장음표시 사용
1쪽
D conse an dum cietatis huma Protantia nae vinculum , nussum illustrius,nullum J titio. furtius medium est, quam sancta justitia:
a' administratio, cujus tanta vis est , tantaq; necessitas, ut sine ea res omnis humanain praecipiti posita , perdendis vero r e griis ae evertendis nihil proclivius esse videatur justitiae neglectu vel abusi: adeo ut sine hoc jurisci justitiae tramite imperia nihil aliud sint quam magna latrocinia. Augustia. de civitat. Dei l. c. Dn. Coccu. di p. delere Irarganatica scit. t. q. s.s --a D- ' g. it. Illibata aequi bonique semina in intimis homb. phialis hο- num ani dehitestunt, quae sicuti seintilla ex chalybe, sic
miise de- debita adnitata cultura eXcutiuntur; nec cuiquam eo nomi-prehendu-- ne ignorantiae e ceptio prodesse potest , cum enim homo iuri divinam in se particulam deprehendit, cujus radii in rectorationis usu semet eXel unt,.utique advertit, actiones suascon instar brutorum gerendas, iud ad legem superioris, quippe creatoris summi attemperandas este. . Pufendorss. de J. N. OG. Id. i. y m. g. lit. Talu Universite Jus quod omnes omnino homines tenet, naturale jus est. Verum cum illud generalissima saltem praecepta nec ea in uniVersium tangat, quae huia illi, aliique reipuDI. usi Venire soluant, Franc. Suareta, deLL. I l. e. . n. 33. Ist. Ita hanc legis naturalis generalitatem , prae omnibus caeteris, si quae in orbe extant, Juribus, ut
plurimum suppletjus Romanorum, quorum condendi jurisi gloria
2쪽
gloria adeo aeternitatem merita suit, ut quemadmodum Ju- is religio, Giacis sapientia, sic Romanis Justitia ceu pio-pria tribuatur, eorumque singuli ad iras disciplinas peculiariter excolendas, divinitus prope selecti vi deantur. Accedito hoc, quod Romani disciplinam suam ex genuinis juris N. Principiis potissimum deduxerint, in aliis quoque juribus ne millesimus quidem calus v ideatur decisus. Cons praeter
naeum 2 Duarenum Speciali tractatu Artur Duci . de usus au-eor. Iuris C γ. L i. c. r. Cn. CocceV. Orat. de progressu Juris Eu-r at passim. f. IV. Haec causa est, quare hoc jus, extincta barbarie Receptum sensimque Gothorum depraedationibus abolitis, iec. XlI in fuit Roma .
Italia, sec. XII. paulatim in Germania, tandem scC. XV. pu- norum D. blice in academiis luerit propositum, sic ab Imperatoribus in Germa. approbatum. Conrin . de Orig. jur. Germ. Germani igitur nia. Cluntur eo tanquam Jure scripto, non quod accepere a luperiore, sed ab Antecessoribus una cum' jure imperii Romani R. I. tqys orae Cam. iso o. g. eidnen O. P. 1 S 77. f. t 7. O. O . aut to. i ct s. Hinc in Germania obtinet nisi qua probetur abrogatum, in Gallia non obtinet, nisi Ma probetur receptum; Cum tamen status in suo territori, libere hoc Jus receperint,ita libere quoque mutant L .f. de R. I. quam-Vis tamen mutatio non praestimenda. Ex hoc jure statutaria jura declarari, restringi, suppleri Dd. magno numero cxemplis cc autoritatibus probant ad tit. V de s ct Lq. V. Ad jus Romanum probe excolendum solida Cupit m 'historia maxime opus est. Quod Romanorum status triplex ris Roma- fuerit, Monarchicus, Aristocraticus de Democraticus in vulgus quidem notum est. Pro diversitate horum statuum diversae latae sunt leges, videlicet Regiae, L L. I a. labb. quibus . . 'accesserunt interpretationes prudentum, actionum sorin rae, plebiscita, Senatusconsulta, praetorum edicta de. qLibus per tota telas in l. η. g. a. f de ori fur. 1 ons Liv. lo 3. Rosin. cap. 6- anti uiri Razard. de autor. prud. Cum vero longe alia A a laben .
3쪽
labentibus annis Romanae Reipubl. lacies videretur, se inaque rerum potestas in Imperatores transferretur , ipsi Imperatores ab Augusto varias promulgarunt constitutiones. Potestatem hanc lege Regia in Imperatores collatam suisse communis eaque verior est sententia , non obstante Martin. Schockio qui speciali opere legem Regiam ejusque cxistentiam oppugnare voluit Fuit omnino lex regia, quod non ipsa tantum, quae apud Dionem Casilum lib. s 3. extam tabulae hujus legis, ted apertissima D. β. de const princ. l. 3. de testam. I un. 6 4. C. cad tost. Verba demonstrant. Vei tam vera lis in eo latitare videtur, an ea lege summa potestasjure proprio data sit principi, an tantum praecipua administiatio,
hoc sentiebant Romani, Tac. I annal a. Sueton. in Cal. c. 26.
ct in GV. c. ra. Illud Augusti 1. 6. I. de J. Noe G. Illi summam sibi tribuebant potestatemi sola Regi relicta administratione, hi privative potestatem in se collatam, nulla ejus particula
populo relicta contendebant. Varias Imperatorum comiti tutiones usque ad Hadrianum Gregorius Jct , usque ad Constantinum M. Hermogenes, usque ad Theodosium Jun. Ipse Imperator Theodosius collegerunt. Ex hisce tribus cm licibus , additis posteriorum Imperatorum constitutionibus fecit Justinianus novum codicem Justinianeum, promulgatum 7. Apr anno ch. sa'. Deinde promulgatae Inititutionesar. Nov. A. C. Tertio Digesta is Dec. Husdem anni, sed composita ea ante institutiones, ct hae ex illis desumptae. Quarto Codex emendatus addidis 3 O. Dccisionibus veterum disceptationum, promulgatus d i . Dec. A. C. 334. Denique eduntur Novellae, Authenticae dictae,quarum quaedamCodici
ab Irnerio Jet o insertae sint g VI. Digestis derogant institutiones & codex,omnibus
novellae, illae rectius inititutiones quam instituta vocantur, tres pandectarum editiones sunt, vulgaris, Holoandri & Florentina olim Pisana dicta, quae si omnes consentiant nec sensus nec lectio mutanda, si dissentiant, Pisana praesertur. N veli
4쪽
vellarum versio autentica Grmca,non latina est Nov. Ii 7. e. I.
In dubio numerus eorum Π8. esse debet, quae novellis ulterius subjiciuntur vim legis non habent. s. VII. Ex hisce legibus componitur Augustissimum Drivruo illud civilisjuris corpus, quod vero si meras legum VoceS in dentia inspicias cortex saltem est, vera autem eius essentia in solida in- quo confiaterpretatione & dextra applicatione absolvitur, scire enim le- sta .ses non est verba tenere,sed vim S potestatem i. e. rationem legis Li .f. de LL. recte jurisprudentia divinarum hutnanarumq; legum notitia, Iusti atque injusti scientia dicitur, convenit haec cum sapientiae,quae a stoicis ita definiebatur,descriptione Cicero l. a. c. s. de inc. interpretatio est vel authentica, ipsius scilicet principis, ves usialis ex consuetudine, vel Juducialis per res perpetuo similiterque ita judicatas introducta, L. is, 38. . de. LL. vel privioria seu statutaria, I 7. g. t. l. p. de Io I. vel doctrinalis L 19.F. de LL. eaque vel extensiva vel
restrictiva, illa in dubio in lavoribus,haec in odiis locum habet
cap. 1 f. de R I in Cf. VIII. Optime describitur Justitia, quod sit constans DGihola
dc perpetua voluntasius suum cuique tribuendi, per volunt, τtem heic nihil aliud quam propositum, intentio & ut Cicero loquitur, assectio juste agendi intelligitur. Justitia vero ita
suum cuique tribuit, ne distrahatur ab alterius justiore petitione Esist depos male vero putavit Itonomanninjustitiam divinam heic describi,quippe quae ad forum poli, non soli spectat. s. IX. De justitia tIniversali S particulari, & hujus in A, desurdistributivam ct commutativam divisione, mira opero laque justissa Doctorum disputatio est, quae in se sipectata parum Vel nihil immersis commodi in jurisprudentiam conferre, quin animos sacrajuris principia in limine heic incipientium contundere & obruere solet: Si per Universidem justitiam Universale illudjus,
quod omnes homines tenet, intelligatur, sic non refragabimur dari tale aliquod universale jus,de quo alibi, si vero, uti
communiter fieri solet, per Universalem justitiam, concha sim
5쪽
sum complexumque virtutum, quin cum L u erbachio vi . tutem puriectam dc prie stantissimam intelligas, res penitusi suspecta est, jus enim & virtutem toto caelo differre in dis de ur. hum. 2 dis'. de princ jur. N. plenius diximus. Jus in re alterius, virtus in re nostra conlittit, illa coactionem ii, volvit, haec resipuit, illa potestatem & vim cogendi, haec suadendi habet: deinceps si universalis Iustitia virtus unuversalis esset, sequeretur, tot esse justitias particulares quod sunt virtutes, quod vero falsum, aliud enim fortitudo, aliud prudentia , aliud temperantia est, quae perpetuo a justitia discernuntur, ipsaque adeo definitione penitus discrepant. Id concedimus facile , esse aliquam virtutem universalem, quae varias virtutum species continet, justum quoque inte cum, si intentionem agendi inspicias, pro virtuoso sumi
Nov. 69. praefEefutatur 6 x. Idem quoque tenendum de famose illa Justitiae Utilia dia parta in distributivam S commutativam divisione,in illa Gems Ibutiva metricam, in haC artimeticam proportionem locum habereer commu- dicunt; Ast cum omnes juris casus, neglecta hac divisione ri- Hism te decidi possint, tuto haec omittitur, quCd argumentum tam quarti populare urget Thomasius Iuristrudenti divin. lib. I. c. r. s. ros in not. Deinde nec distributiones nec commutationes in Jure ex aliqua proportione fiunt, nec sunt diversae sp cies justitiae,usus geometriae in ethicis nonjure est, quin apertissiimi dantur casius, ubi contra regulas proportionum jus dicitur, es sola laltem utilitate publica defenditur, uti bene
terdum in jure proportionis aliqua ratio habeatur , indutamen specialis aliqua juris species non exurgit, saepe enim contingit ex aliis disciplinis quid mutuari: via justitiae plana
est, quae non in variis Vagisque Vocum proportionumque
termissis, sed in aequabili juris distributi e constitit.
6쪽
s. XI. Ius est praeceptum, VOX, & voluntas superioris obligans ad id quod rectum est, interdum pro arte justi, interdum pro eo quod justum est sumitur, reliquae acceptiones impropriae sunt, optima ejus divisio est,qua in permittens,quo libera agendi facultas conceditur, VCl praecipiens, 'uo quia imperatur vel vetatur ιν de Idejur.pers dispescitur. Praecepta ejus generalissima sunt, honeste vivere, suuna cuique tribuere, neminem Eedere, quorum quodque reliqua comprehendit; ab his nunquam recedi potest. f. XII. Sub Jure migrati & Gentium primaevo cona tinetur divinum connatum, & morale, reliqua omnia sub iure positivo: Natura omnibus animalibus commune dicitur,quia convenit causa, materia, non forma; actus tales sine conjunctio maris &faeminae, liberorum procreatio, educatio, defensio necessaria, ad quos actus non homines tantum, seast bruta magno impulsi feruntur, cessante tamen in brutis obligatione, quippe quae in solum hominem rationalem cadit. Jus Genuum Primaevum, docendi causa naturale quoque diadum, est, quod naturalis ratio inter homines constituit. Juae . divinum est voluntas Creatoris in verbo suo revelata, inted hoc &jusNathine essentialis non est disserentia. JusCeremonia aer de ceremoniis circa cultum divinum , forense de rebus politicis latum: i in Gentium secundariu est quod Gentes ipsis usta exigente & necessitatibus humanis constituerunt, uti formae negotiorum, hoc vel externum vel internum format Lulpis in Colleg Groci cap. r. non inique hoc ex tacito gentium pacto
. obligationem habere dicitur. Im cisiis qnod uni populo a summa potestate, vel cui id ab ea permissum fuit,constitutum, per eminentiam jus Romanorum ita dicitur. Jus publicum seu populicum, quod ad cujusque statum publicum pertinet, cicomistit in iuribus circa sacra & profana, estque speciesjurispria seritiae non politices V r- c. t qm r. specialiter autem jus publicum imperii nostri est, quod ad statum rei R ninio Germanicae spectat,Hujus potiores Partes sunt, Aurea D,
7쪽
- transactio Passabiensis de anno Ina. pax Rὸligiosa de anno issi. Capitulationes, Recessus imperii, instrumenta pacis, Monaster ensis)Neometiensis, Osυvicensis. Ius Canomicum qua- tenus aequitati non contrariatur receptum: ex constitutione Caroli V. causie criminales decidendae, huc porro constitutiones provincialas ct Istatuta singulorum locorum pertinent,
tandem ad non scriptum ius, seudate jus spectat. Dis, ui g. XIII. Communissima est juris civilis divisio, qua inris isseria scriptum & non scriptum jus disipescitur, illud est , quod ex-pram ct pressa, hoc quod tacita legislatoris voluntate introductum noκ scripti l. sa g. I 1. de Q. g. 9. I. deI. N. ct Gentium ad scriptum jus scripturam non requiri, tralatilium est, duo legis sint requisita constitutio dc promulgatio Lff de decret. ab ord. faciend. ad hanc, ut & interdum ad probationem, non illam scriptura requiritur, quamVis quoque lex non observetur, eo ipso tamen vis & efficacia legis non tollitur, sed in hanc peccatur; nec impulsiva causa, quae legi serendae occasionem dedit, in- , spicitur l. 2o.ctat.1. de LL.cu; lege g. XI U. Omnes subjectos, queis sancta obsequii glo-
.Higentur. ria incumbit, lege obligari, principem autem seu quoad coactivam seu directivam vim legibus solutum esse,in vulgus notum est,par in parem non habet imperium, nec princeps principem obligat, nemo se ipsium obstringit, repugnat enim sibi velle legem dare a qua recedere non possis Pufend. de o .hοm.Lib. i.c. I. quanquam tamen longe gloriosius prinCipes facturos credamus, si ad sancta le3um praecepta se componant, quae ipsus imperatoris dignissima est sententia in L digna vox q. C de LL. Lis. delegat. 3 g. f mod. test.
Augusta vero principis non suo jure, sed principis benigna concessione legibus soluta dicitur l. stis de LL. Naturae t . men divinumque jus immutabile est, quod semper η principem obligat, nec ab eo recedi potest.