sorinas, quibu multiplieescitior aesta morbi inanis isti solsnt Ia leuestide continuo eget supra latus alis-etum laeet, Hae si illi eboraeie motus impediuntur, qui non solum morbum augerent, sed novas molesti parere t. neumonicia una positur cunceditur, emaudorsalis, quae contra iteratam adstantium oppositionem eiis resumittie ubi et dyspnaea adest, eaput a que inmeros continuo leva aeger, et saepe saepius positionem eroetam assumi ad respirationis funditionem l Me us exequendam. In quibusdam vero easibus gravioris dyspnaeae sive ortophaea intueri nobis datum est aegrum supra latus morbo detentum decumbentem brachium hi textu uaeris ante thora m positum, illiusque manum extensam contra vectus sortitae rame

tem eo nimirum scopo, ut natura nee sitatibus suis consularet hac enim positura humerus sint fixus, unde musculi pectorales in propria funetiori rent ruin

et ionis agnoscunt 1 dilatandam thoracis ea itate .

9쪽

s In pii lino num ruit, i, varia positura eor potia attamen prelieularis quaedam positio prae liligitur et servatur ab aegeo, dum ex aliis positionibus vel dido res uel iussi vel dyspnaea ac roP ea orιginem trahere possunt genetati in vero supra latus a morbo magis vexatum decumbit aegee, in ipso enim persaepe ab initio morbi dolor pleuritieus experiri solet. Memoratu dignam esse a lxbitror pisci al

llydrolla oraco labor ut ex Sumunt: ibi Ioim us quos laui gradus habet

illa, pio ut lentiusus evolvitiivmorim s. Sul,

ti rati in ea pile mi e perstiti i levi

ter elevatis iacet: leerum sit, saepissime braehiis proptedistensis stat, manibusque

fori te fixis

atque comples Sis, super qualia sedet aliquoties exudeorsum inclinatur, sustii, e tur tamen talis positura perhraelii et manus post doΗinus e emodi sese liabendi modus constans est, aut illico res uiuitur si ob aliquam causa in illius mittario oecurrat : humeri sempε elevati observantur, a Dibus totis in corpus ita Suspen&ionem petie dixerim tenetur. In graviori hus formis variat aphitudo corporis, quemadmodum in totos gradus, atque morbi progressus variare reapse possunt: initio enim capit et humeris valdi pote elevatis aebi Rege , dein positio haec magis Derectam accedit; in ulteriori morbi stadio, et sub grauiori forma haud capax redditur misee 4etu Io morari, dum e coutra penitialis cruribus usi de re cogitur ontexdura vero aeger se le titue dupli et sulcro instructa, contra quae sulcis urinumanus nunc ubitos comprimit, atque si ebriati tu eum-

10쪽

lo ineri in virilia respiratori rum auxili uinci aliquo cies etiam alia sedes Eouiritur, cuius Urso caput suum vel manus et caput si inu eommittit aegrotus et taliae tanta vi premetis ut musculos sterno-masto ideo insuperior ipsorum parte fixos reditati a rerum ircumstantiae sero seu, pee manifestantur in i s qui liydrothorae et morbo organi eo cordis vel pulmo uuin vel Iaaepatis aliorum v cirganoruin abdominalium simul l borant. In quibusdam casibus mitioris hydro Lhora eis Posilit ne quasi horia antalem aeger lenet in hydro-

Lborace vero eo inplitato non te sunt exempla repenti-uae morbis extrale tamini loque inter brachia parentum 8ilentio praeteri r non possum organicos cordis morbos, de quorum existentia s. epe saepius diiudicare no-I, is ope es gum est, primum eat esse et hus in corporis Aercitia per patratis, dein ex peculi, i aegrotantium posituta. Diagnosis istorum inorborum, si ab initio anceps sit, confirmatur semper ab Metibus in musculari eo statu obseexatis, et in iis praesertan, qui eatensam positurae mutationem ac universalam corporis motum inducunt . a see usu scalarum certa Aymlitomataeostanter producuntur, quae is stati quietis prorsu abessent, vel exasperantur qua ante adsvissent. Cum ustiori ori morbi stadio molestia aegrotantis augeatur tum vi tu in numero inquietudo, urietas, et dyspnaea se-ε edant quae ex quo is musculorum conatu ex quo cumque corpo is motu valdo per ingraveseunt Sub

graviori morbi forma aeger magis magisque supra lectam elevari continuo desiderat, donee postitio recinin dispensabili sit, vel . tiam super eos tas uelinatur: tande in erectam quoque positionem aeger relinquit, dum Qxuxibus pere ulis et pedibus eo nita tabulatum positis