Boni pastoris exemplum, ac specimen singulare. Petro Francisco Zino Veronensi auctore

1쪽

Epitaphium Io. Matthas Giberti

Pontificis Veronensis .

Giberti Oenerator hic sepulchrum, Quem Ligur genuit Panormi in urbe, Roma nutriti, o diu regendi Orbis participem beata vidit: Dein Verona recepit, & magistrum S3nceraepietatis , o parentem Mirata es, nihil ille, quod beatam Tosset reddere ciuitatem, omisit. Nunc coelo fruitur beatus ipse . .

2쪽

PETRUS FRANCISCVS ZINVS

IO. FRANCISCos TELLAE. S. D. OC commentarιolo , quod tu, Io. Francisce , superioribus diebus in Britannia pr fecturus a me tantoperest gitasti, si minus expressana , adumbrata cert/ rationem illam animaduertes,qua vir

optimus ct sapientissimiιs Episcopus IoamMatthaeus Gibertus Dioecesim surre i , dum hic viveret, administrauit: ex quo facild perspici poterit, quantum Christianae Reip. intersit , ut pastores ipsi non per alios, sed perse munere fungantur suo: hinc absentes incitaburitur, ut ad greges scos

reuertantur: praesentes, ut eos ne deserant: ruis espraeclarum habebunt exemplar , quod imitenme et Teriti ad aemulandum inflammabuntur. Omnes d enique, tuibus animarum cura demandata est , ca

huius libelli lectione ιtilitatis aliquid percipient. Quodsi reliquis ingratus fuerit, tibi certὸ , qui a dior extitisi, ut e tenebris, in quibus multis iam a nis iacuit , in lucem prodiret, gratum fore nondu-bi to, lectissimo item viro Aloisio Privio, at , adebi patrono nostro, Illustri s. ac Reuerendisi. Cardia nati Reginalia Polo Apostolica sedis Legato, non tam ob nouum Cantuariensis Archiepiscopatus onus, quia illi a Sanctissimo ae Beatissimopatre ac Domi-

3쪽

no nostro Taula. iiij.Pont. Max. impositum re eo mendatum est. Quid enim illi tam exiguo libello sit opus , quι multis iustis voluminibus de boni pastoris oscio dotis sim disputarit' Quem obfructum, quemno ut pastores passim in Britanniae regno, quod nuper Philippi, ct Mariae Regum Christianae pietatis o orthodoxaefidei amantissimorum aifici s in sanctae Romanae ecclesis, tanquam in dulcissima atque amantissimae matris sinum redijt, inde percipiti, in primis D quod ipse suauissimam hominis amicissimi Io. Matthaei Giberti Episcopi Veronensis memoriam renouabit; qui cum anno ab hinc duodecimo ex hac usisera vitta ad beatam ct coelestem migrarit, nos eius amici diem hunc, quem semper acerbum, semper honoratum ubique habituri sumus, Petri Contarent viri

optimi ct nobilissimi hortatu , Roma in aede Diui Onvbrij, iusta illi rite ac pie sacris solennibus per' soluentes celebrauimus . Vale; Roma III. Κώ. Ianuarij. M D L V.

4쪽

3 de Venetorum republicatape uel legimus, vel audiuimus, fili, ea mihi curiosius inquirenti re ipsa maiora etiam comperta sunt. Itaque sic ego statuo, hoc temporc nihil es se,quod hac rep. magis aut Italiam illustrct, aut incorrumptam illam antiquitatem repraesentet. Eius dipnitatem, potentiam, opes,& administranai rationem ad te non graua rer perscribere: sed cum multi diligenter id munus sint persecuti, quorum monumenta

apud te habes, & tapissime ut arbitror) perlegisti: nuper autem vir quidam eadem diligentius fortasse, quam caeteri, complexuS siit, hoc labore supersedebo: tantum operam dabo , Ut quae vir ille lingua sita patria nuper edidit, ea quaprimum ad te aut nostratim, aut latina oratione exposita perferantur: ego Vero, quod tibi non minus gratum , vitae quudem certe, quam instituisti, utilius futurum sit, ipse consciam , ut scribam ccclesiasticiugenus administrationis , quod in inia huiu-1ce Reip. Ciuitate sinama mea cum Voluptatera incredibili cum admiratione persip xi. Quod si tibi in eo munere quod hactenuS

tem obire per te,fauente Deo optimo. Maximo deliberasti, tanquam exemplar ad imbrandum proposiveris, futurum spero, ut me

5쪽

hi creditus est, salubribus pascens exemplis,

ec institutis, & a luporum incursitum seruans incolume tandem ubi diuinus ille , & bonus omnium Pastor Iesus Christus decreuit

ovium suarum numerum recensiere, una cum grege tuo ad dexteram ipsius collocatus optatissimam illam ac suauistima uocem audias: Venite benedicti patris mei, possidere par tum uobis Regnum, &c.Sed iam ipsius rei ita

nascatur exordium.

CVM MIHI OB ea negocia,quibus

hanc peregrinationem suscepi , Veronae necesse estet dies aliquot commorari, a me interim ipsius urbis tum amplitudinem, amoenitatem, propugnacula, Iluuium

pontes, templa est enim his rebus omnibus ornatissima intuin ciuium ingenia, moreS, i instituta studiosius contemplarer, multa quidem me summopere delectarunt: sed illud inprimis mirifica quadam animum meum Voluptate perfudit ,.quod ea, quae ad summi Dei cultum & religionem, quae ad bene, beateq; Viuendum, quae ad mores hominum pertinent , adeo praeclare sancteque reperi constituta, ut nihil unquam pulchrius viderim, nihil perscctius,nihil aeque numeris omnibus absolutum. Itaque cum statuissem haec ipse,quae me tantope re delectarant,diligentius inquirer e, ac propius intueri. Nec putare fieri. posse, quin eius corporis, cuius Icliqua membra, Lam apta, pulchraque visa essent,caput ipsum

6쪽

longe pulcherrimum esset, ac praestanti Timum, Episcopi vitam, ingenium, studia , f

miliares partim egomet exploraui, partim ex viris Optimis eius actionum omnium p ritissimis intellexi. Haec autem adtepcrscripsi, ut haberes tanquam viuum exemplar, unde sumeres instituta, quae in tuo, tuorumquCexcolendis animiS exerceres, nec posses negligentiae culpam ut saepe sit in in tempora, det

mores nominum Conscere, cum videres

non priscis sanctorum Patrum temporibus gesta fictave referri: sed quae hoc ipso tempore gerantur, quaeque mihi perspecta explorataque sitnt, commemorari. Nec tamen ignoro, ea, quae scribo, nec omnia, nec uno

tempore confici praestariq; poste, cum, ne ille

quidem Omnia au breui, aut eodem tempore,sed multa cum patientia,multisque laboruhus, opportunitates expectanS, arripiens, atqδetiam pariens introduxerit. Verum queadmodum platae, quas solers ac laboriosius agricola transfert a proprio solo, no omnes aeque proueniunt sed partim intereunt,partim d egenerant,aequales fructus nonnullae,paucae si cura non desit)maiores etiam ac meliores edunt: Ita si,fauente coelesti gratia,in morum animis haec instituta tanquam lecta quaedam semina ac melices plantas deposiveris, studioseque ac diligenter in eam curam incubueris, ut co Iescant, non dubito , quin sit forte quaedam propter varium ingeniorum, veluti coeli, mo

7쪽

hi creditus est, salubribus pascens exemplis, α institutis, & a luporum Incursiidus seruans incolume tandem ubi diuinus ille , ἐκ nus omnium Pastor Iesus Christus decreuit

ovium suarum numerum recensere,una cum

grege tuo ad dexteram ipsius collocatus optatissimam illam ac suavilliina uocem audias: Venite benedicti patris mei, possidere par tum uobis Regnum, &QSed iam ipsius rei ita

nascatur exordium.

CUM MIHI OB ea negocia, quibus

hanc peregrinationem suscepi , Veronae necesse esset dies aliquot commorari, a me interim ipsius urbis tum amplitudinem, amoenitatem, propugnacula, nuuium pontes, templa sest enim his rebus omnibus ornatissima intum ciuium ingenia, mores, ocinstituta studiosius contemplarer, multa quibdem me summopere delectarunti sed illud inprimis mirifica quadam animum meum V luptate perfudit aquod ea, quae ad summi Dei cultum & religionem, quae ad bene, beate vivendum, quae ad mores hominum pertinent , adeo praeclare iuncteque reperi constituta, ut nihil unquain pulchrius viderim, nihil perfectius,nihil aeque numeris omnibus absolutum. Itaque cum statuissem haec ipsia,quae me tantoperedelectarant, diligentius inquirer e, ac propius intueri. Nec putare fieri.posse, quin cius corporis, cuius Icliqua membra, Lam apta, pulchraque visa essent, put ipsum lom

8쪽

longς pulcherrimum esset, ac praestantissimum, Episcopi Vitam, ingenium, studia, s

miliares partim egomet exploraui, partim ex viris optimis eius actionum omnium p ritissimis intellexi. Haec autem ad te perscripsi, ut haberes tanquam Uiuum exemplar,vnde siumeres instituta, quae in tuo, tuorumquCexcolendis animis exerceres, nec posshs negligentiae culpam ut saepe sit in in tempora, Mmores nominum coni jcere, cum videres non priscis sanctorum Patrum temporibus gesta fictave referri: sed quae hoc reso te pore gerantur, quaeque mihi perspecta explorataque sitnt, commemorari. Nec tame ignoro, ea, quae scribo, nec omnia, nec uno tempore confici praestariq; posse, cum, ne ille quidem omnia aui. breui, aut eodem tempore,ued multa cum patient la,multisque laboruhus,opportunitates expectans,arripiens , atqῆ etiam pariens introduxerit.Verum queadmodum platae, quas solers ac laboriosius agricola transfert a proprio solo, no OmneS aeque proueniunt sed partim intereun t,partim degenerant,aequales smctus nonnullae,paucae si cura non desit)maiores etiam ac meliores edunt: Ita si,fauente coelesti gratia,in tuorum animis

haec instituta tanquam lecta quaedam semina ac melices plantas deposiveris, studioseque ac diligenter in eam curam incubueris, ut coalescant, non dubito , quin si forte quaedam propter varium ingeniorum, veluti coeli, mo

9쪽

9 hoc ipso tempore in eam Vnam cogitatione incumbat, Vt se, familiam, uniuersiumque gregem sitium siummo Deo gratillimos reddat, dubium non est, quin uoluntatem rectissima habeat.quam facilius ut exequat, domi uiros

tum uitae niorumque sanctitate, tu multo rerum usu,literarumq; peritia praeditos alit quoru consilio & opera in rebus Sc priuatis, dc publicis utitur. Reliqui eius oes domestici de frumiliares,si ue honesto, siue mediocri,itue etialium ili a biectoque muneri destinati,tales Sut, ut ex illis etia facile possit, qualis sit eoru dominus iudicari. Nemo enim eorum ludo, nemo comestationibus,nemo minus aequiS voluptatib' vacat. Id forte cuipiam mirum videatur , sed desinet admirari, qui mirificam eius tu in eligendis,tum et in conservandis bonis familiaribus diligentiam intellexerit. Nemo enim in familiam recipitur, cuius de moribus Jc uita dubitetur. Quisquis autem ingreditur, tantum abest, ut quas prius nabebat uirtuteS mittat, ut eaS etiam augeat dc accumulet. Cuenim probitate uideant in honore dc prccio esse, improbitatem inuisam, dc grauiter uindicari,qui boni sunt ad colendam uirtute dc religionem alacriores fiunt: qui in occulto mali ad abij ciendam omnem exanimis malitiam incitatur. Id autem eo facilius evicitur, quod omnium uitiorum dc sceleru fonte, dc origine depulso octo, in exerciti js pro cuiuiq; ossicio couenietibus assidue tenene occupati. Proterea

10쪽

terea a uniuersae familiae pficiuntur, elusimodi

sunt,ut vel amanter comoneteS, Vel acriter c,

stigantes vel deniq; prudenter ad Episcopudeseretes faciles & bonos in ossicio contineat,&malos no stinat in peius ruere , sed ipsos aut reducant ad bonam fruge,aut certe domo, ne cfieri corrupantur,eiiciant. Ad hec cum optime sciat Episcopus, misera hanc hominis esse, du' hic vivimus,coditionem Vt quotidie cadat, ac surges idetide recidat,nisii crebris, firmisque ad miniculis sulciatur,cumque eorum, qui in mum

di pelago ad peccatorum scopulos illisa inn'.

centiae naui misiere naufragium fecerunt, Vnicum refugium siti poenitentiae sacramentum,& qui prospere uidentur nauigare , nisii frequentium orationum uelis diuinas coelestis spiritus auras captent, & sacratissimae Eucharistiae sacramento, tanquam 1acra quadam anchora innitantur , periculosE admodum se negociorum nauigationi committant : sta. tuit, ut laici familiares sepius in anno comsessionis & communionis sacramenta susci.

piant: quotidie autem & priuatim quisque

precibus incumbat, & uniuersibus 1altem cinueniant semel mane, cum sacro intersunt, iterum vesiperi, cum septem psalmos & alias preceS praesente, atque adeo uoce & spirum praecedente Episcopo, Domino Deo nostro persoluuntur. Postremo turpe putant,

se gulae, aut somno indulgere, dissidiamque &ignauiam sequi, cum Episcopum ac Dominusuum