Joannis Heurnii,... Opera omnia tam ad theoriam quam ad praxin medicam spectantia... Iuxta Otthonis Heurnii,... tomus Secundus

79쪽

. AMPLISSIMO PRUDENTISSIMO UVE

MAGISTRATVI LEYDENSI.

eimam sanitate, ac leo rundem Mincordia neque enim sine his vinculis condimν - eum ditur optima ciui I quid ho- labefictetur, quis non videt optimi Metistratus osseium is si id stabiliat ac redintegret ' suis cinctis laudibus non euehat talem Magistratam qui hoe flκῶνιὸ agit ' At Dem non solis hae cara cepit ut erigat Sempublicam suam, cum pericula hi neruum erumpμnt; verum cui ille in Rempublicam sis amom iniaque studi , si sagaci vitilantia praeuideat arceatque iam etiam imminentia flericula qua, qtio, gloriue Ibb nimis illi eger udi ' An non vos illud agitis ' quid erum aliud i Aut mos , ut pis Clari mum τλαν, hondiris ac stilitatis bestra studiosissimκm , D, D. Nico LAVM ZηYsTIVM SIndicum τHi m ita sellicite iam diu mecum uere volvaeritis, Ampli is temo nomine, ut si scripto succurrere possim periclitami .a seminibus quibusdam pestiferis, qua iam sipargi per populum mperant) Reipublica vectra, id vectra e jaselim 8 Aquidera n velim οφ sausa qui non exigua senescisa vobis accepi. cui e non ut volui, sed si potui, omni disgemia: Α 48 tierati feci Ammam υπὸ m'. addidit in dulcissim repatriam amor incit is, vel potius ivulit me raue mox futurum adire hoc Malo , ni aebelletur, periculum, uuare non est quod qκ, mihi ,siiciat , Machi as me iam adore posὶ eli md est enim huis; tantag cuius semine feta iam magna Ears pars a vis nec Summo sine e Numine c cὴmplerumquo ultra, remedia hae erat mala vindice quasi imp Dm: qqis ei res et, quispar ' -hin hamui simus hyberino algore, nee ' cellentibus remediis ext ngua i , me ηs mox remuiscente anni calore , in immensam vanit tem pinifer hic vi exiliat. suare πρη ulpito ivm m sm i, in nostra hac voluntvi sit grata vebis futura. Maior est, fateor, i ἡ me vela mescentia ,-amc iv inm m patae, huius Μην culiliterar3 tem p it reffodere: famas usetia est vestras erga sit raὸ liter ty ερις diam, quam ut i vobis ingraim esse pq si quod Reipublicove in consteratur. Dη ORR. MKx. Opiis me vie iram ad Reipηblica tutilam tuςanire in linem. M.

CAPUT PRIMUM.

p E STE M omnium morborum esse grauissimum.

E s et fi nullus morbus est perniciosior nec num partem extinctam fuisse: datavit ea calamitas grauior 3 haec enim breui dolorum cruci quinquennium. Anno millesmo quingenitas tu , vel virium prostratu horribilem cal, oetiuo, tertia hominum pars interiit. Nescio an νβ'mitatem edit. Romae quo tempore obiit C illus, quam , a Pharaonis tempore , in ulla prodi 'si quotidi: decem millia eo tempore in vine interi- maior fuerit illa quam expertus est Rex D Ridibant. Et sub Vespasiano subque commodo Impera- summo Numine irritato a temeratio eius censu mi tore duo milia quotidie abripiebantur. Sub Leone litari. Calamitosissimam etiam pestem describit ThR' Isaurio trecenta nominum milia Constantinopoli a cydi Ees,qu, nulla hostibilior& saeuior vllis alii peste obiere. Platina author est sub Benedicto octauo temporibus in mundo grassata esse legitur. ξψζpit

80쪽

Cap. II. Quid sit pestis. dcc.

pronunciarum ab oraculo esset , euentus ostendit utrumque malum designatum esse. Huius grauissimae

Ρ Isti, meminit Galenus libro De theriaca ad pisenem , & etiam Maelius in fine libri sexti De nati

ra , α Unilius in fine libri primi. quin & ipse

virgilius libro quarto Geoagicon, ubi de apibus ; &ouidius libro septimo Metamorphoseos. Niceph ius prodidit similem luem teinpote Iustiniani Caesa

magnam pMtem orbis terrarum peruagatam esse.

Ni breuitati hic studerem , quam plutima siauae ac

lup saedae huius furiae exempla referre possem: quare cum .i yζὸς non historiam, sed morbi naturam ac eius a nobis

ac aegros , dominos & seruos reges ac lanio-hes. Pestis enim ex causis non peruulgatis nascitur, estque alta putredine venenataque 'qualitate furi s a. Theologia vetissime ad Sunimum rerum cieatbrem, tanquam caulam primam , hanc cala nitatem resedeamus. Ethnici nouere. nam in bello Troiano hutatur Dab Apolline pestem immissam fuisse Gricoruni e ------ ercitui , ob filiam Chrysis stliptatam. Ibi Podali- D U π TI A Machaon parum arae possunt': sed sacrificio numen placatur. Magi ascripsere hanc calamitatem uO v , D sit ei, Pylmonibuβ inter homines humina specie versanti I y bus, quos oppida inquinare exstimatiant i qui, i h Pj4-xj06ς δ populo obruti, pestem auertehant. Ita A et x v x s pestili, pestilentia, Lucretio pesti Appollonius Danaeus ab Epheso . Prthagoras alitas, Graecis λοι- , non pro unicare usurpa- Thurio & Metaponto expulegant pestem. Quintur. Quare , ne cam a nobis pro peculiari quodam Magi victimis pestem profligabant. has enim mari morbo accipitur, dumque de eo disserimus, i Le- iniicictant, acclamabant, Neptune haec piacula proetore pro alia te intelligatiit, breuiter dicam quid nobis sunto. Referunt historici, non admodum hac voce significetui, a uid nos. ea notemus. Pe- ςsse qubd tale quid homoe euenerit. Demetrius aistis interdum aeris corruptelam denotat : cum is pro- quidam Graecus Lacon taurum magicis catininibus ni h substantiae ratione in vitio est qubd plurima cicurem redditum , tenui sto ad cornu teligato tra- miasmata , ut Democritus dicebat, vel ut Hippota hebat. Erat autem integrum illiid dornu cui filum crates ' --. hoc est , excretio morbida innexum erata aliud veto e numedi uim resecuerat . mi. vaporum permisceatur aeri, seboles senestissimorum Ita ille taurum ad amphitheatrum duxit,& Postidem b otio morborvin. Quin interdum significat morbum a tali illum mactauit; pestis postea mi fili affigere multi aeris contaminatione natum. vulgus veris Carbo- tudinem videbatur. Ita olim Romam vegus anguis quid nobis sunto. Referunt historici, non admodum: . Pe- esse qubd tale quid homoe menerit. Demetrius Romae nuper pro- quidari Graecus Lacon taurum magicis catininibus quidi rima cicurem redditum , tenui sto ad cornu teligato tra-ppo- hebat. Erat autem integrum illiid dornu cui filum ibida innexum erata aliud veto e numedi uim resecueratiorum Ita ille taurum ad amphitheatrum duxit,& Posti deaenem & bubonem , piperisque idea sparsi phymvel pii stulas, pestem appellat: quae vere comites ptias sunt morbi, quam morbus ipse. Alij sebr pestiteritialem ipsam pestem vocaisio esti esse dicemus, de quid nobis vPesti dico est lues 'cordis ah aispirationem vel immissionem illata ex Epidauro , qui videbatur urbem toto peste obsessam liberasse. verita haec , ut noedentes , notituae sunt Satanae ad aucupia an Quid igitur nox Quanto satuis foret esuinum nacate, ac ita pestem reppellere Nam Deus ommus Maximus peste, nostra scelera interdum vidi scitur. itestis est ELechiel qui ex die Dei c6niminatur po senito. effectat unde ditis symptMatis infesta est, puli tertiam partem peste ac sine cosutam esse. contatiosi , ac plurimis eodem tempore funesta. Nec somnio numini opus est ad hanc luem naturali Dixi Pestem esse luem coidis. Lues appellatur affeta bus causis,qxus secundas appellamus. Plerumque tacito quae plurimos homines assii sit. Dixi in definita men Deus causis paratis utitur ad aeris corporumque 'tion ab aere venenato: nam fuligo quaedam quae cor- corruptelam. Hae autem causae duplices nobis videi at bellum indixit aerem occupat ; estque ea sensibus tur, Vel corruptela ieris', vel succorum nostii corporis i incomperta , leptomeria peruadens omnia: Hinc in venenatan vim abductio. Aer autem bise,iam inest ituba pestis a Phisone Iud Eo definiatur corruptelam bit; vi cem proritat substantile ratio

aάρ, θάνατοι, Et i quia horrenda vi crudelique ini- ne iii vitio est, vel cum temperies eius violatur. Pro ria humanum tenus prosequitur, propterea Maria priae sura draconem. Dixi praeterea in eius definitione, Pti spirationem vel immissionem illata Nam vel aerent per nares & os sorbemus . velis superficiem totam corporis ambiens, in aete enim sumus ὶ percutis spiracula , dum eb terminantes arteseae oscula sua Veriant, corpus invadit, ac sui contagem cordi eae terisque tartibus infundit. Ita contagione soloque mortifera haec vis si indit,pluttiuosque ianunόsbro-

sternere solet, 'nam venenosu,thnc are evadit. Int

cunctas,haec grauissima est pestis. Scribunt Astrologi '

talem maxime contaminationem aeri inferri a congressu Satuini & Martis sub sigrio Geminorum vel Virginis . si 'accessest eclipsis, triumphante planeta

Marte. 'Deinde aes interjecinum hominibus vetitanum contrahit ex Eum nis cadauetibus ab inedia cadentibus. Vel cita paludosa loca aut Charoneα sero-tupto aere. Dixi, aut venenis intus genito, bes infuderint aEri mi asinata vel inquinamenta staui D uplex est enim secus pestis , aer & foedus coria veneno obsita : nam aer viseetibus terrae conceptus, potis humani succus.Dum erit in m famem cuerapta ibique putrescens,cii metu id, haec affare aeri nostrbiaimenta ingerutitur, qualee, uitiium situ obse uni

aut putrefactae carnes,sit,ut succi nostri corporis in venenatam prauitatem degenerent. Reliqua quae indefinitione, ne quid bis; talia,ubi de causis,plenidsoxplicabimuti solet. Et caria praeliis cadauera humanat Sole in

tabum diffvunt,nam foeda inde corpuscula per aeteri yagantiadi nobi hauriuntur una eum acte, unde Luca-Quaedam natura soli etiam hominibus aduersa est; ira Salina aduenis calamitosa esse dicitur , ct insula