장음표시 사용
11쪽
ereta erat, quae jam exercitu obtinebatur 32, t. 32 8. 37, 50 et saepius). Itaque anno 586 in Macedonia se-
Egregium exemplum praebent legiones, quibus M. Acilius Glabrio Iem adversus Antiochum gerebat. ias a. 562 M. Baebius Tamphilus praetor in Graeciam trajecerat 35, 24). Eodem anno senatus decrevit, ut consulibus sequentis anni Italia et quo senatus ceusuisset jam esse bellum adversus Antiochum omnes sciebant, provinciae essent aevius ea sors esset, quattuor milia peditum civium Romanorum et trecenti equites, se milia socium Latini nominis cum quadringentis equitibus sunt decreta. Eorum dilectum habere L. Quinctius consul est jussus, ne quid moraretur, quominus consul novus, quo senatus censuisset, extemplo Pro-fieisei posset.' 35 41). - Cui Graecia evenisset, ut praeter eum numerum militum, quem L. Quinctius consul in eam provinciam ex senatus consulto scripsisset imperassetve ut eum exercitum acciperet, quem M. Baebius praetor anno priore ex senatus consulto in Macedoniam trajecisset.' 36, 1). Evenit Graecia M. cilio Glabrioni 36, 2 , qui edixit ut liuos L. Quinctius milites
conscripsisset, et quos sociis nominique Latino imperasset, quos secum in provinciam ire oporteret, et tribuni militum legionis primae et tertiae, ut ii omnes Brundisium idibus Maiis convenirent. 36, 3 'eissenboruius ad h. l. D tribunos militum tunc demum trajectos esse dicit, cum legiones jam priore anno trajectae essent, quod a Baebio Romam suorum visendorum causa dimissi essent; sed haec explicatio et per se vix probari possit neque deest multo melior legionibus quattuor primis tribuni quotannis creabantur a populo, ut ceteri magi8tratus. Tribuni militum, quos Brundisii adesse jubet Acilius, ii sunt, qui in tribunorum a populo creatorum divisione prima et tertiae legioni adsignati erant et quos sorte ei evenisse ea de causa nece8se est eredamus, quod et consules post tribunos militum divisos sortitos esse ostendimus, neque aliter explicatur, quomodo Acilii legiones, quas a M. Baebio aeeepturus erat, nominatae sint prima et tertia.
cundam legionem invenimus i , quamquam P. Licinius Crassus a b 83 eo primam et tertiam trajecerat in , quae ibi manserunt usque ad a. 587- . Quae numeri mutatio, cum legiones eaedem essent, ne Scio quomodo facta sit nisi sorte. - Quam ob rem casu actum Sse censeo, ut L. Cornelius Merula cos. 56 in exercitu habbret legionem secundam 'in ut is, cui SucceSSerat, Ti. Sempronius Longus cos. 560. y Si ambolus consulibus Italia provincia cum prioris anni exercitibus decreta erat, senatus plerumque id
3 Liv. 44, 37, 41. 45, 35. Liv. 42, 32. In Macedonia easdem legiones mansisse a. 584, 85 86,58 constat diserto Livii testimonio 43, 12 44, 21. 45,16). Annos 84 ibi easdem suisse, quas a. 58 Licinius eo trajecerat, quamquam non diserte apud Livium legitur, cum ea pars libri quadragesimi tertii, in qua de provinciis et exercitibus a. 584 referebatur, desit, tamen nemo negabit, qui secum reputaverit, Romanos in provinciis transmarinis, ut in Hispania Asriea ipsa Macedonia primi belli Macedonici temporibus haudquaquam, ut in talia post Hannibalis discessum, quotannis sere legiones dimisisse et novas conscripsisse, sed potius supplementis frequentibus providisse, ne aut legiones infrequentes fierent, aut ii, qui in transmarinis provinciis militabant, nimis longa militia premerentur. 6 35, b. 7 34 46. - . Cornelium Merulam legiones accepi88 a I. Sempronio Longo inde verisimile est, quod Merula, literis Sempronii in Mos rebellionem spectantes excitus, secum duxit ocios Latini nominis et tumultuarios milites, sed legiones nullas 34 56); et quod Ti. Sempronius Merulae Iegatus nominatur 35 5.
12쪽
modo statuebat, qui exercitus consulares essent' . Itaque quomodo hi inter consules dividerentur, aut altera SOrtitione eos statuisse credendum est, aut inter Se Om
id modo cautum fuisse censeo, ne Singula eorum legiones in sortem conjicerent, sed binas legiones, quae exercitum efficiebant. cf. Liv. 25 3: Alter consulum a Q. Fabio superioris anni consule, alter a Fulvi centumalo acciperet. 28, 10: Consulum alteri, quem C. Claudius prioris anni consul, alteri, quem Q. Claudius propraetor, ea binae legiones erant, habuissent exercitum.
Ad cognoscendum sortitionis modum, quo Si Sunt consules, multum mihi haec computatio valere videtur:
Septies apud Livium legiones inter consules Sic divisas invenimus, ut alter haberet primam et tertiam, alter secundam et quartam Liv. 27, 2. 27, 41. 34,46 36, 3. 40 25 40, 1. 2, 32. Hanc divisionem sorte factam esse diserte affirmatur 42,32; sed etiam de aliis, quos citavi, locis idem statuere non dubito, cum consules sorte uti in dividendis legionibus solitos esse constet 22,27 42,32. neque quidquam iis annis, de quorum legionibus consularibus is locis citatis con-
Ut utrique eonsuli in Itali a bellum gesturo certae legiones decernerentur, perraro est factum 27, 7.)
Stat, obstaret, quominu more majorum uterentur.
Aliis locis legiones ita divisas esse legimus, ut
prima conjuncta SSet cum quarta, Secunda cum tertia. Sic iv. 22 27. ubi deserte adjicitur, hanc sortitionem esse actam eodem modo, quo consules uti Solerent; sic iv. 41, 1. Legionem primam nunquam conjunctam inveni cum Secunda, tertiam nunquam cum quarta. Plures loci, quibus cognoscitur, quomodo legiones inter consules divisae sint, nobis innotuisse mihi videntur, quam ut StatuamuS, casu actum esse, ut in iis esset nullus, quo alter consul legioni primae et secundae, alter tertiae et quartae praeesset Potius causa hujus rei suisse mihi videtur sortitionis modus, quem eum fuiSSejudico, ut legio Secunda nunquam ei consuli obvenire posset, cui prima obVenit, quarta nunquam ei, cui tertia. Id autem nunquam fieri potuit, cum conSules primum legionem primam et Secundam in Ortem On-jicerent et sortirentur, utri prima, utri Secunda Obveniret, tum tertiam et quartam. Hoc igitur modo consules in dividendis legionibus usi esse mihi videntur. Haec habeo, quae proferam, Spectantia ad rationem, quae intercedebat inter legiones quattuor prinias. -
13쪽
Jam me converto ad ea, quae spectant ad rationem, quae intercedebat inter legiones quattuor primas et ceteras, Si serte numerorum legionum nobis traditorum auxilio aliquid inveniatur, quo legiones quattuor primae a ceteris discernere easque cognOScere OSSimus, etiamsi numeri desunt. Quod priusquam aggrediar de numerorum traditorum, quibus tota haec disputatio nititur, fide aliquid adjiciendum mihi videtur.
Legionum Romanarum iumeri et in iis partibus librorum Iolybianorum, quae ruit nos pervenerunt, sunt rarissimi, meque in iis locis Livianis, quos ex Polybio sumptos esse tertis documentis demonstrari potest, usquam inveniuntur Nam ex duobus locis, qui quamquam omnino ex Polybio sumpti esse vibdentur, tamen legionum numeros continent, Liv. 24, 36.
et 44, 37 ct L alteri 44 37 et L hunc numerum aliunde insertum isse temonstravit Nissen;' neque quidquam obest. quominus idem de altero 24, 36)
Itaque numeri quibus per insequentem disputationem usuri sumus, nobis traditi sunt ab Livi sumpti ex lannalibus. quo omnino teri tertiam, quartam, quintam decades praeter Polybium ejus sontes fuisse constat. Quorum annalium fidem variam esse nemo est, qui ignoret Terta enim et vera haud dubie a Sunt, quae Scipiore eorum Sumpserunt ex annalibus pontificum, cujus generis sunt nomina magiStratuum, sacerdotum demortuorum et Suffectorum, alia, quae exitu et initio uniuscujusque anni apud Livium legimus spectantia ad rempublicam administrandam. In hujusmodi locis si quando legionis numerus Occurrit,
rectum eum SSe. non minu persuasum nobis FSSedebet, quam nominibus praetorum temere fidem abrogaremus Sed ix haud exiguo numero legionum, quarum numeri ab Livio nobis traditi sunt, haud sane multi hac auctoritate nituntur nititur enim ea, praeter legionem primam et tertiam Acilii, 36, 3j, secundam Popillii 4, 27), primam et tertiam Licini Crassi 42, 23, fortasse etiam primam et tertiam . Postumi Albini secundam et quartam Q. Fulvii Flacci 40, 41ὶ nulla. Ceteri numeri inveniuntur in iis partibus librorum Livianorum, quarum auctoritas admodum est Suspecta, cum contineant descriptiones pugnarum cum Gallis vel Celtiberis lactarum plenas inom accurate relat0-
14쪽
rum vel aperte fictorum. - Nihilominus ne hi quidem numeri, quamvis iis, quos paullo antea enumerari, auctoritate multo inseriores, non sunt contemnendi. Nam etiamsi lacile concedo, annalium Scriptores, quorum libris Livius utitur, ut singula reserendo accurate narrare viderentur, non dubitasse, legionis certae mentionem descriptionibus suis inserere, etiamsi certo
auctore carerent, tamen magnopere eos caViSSe cenSeo,
ne aperte mentientes ab legentibus deprehenderentur. Nihil quidem per legentes obstabat, quominus numerum hostium occisorum augerent, vel intersectorum Romanorum minuerent, neque id admodum curare opus erat, ne, ubi legio prima et tertia pugnabant, de legione prima referrent, quod legio tertia vel neutra secerat. Sed non potuerunt legioni tertiae provinciam assignare, quam obtinere aut lege aut more majorum prohibebatur. - Itaque num qua lege aut more legionum divisio recta sit, etiam ex his numeris discitur, immo, quo majore temeritate annalium scriptores in harum pugnarum descriptionibus usi sunt, eo magis, si legionibus numeros certa lege inditos invenimus, eam legem suisse certam et notam cenSebimus, quae etiam hujusmodi homines teneret.
Legionum consularium hi numeri apud Livium extant
Q. Fabius Maximus dictator. L. Aemilius Paullus C. Terrentius Varro COSS. M. Claudius Marcellus COS. Q. Fulvius FlaccUS COS. . . . M. Claudius MarcelluS OS. C. Claudius Nero OS Q. Minucius Rufus OS M. Claudius MarcelluS COS. . . M. Porcius Cato OS Ti. Sempronius Longu COS. L. Cornelius Merula OS. . . .
M'Acilius Glabrio COS Q. Marcius Philippus COS. . . . L. Asimilius Paullus eos
A. Manlius Vulso QOS L. Valerius Flaccus OS C. Popillius Laena COS P. Licinius Crassus OS L. Aemilius Paullus cos
538 22, 53540 24, 3654225, 14544 27, 254727, 4155733, 22558 33, 3655934, 1 bb6034,4656135 556336, 356839, 10 57240, 2557440, 4157641,157841, 1758242, 2758342, 3258644, 3741
15쪽
Inter has legiones consulares quinque et triginta, neque plures apud Livium inveni, nulla est,
quae non habeat numerum aliquem ex quattuor primis. Sunt autem legiones consulares, quarum nume ros scimus, tot, ut sine temeritatis specie contendere posse mihi videor, legiones consulares necessario suisse
Atque eo confidentius id affirmo, quod nihil pro-
sero, quod non ex consulatus natura et reipublicae Romanae institutis facile explicetur. Nam iis temporibus, ex quibus numeri legionum supra enumerati nobis traditi sunt, etiamtum consules erant ordinarii duces belli In provinciis et exercitibus decernendis Senatus prae ceteris consulum rationem habebat. λ' Provinciae, in quibus bellum erat, consulibus sunt mandatae 39,38. Nonsulibus Ligures, quia nusquam alibi bollum erat, decreti*ὶ - Praetoribus exercitus tum demum sunt traditi, cum pluribus quam duobus ducibus et exercitibus opus esset. - Ut consules erant ordinarii duces, ita ordinarius exercitus, quo imperium defendebatur, constabat ei quattuor legionibus; neque plures, quam
ah et Liv. 40, 36: Disceptationem inter praetorum legatumque consulum relati interrupit, qui suas mari provincias, Priu8quam de praetoris exercitu ageretur, aequum cen8ebant.
hae conscribebantur, nisi majus periculum majores copias postulabat. Itaque consulum legiones, ut ordinariorum ducum, quattuor prima esse nominatas, non admodum est mirum. Sed numeri legionum consularium Liviani eo maxime sunt memorabiles, quod docent, consulibus honorem ducendarum legionum quattuor primarum etiam tum remanSiSSe, cum Senallis multis cladibus acceptis doctus esset, non Sine magno reipublicae detriment eas legiones, quibus praeeSSe propter vires hostium, quibus oppositae erant, maxime honorificum erat, earum imperio quotannis immutato, consulibus 8Signari, neque Semper eas legiones quattuor primis adnumerata eSSe, in quibus prae ceteris reipublicae spes posita erat neque eae legibnes, quae apud Zamam, neque eae, quae apud Cynoscephalas vicerunt, in quattuor primarum numero habitae
Si consulum legiones necessario sunt quattuor primae, haec tria inde consequi nemo est, qui neget: 1. Legiones, quibus praetor, aut magiStratus, cui imperium prorogatum erat, praesuit, numerum e quattuor primis non gerebant.
16쪽
2. a legio consularis, quae neque dimittitur, neque consuli insequentis anni traditur, alium numerum accepit, atque superiore anno habuerat. 3. Ei legioni, quam consul accepit a praetore, aut magistratu, cui imperium prorogatum erat, item alius numerus inditus est, atque habuerat superiore anno. Jam videamus, quomodo numeri legionum, quibus consul non praeest, has conclusiones et simul cum iis id, unde sunt ductae, aut confirment, aut relatent.
Traduntur ab Livio legionum, quibus praefuit, hi numeri: consul non
M. Claudius Marcellus praetor. Cn. Fulvius Flaccus praetor. C. Claudius Nero propraetor. Ρ. Cornelius Scipio Africanus
XVIII, XX. M. Claudius Marcellus prOCOS. XIX XX A. Terentius Varro proprael. III.
L. Cornelius Lentulus proeOS. M. Pomponius Matho prael. M. Cornelius Cethegus procos. Ρ. Quinctilius Varro praetor. IC. Calpurnius Piso proprael. L. Quinctius Crispin proprael. Q. Fulvius Flaccus proprael.
28, 10 29, 229, 13 cf. 14551 40, 1856957339 20 40, 3031
ii Has tres legiones nomina Livius 30, I 8 ex iis quattuor, qui anno b contra Magonem, fratrem Hannibalis, in agro Insubrum pugnant. Quomodo inter duces fuerint divisae, ex pugnae deseriptione melle cognoscitur. Nam cum in prima ei fuisse di-
17쪽
Εx his legionibus viginti et una, quarum numeros apud Livium inveni, duodeviginti optime cadunt in Opini0nem nostram, legionibus, quibus consul non praefuit, numero inditos e8Se, majore quam quattuor. Sed tres cum ea aperte pugnant, quare de iis fusius
Ac primum quidem de legione terita classica M. Claudii Marcolli Livius haec habet 22,57J: M. Claudius Marcellus mille et quingentos milites, quos in classem scriptos habebat, Romam, ut praesidio urbis essent, mittit; ipse legione classica, ea legio tertia erat cum tribunis militum eanum Sidicinum praemiSsa Canusium contendit. In his orbis eri orem inesse manifestum est O potissimum, quod Livius discernit Marcelli milites, quos in classem Scri pios habebat, a legione classica, quasi ea non in clascantur praetoris legiones, in subsidiis proconsulis, ex verbis, quae Ieguntur: Nec diutius tenuisset, ni ex subsidiis tertia decima legio in primam aciem inducta proelium dubium excepissetμ, apparet, tertiam decimam legionem proconsulis fuisse. In subsidiis etiam Iegionem undecimam stetisse, haec verba Livii indicare mihi videntur: Hastati legionis undecimae conglobant sese, atque elephantos jam peditum aciem turbantes invadunt ex quibus discimus, etiam legionem undecimam tum demum proelium iniisse, cum copiae, in quarum subsidium Iocata erat, cederent loco. - Duodecimam legionem praetoris suisse, cognoscitur ex his verbis: Duo milia et trecenti de exercitu praetoris, pars multo maxima ex legione duodecima amissi.
inter Cannenses erat 22, 53J, et quod Livius dicit, Marcellum legionem tertiam cum tribunis militum Teanum Sidicinum misisse, aliquo modo cohaerere Videtur cum eo. quod tribuni militum cum laude commemorantur paullo antea 22,53 Quomodo Marcellus post puguam Cannensem urbem tutari conatus sit, ex hoc Livii loco cognosci non potest is sontem suum plane non intellexisso videtur Sed auctorem Livii hic non de legione tertia classica, sed de legione tertia Cannensi dixisse, inde aliquam verisimilitudinis speciem accipit, quod, cum in milites Cannenses statutum esset, ut in Siciliam re-logarentur. Me N. Claudii Marcelli exercitu legitur 23,31ὶ: Ad veterem exercitum accipiendum deducen- dumquo indo in Siciliam Ti. Maecilius Crat . . . Si missus. Videtur igitur notus Marcelli exercitus ex militibus Cannensibus constitisse, neque legio claSSiza
Utu res se habet, tam dubio loco opinio nostra
Neque majoris momenti est is numerus, quem Livius tribuit alteri legionum Cn. Fulvii Flacci praetoris, 25, 2ὶ,
ia Ceterum ne id quidem constat, num Livii solius culpa hic locus 22, 57 corruptus sit. Nam in codice Puteane legitur cla8
18쪽
quam altero loco posuimus. Nam is numerus insertus est descriptioni pugnae, quae valde suspecta est propter similitudinem ejus, quae describitur 27, 1. Non solum pugnatur eodem loco inpud Herdoneam , sed etiam ambo duces Romani nominantur Cn. Fulvii, ambo Hannibali occasionem victoriae neglegentia et temeritate dederunt. Utraque occasio Hannibali ab incolis nuntiatur, cum in longe alia regione Italiae rem gereret utriusque exercitus reliquiae in Siciliam relegantur ad Supplendas Cannenses legiones. 26, 1. 27, 7 . maeo similitudo, ut ipsa est admodum suspecta, fidem abrogare mihi videtur numero legionis Fulvii, quam Livius
Id tamen inter errorem, qui hoc loco commiSSuSesse videtur, et quem in Liv. 22 5 esse demonstravi, interest, quod hoc loco error non est Livii, sed ejus, ex quo ambo locos sumpsit. Nam Livium similitudo harum pugnarum non sugit . Restat a legio P. Cornelii Scipionis Africani, quae, quamquam Scipio, in cujus exercitu erat, non erat consul, ab Livio quarta nominatur 26, 48J. Qui numerus quomodo sit explicandus, nescire me confiteor, cum in
ia Liv. 27, 1 . Ipse in Fulvii simulitudinem nominis, quia Cn. Fulvium praetorem biennio ante in iisdem devicerat Ioeis, increpans, similem eventum pugnae fore affirmabat.
ea parte libri vigesimi sexti, ubi hic numerus legitur, nequaquam Suspicionis causae insint similes iis, quas
in Superioribus numeris ambobus esse ostendi. - Sed cum hic solus numerus pugnet cum lege, quae jam per se vix dubia, ceteris numeris legionum omnibus confirmatur, etiam in hoc numero inesse errorem statuere malim, quam concedere, in Scipionis exercitu hoc anno revera suisse legionem quartum.
Postquam legiones consulare et non consulares seorsim percensuimus et earum numeros, quantum fieri potest, circumfripSimus, reStat, ut Stendatur, quatenus id, quod contendimus ex historia earum legionum, quarum numeri ex pluribus annis nobis traditi sunt,
L M. Claudius Marcellus cos. 541 legiones suas accepit aut ex Etruria, aut ex Galli nam harum provinciarum exercitus consulibus anni 544 decreti sunt 26, 28ὶ neque dijudicari postest, quomodo eos inter se consules diviserint. Nominantur autem hae legiones Marcelli prima et tertia 27,2. In annum insequentem 54b Marcello
19쪽
imperium prorogatum est eaedemque legiones decretae sunt; 'ε quae eo anno duodevicesima et vicesima fuisse narrantur a Livio 27, 12. H. id quod luculentissime ostendit, legiones, quae quattuor primis adnumerabantur, cum consul iis praesset, numero majores quam quattuor accepi Sse, cum proconsulem ducem, etSi eumdem, quem priore anno, haberent. - Marcellus etiam insequenti anno iis legionibus praesuit/-J, quo rursus consul fuit legiones ejus igitur inter quattuor primas
ductas esse credendum est, etSi, quo numero geSSerint nescimus.
2. Anno 547 M. Livius Salinator consul uSS Senatus conscripsit volones in undevicesimam et vicesimam legiones 27 38ὶ quas C. Terentio Varroni propraetori truriae ' tradidit. In truria anno insequenti has legiones continebat M. Livius Salinator)'ὶ
33 27, 7: M. Claudio prorogatum in annum imperium '.M. Marcello, quibus consul rem gesserat decretae legiones'. i j lv. 27, 22: Consulibus a. 546 duo consulum prioris anni exercitus - tertius Venusiae tum erat, cui Marcellus praefuerat decreti, ita ut ex tribus eligerent duo, quos vellent . 27, 2b: Consulum alter T. Quinctius Crispinus ad exercitum, quem Q. Fulvius Flaccus habuerat, in Lucanos est prosectus Marrcellus ad exercitum, quem priore anno Venusiae reliquerat, proficiscitur.*36 28, 10: In Etruria duas volonum legiones a C. Terentio propraetore M. Livius proconsul, cui prorogatum in annum imperium erat, acciperet.
2 proconsul, cui in annum 549 prorogata sunt '). Cum hoc anno Mago, frater Hannibalis, in Italiam trajiceret, neque Sp. Lucretius praetor, qui Galliam provinciam sortitus erat, solus provinciam tueri posse videretur, Senatus M. Livium proconsulem ex Etruria Volonum exercitum admovere Ariminum jussit 'i Galliam provinciam in annum 550 sertitus est L. Scribonius Libo praetor, M. Livio et Sp. Lucretio cum binis legionibus, quibus adversus Magonem Galliae praesidio suis-Sent, prorogatum imperium est' ' . Sed eodem anno M. Livius censor erat Galliam provinciam obtinuerunt Scribonius Libo et Sp. Lucretius λὶ videtur igitur Libo in Livii locum successisse, cum is censor creatus Romam regrederetur.
Sequenti anno 551 L. Scribonio Liboni successit M. Cornelius Cethegus proconsul Sp. Lucretio . Quinctilius Varus praetor Quorum legioneS, quo numeros gesserint, discitur ex Livio 30,18ὶ Habebat enim M. Cornelius Cethegus undecimam et decimam
i7 28, 45: Ceteris praeter consules praetoresque, qui Xerei-tibus provinciisqne praefuturi erant, prorogata imperia.μ18 28, 46. 18 29, 13. 20 23, 37. 21 30,1.22 30 1.
20쪽
tertiam, Quinctilius Varus duodecimam '). Itaque eaedem legiones, quae anno 547 sunt undevieesima et vicesima, anno bb nominantur undecima et decima tertia id quod, quamquam non praebet exemplum
numerorum ita mutatorum, ut pro numeris legionum non consularium numeri consularium inditi sint, tamen ideo est memorabile, quod inde discimus, etiamsi legiones non consulares non traderentur consuli, Sed praetori aut magistratui, cui imperium prorogatum erat, earum numeros quotannis esse mutatos, prout res postulabant, neque unquam fieri potuisse, ut respubliea Romana haberet legionem vicesimam eo anno, quo Viginti legiones omnino non fuerunt. Plures legiones, quarum numeri ex diversis annis nobis traditi sint, non inveni. Ceterae, quae Supra enumeratae Sunt, aut eodem anno, quo OnScriptae sunt, rursus Sunt dimissae, aut quo numero p0Stea gesserint, non traditur. Sed haec Xempla, quamquam Sunt perpauca, tam egregie cadunt ii nostram opinionem, ut ea pro certa habenda esse videatur.
23 Alteram Quinctili legionem Livius non nominat. Qua de causa Cornelio potissimum legionem undecimam et decimam tertiam Varo duodecimam assignaverim, Vide P. 19, adn. 11.
ReStat, ut quaeratur, num in numerandis iis legionibus, quibus consules non praeerant, certa lex inveniatur. Satis notum est, eo tempore, de quo per totam hanc disputationem diximus, Romanos legione e misisse, ubi bellum esset, eas deduxisse, ubi debellatum esSet, neque ante aetatem imperatoriam certa praesidia per provincias disposita esse. Sed in nonnullis regionibus tam diu bellum gestum est, ut legiones inde non deducerentur per multos annos. Sic in Hispania legiones Romanae erant per totum patium temporis, quod Livii decades tertia, quarta, quinta amplectuntur, exceptis annis 54-558. In Gallia legiones Romanae
erant 40 53933-554. in Etruria 42-553, in Campania 41-550, in Sicilia 33 5383ὶ-5bέ, in Sardinia 39-b54.
Itaque quaerere licet, num sorte in numerandis legionibus ratio habita sit regionum, per quas dispone