Praecepta medico-practica in usum chirurgorum castrensium & ruralium ditionum Austriacarum

591쪽

borantia NTO. 2I. 22. 23. Porrigantur, conmvenis, verum exhibita haec remedia, antequam corpuS bonis repletum humoribus sit, detrimento semper forent.

Pessima & pertinacis ima debilitatis spe-

CieS ea est, quae Veneris abusum , manustuprationes Praesertim Pro causa agnoscit.

Attamen & hi aegri eadem restitui possunt methodo, si exorbitantes refraenent simul cupiditates, illicitae suae consuetudini valedicant, otiumque decentioribus fallant negotiiS. Quodsi aeger non solum totus debilitatus & enervatus sit, sed adhuc acres & malae notae humores in corpore suo contineat, hi prius corrigendi sunt, antequam descendatur ad roborantia. Quid in illis agendum sit casibus, ubi epilepsia a praepostere curata scabie aut aliis morbis culaneis retro pulsis ulceribusque in- Considerate clausis, a suppresso sudore, haemorrhoydum & menstruorum fluxu, a Ver

mibus, a retro pulsa acrimonia Venerea, Po 'dagrica, scor butica &c. originem desumit, in

592쪽

588 in speciali capitulo, ubi de his morbis agitur, hoc ipsum invenire es f. Illi, qui sua idio syncrassia ob certos Vegetabilium animaliumve Odores in vehementes convulsioneS cientur, sensibus privantur, hos omni cura evitare studeant, hinc valde imprudenter agitur, dum tales studio similibu S terrentur, vera enim exinde & immedicabilis generari potest epilepsia. Peculiaris haec idio syncrassia tolli &praecaveri potest utplurimum' si longo rempore remedia roborantia NTO. I . 22. 23. I a. assumantur. Saepe ramen ipsa immutatur natura, ut sensim plane his adsuefiat rebus, quas nunquam antea sine convulsione

tulisset. In hactenus recensitis casibus malum Praecaveri, saepe etiam felici cum succcssu tolli potest, cum causa morbi nota sit, aut quid agendum sit, symptomata doceant. Saepe e Dileptici tempore intercalari sanitate gaudent integerrima , nec ulla, quae medelae admonerent, eamque indicarent, apparent signa : tum videndum est, qua ratione tempore instantis paroxysmi se haheant.

593쪽

Si tunc aeger a me etateS in abdomine, in hypochondriis Praecipue sentiat, appetitum habeat deletum , conatum Vomendi percipiat, & alia oppleti Ventricili aut intestinorum experiatur indicia, emetico aut purgante sub NMO. 2J. 26. 27. II. Peccan- Iem e Corpore materiem eliminare necessum eit; binis igitur aut ternis continuo diebus pro ratione circumstantiarum tale remedium

exhiberi poterit. Si vero nonnullis ante Paroxysmum diebus de cephalalgia, vertigine, calore capitis quaerelas aeger moveat, Oculi rubeant , pullus plenus & tensus sit, tunc aut venam secare, aut applicare sanguisugas aut per priora remedia uero. 2. 3. q. 6. 7. COrPUS deplere, sanguinem at senuare & impetum caput versus diminuere oportet; Pricterea bis in die balneum pedum indicatum bene adhibetur. Si tamen nulla accumulati in en cephalo sanguinis signa adessent, sed alia potius acrimonia aut humiditas causa hujui mali esse videretur, aeger Pallesceret, facies haberetur rumidula, caput grave perciperetur &hebes, continua observaretur in somnum

594쪽

proclivitas &c. emplastrum vesicans ad nucham applicare, fortiora pUrgantia Nro. 2s. 29. 3O. 3I. Porrigere, suris sinapi sinum adomovere , & bis de die per unam alteramve horam pediluvio uti convenit. Terminato ParoXysmo tempore in rercalari, si vires non contradicant, PUrgans exhibendum est, hic praecipue fontanella aut se taceum laudem merentur , sed per

annos fluant, o Porter.

Si autem aeger in hac aut illa parte corporis Peculiarem ante Paro Xysmum dolorem sentiat, & simul ex illa parte aliquid versus caput quasi ascendere animadvertar, quod subito Paroxysmum Provocet, han Cpartem supra doloris originem ligare, fortiterque comprimere frequenter juvat impediendo paroXysmum, Verum tale quid non

facile nisi in brachiis & pedibus praestatur, si ergo pars foret, in qua pressio aut ligatura locum habere nequit, mOX, utPrimum dolor aut alia particularis percipitur sensatio, cucurbitae siccae aut emplastrum vesicans illi applicandum parti, nec non, si loci situs admittat, partis ast effar incisio tentari potest vel adultio.

Verum

595쪽

Verum sepius contingit, ut nec rempore intercalari nec ante ParoXyimum ulla se manifestent indicia, ex quibus sive medendi sive prsecavendi ratio intelligi posset, in hisce casibus remedia NrO. IO. I7. I 8. 19.2O- 3a- 33. 3ψ- 3S- 36, 37. 38. 39. tentari potiunt. At hujusmodi remediorum longus requiritur usus, donec , an in praesenti aegro sussiciant nec ne, certitudo habeatur. Durante quolibet ParOXysmo cura praecipua esse debet, ne aeger violentis se vulneret jactirationibus, ne forte capite artu-busve in dura impingant obstacula ; hinc, si1 possibile, molli imponatur lecto paro xysmo amichus epilepticus, cuncti corporis motus observentur eXactissime, corpus Iottim& artus ita molli & cauta dirigantur manu, ne irruendo se laedat; violenta pollicum e tractio nociva magis quam Prosicua est. Saepe dentes adeo vehementer ad se in-Vicem apprimuntur, ut vitri adinstar dissiliant, aut linguam commordeant aegri, Unde adlaborandum est, ut a se invicem molli manu diducantur dentes, & aliquod corpus interponatur, dura hic inutilia forent,

i ' , . . .

596쪽

592 sed suber, firmiter convoluta lintea conve nientissima sunt, solum attendendum , ne talia mole sua respirationi impedimento sint, aut quod exigua nimis adhibeantur, parum juvent, aut Plane deglutiantur, hinc vel cauta manu tenenda aut longo filo alliganda

sunt.

Μultum praeterea hisce prodest, si comtinuo aeri libero & puro exponantur, facies saepius frigida abluatur, & nages, frons, sempora aceto Fro. O. Probe perfricentur. Si debiles sint, spiritus C. C. aut alii volatiles naribus submoventur spiritus, qui etiam pro inuni fione harum partium inserviunt, nec non aliquot guttulae cum cochleari aquae ori infundantur; attamen

nimis volatilibus spiritibus aegris his nimius calor conciliari non debet; in 1 u estis hypochondriacis , hystericis castorei aut asse faetidae odor saepe promptissimum adfert au-κilium. Non raro tales aegri, posteaquam aliquo tempore Paroxysmus deferbuit, ad se redeunt, loquuntur, & ad interrogata recta& clara responsa reddunt , sed nervorum

adhuc continuant subsultus, in hoc casu

597쪽

Finito paroXysmo similes aegri plerumque capitis & corporis debilitatem experiuntur , hinc leniter roborantia Nro. 43. &44. Propinanda sunt, quibuS, si non refocillentur, illa, quae Nro. 2I. 4S. 46. 47. me

morantur, eXhibenda veniunt.

In tristibus, melancholicis, hystericis totus saepe morbus ab eXorbitante solummodo meditatione, pusilanimitate aut imaginatione Phantasmatum dependet; nonnunquam in perversa & falsa sua idaea eo excurrunt dementiae , ut a daemone sese obsessos , sagisque vexari credant firmissime. In hoc casu medicamenta admodum Parum praestant, multum boni nihilominus remedia Nro. II. I 8. 32. in similibus essiciunt. Si Vero magna cum fortuna, ut argumentorum esse acta, promissionibus, fiducia speciali, fallacia, peregrinationibus, aeris mutationibus &c. in aegro tali cogitandi modum inverti, aliisque mens distrahi pol sit o ettis , utplurimum sine omni medicamento medela lata est, & sponte sit a

Tom. I. P p

598쪽

convalescet aeger, neque tamen hoc idcirco causae cuidam praeternaturali adscribi debet. Verum dantur tantae malitiae homines, qui, ut adstantium erga se eXcitent miseri cordiam, pecunias eXPiscentur, aut aliud intentum consequantur, in modum paro xysmo vero epileptico laborantis adamusIim corpus essingere noverunt. Si tales fraudulenti homineS tempore simulati paroxysmi e Xaminentur, advertitur eos mente Penitus constare, & tam astute solliciteque corpus undique dirigere, ut sub maximo furore nec caput nee artu qallisione offendant, aut ad dura corpora se vulnerent; quo major his compatiens osten ditur animus, eo magis furere contendunt.

in initio paroxysmi pulsus penitus naturalis est, ab admoto oculis lumine pupilla contrahitur, angustatur, quae in vera epilepsia ast estis ad omnia similia Persistit immutata. hi, si adurantur, aut unguibus vehementivuscalpentur, &c. subsiliunt, aliaque percepti sensus dolorifici signa praebent. Si certum sit fictam esse epilepsiam,

ipsa haec diuturnis jejuniis, publicis & se-

Ver s

599쪽

sysveris aliorum in exemplum castigationibus medelam non novit a Ptiorem. Eadem methodo procedendum est cum illis, qui se aut daemone obsessos aut sagas

Sumat ter vel quater de die cochleare unum & bibat desuper bina vascula de insu ex spec. sequent. Flor. sambuc. lal. malV. aa Μ. jβ. conscis. exhibe.

600쪽

Sumat omni hora vel biliorio vasculum. Nro. 3 K. Seri lactis, vel Lact. ebutyrat. q. s. Sumatur pro potu