De euphorbiae canariensis succo ejusque analysi dissertatio chemica quam ad lauream medicam obtinendam proponit Demetrius Calzoni ex urbe Ravenna

1쪽

EIUSQUE ANALIS

PROPONIT

TYPIS CARTALLIER M. DCCC. XXXVI

3쪽

Seientia quidem propo divina, vetu8tisSima, atque inter omnes humano generi pientissima, m dicina, in incunabulis sane nunc etiam degeret, nec unquam ad summum scientiae fastigium per venisset, si empiricis dumtaxat observationibus contenta, auxilia quae ab omnibus affinibus sciemtiis suppeditantur quam maxima refutasset vel neglexisset. Inter potissimas hasce scientias, quae adeo medicinae progressubus praestitere Chemia Procul dubio recensenda venit. Huic mehercle remediorum, quae propinantur, Venenorum, quae ubique nobis insidias componunt, ciborum, quibus vescimur, fluidorum, quae nobis sitim extinguunt, aeris, quod nobis pabulo evadit vitae, a que solidorum denique, quae ad humanum o Pus conficiendum conveniunt, philosophicas de-

4쪽

bentur cognitiones. Si quis vero opponat alchimiae doctrinas potius quam laverint, medicinae r gressubus es objecisse, non obliviscendum est temporibus illis chimicas disciplinas nondum pem venisse in luminis auras, atque coecam Superstiti nem, petulca pharmacopolas, salsas theorias, auctoritatesque doctorum, quae maximum in scholis exercebant imperium, ratiocinationum et experimentorum locum tenuisse. Non inficiandum certe quidem est Chemiam validorum medicaminum postremis hisce temporibus analysia nam medicinae dedisse operam. Per analysim enim hemia activa principia decernit atque dia vidit, et materias sutiles, ne non aliquando, centes segregat, distrahitque Faustissima tentamina a chemicis instituta, me quoque eo impul re, ut analysim tentarem succi sere venefici, quo quamplurimae plantae per omnem terrarum ombem dissus scatent, succi nempe Euphorbiorum, atque praecipue consideratio valdopere purgantis, et caustiae iacultatis ejusdem succi, singularis ejus color laudes quae a remotissima antiquitate illi tribuuntur, cognatio denique illius succi cum gummi illa resina omnium emcacissima, quae nomine Euphorbium in ossicinis pharma-ceuticis nuncupatur huc me duxere. Varium erat Euphorbicis apud antiquos nomen. Grecis in Titii ymalorum genere habebantur, quo quidem nomine T fraxino ex voce τινα,

5쪽

qua latine redita nutricem vel mammam volunt, et καλικος, quasi dicerent mammam teneram,

ex eo quod fluit lac i); aut si maris ex τιυἡ et μαλος noxium non secus ac dicerent mammam insensam siquidem laesa specie ista emuensis denti posset virtute a). Hoc nomine Theophasius tres Euphorbiorum Species describit, septemque Dioscorides I); quin etiam iste quidem auctor alia habet nomina, quemadmodum Pithyu-εae πιτυουβαλ πιτυς, quae non aliud certe signia sicat, quam species illa pini, quae nobis picem

ministrat, cum harum specierum licet discrepa tium soli simillima inter se videantur. A latinis insuper vocabatur Lathyiis, a cavo illo, quem s lia caulem amplectentia simul juncta efformant, aut aptius ex eo quod semen plurimis involcurisobvolvitur. ΙΙerbam quoque lactariam, lactucam marinam, et caprinam et tithymalum latinii phorbium nominant, et a lacte, et mari quod prope crescit, et ab ejusdem aviditate caprarum. Bolanici in posterum cum plerasque Eupho biorum species reperiissent, eas cum essent pia

tae eidem Tithymalo affines Tithymaloides

nominarunt. Is aratus primus omnium genus Euphorbiorum exuit, inde vero ad haec usque

6쪽

tempora Linneus aliique botanici, qui eius vestigia sequuti sunt lamminina sub voce voluere. Longe numerosa planeque naturalis est Euphorbiorum familia et ad Dodecandriae triginta monoeciae vel Dioecea classem pertinet; et in naturali methodo ad eam certe classem quae dicotiledones potatas staminibus a pistillo disjunctis complectitur ab auctore refertur. Ex

hoc numero uni et herbae et arbusta, et a

bores simplici Donde et alterna, raro palmata et opposita, saepe inta stipulis, plenaque

succo albicante, qui caustica Virtute ac purgante quam maxime Potest. Linneanum Euphorbiorum genus, aut Tithymali ournesortii, species fructificas amplectitur, carnoso trunco et Spinoso, sine soliis, verum soribus sexubus solitariis; habet etiam herba gracili trunco et 8aepissime dilicotomo recto aut strato, soliis simplicibus, floribusque in umbellam suis involucris resertam compositis, aut prope soliorum axillas congestis quocunque involucro carentibus. Sunt generatim Euphorbiae hermaphroditae, species tamen aliquae sunt monoicae, aliae vero

polygamae Cingitur unusquisque nos calice quodam monophilo juxta Tournesortium corolla

turbinato, cujus ora in octo aut decem partes

prope modo dividitur, quinque cujus divisiones

interiores rectae sunt ovatae, acutae, viridis coloris intermediae vero dictas inter easque ext

7쪽

riores, quae juxta Linneum cum petatis conveniunt, crassiores videntur, non multum cum coinrolla discrepantes et plerunque patentissimis dentibus ornatae Stamina in calico sita ad duodecim saepissime quandoque etiam ad triginta usque cernuntur, Sese continuo vicissim expedientia, receptaculo Conjuncta, quorum in medio Imamenta distincta antheraeque rotundata et didymae. Infer stamina est pistillus pedunculato germine Compositus, trigono, superiori adque latus floris vergerite, quo Super tres styli bifidi consurgunt quorum extremitates a Sex Stigmis obtusis torminantur Laevis rotunda capsula aut pilosa aut verucosa succedit germini, ternis bivalvibus loculamentis, unico unaquaeque germine quae elastico motu panduntur. In dimidio tantummodo arido tecta sunt germina, seu ut dicunt Semicalyctrata, superius fructus axi permanenti conjuncta. Eorum embri planus est, atque rectilineus, et Carnoso Vinctus perispermate Radicula est ad latera avi

primis usque remotisque temporibus hahe bantur Euphorbi ut acres plantae maximam durendi et purgandi vim habentes ex Succo, quo plurimum turgent, qua de causa omne ser m dici facultates ipsis tribuerunt haud aliis speci

Optimum duxit Theophrastus exeunte aeState Euphorbi colligere, et arida eorumdem herba

8쪽

succo et seminibus uti ad alvum ciendam. inistrari voluit herbam et succum duabus conjun-tim partibus nigri apaveris ad vim nimiam ipsius corrigendam; semina vero aut in pulverem redacta dulci moro, aut torrefacta et Sesami semianibus immixta adhibenda. Dioscorides addidit succum aqua mellita mixtum qui bibit ad vomiatum excitari, et quod ad causticam virtutem plurima docuit, quae in ejusdem sunt collectione se vanda; quoniam hic succus, ut ille ait inasprisce Ieriauci erit gorgoZEude, i perchera necessario ricopririo con cera, oero con mel cottoquando si uole dare in pissole per bocca. v Duabus aut tribus guttis fico immissis, praesidium habetur contra hydropem, ventrisque duritiem sic, ut duo aut tres eiusmodi fici sortiter alvum subducunt, atque ad hydropes faciunt Plinius id quod jam Theophrastus et Dioscorides scripserant ad unguem retulit Galenus de hac planta loquens juxta medicas theorias illorum temporum dixit in Tith mali virtutem habent acrem, calidamque facultatem inest vero iis amarities. Validissimus tithymalorum liquor est. Secundum locum tenet semen et solia Sed et radix earundem faculta-lum particeps est, verum non ex aequo. Sane ipsa cum aceto decocta dolores dentium sanat,

maxime qui illis erosis proveniunt. At liquores ut qui valentiorem vim habeant, in foramina quidem ipsa dentium intruduntur Cacterum si aliam

9쪽

corporis partem contigerini continuo adurunt, uucerantque Quapropter foraminibus illis cera circumvolvitur. Sic pilos quoque succus in nuctus tollit mrro quum vehementior sit oleo miscetur, etsi id saepe fiat tandem prorsus radices adustae Corrumpentur, corpusque debile reddetur. Eadem iacultate Μyrmecias, acrochordones, plerigi et thymo auserunt, deterguntque lichenes et ps ras, quia scilicet illis abstergendi iacultas inest

propter amaritudinem. In posterum medicinae cultores tum capsulas atque semina euphorbiorum, tum eorum ue- cum utpote drastica et vescicatoria habere continuarunt, et quamvis nostris quoque temporibus nou Praescribantur, attamen sortissima remedia

atque essicacissima tentandi cupiditas, quae tot celeberrimos medicos ure et merito dominatur, comunis seminum ricini usus, rumor quem oleum Croton ilii excitat quae plantarum species utraque ad eamdem euphorbiorum familiam pertianent eo nos adducere possunt, ut heae plantae in materia medica ad pristinum redigantur locum; atque sic illum relinquant, quem usque adhuc in toxicologia tenuerunt. Fortasse etiam eveniet ex iisdem euphorbiorum seminibus et precipue ex seminibus athyridis oleum excitari posse cujus purgandi iacultas ne illi quidem ricini cedat Certissimum praeterea est haec semina numero duo, vel tria ad summum, adhiberi a montanis inco-

10쪽

lis, ut validissima purgantia. Succus, in floro lactis digestus, comendatus sui Pro scammonea Succus hic colligitur vel in vasis propriis euphorbiorum, vel aliquoties in aliquibus vacuitatibus contextus cellularis epiderm id subpositi, quae vacuitates a clarissimo irbellio lacunae nuncupantur. Hujusmodi succus quo Euphorbi canariensis Lin abunde largeque scatet, quique ramis vix incisis ejusdem specie utique habetur, colore sus-unditur albido, Iacteoque, at densior est quam lacte ipso, opacus, Vcre acidus, quique citissim

densum conficit sedimentum, Cum liquor up rius minus albus, minusque est opacus, magis vero nuidus quam antea, num Secus ut lac quod in serum atque in materiam caseosam dispartititur diligenter hicce succus exicatus imaginem cujusdam materiei caseosae exicatae variisque stiis gemmatis distinctae refert, qui accenSOS Super carbones injectus primum ebulliendo intumuit, inde sumum et odorem balsamicum veluti a cera

et ligno emisit, dein similom illi qui ab olibano

non expurgato exudat, tandem carbonem pulver

lentum valde nigrum et lucidum reliqui Supra duos denarios metricos sive grammata hujusce succi concreti copiam offudi alcool absoluti, idest g. 45. B. et per aliquot tempus rigide digestioni illum exposui duplex stratum observavi dissimialis liquoris, superius translucidum, inserius opa

cum et densius et materia qua usu&Sum, quaequu