Hieronymi Cardani ... De rerum varietate, libri XVII

621쪽

32 DE RERvM VARIE A TE, perceperint.Nonnulli etiam ex interrogatione respondent. Accidit enim in uigilia π somno, cum unum eorum adsit, alterum etiam eornm necesJὸrib adesse: quor: neutrum somnium esse existimare oportet : nec notiones eiusmodi sunt, quae uere per somnum percipiuntur,cua praeter imagines adiunguntur: sed imago quae ex fembitrum spectro,

rum motione affigurata, dormientibus animalibus reprae, sentatur, quatenus dormiiun ea Dinnuum esse. Ium igitur iria habemus diuisorus membra superest quartum,cumfamul uters fessus imperfecte uincitur, tunc enim a uolunatate o cogitatione deliberamus, o sensibus exteriorib. b. uiter cuncta percipimus .atep tunc per somnium quasi ingratantes operamur . Ex bis solum iudicantes nos dormire, quod utruns perperam agimus, at s leuiter insensibus extiterioribus percipimus. in deliberatione aberramus ueluti si eras cum sorio equitandwm bi intempesta nocte, quasi ram orto Sole,surgimus. Confirmat id quod e iuerso sapecontingit, ut quaedam uigilantes agamus, ita ut paulo phinesciamus an uigilantes, an dormientes id egerimus. Ali, quundo mihi hoc contigit, cum uidissem quadam Imrabias non audebam interrogare alios, qui a ipsi uiderant antiidissenti timebam enim, ne dormiens vidissem, at φ ita riadiculus haberer: ea rursus in eodem pericula, quanquam non adeo euidenter, se uere uidissem: obliuiosus enim ni

mis uideri potera,ais ideo uerebar haec scribere: fled poli.

quam Petrum Bellonium in libro de Elulatu,animaduerti narrantem se quandoque Corcyrae cum antelucano surre,

xisset, eiulantium si epitu perturbatum, uidisseis mulieres nudis papillis undi φ per urbem discurrentes a plorarites ob luctum,derinos obdormisset, ubi hora congrua iam ela

to Sesecturexisset 'narrasse qua uiderat bospit somm η no

622쪽

LIBER VIII. 3rnise,ciliodea per somniim tuidissese exilii Draretrasmoniarum, ab eo non iam per somnum , sed uere vidisse, contia

ita: iam tum utriust rei uera causum nacitus , a uibum haec mandare literis. Contingunt erram haec maxime, ubi quis protinus, ut iussit , Obdor scit: aut maiore cura interFellatus reuocatura cogitatiΩne Vis priora euemunt dormientibus no perfecte, tamen sensibus tam interioribus quam externis obuolutis, ita haecno persccte uigilantibus,

quoniam sensus utra int impediti. Cum igitur tam in somno quam uigilia Luius generis proposui , sensus utris non

perfecte torpescant, apparet aliud esse tertium in homini bus, quo somnus a uigilia disiematur, Ut, uinculum menditis Esi igitur somnus, uinculum mentis cum impedimento sensus utri φ.Vigilia uero in hornine dico) mentis liberarassetisen b. obuolutis,seuc ipsis liberis cita ergormat Somnus ει libera est, sensus impediti,ut m somnoletis, qua peruigie uigilialium uidentur, personinu uisa existimantur. Et rursus cum quid.

mente uelata utris fessus parte aliqua liberi sunt: hi quae uigilantes efficere solent, operantur: at s interior fessus foliis uincitκ hi uident aut audiunt,sed non deliberant: at si externi fessus obaoluti sunt, interiores non, hi somniant uerte: necfentiunt, qua se sentire existimant. Contingit igiatur hominibus quibusdam tria haec simili adeo iuncta see,

scilicet mentem,sensum interiorem exteriorem, ut cum

dormierint nec sentiant,nec quicquam somnient: alijs duo tantum iuncta tertium autem do visum: quibusdam omnia

sic diuisa, ut per somnum sentiunt, ars deliberent: o quae per uigiliam senserint,somniassese existiment: quom exemplum in ebriis percipitur: agunt enim ex deliberatione pluara,cum mente non constent: Er quandoque sui satis compo

623쪽

33. D E RERUM VARIETATE,

quendam adeo diuulsis bis tribus principiis fuisse, ut indue

ret 1omnians se,legereis supplicationes pro mortuis: ad uocantem Principem, ius erat cubicularius, accederet, deamam etiam interrogantibus responderet. Dentes ut Dentes hominabas perpetuo crescunt,donec homo iuueetiam post vis extiterit no tamen renascuntur. In semo enim nes credi pueritia re- fcunt,nec renascutur, sed a radicib. diuelluntur, in pueritia nascantur. utruns cotingit: in iuuentute alterv. Cum enim auellitur laro ore, gingiuaslut ab aerei editur. Ergo si fiat imbuo, ro S propoli repletitur, in plurib. dens renasci poterit. At sboc ratione,non tame experimento adeo compertum. Comperta tamen est si ferentia ortus uis incremeti. Ob id non Hominis curis, Megproprietatibus adnumeratur. II aut natura soquintupl cx minas quintuplex, partim ut elementu,ais sic uel inuitus caxatura. dit ab alto: partim ut planta, si cap revirescit a germinat:

partim ut animal, ob id, uoluptatibus ars doloribus agi, tu tur. Est o drumus, quo munere multa potest quisus

Homo quL iu superius, tu alibi diximus. Verum propria peculiaris oprie ridere natura, miseerrima est: unde cita primsi nascitur prius qui Ec p orare dem plorat quam rideat, ostendens originissuae calamito, incipiat. sam conditione curas primum plorat,vigilat: cum auteri det,dornrit: indicans uitae huius infoelicitates, futura autela fans in u- cs Iccedentis iucunsam ac laetam couersatione. idam tero plora- etiam in utero plorare ex Simantur, qui ctὶmnati fuerint, re quid 1i- aut exuit materia porcedere, aut improbi futuri esse cre, gnati eat. duntur. Verum non omnino hoc mihi compertum ep, ne Varia huma a Gontingat aseo certum. Illud certilis,mole, moribus,ainae naturae iij; naturae proprietatibus quosdam usque ad miracrilum miracula. Mariari. Euthymems filius tribus in annis tribus cubitis cre

uisbe fertur sed sensu hebeti uitas breui ac invalida uox eirisii tu fuit, inedia tardus. Reserunt Luciis Flaccum

624쪽

ni isti apientia laudatur Midretur autem haec ira, 4ora qub rarius contingunt P ERSTITIO S A. CAP. XLIIII. apitis dodis tot solacix.

626쪽

inpedimento Si uero iuxta mediam noctem cra cum pertur tur quataor

leuitate non mutare corpussi cum timore , tristi itia, grauia tute, cibum minuere nutrientem, purgare corpus. Si uero

iuxta diluculum longa clara,nec tum diu perseuerant, sed uel una vel altera die a coci imaginibus fiunt , im etia, Medi eat

portendunt χλe uero praeterita referunt, ad cibo ad hue p o cula: morer, ad coelum referri possumi. nam quaecump videmus, ex uisis ortum habent Cum uero miscentur, tunc uana res

parent sed non sunt ructum non facile es interpretari. Et ctim meterpres non bonus est, o cris genus ad genus liud refertur,velut si cibor referat ad humoret. Et eum

non recte meminit.

Sed ad re reuerior : ra hoc genere s poculoram ratis, iuxta Vnorum naturam, aduersus timena π lienis uitia,efraxinouutiaret ex auro, si quae bona sunt tam facile nobil m nicarent, uam mala alia piccata, cui mos fuit a filia uelut aduersus comitiales cum peuceduno. Talid ad Nn ueraH

627쪽

362 DE RERUM VARIATAT 7, ueram medicinam pertinent, tametsi ob desuetudine Iisperas litissa uideantur sufficiat autem in omnibus exemp. a as, duxisse:o pro exemplis, principalia quaedam auxitia. canis rabi Naius est quod in eanis rabidi morsu, varia afferuntur

ua μήν -- imis .nii inium rei ει ι . Res ita se habet, sed causa admodum incerta est. V idetur enim rabies priamum quandos falsa, eum miseri anes in fugam acti pro rabidis babetur ars ita seruari a rabie, quae nulla tamen est, fitilisa cretantur. Ipsi uero canes etiam rabidi quosa afficiunt, q-sdam non : hoc multis ex causis: aut quia eri gua est, atφ ita paratos afficit, aliorum neminem aut quia cum quaedam sit proprietas non fatis ma Uia,non omnes afficere potest,ut nes aliarum ulla: aut quia,in bom, JM quaedasunt proprietates,ueluti in caeteris animalibus mulienim a canibus rabidis morsi, facile corritiumur, non ita anferes: ita hominum natura huic, vel suic animanti mulis conspicitur aut quia homines c traria naturas i, vexlut hi idiores non afficiuntur ita, unde rarissimi, imo ratali quod uiderim ) infantes rabie corripitintur: nes ortes, ut timidi ines qui purgationes habent consuetas aAt ex ladneris qualitare: ubi c, n multus desuxerit sanguis, Dina

628쪽

LIBER V I I I, ita cum sanguine simul exit, fit u lnus amplum existat aut se uni in carnosa parte alteri m neruos ud exsyder uaria constitutione, uel quia affectus in cane nondum est plene cos arus, uel iam minui ob imbecillitatem inticipiti aut ob uarietatem auxilior: m quaeda etiam minuunt a feritum, quae auxilia non esse credantur, alia augenti cxtob dispositionem hominis praesentem ieiuni, irati, ad morabum parati. ' imis longum esset, si cimcta referre velim ntas multis modis colimgit hunc effectum lustrari, et in uia dearmc as uno cane rabido, plures quandos quam a cenatum ut ijs similiter rabidis interire: ut quasi La ale uideatur homini illi, qui rabie correptus interierit. Q od pro raatione numeri rabidorum canum homines interirent,non asdeo pauci hoc morbo interirent. Sed cum tam multi euaudant, messicime, superstiti orti, ex miraculo locus amaplissimus Attis et . Forsrn etiam confirmato animo ex sua persititione, crim morbus hic, non nicti ex aqxae timore oricutur, tales evadunt: se uissemus ex diversis admodum generibus superliuionum, eundem tamen essedium sequi. Sedo de hoc etiam alias. λια uerb odia inferunt, aiat amore , societate consἶat: Quomodo putrida maxime horremus, ut odor met: s qua sapor displi natura im-ceat inde coniunctu his taediu uelut urni , laetis ac caetero e mutanda. ru inter caetera vero quae magis corrumpuntur, nec ta terim odore sunt,uelat em trinus nil quae fatent multum, non

facile bibuntur CP si bibunt tir, non continentur,sedlia timeti m r:ntur: ita etia sensim amaris acti escimur , ta fatidis,

Illud uero quod contigit Carolo Teno, Planetor due ni uulneraci ci claristimo supra fidem est: nam cum ut in ut accepisset ii cura mi in genu lethais, nec No ra medicamenta quicqua prore rabilis.

Nn a cerent,

629쪽

sq. DE RERUM VARIETATE, Grent, referunt Gallogracim medicum fino gemι mediuramentum imposuisse, ex craeo conualuit. Ergo cert cum nes rem uiderim,nec de ueritate satis constet, diumare non

possum. Sed se ita, uel hic est natelligendum, quod colligatis

cruribus mulcem, medicamenta perferente parte sana ut m s ualida, o doloris experte,conualuent: uel p/od Dacta comparatione aegram ex fana dignouerit: uel quod ap. postis medicamentissuper partemsanam, mor i ab aragra distraxerit, uel etiam is, a parte adeo imbecilli ea lore incolumis fouerit, tot modis citra pro illas videtur curata pars una,alteri opem terre. Cepe eur C staerisolet,cur cepe lachomas cieant non ob acrimo Iachrymas niam, quia nec allium, nec piper, cum sint acriora oleum ilci eant. litum cit lachrymas , non nisi quia lentum': at cepe quia acris,oculos ferit quia lenta, hi orem educit. id igitur lentor facit nam hoc de cvis a Rhodetino scribi uir ut lachrymas cieat Quia oculus multos habet spiritus, unde ex eo multa perpetuost resolutio, quae cum ii editur,aut niamis proper prouenit, aut cogitur,lachoma prodit: impe.ditur a lentis, cogitur a frigore, propere erit vel ob gaudiaumuel ob dolorem, uel ob asitim cerebri utip his ora aut

causis oculi lachrymantur. Puella plus Contingit etiam quandos murabilis morbi, o inter reliurinae emit quos anno salutis M. CCCCLXXXI. paclia octodecim a serens quam noruni mingebat singulis diebus urmae libras circiter tringpoderaret. lassae: sinebat autem exponi ac cibo non plus septem si, bris, itas facti est, ut fingulis diebus emitteret circiter lia bras uiginti ruem: cum hoc sexaginta diebus perfluere. uerit, conuenit ut in hissexagmta diebus emiserit ultra clibi expotus substantiam libras M. DCC XL. hoc antem est

longe maius pondere paelia, etiam si tota in urinam fuisset resola

630쪽

PDeu Fn, od facillinum erasi minere ridi criniilla alia esse possiet: nihilominus quod ob inimit non declaro inlocausam scilicet effrirmem me ε, --ψm init res feram, haeda i humida intemperies cu Plautiatesupera

feterum arteriarura o membrosi,per quae urina permeat, scilicet renum, etiarum acueficae: propter quas causa uaporet omnes qui maere humido contimebantur, in aqueam

substantiam uertebant dir. Et ob id credendum est, tempus tunc fuisse humidum: nam et hoc in marmore templi auagustioris Mediolani videmus. Et ita constitutione cessante, fanata est potius qu m auxiliis, quanimis i illa nonnihil