Spicilegia autographorum illustrantium rationem, quae intercessit Erasmo Roterodamo cum aulis et hominibus aevi sui praecipuis ominque republica

2쪽

Ecclesiastae Augustant, Friburgensis, Basileensis, tandem Canonici Argentoratensis Ecclesiae S. Stephani, Epistola A. IMI. ad Erasmum data, ex Autogr. uctor, Argentorati natus, qui, nomen gentilitium Nath-tigali habens, maluit vocari Luscinius, nonnunquam e Κgraeco Progneus, sed quem Melanchthon Uulturem potius, siue Vulturium, CGeyer,9 adpellandum censuit, fuit Musices, limguarum, latinae, graecae, hebraicae, peritus, nec PhiloQ-phiae et Theologiae imperitus. Postquam Viennae Austriae Musicam docuerat, fuit ille Lector Linguae Graecae in Coeno.hio Benedicti norum et Ecclesiastes agasae Vindelicorum, d inde Friburgi, postea vero Basileae, tandem Canonicus Ecclesiae S. Stephani, Argentorati. Scripsit varia. Diem obiisse suis tur anno Ι535., incertum tamen est. Vita eius exstat in

Iacobi Brucheri Miscellaneis historiae philosophicae, et in Io. Georg. Schelhornii amoenitatibus litterariis, etc. A 2

3쪽

Μentionem huius Luscinii Erasmur passim in epMolis ad

alios fecit, Tomo II l. Operum. In epistola IO9. ad Theologum quemdam non nominatum, ubi locus et annus desunt, P. Ι887. haec Ieguntur: HRescribe per hunc, si molestum non

hest. Est enim Ottomarus Luscinius, huius Vrbis primarius E ricle soles, nec a Linguis ac Musis alienus, in hoc mei fati, quod, ut ille Augusta, ita ego Postea profugi, ne vider rimus, quae dolerent, OculiSP Urbem, cuius primarius Ecc=Instes in hac epistola vocatur Lascinius, haud dubie fuisse FVLburgum, non Nolaeam, ut auctor Indicis Tomi III. Operum Erasmi putauit, facile adparet ex ipsis Domi verbis, qui Γυι- led profugerat Frisiurgum, ut Luscinius Augustiis. Luscinium Vero, Augusta profugum, Traburgi ita eadem cum Era o h bitasse domo, docebunt sequentiae. Nimirum in epistola raIO. ad D. Ioannem Cholerum, Praepositum Curiensem, data Friburgo A. IIJ I. P. I 26. seqq. dicit Erasmus de domo haeredum D. Iacobi Villingeri, ab hoc exstructa Friburgi, sibique siponte delata; de eadem ab Otto- metro Luscinio et Augustino Mario, quondam Ecclesiasta Basileae, occupata; de sibi cessa cum his aliqua domus parte; de Mario post octo fere mentes migrante, sed Luscinio diu manente , sub hyemem in domum cuiusdam Abbatis migrante, relicta tamen maxima parte supellectilis, et multum molestiae amo gignente, etc. Inter alia Erasmus in hac epistola scribit: ἡPost colloquium, cum Quirino, famulo meo,ὶ sesensi, hominem mihi parum aequum. Multa questus est apud ,,Quirinum de me. Et Argentorati quidem asseuerant eum in hine dixisse plus, quam hostilia; et credo, utcunque ille ne-isgat. Quid scribat suis, facile diuino. Denique in epistola 1233. ad eumdem Ioannem Cholerum data Friburgo d. 5. Octo bris

4쪽

bi is A. II32. p. I433- -Quid Luscinio, inquit, acciderit, ne riscio; sed nuper apud Cartulanos in conuiuio dixit, Erasmum

,,esse nebulonem, et omnes, qui legunt ipsius libros, fieri nebulones instigatus est, ut opinor, a Pelargo, Dominicano,

Caeterum in Epistolis familiaribus Erasiani ad Bonis Amer-hachium, I. U. D. ac Pros Basil. , ex MSS. editis Basil. 1779. 8- p. 93. 94. in epist. 79. scripta Friburgi, festo corporis dominici,

A. 1533. haec leguntur: -Nunc intellige, cur Luscinius meam Hredierit in gratiam. Resignauit cuidam praebendam, hac le-Mge , Vt Fuggerus quotannis numeraret ipsi 8O. florenos au. Mreos, donec procurasset sacerdotium eiu S dem censi is, aut maestoris- Verum Vbi Aggeriιs ex Cholero cognouisset, hune Amihi esse inimicum; videbatur contracturus benignitatem sit Bam, certe eum scrupulum illi iniecerat Cholerus. Hoc merituens Luscinius, finxit reditum in gratiam. Mirabar subitam fimutationem. Sed sit, festum Ascensionis Luscinius per litte- seras magna instantia petiit a me, Ut mea illa eloquentia se M.

istonio Fuggero commendarem. Se non esse nunc alium, quam

Molim, quum Fuggerus ipsium sita benignitate dignum iudica seer. Hoc sane verum dixit, nisi quod addendum erat: er- ans iudicaret. Quid facerem Z Negarem ossicium reconci-δiato 3 Scripsi, sed colore rhetorico. Ille iactauit nostram amicitiam, multa amanter de me praedicauit, se purgauit; Maddebat, Erasistam optime valere. Quid multis 3 impetra-ρit, quod Voluit. Nunquam tamen me inuisit; per litteras Let famulum agit, si quid vult. MNulla Lusci Nii ad Erasmum edita exstat epistola , nec ERΑs Mi ad illum. Quae nunc tandem eX Autogr. prodit, a

Lusci Nio scripta est pridie Non. April. siue die q. Aprilis A.

5쪽

I331. loco non addito. V. IndeX h. a. n. 5.) Loquitur de iti

nere futuro. Erasmi ad doctos amicos commendationem cupit, et pro moneta Basileensi Coronatos, profecturus primum Mars- Iiam, erratorum suorum poenitens, ad D. Mariam Magdalenam

Addit, quae aedes Vulingeri, Erasino Eriburgi locatas, spe

ctant. S. D. Occupatissinus omnium ad te iam scribo, Praestantissime D. Erasme; ideo pro tua benignitate ignosces ruditati. Incidit mihi heri in mentem, protinus ubi abierat a me noster Quirinus , ') ut te certiorem reddi iuberem , si quippiam tibi esset negotii Bigantii Burgundionum, Lugduni, aut in utra malis Rhodani ripa. Post peractam enim Paschae celebritatem, Deo auspice, oras illas sum p titurus,' me essecturum, ut neque fidem, neque diligentiam, in me, qui totus sum tuus,') requirere possis. Proinde est, in quo mihi mire, citra ullum dispendium, gratificari queas, si, doctis scribens amicis, me leuiter saltem illis commendes. Item, si pro moneta Basiliens, ') aut Batronibus, ut vocant, Coronatos mihi, ad summam XX aut XXV, miseris, ad Viaticum. Proficiscar autem in Massiliam, Τ) ad ea loca, quae Diuae Mariae Magdalenae μετανοία sacra esse perhibentur, ipse erratorum meorum poenitens. Aedes Vitulingeri, q) tibi locatas, felices esse cupio, et claues Omnes mittam,

unam

ab Luirinus, Erasini famulus. 4 Seripta videtur haec epistola Ba- Pinha anno IS 3 I. celebratum sitiae , quo se contulerat Luscinius fori die nono mensis Aprilis. Friburgo. I) Deest : et promitto , vel Dero, s) Marsilis, ut Galli vocant. vel aliud verbum. 6) Quas Friburgi exstruxerat D. His verbis fidem vix tribuisse Iacobus Villingeras, Romani et Hispan. a senum, docent eius ad Ioannem Regis Thesaurarius dictus, in Erasmi Cholerum epistol8e, a. IS 3I. et I 32. ad eum epistola, Louanio 3. Octobr. scristae, etiam citatae. A. I Sao. data, T. III. OPP. P. S83.

6쪽

unam 'etiam atque alteram' meo aere comparatam , sed nihil exigoc Curabitur interim, ut in arca quapiam res meas abducam. ') Tu vale, et me tui amantissimum redama, aut, quo contentus ero, in extrema aliqua parte colloca tuorum. Pridie Non. April. 3I. Ottomarus Luscinius.

Celeberrimo Viro, D. Desiderio Erasino Rotero damo, Patrono et Amico dulcissimo. Sigillum integrumo

GERARDI MORINGI,

Theologi Lovaniensis , etc. Epistola A.

1528. ad Erasinum data, ex Autogr. Nulla Molli NGI edita exstat ad Erasmum epistola, nee ulla huius ad illum. Quare ea, quae nunc primum eX AUt Ogr. in lucem editur, Videtur alicuius esse pretii. Auctor, Nouiomagus, aliis Bommelanus, Gelder, fuit Theologus Louauiensis, et Pasor ad S. Gertrudem, deinde vero

Pasor et Lector ad S. Tradonem, S. Trtam vocant,) Ordinis S. Benedicti, in ditione Leodiensi; vir multa lectione eXerci

tatus, ep. s 4. Viii huius mentio sit in so-

eLondorfit Hist. Luth. Lib. I. Sest i 6. f. 33. Add. z. c., ubi sermo est de Caroli, Hispaniarum Regis, posthae etiam Imperatoris, Caroli V. legationes ad auum, Maximilianum I. Imp., et Principes Imperii, anno ISI 8. Item Sest 3ῖ. 8o. Add. h. de electione Caroli V. Imp. , ubi Legati, Oratores et Procuratores Caroli nominantur, et inter hos Iacobus Viblitigerus. Virum piae memoriae vocat Erasmus p. 1426. in epistola, ad Ιο. Cholerum anno IS 3I. data. Omnia, quae Luscinius de aedi. bus Villingeri etc. dixit, optime illustrat Erosmi ad Io. Cholerum epistola, Fii burgo anno IS 3I. data, P. I 426. seqq. ep. II io. Conferri potest eius epistola 4. familiaris ad Boni f. Amer-

7쪽

VIII

latus, et latina eloquentia spessabilis. Scripsit varia, et diem supremum obiit d. 9. Oct. A. I556. Trudono poli. Vid. Franc. Sweertii Athenae belgicae, Andreae Biblioth. belg. etc. In epistola, nunc ex Autogr. edenda, scripta Lovani d. 8. Maii A. 1528, v. Index h. a. n. 7. dicit Moringus de communicatis sibi Erasmi ad Em spedium litteris, et vita Augu

sini a se scripta , non vero absoluta, sed melius et adcuratius ab Erasmo concinnanda in proxime edendis Auguisini Oper, bus , Utpote qui nuper tanto Hieronymum a se editum ornaue. rit elogio, etc. Erasmi librum de libero arbitrio contra Luth rum maXimopere laudat, illumque ad edenda plura eiusmodi scripta hortatur, quibus succurratur adflictis rebus. Loquitur de Hai i litteris ad Franciscum Minoritam, Vt ne nomen suum in praelectionibus publicis perfringat, variaque de eodem Erasmi aduersario narrat, sperans Erasimi taciturnitatem. Denique dicit de sua quadam episola, quam Goclenius Erasmo mittat, ignota sibi de causa, rogatque, ut lectam discerpat Erasmus, simulque hanc praesentem, etc.

D. Erasino Roterodamo Gerardus Moringus S. D. Communicauit mihi hisce diebus, Vir multo eruditissime, Emsteedius noster 'γlitteras ad se tuas, ob id potissimum, quod pleraque ad me attinerent; quibus, audisse te, ais, scripsisse me vitam Augus lini summa cura. Si esset quoque, ut istuc transmittere velim, fortassis addendam Augustini Voluminibus, propterea quod eruditioni tuae, huic

nego- I) Ioannes Hee tedius, quo nomi- Τ 46. R. ep. 7 8. fuit Cariusianone ipse usus est in epistola, ad Eras rum Lovaniensium Procurator. Tres mum data, Louanti apud Cariusienses, ad eum Erasini epistolae editae legun-

8쪽

negotio operam locare; non sit animus; sere denique egreginin mei monimentum in opere tam splendido. Profecto, Vir humanissime,

gratiam habeo, quam possum, maximam, de t/nta quoque nondum merita humanitate; cuin ultro offeras, quod non pauci vel maximo mercari velint, traduci non sine laude per ora hominum. Nulla v i. que vice hunc in nos animum rependere licet; quanquam nou committam unquam, ut ingratus sitia. Porro, ut sabulae huius originem paucis habeas, fuere fateor apud Bethleemitas Louanti viri pii et lititerarum amoeniorum mystae religiosissimi, a quibus aestate proxima magnopere hoc nomine sollicitabar; neque sollicitandi modus ullus, neque modesita, usquedum tandem manum tabulae afferre perpulerint. Mouebat, quod multa prodita de Augustino suspectae satissidet videantur; cupere se quiddam haud ambiguum ex ipsis Augustini scriptis petitum, atque id phrasi quadam praesentis saeculi, ne, cum

aliorum vitae tam graphice depingantur, huius, qui in maximis censetur, omnino neglectui habeatur. Λc iam paginas aliquot absolueram, licet tumultuarie, cum fama exiret, eruditionem tuam summa

cura summoque iudicio perpensissime Augustini opera restituere, ut spes esset, breui, maximo omnium plausu, evulganda. Quod viresciui , protinus labore coepto destiti, ' nihil fore addubitans,

quin, quanto praeconio Hieronymum in limine celebrasses, non iniis nori quoque Augustinum celebrares, quandoquidem non minus de re christiana meritus esset, nec industria minori sacra studia iuvisset. Atque hinc allatus ad te rumor natus est. Porro, cum vires maturius consulo, video, negotium plane modo meo maius esse, ac eum demum artiscem postulare, cui Augustini opera penitus perlecta sint, ta quema Prodiit postea Gerardi Moringi vita s. Augustini, Antuerpiae Is 33.

. apud Hillenium.

9쪽

quemadmodum initii bon sint: Sunt quidem nonnulla, as Ebn tan. ta, ut ex his, oculis subiicere Augustinum , ausim. Sed 'et scues, maturato opus esse, remque nihil morae pati, quod proximis nuti. Hi nig omnia in lucem proditura serantur. Quocirca, Vir eruditissi. me rectius feceris, si tu laborem hunc pium non detrectares, cum praesertim praestare posses et felicisrme, et promptissime. Nam ut opinor, otium suppetet, et adest non dubie stili velocitas, quanta non alii cuiquam hoc saeculo , denique et rei cognitio exactissima est Ni si seceris, multorum profecto exspectationem destitu eris, qui tale quiddam praestiturum hic credunt, quale in Hieronymo praeniteris, cum praesertim hi duo confessione Omnium summi sint, quos ecclesia doctores habeat. Atqui congruens esset, ut pari iugo celebrarentur , qui pariter ecclesia demeruere. Sed et suspicionem praebebis

id quod pace tua dixerim non satis candidi in Augustinum animi,

dum onmes tacite cogitabunt, non temere esse, quod hunc ornare

supersederis, et Hieronymum tanto elogio ornaris. Quod si flecti precibus posses, studiosi omnes magnopere effagitarint, ne, quem publicus fere totius orbis consensus maximi pendit, tu tacito suffragio detorsisse videaris. . Deliberes ergo teculu , impense precor, et hae spe studiosos ne frustreris. Erit hoc dignum tanta. ista tua eruditione; erit dignum Augustilao, qui,' ut vir maximus est, ita quoque a viro maximo depingi flagitat, ne materiae tantae dignitas a mei similibus deteratur magii, quam ornetur. Fac, quaeso, quod e dignitate tua rectius esse existimaueris.

Librum tuum, de seruo arbitrio inscriptum, ' legi a capite usque ad calcem , quanta maZima cum cura potui. Sed nescio, iqvid

q) Confundit Moringus Era i li- therum anno I 'aq. editum , eum

hellum de Libero Arbitrio, eoatra Lu- Lutheri, de Seruo tristi sui ipI.,

10쪽

sit absolutius, 'aut in quo quicquam vel Momus ipse requirat. Adeo

t state, collatis sitibus, rem oculis ingeris , ut vel coecis liqueat. Adeo porro erudita sunt oriania, ut haud sciam, an quisquam hoc saeculo uiuum quod aiunt magis tetigerit. Denique nihil est fere tuorum scriptorum, ut multorum seri ratio , in quo ei umspecNus , pro moribus temporem, loquaris, aut quod minus calumniae pateat . ita ut inimicis quoque tuis magnopere hoc nomine Probetur. Perge, Viceruditissime, eumdem ad modum amictis rebus succurrere. ') Para. his apud homines memoriam sempiternam, apud Deum quoque praemium tantis meritis dignum. .

Quantum intelligo, scripsit Dominatio tua ad Franciscum Mino ritam, ' ut Mlicet nomen tuum in publicis praelectionibus perstrinis B a gere

hominum neminem metuit, et, si quid immineat periculi, mutant se- isdem, et in tuto sunt. Quumque senon in aliud proficiant, fiat si quod issibi mortalium Odium eXasperant, tasimen veluti lariis lymphati pergunt. ἡSed haec quoque Vlixistus os t. Max. omnia vertet in bonum finem. Vid. T II l. Os p. Ei P. 9 Η π, 8S9. AGucis ritiam hunc Moringus adpellat Franciscum Minoris am , Erasmus in epist cir. Franciscanum. Minoris enim , seu Frutres Minores, initio Pauperes dicti , et Franciscant, germ. Barci sermoucbe, item Chordiseri, Tu nige i , t me. . sunt Monachi unius eiusdem q*e Menicautium Dryinis, initio

conditi, et psimum ab Innocentio ULPapa in Concilio Lateranensi IV. anno II f., deinde a successore, Ho-

qno responderat hie Erasmo, et quod

prodierat mense Dec. anno Isa S. Cons. Lutheri opera et Sechendorfit Ilist. Luther. etc.

) Mirum sane est, silentio praeteriisse Moringum, qui litteras hasce d. 8. Maii a. ii 28. scri psi t, Erasmi H per pseu, contra Lutheri de servo ai biti io libellum, cuius pars prior

De hoc aduersario suo scripsit Erasmus , Basl. d. 29. Aprilis , A.

IS 27., ad Mercurinum Gallinarium, Caroli V. Caesaris Cancellarium, sanno 1 3O. in itinere Caesaris, ex Italia ad Comitia Augustana, mortuum, liis verbis: OEgmondano mortuo, eX.,stitit Louauit Franciscanus quidam, , qui tu publicis praelectionibus subinde,serfringis u uu motivi, Hoc Semia